
ايران در افغانستان اقتصاديسفارت رايزن كميل ، احمد با وگو گفت
نيا حسن آرش: وگو گفت
اگر هم غباري و گرد.است نشسته فرو افغانستان ساله جنگهاي 20 غبار و گرد ديگر حالا
سرگرم كه است ماشينآلاتي تلاش حاصل افغانستان امروز گردوغبار.نميدهد باروت بوي هست ،
.هستند تاسيساتي يا و پلي راهي ، ساختن
سرزمين بناي تجديد و بازسازي و شده بدل واقعيتي به امروز افغانستان ، آرامش روياي
از عظيمي حجم سرازيرشدن.است گرفته قرار منطقه اتفاقات مهمترين زمره در تسخيرناپذير
براي مناسبي بستر افغانستان ، به مختلف مصرفي كالاهاي و بينالمللي كمكهاي سرمايهها ،
پرداخته آن به كارشناسي محفلهاي و مطبوعات در است صباحي چند البته كه است سرمايهگذاري
.ميشود
و ملي قومي ، فراوان مشتركات به باتوجه ايران ، بيبديل و فرد به منحصر ويژه ، جايگاه
همه ايران ، در داخلي جنگهاي سالهاي طي افغاني مهاجر ميليون سه به نزديك حضور و مذهبي
.نيست بهرهمند آن از جهان و منطقه در كشوري هيچ كه است مزايايي از همه و
و صنعتگران پيمانكاران ، براي شايسته و درخور سهمي است نتوانسته تاكنون اينها تمام اما
.كند فراهم افغانستان تشنه و دستنخورده بكر ، بازار از ايراني بازرگانان
گوش به افغانستان در ايراني شركتهاي چشمگير موفقيت بر مبني واطلاعاتي آمار اگرچه
جهاني اقتصاد عرصه در رقابت گزارشها ، اين پذيرش و فرض اين قبول با حتي ميرسد ، اما
.برنميتابد را غفلت كه است نكتهاي
و كوتاه مدتي از پس هم آن ميانه آسياي كشورهاي بالقوه بازار دادن دست از تلخ طعم هنوز
صنعتگران و صادركنندگان از بسياري ياد از اروپايي و چيني ترك ، شركتهاي به آن نهادن وا
.است نرفته بيرون ايراني
كشور اين در سرمايهگذاري مناسب زمينههاي شناخت و افغانستان فعلي وضعيت بررسي براي
دادهايم انجام -ايران در افغانستان سفارت اقتصادي رايزن -كميل احمد حاج با گفتوگويي
:ميخوانيد پي در كه
پس افغانستان وضعيت از كلي تصويري شما بحث به شدن وارد براي باشد بهتر شايد !كميل آقاي
.باشيد داشته جنگ پايان از
آن ، از ناشي ويرانيهاي و خارجي تجاوزات و جنگ سال از 23 بعد كه شكرگزاريم را خداوند
ما خوب همسايه بهخصوص منطقه كشورهاي و بينالمللي مجامع توجه مورد افغانستان امروز
.است گرفته قرار ايران اسلامي جمهوري كشور
سرمايهگذاريهاي مختلف كشورهاي و ميرود پيش سازندگي و ثبات و صلح سمت به افغانستان
كنند ، تامين را كابل شهر برق تا آمدهاند آلمانها.دادهاند انجام زمينه اين در سنگيني
فرودگاه ساخت مسووليت لاتين آمريكاي كشورهاي و بسازند را راهها تا آمدهاند ژاپنيها
برعهده را مختلفي پروژههاي اجراي نيز ديگري مختلف كشورهاي گرفتهاند ، برعهده را كابل
.گرفتهاند
افغانستان بازسازي و نوسازي در مشاركت به نسبت ايراني برادران زياد تمايل بابت از ما
بازسازي صحنه در ايرانيها كه هستيم ناراحت بسيار طرفي از و هستيم خوشحال خيلي
تا گرفته آمريكا از غربي ، مختلف كشورهاي.كنند پيدا حضور نتوانستهاند هنوز افغانستان
بازسازي در و آمدهاند افغانستان به ژاپن و چين مانند كشورهايي يا و اروپايي كشورهاي
و كمك ما به متجاوزان عليه ما ملي مقاومت زمان در سال كه 23 ايران اما كردهاند ، شركت
اين.ندارد بازسازي در تاثيرگذاري نقش است ، داشته همكاري صحنهها تمام در و كرده ياري
و است كرده زندگي ايران كشور در مهاجر و مهمان بهعنوان سالها ما ملت كه است درحالي
تجربه صاحب ايراني موسسات و شركتها در همكاري با افغاني جوان كار نيروي از عمدهاي بخش
.شدهاند تبحر و
باز ايراني برادران دست به كه
را گرهاي نيستند حاضر وقت هيچ افغانستان وملت دولت
بدهند كشورها ديگر دست به ميشود
دين بالاخره و مشترك زبان مشترك ، فرهنگ مشترك ، تاريخ مشترك ، مرزاست ما دوم وطن ايران
در ميتواند مشتركات اين به توجه و است كرده يكسان را افغان و ايران ملت دو منافع مشترك
عوامل منافع تا بينجامد افغانستان بازسازي در كشور دو همكاري به گستردهتر مشاركت يك
.گيرد قرار ايران اختيار در منطقه از خارج
نقشي بازسازي در اما كند ، اعطا افغانستان به را مالي كمك بيشترين ايران كه نميشود
.باشد نداشته

به افغانستان بازسازي صحنه در اساسي و اصلي نقش كه ميشوند خوشحال خيلي ما دولت و ملت
شركتهاي ورود براي ما دولت و افغانستان مردم كه ميكنم تاكيد من شود ، واگذار ايران
را گرهاي نيستند حاضر وقت هيچ ما ملت و دولت.ميكنند لحظهشماري افغانستان به ايراني
.بدهد كشورها ديگر دست به ميشود باز ايراني برادران دست به كه
چيست؟ افغانستان در ايراني شركتهاي حضور عدم دلايل از شما ارزيابي
از خارج عوامل طرف از نميكنم فكر ندارد ، وجود مانعي هيچ افغانستان دولت طرف از
اقتصادي -سياسي مسائل به بيشتر موانع اين.باشد داشته وجود مانعي هم منطقه و افغانستان
.برميگردد ايران داخل
شما به افغانستان در سرمايهگذاري مناسب زمينههاي بررسي براي ايراني شركتهاي اصلا
كردهاند؟ مراجعه
آنها با بسياري مذاكرات و كردهاند مراجعه افغانستان سفارت به ايراني مختلف شركتهاي
را خصوصي شركتهاي از زيادي گروههاي و كرده ارائه آنها به را لازم اطلاعات داشتهايم ،
و معرفينامه شركتها اين به افغانستان سفارت سوي از ما حتي.فرستادهايم كابل به
در رقابتها ولي.باشند داشته رقابت قدرت افغانستان در بتوانند تا دادهايم تاييديه
.است سنگين و شديد خيلي افغانستان
چه در عمدتا كردهاند مراجعه افغانستان در فعاليت و سرمايهگذاري براي كه شركتهايي
داشتهاند؟ فعاليت زمينههايي
شركتهاي.رفتهاند افغانستان به ايران از فعاليتي متفاوت زمينههاي با مختلفي شركتهاي
بودهاند شركتهايي ازجمله غذايي مواد و تجارتي شركتهاي و پلسازي راهسازي ، ساختماني ،
.هستند كشور اين در فعاليت به مايل يا و رفتهاند افغانستان به ايران از كه
كافي اطلاعات داشتن افغانستان ، در سرمايهگذاري انجام براي مهم موارد از يكي !كميل آقاي
براساس.شماست دولت اولويتهاي دانستن و اقتصادي بلندمدت برنامههاي از سرمايهگذاران
تا است بخشهايي چه افغانستان در سرمايهگذاري اولويتهاي شما ، اقتصادي برنامههاي
باشند؟ داشته برنامهريزي مورد اين در بتوانند سرمايهگذاران و پيمانكاران
سياسي و اجتماعي فرهنگي ، اقتصادي ، زيربنايي سيستم تمام افغانستان جنگ سال طول 23 در
تامين و راهسازي ميان اين در اما دارند اولويت فعاليتها تمام و است رفته بين از كشور
.دارند قرار اي ويژه اولويت در برق و آب
ميشود منعكس ايران مطبوعات در
كه آنطور افغانستان ، در ايراني كالاهاي ميزانحضور
نيست
افغانستان از شما كه گفتهام افغانستان در همكاري به مايل ايراني شركتهاي به بارها من
زيرساختها تمام عراق ، و ايران جنگ از بعد.باشيد نداشته را جنگ از بعد ايران تصور
.داشت وجود ولي بود ، ديده جدي آسيبهاي است ممكن بود ، سرجايش ايران زيربنايي وسيستمهاي
چيز همه.است رفته بين از اقتصادي زيرساختهاي و دولتي سيستمهاي تمام افغانستان در اما
.شود آباد نو از بايد و رفته بين از
و سرمايه برگشت از آنها نگراني افغانستان در ايرانيها سرمايهگذاري موانع از يكي شايد
مطمئني زمينه سرمايهگذاري تضمينهاي بابت از آيا.باشد سرمايهگذاري تضمين بهعبارتي
است؟ شده فراهم سرمايهگذاري براي افغانستان در
.است شده جدا يكديگر از سرمايهگذاري و تجارت بحث سرمايهگذاري ، جديد قانون در البته
كنند ، ايجاد اشتغال نفر يك براي حتي كه سرمايهگذاراني براي دولت قانون ، اين در
صددرصد تضمين شده انجام سرمايهگذاري تضمين درمورد.است گرفته نظر در خوبي امتيازات
را سرمايهگذاريها داردكه وجود سرمايهگذاري كميسيون عنوان تحت كميسيونيدارد وجود
و عدليه خارجه ، ماليه ، تجارت ، حضوروزارتخانههاي ، با كميسيون اين.ميكند تضمين
ناظر خارجي سرمايهگذاري قراردادهاي عقد زمان در كه آن ضمن ميشود ، تشكيل بازسازي
صددرصد ميتواند بيايد ، بهوجود سرمايهگذار براي مشكلي گر ا و دارد حضور هم ملل سازمان
قوه كه اختلاف حل كميسيون نشود ، حل مشكل كه صورتي در.دهد انتقال خود كشور به را سرمايه
قوانين طريق از را مشكل اين دارند ، حضور آن در ملل سازمان ناظر و افغانستان دولت قضاييه
.ميكنند حل بينالمللي اصول و
نقشي بازسازي در اما كند ، اعطا
افغانستان به را مالي كمك بيشترين كهايران نميشود
باشد نداشته
خارجي سرمايهگذاران.ندارد وجود مشكلي سرمايهگذاري تضمين بابت از حاضر درحال
با ميتوانند خارجي سرمايهگذاران.بگيرند عهده به را سرمايهگذاري صددرصد ميتوانند
.كنند سرمايهگذاري چندمليتي شركت تشكيل با يا و فعاليت مشاركت بهصورت افغاني شركتهاي
سهمهاي و نسبتها محدوديت حتي.ندارد وجود خارجي سرمايهگذاري براي محدوديتي هيچ
خارجي سرمايهگذار و شده برداشته هم -درصد به 51 درصد 49-داخلي و خارجي سرمايهگذاري
انتقال را خود سرمايه و كند سرمايهگذاري درصد تا 100 طرحها و پروژهها در ميتواند
.دهد
صحبت خارجي سرمايهگذاري جذب براي مدوني قانون از شما ميرسد نظر به حساب ، اين با
است؟ درست.ميكنيد
كه است نشده نهايي هنوز ولي شده تهيه خارجي سرمايهگذاري جديد قانون پيشنويس.بله
.رسيد خواهد چاپ به رسمي روزنامههاي در و تصويب بهزودي
دارد؟ ويژگيهايي چه افغانستان در خارجي سرمايهگذاري جذب قانون !كميل آقاي
روشن را تاجران و سرمايهداران تمام ذهن كه است كتابچهاي خارجي سرمايهگذاري قانون
افغانستان اسلامي دولت حتي.است سرمايهگذاران و تجار نفع به صددرصد قانون اين.ميكند
با قرارداد طرف افغاني شركتهاي و ايراني شركتهاي كابل ، به خاتمي آقاي سفر جريان در
ماليات پرداخت از را ايران
.است كرده معاف ميشود ، گرفته تجاري شركتهاي تمام از كه درصدي 5/2
بازار در ايراني كالاهاي موفقيت از ايران مطبوعات سرمايهگذاري ، بحث از صرفنظر
و چيست موفقيت اين از شما ارزيابي كردهاند ، منتشر متعددي اخبار و گزارشها افغانستان
است؟ واقعي اندازه چه تا اخبار و گزارشها اين اساسا
برميگردد اين به.برميگردد دارند يكديگر با ملت كه مشتركاتي به ايراني كالاهاي موفقيت
به برگشتهاند ، وطن به حالا و كردهاند زندگي ايران در كه مهاجري ميليون سه از بيش كه
ايراني كالاهاي مصرف به علاقه و ميل روي از افغانيهاكردهاند عادت ايراني كالاي مصرف
.دارند بيشتري تمايل
منعكس ايران مطبوعات در كه طور آن افغانستان ، در ايراني كالاهاي حضور ميزان البته
در تنها كالاها اين نميشود ، صادر افغانستان كل به ايران توليد كالاهاي.نيست ميشود
.ميگيرد قرار استفاده و مصرف مورد كابل و هرات شهرهاي
اين ساخت كالاهاي عمدتا مردم و است چين و پاكستان اختيار در افغانستان شرق بازار
آسياي كشورهاي ساخت كالاهاي نيز افغانستان شمال ناحيه در.ميكنند استفاده را كشورها
.است فراوان ميانه
سيمان مثال بهطور است ، شديد بسيار افغانستان در مختلف كالاهاي بين رقابت كه آن ضمن
توليدي سيمان با رقابت قدرت و است شده انبار هرات شهر در گراني بهدليل ايران شده توليد
.ندارد را است ارزانتر هم دلار تا 6 تن 5 هر در مشابه ، كيفيت با كه تركمنستان كشور
ميتوانيد شما مثال بهطور شود ، متمركز دارد ، مزيت كه كالاهايي صادرات در بايد ايران
محصولات بازار و كنيد صادر افغانستان به را ارزانتري سوخت كلي بهطور و گازوئيل گاز ،
و ميكند تامين پاكستان را افغانستان در مصرفي گاز اما بگيريد اختيار در را انرژي
اين صادرات و توليد در ايران كه درحالي ميكند صادر افغانستان به گازوئيل نيز تركمنستان
.دارد مزيت محصولات

دارد؟ وجود افغانستان بازارهاي در موجود ايراني كالاهاي ميزان از برآوردي
اما.است نگرفته صورت افغانستان در موجود ايراني كالاهاي ارزش ميزان از دقيقي برآورد
مانند برداشتي افغانستان بازار از نبايد ايراني شركتهاي كه است اين توجه مورد نكته
سعي مردم و است اقتصادي مشكلات دچار افغانستان باشند ، داشته ميانه آسياي كشورهاي بازار
بيكيفيت قيمت ارزان كالاهاي سراغ وقت هيچ و بخرند كيفيت با كالاي پول حداقل با ميكنند
.نميروند
ميانه آسياي در ايراني شركتهاي بودن ناموفق دليل دارم اطلاع من كه جايي تا متاسفانه
شركتهاي شنيدهام من.است بوده صادراتي كالاهاي كيفيت به ايرانيها بيتوجهي نيز
بازار ، گرفتن از بعد و كردهاند صادر ميانه آسياي به كيفيت با كالاهاي ابتدا در ايراني
شده ايراني شركتهاي شكست موجب امر همين كه داشته افت شدت به شركتها اين كالاهاي كيفيت
.نشود تكرار دوباره تجربه اين كه داشت توجه بايد رو همين از.است
.داد كاهش را قيمتها و برد بالا را كالا كيفيت بايد شدن ، موفق براي
است؟ زمينهاي چه در افغانستان در موجود ايراني كالاهاي عمده
توليدات نيز ، بخش اين در ايراني توليدات اما.است غذايي مواد توليدات كالاها ، بيشتر
برنج و آرد روغن ، عمده مثال بهطور.نميدهد تشكيل را اساسي و كليدي صنعتي ، غذايي مواد
آماده غذايي مواد عمدتا ايران از و ميشود تامين پاكستان كشور از افغانستان در مصرفي
ايراني كالاهاي ساير اگر اما ميشود ، صادر افغانستان به بيسكويت و شكلات كنسرو ، مانند
.شود صادر افغانستان به ميتواند كنند ، رقابت خارجي بارقباي قيمت و كيفيت نظر از بتوانند
داشته مناسبي جايگاه افغانستان شرقي بازارهاي در نميتوانند ايراني كالاهاي كه اين
دارد؟ دلايلي چه باشند ،
مناسب راه نبود افغانستان ، شرقي بازار به ايراني كالاهاي رسيدن موانع اساسيترين از يكي
عادت پاكستاني كالاهاي مصرف به افغانستان شرق در ساكن مردم كه آن ضمناست دسترسي عدم و
افغانستان شرق به كشور اين نزديكي بهدليل پاكستان كشور ساخت كالاهاي كردهاند ،
ايران به افغانستان مركز و غرب از مهاجران كه همانطور.ميرسد مردم دست به ارزانتر
در نيز عامل اين كه بودند ، كرده مهاجرت پاكستان به نيز افغانستان شرق مردم بودند آمده
.است موثر پاكستاني كالاهاي مصرف
غيبت از را خود تاسف ايران در افغانستان سفارت اقتصادي رايزن بهعنوان شما !كميل آقاي
بازار در ايران كالاهاي شايسته حضور عدم و افغانستان بازسازي امر در ايراني شركتهاي
براي آنها عملكرد و ايراني شركتهاي از شما توقع يا انتقادداشتيد اظهار افغانستان
چيست؟ افغانستان در پررنگتر حضور
توقع ايران از آنها هستند ، افغان مردم پذيرش و قبول مورد ايراني سرمايهگذاران و كالاها
به ايران كمكهاي افغانستان مردم و تاريخ ايرانيهاست ، ياري سال بهدليل 23 اين و دارند
امروز و كرد بازي ما سرنوشت با سال پاكستان 23 كرد ، نخواهد فراموش را مجاهدان و مهاجران
شركتهاي افغانستان از رسيده گزارشهاي تازهترين براساس دارد ، بازسازي در خوبي نقش
كه كردهاند شروع افغانستان در را زيادي فعاليتهاي يكديگر مشاركت با چيني و پاكستاني
.فعاليتهاست اين از يكي كابل -جلالآباد راه احداث
كه اين اول ميكنند برخورد صورت دو به سرمايهگذاري بحث درمورد ايراني شركتهاي اما
حالت اين در.برويم هم ما آمدهاند ، همه حالا ميگويند و ميكنند برخورد احساسي
دنبال كارشناسي كار و لازم بررسي انجام و شرايط گرفتن نظر در بدون ايرانيها
نياز و است بلندمدت و استراتژيك بحث يك سرمايهگذاري كه درحالي ميروند ، سرمايهگذاري
.دارد تامل و ارزيابي به
مشغول بررسي بهكار تنها و ميكنند مذاكره فقط كه هستند شركتهايي نيز ديگر حالت در
ريسك نميخواهد ، استخاره تجارت كه گفتهام ايراني شركتهاي اين به همواره من هستند ،
.ميخواهد
به بيشتري آگاهي با را تاجران و سرمايهگذاران افغانستان ، كشور موردنياز اقلام دانستن
نياز مورد بيشتر كالاهايي و اقلام چه افغانستان كشور در حاضر درحال.ميكند وارد عرصه
است؟
در ميتواند ايران و دارد نياز توليدات و محصولات تمام به افغانستان حاضر درحال البته
از قير و سيمان كارخانههاي راهاندازي ميرسد نظر به اما كند فعاليت زمينهها تمام
با بخشها اين در ميتوانند ايرانيها و باشد ايراني شركتهاي فعاليت مناسب زمينههاي
.درمانينيازمبرميدارد وخدمات دارو به افغانستان كه آن ضمن.كنند عمل موفقيت
منطقه امنيت با افغانستان امنيت و سرمايهگذاري بازسازي ، رابطه است مشخص كاملا كه چيزي
در سرمايهگذاري است ، افغانستان به سرمايه ورود زمينهساز امنيت كه طور همان يعني.است
.ميشود ايران و منطقه افغانستان ، در ثبات موجب نيز افغانستان
آوارگي و جنگ سال دهها از بعد ما مردماست ديده زيادي جفاهاي و ستمها افغانستان
ازجمله كشورها تمام در پايدار امنيت تحقق كه آن ضمن.دارند را مناسبتري زندگي استحقاق
بهخصوص منطقه كل نفع به افغانستان امنيت است ، اقتصادي رفاه و توسعه مستلزم افغانستان
.است همسايگان
كشورهاي همه از بيشتر و ميشود صادر جهان نقاط تمام به سادگي به ناامني امروز ، جهان در
.ميبينند آسيب بابت اين از همسايه
رابطهاي منطقه و افغانستان امنيت و سرمايهگذاري بازسازي ، پروسه بين ميكنم احساس من
ميشود ، افغانستان به سرمايه ورود زمينهساز امنيت كه همانگونه.دارد وجود ناگسستني
.ميشود ايران و منطقه افغانستان ، ثبات باعث سرمايهگذاري
ثبات تا شود شروع افغانستان سراسر در سرمايهگذاري و بازسازي پروسه زودتر هرچه اميدوارم
.شود ايجاد منطقه سراسر در امنيت و
باشند داشته حضور بازسازي و جهاد اين در كه ميكنيم دعوت نيز ايراني شركتهاي و دولت از
.داريم خود نقش صحيح ايفاي در سعي خودمان اندازه به نيز ما و
افغانستان دولت يا و افغاني شركتهاي هيچگاه كه باشند داشته توجه بايد ايراني شركتهاي
خود براي افغانستان در خوبي بازار تا كنند تلاش خود بايد آنها نميرود ، آنها سراغ
.بيابند
از يكي و است بيشتر سود كسب سرمايهگذاري ، براي سرمايهگذاران انگيزههاي از يكي
است زمينههايي و بخشها در سرمايهگذاري مطمئن ، سرمايهگذاري و بيشتر سود كسب راههاي
چه داراي جغرافيايي و طبيعي لحاظ به افغانستان كشور.است نهفته آن در مزيتهايي كه
است؟ سرمايهگذاري براي مزيتهايي
و خصوصي شركتهاي كه دارد زيادي نخورده دست و بكر معادن معادن ، درزمينه افغانستان
لاجورد ، معادنكنند ايفا را موثري نقش معادن اين استخراج در ميتوانند ايران دولتي
گزارشهاي براساس.دارد وجود افغانستان در پرباري و غني بسيار قيمتي سنگهاي زمرد ،
افغانستان مركزي مناطق در همچنيندارد وجود هرات در دنيا اورانيوم بيشترين ملل سازمان
معادن اين و دارند استخراج به نياز كه دارد وجود سنگ ذغال و آهن طلا ، از وسيعي معادن
ميتوانند ايرانيها زمينه اين در.كنند تضمين آينده در را افغانستان اقتصاد ميتوانند
به نسبت ايراني شركتهاي مجاهدين پيروزي با همزمان سال 71 در كه اين كما شوند فعال
.شد متوقف استخراج عمليات جنگ دوباره شروع با كه كردند اقداماتي معادن استخراج
دعوت معادن استخراج براي را ايراني شركتهاي قبلي قراردادهاي همان براساس ميتوانيم حال
.است فعاليت براي مناسبي زمينه كه دارد وجود گاز ذخاير و منابع افغانستان در يا و كنيم
ميكنند لحظهشماري افغانستان به
ايراني ورودشركتهاي براي افغانستان ودولت ملت
مراجعه سفارت به نيز ايراني شركتهاي و نبوده فعال سفارت اقتصادي بخش چون متاسفانه
وقت هيچ ما.برميگردند نااميد و مايوس ميروند ، افغانستان به خودسرانه و نميكنند
نميتوانند شركتها اين چون نميكنيم ، تشويق افغانستان به ورود براي را كوچك شركتهاي
.ميكنند خراب را سايرين ذهنيت و برميگردند ايران به ناموفق و كنند رقابت
ميكنيم مطالبه افغانستان در سرمايهگذاري به مايل شركتهاي از ما كه مداركي از يكي
تشويق را شركتها اين ما بود ، مثبت گزارشها اين اگر است ، آنها سهساله مالي گزارش
تنها اما شدهاند ، تشكيل ايران در زيادي انجمنهاي اواخر اين متاسفانه.ميكنيم
خواهد ما تاييد مورد شدهاند ، تشكيل اسلامي جمهوري سوي از كه دولتي بازسازي انجمنهاي
.نميكند تاييد را خصوصي مشترك سرمايهگذاري و بازسازي انجمنهاي افغانستان سفارت.بود
را سفارت حتما بايد دهند ، تشكيل انجمني يا كميسيون بخواهند اگر افغاني و ايراني تجار
.دهند قرار كار جريان در
شد تصويب مجلس
اقتصادي كميسيون در عوار تجميع لايحه
مجلس رئيسه هيات به عوارض تجميع لايحه درخصوص اقتصادي كميسيون نهايي گزارش
.شد اسلاميارائه شوراي
اين بررسي اقتصادي ، كميسيون سوي از عوارض تجميع لايحه تصويب پي در ما خبرنگار گزارش به
.گرفت قرار مجلس علني صحن كار دستور در لايحه
از دريافتي عوارض نهايي رقم مجلس ، تصويب از بعد و اقتصادي كميسيون اعضاي توافق موجب به
.بود خواهد توليدي كالاي ارزش درصد سه معادل توليد
نشان بررسيها:گفت خصوص اين در ما خبرنگار با گفتوگو در مجلس اقتصادي كميسيون عضو يك
به عوارض عنوان تحت را كالا توليد ارزش درصد از 8 بيش توليدكنندگان اين از پيش ميدهد
درصد به 3 رقم اين جديد ، قانون اجراييشدن با كه ميپرداختند اجرايي دستگاه حدود 120
.رسيد خواهد ثابت بهصورت
ميگيرد عوارض درصد فروشبنزين 20 از آينده سال ابتداي از دولت
شد تعيين فروش قيمت درصد داخلي 15 سيگار توليد عوارض
بود خواهد توليد ارزش درصد معادل 3 كالا توليد از دريافتي عوارض
.بود خواهد عوارض آن درصد يك و ماليات پرداختي رقم درصد گفت2 عزيزي قاسم
هيات ترتيب اين به.گيرد تعلق توليد نهايي كالاي به تنها عوارض است شده مقرر:افزود او
براي و تهيه را ميشوند تلقي نهايي كه كالاهايي از فهرستي شد خواهد موظف وزيران
.نمايد ابلاغ مجلس تصويب از پس قانون اين اجراييشدن
.است شده لحاظ نيز مصوبه اين درقالب عوارض هرگونه پرداخت از صادرات معافيت وي گفته به
كرده تعيين صورتي به نيز را وارداتي كالاهاي به متعلق عوارض اقتصادي كميسيون:گفت عزيزي
دولت به واردكننده سوي از عوارض عنوان تحت كالا گمركي ارزش درصد آن 4 موجب به كه است
.شد خواهد پرداخت
سفارش ، ثبت حق بازرگاني ، سود ماليات ، گمركي ، حقوق پرداخت اساس براين:گفت او
" عنوان تحت دريافتي وجوه ساير و مصرفكنندگان و توليدكنندگان حمايت سازمان مابهالتفاوت
.پذيرفت خواهد صورت "ورودي حقوق
و ميدهد تشكيل را وارداتي كالاهاي به متعلق عوارض حداقل تعيينشده درصد افزود4 او
و اقتصادي سياستهاي به باتوجه را ميزان اين تغيير مجوز مذكور لايحه درقالب مجلس
.است كرده اعلام مجاز دولت سوي از بازرگاني
دارايي ، و اقتصادي امور بازرگاني ، وزير رياست به است قرار:گفت مطلب اين توضيح در عزيزي
نسبت بازرگاني اتاق و مركزي بانك مديريت ، سازمان روساي و كشاورزي جهاد معادن ، و صنايع
.كنند اقدام كشور به كالا هر ورودي عوارض تعيين به
كمتر درصد از 4 كالا واردات به متعلق عوارض كه بود خواهد صورتي به بررسي اين وي گفته به
.نشود
كالاهاي هزار در است 12 قرار مجلس تصويب با و اقتصادي كميسيون مصوبه موجب به:گفت او
وزارت اختيار در ميشود منظور بودجه قوانين در ساله هر كه اعتباراتي محل از وارداتي
.گردد توزيع دهياريها و شهرداريها ميان تا 30 نسبت 70 به تا گيرد قرار كشور
:گفت...و سيگار داخل ، ساخت نوشابه نظير كالاها برخي از دريافتي عوارض درخصوص عزيزي
قبيل از داخل ساخت نوشابههاي انواع از قانون ، اين شدن اجرايي با است شده پيشبيني
تحت كارخانه فروش قيمت درصد و18000 گاز بدون و گازدار نوشابههاي معدني ، آب ماءالشعير ،
كشور كل خزانهداري به ماليات بهعنوان درصد رقم 15 اين از كه گردد دريافت عوارض عنوان
.گرفت خواهد تعلق شهرداريها به عوارض بهعنوان نيز درصد و 3 ميشود واريز
فروش قيمت درصد نيز 15 داخل توليد سيگار از دريافتي عوارض:داد ادامه مجلس نماينده اين
.بود خواهد عوارض درصد و 3 ماليات رقم اين از درصد كه 12 است شده تعيين
بدهند دولت به عوارض بهعنوان را وارداتي كالاي گمركي ارزش درصد حداقل 4
كالابايد واردكنندگان
ميشود اجرايي آينده سال ابتداي از عوارض دريافت جديد قانون
"عوارض" درقالب نيز بنزين فروش قيمت درصد اسلامي 20 شوراي مجلس تصويب با:كرد اضافه او
خواهد واريز كشور كل خزانهداري به كدام هر براي درصدي سهم 10 شدن لحاظ با "ماليات" و
.شد
تحت بايد نيز كوره نفت و گاز و نفت فروش قيمت درصد كرد10 اضافه اقتصادي كميسيون عضو
.شود پرداخت توليدكنندگان سوي از عوارض عنوان
.كرد اعلام سال 1382 ابتداي را لايحه اين اجراي زمان او
است نشده يارانههامشخص كردن هدفمند براي مناسب روشهاي
زاده دباغ مرجان:وگو گفت
كرده پيدا تاريخي ريشه عمومي ، خدمات و مصرف توليد ، بخشهاي در و ايران اقتصاد در يارانه
براي ارزآوري سالها سنگين ، چندان نه اوليه سرمايهگذاري با كه نفتي درآمدهاي وجود.است
.است كرده تشويق يارانه از بهرهگيري به مردم رضايت جلب براي را دولت داشته ، كشور اقتصاد
به بيشتر اسلامي ، انقلاب پيروزي از پس سالهاي در يارانهها توزيع و پرداخت به نگاه
شده سبب يارانهها عمومي توزيع ليكن بوده ، جامعه مستضعفان و محرومان به توجه ضرورت لحاظ
مغايرت يارانهها تخصيص اهداف با توزيعي يارانههاي از اقشار اين برخورداري ميزان كه
هدفمند بحث كشور ، فرهنگي اجتماعي اقتصادي ، توسعه پنجساله برنامه سومين دركند پيدا
زمينه اين در تاكنون اما گرفت ، قرار توجه مورد آن براي طرحي ارائه و يارانهها كردن
.است گرفته صورت مقوله اين حول در وسيعي مطالعات اگرچه نشده ، ارائه مشخصي راهكارهاي
را يارانهها كردن هدفمند بحث كارشناسان يارانهها ، توزيع منفي و مثبت آثار به باتوجه
پنهان و پيدا يارانههاي قطع به قضيه سوي يك اما ميكنند تلقي اقتصادي و معقول ايدهاي
.دارد دنبال به را مباحثاتي خود كه است مربوط ايران اقتصاد در
در يارانهها تاثير دانشگاه ، استاد و اقتصاددان پژويان ، جمشيد دكتر با منظور اين به
به را يارانهها كردن هدفمند پيامدهاي و آثار و فعاليتها رقابتپذيري و اجتماعي رفاه
.ميخوانيم هم با را اينگفتوگو ماحصل.گذاشتهايم بحث
چيست؟ ايران اقتصاد به يارانه ورود دلايل
.است بوده مطرح ايران اقتصاد در يارانه بحث جنگجهاني از بعد بهعبارتي و گذشته دوران از
حمايت منظور به كه اين اول.دارد مختلفي دلايل ما كشور در يارانه پرداخت ميرسد نظر به
البته.كرديم مبادرت گسترده بهصورت يارانه پرداخت به آسيبپذير و درآمد كم گروههاي از
نظر از دولت هدف صورت هر دربود نشده رعايت خوبي به بهينگي شرايط يارانهها توزيع در
.است بوده فقر كاهش بابت همچنين و توزيعي آثار
هنگفت درآمدهاي و نفت بخش به متكي اقتصادي ، متمادي دهههاي طي ايران اقتصاد كه اين دوم
نفتي درآمدهاي طريق از يارانهها كه داشته وجود امكان اين يعني.بود بخش اين از حاصله
.يابد افزايش يا شود تامين
آن عملياتي حجم.است طولاني بسيار سابقهاي داراي ايران در يارانهها پرداخت صورت هر در
در مجموعه اين همگي و است زيادي بسيار تنوع داراي شده ارائه خدمات است ، گسترده بسيار
.است شده نهادينه جامعه
كنيد؟ بيان مختصر بهطور را يارانه تاريخي سابقه لطفا
در اما.برسيم قبل سال هزار سه به شايد بازگرديم ايران در يارانه تاريخي سابقه به اگر
و نان بحث ابتدا و شد شروع ايران در يارانهها بحث مشروطه ، انقلاب با همراه مدرن ، دنياي
شكل توليدي و مصرفي متنوع يارانههاي تدريج به اما بود ، مطرح جامعه شدن صنعتي به كمك
.رسيد امروزي گسترده وضعيت به و گرفت
چيست؟ اقتصاد علم در يارانه تعريف
اقتصاد در مختلف گروههاي به دولت بودجه از درآمدي يا مبلغي انتقال از است عبارت يارانه
بهطور.شوند واريز خزانه به بايد قاعدتا كه مبالغ و درآمدها از بعضي دريافت عدم يا و
اساسي كالاهاي به دولت كه است يارانهاي شامل اول قسمت تعريف اين با ارتباط در مثال ،
از دولت كه ميدهد نشان را هزينههايي خوبي به اين و ميدهد تخصيص نان ازجمله خوراكي
به را نفتي مشتقات و بنزين دولت مثال بهطور همچنين.ميپردازد مهم اين بابت خزانه
به بايد مبلغي كه ميدهد نشان درواقع اين كه ميكند ارائه واقعي قيمت از پايينتر قيمتي
واريز بايد واقعا كه است مقداري از كمتر شود وارد كالاها اين عرضه و توليد بابت خزانه
.ميشود تلقي يارانه هم اين كه است ميشده
گرفت؟ تعلق مختلف اقتصادي بخشهاي به يارانه ميزان چه توسعه دوم و اول برنامههاي در
پرداخت به كشور عمومي بودجه كل از درصد حدود 25 سال در كه ميدهد نشان بودجه محاسبات
.مييابد تخصيص اجتماعي تامين نظام به مربوط پرداختهاي و يارانهها انواع
هزار باشد 25 ريال ميليارد هزار حدود 100 سال يك در كشور عمومي بودجه اگر مثال براي
يارانهها ازجمله و اجتماعي تامين نظام مجموعه به مربوط پرداختهاي به آن ريال ميليارد
.مييابد تخصيص
است؟ بوده چگونه خدمات و توليد مصرف ، بخشهاي به توزيعي يارانههاي اقتصادي آثار
و درآمد مناسبتر توزيع آثارش كه ميرود انتظار ميشود داده مصرف بخش به كه يارانهاي
يارانههاي از مناسبي توجيه ما كه است اين واقعيت توليد درزمينه اما.باشد فقر كاهش
بهينه تخصيص كارآيي ميشود داده توليد بخش به كه يارانهاي كه رو اين از نداريم توليدي
يارانهاي توجه توليد بخش به كمتر اقتصادي نظر از كه است اين ميزند ، هم به را منابع
.داريم
است؟ گرفته صورت هدفي چه با توسعه سوم برنامه در يارانهها كردن هدفمند
عنوان كه بود امر اين از ناشي توسعه ، سوم برنامه در يارانهها شدن هدفمند بحث به عنايت
.نميشود پرداخت نيازمند افراد به ايران در تخصيصي يارانههاي عمده كه ميشد
ميتوانند فقير و ثروتمند افراد ميشود ، پرداخت بنزين براي كه يارانهاي در مثال براي
ثروتمند افراد را يارانه اين عمده بخش ندارند ، خودرو فقير افراد چون اما كنند ، استفاده
پرداخت در هدف كه شد شروع اينجا از يارانهها كردن هدفمند بحث پس.ميكند استفاده
اقشار كه شود پرداخت نحوي به يارانه بايد پس.است محروم و فقير اقشار به كمك يارانه
ديگر بهعبارت.شد دور بايد بالا سطح و متوسط افراد به پرداخت از و گيرد بر در را مزبور
پرداختي يارانه شود باعث تغييرات اين كه شود ايجاد يارانه پرداخت نظام در تغييراتي بايد
.نكنند استفاده آن از ثروتمند و متوسط قشر و برسد محروم اقشار دست به عمدتا
را كار روش كه است اين مهم اما است ، درستي ايده شد ، مطرح سوم برنامه در كه ايده اين
افراد به كه شود توزيع ميتواند يارانهها اين روشي چه با ديد بايد.كنيم پيدا
اين براي درستي روش هنوز ولي.است شده زيادي بحث زمينه اين در.بگيرد تعلق نيازمند
.نيست سادهاي كار يارانه پرداخت صحيح روش يك به دستيابي حال هر به.است نشده پيدا موضوع
تدريج به دولت است شده پيشنهاد نان ، يارانه پرداخت صحيح روش درزمينه نمونه ، بهعنوان
.كند ايجاد محدوديتي افراد بين كه آن بدون دهد ، توسعه را آزادپز نانوايي مغازههاي
نانپزيهاي سوي به هستند ، بهتري كيفيت دنبال چون دارند ، بيشتري مالي تمكن كه افرادي
.نميكنند استفاده يارانهاي گندم از خود به خود ولذا ميروند آزاد و فانتزي
هدفمند بحث اصولي بهطور حال هر به.بود خواهد ماندگار مشكلاتي هم باز زمينه اين در اما
.شود پيدا آن اجرايي روشهاي كه آن بر مشروط است درستي بحث يارانهها ، كردن
يارانهها كردن هدفمند براي هنوز سنجيدهاي اجرايي روشهاي دارم اطلاع من كه آنجا تا
.نداريم
منجر آن قطع به توسعه سوم برنامه در يارانهها كردن هدفمند دارد امكان آيا شما نظر به
شود؟
كوشش دولت اما.داشت خواهد تداوم و شد نخواهد قطع وجه هيچ به يارانهها ميكنم تصور
به و رود پيش يارانهها شدن هدفمند سوي به تدريجي بهصورت مختلف روشهاي با كرد خواهد
شناسايي كه اين بهدليل است غيرعملي و دشوار يارانهها كردن هدفمند اصولا من ، عقيده
.ندارد وجود هدف گروه از درستي
را خارجي بازارهاي در ايراني محصولات رقابت بنيه خدماتي و توليدي يارانههاي قطع آيا
نميكند؟ تضعيف
حذف را يارانهها بايد دارد وجود جهاني بازارهاي به ورود براي كه مقرراتي طبق اصولا
از جهاني بازار در را خود مزيت اصولا كه عقيده اين.ندارد توجيهي مساله اين و كنيم
.است توجيه غيرقابل و اشتباه واقع در نيز ميكنيم كسب يارانه طريق
مييابد؟ اختصاص كالاهايي و بخشها چه به بيشتر پنهان يارانه
.است كشور اقتصاد در پنهان يارانههاي جزو انرژي يارانه و كشاورزي نهادههاي يارانه
دارند؟ اثر سرمايهگذاري در يارانهها گونه اين آيا
ارزانتر آنها براي كالاها قيمت مصرفكنندهها به يارانه پرداخت با ميرسد نظر به
اقتصاد كل كه آنجايي از اما.ندارد چنداني اثر سرمايهگذاريها در سبب همين به.ميشود
يارانهها گونه اين كل بهطور.ميگذارد اثر اقتصادي مجموعههاي روي است ، مرتبط هم به
.است مرتبط توليد به كه بخشي مگر نيست ، سرمايهگذاري تشويق براي
ايران ممنوعاقتصاد ميوههاي "مشتقه مالي ابزارهاي"
طاهري محمد

طراحي جهت تيمي تشكيل از اقتصادي روزنامه يك با گفتوگو در گذشته هفته مظاهري ، طهماسب
.داد خبر ايران سرمايه بازار در "مالي مشتقههاي" از استفاده امكانسنجي و
اختيار در را سهام بازارهاي معاملات حجم درصد اكنون 80 كه "آتي تحويل" قراردادهاي در
مشخصي كيفيت با كالا يك مشخص ، قيمت يك با و مشخص تاريخ يك در ميكنند تعهد طرفين دارد ،
.كنند مبادله بورس رسمي بازار ضوابط مطابق را
صدها ايران عشاير ميگويندبرميگردد قبل سالها به ايران در معاملات نوع اين سابقه
.ميكردهاند معامله تولد ، از بعد تحويل شرط به را ماديانها شكم درون كرههاي پيش ، سال
بازار از ;دارد رواج ايران غيررسمي بازارهاي در نيز اكنون ديگري حالتهاي با روش اين
.كاشمر زعفران و زيره بازار تا تهران در كوپنفروشان غيررسمي
حقيقت در.نشدهاند پذيرفته ايران رسمي اقتصاد در هيچگاه مالي مشتقههاي حال اين با
براي اقتصادي ، پزشكان از خيلي كه ايرانند اقتصاد فعلي ممنوعه ميوههاي مالي مشتقههاي
.تجويزميكنند را آنها سرمايه ، بازار افسردگي درمان