نزديك نماي مريخ
ميزنند دوپلر با كه قلبهايي
1_ ژرف نگاه
ها نوبليست
نزديك نماي مريخ
از بخشي شيارها اين كه ميدهد نشان مريخ مدارپيماي دوربين و جهاني كاوشگر جديد تصاوير
است پوشانيده را كيلومتر وسعت 86 به محدودهاي كه است بزرگتر مدور ساختار يك
براي ناسا آنلاين تصاوير آرشيو به كه خود تصوير هزارمين يكصد ارسال با مريخ كاوشگر
اين تاكنون كه تصاويري.آورد پديد خود ماموريت در عطفي نقطه شد افزوده ماموريت اين
توسط سال 1970 از كه است تصاويري مجموع برابر دو از بيش اكنون داشته ارسال ماهواره
اين در كه است جزئياتي است توجه جالب چه آن.است شده مخابره وايكينگ سري ماهوارههاي
از تاكنون كه است تصويري دقيقترين ميشود گفته آنها از يكي كه است رويت قابل تصاوير
شهر مورد در جديدي نشانههاي ارسالي تصاوير از ديگر يكي.است آمده دست به سرخ سياره
.ميدهد دست به مريخ روي بر گونهاي معما مانند اينكا
اينكا شهر
مريخ روي بر متقاطع شيارهايي نشانگر كه كرده ارسال را تصاويري مارينر 9 سال 1972 در
تصوير اين.است برآمده مريخ جنوب قطب نزديكي در لايهلايه موادي از ميآمد نظر به و بود
دانشمندان.شد نامگذاري اينكا شهر نشد شناخته گاه هيچ آن منشاء كه آنجا از گيجكننده
شدن متراكم از پس و شده مدفون كه بودند زياد قدمت با شني تپههاي آنها داشتند گمان
از ديوارههايي آنها داشتند اعتقاد محققان برخي.بودند سربرآورده مريخ سطح از دوباره
.هستند آذرين سنگهاي
از بخشي شيارها اين كه ميدهد نشان مريخ مدارپيماي دوربين و جهاني كاوشگر جديد تصاوير
بنابر.است پوشانيده را كيلومتر وسعت 86 به محدودهاي كه است بزرگتر مدور ساختار يك
براي را مريخ مدارگرد دوربين هدايت كه مارلين كيهاني علوم سيستمهاي دانشمندان اظهارات
سنگهاي منشا انعكاسدهنده ساختاري الگوي اين كه دارد احتمال دارند برعهده ناسا
و است آورده وجود به شهابسنگ برخورد از ناشي مذاب مواد با كه باشد بخش اين تشكيلدهنده
است ممكن كه اين يا و است پوشانيده را آتشفشاني سطح كه موادي داخل در شده پر تركهاي
.باشد غلط شده ارائه پاسخ هردو
آبي فرسايش بر شاهدي
اخير ساليان طي كه دانشمندان همه اما باشد جالب ميتواند مريخ گيجكننده مناظر بررسي
دنبال را عمده هدف يك پرداختهاند سياره اين مطالعه به و داشته نظر زير را مريخ
از دقيق جزئياتي برگيرنده در مريخ از شده مخابره جديد تصوير دو.آب جستوجوي:كردهاند
دور زمانهايي در مريخ سطح روي بر آب جريان نشانگر ميتواند كه است مجراهايي و شيارها
.باشد
كه ميدهد نشان مريخ آتشفشاني دهانه دو ديواره روي بر را حوزههايي همچنين عكسها اين
دهانه دو هر.باشد آمده وجود به سنگها شهاب برخورد از قبل مدتها ميرود گمان
از استفاده با تصاوير اين.دارند قرار مريخ تراي سرنوم ناحيه نيوتن حوضه در آتشفشاني
عكسها اين از يكياست شده رنگآميزي مريخ تشعشات حرارتي تجزيه و MGS عكسهاي رنگهاي
اظهارات بنابر.است شده گرفته مريخ از تاكنون كه است عكسهايي دقيقترين بين در
پيكسل هر در عكس اين مارلين مركز دانشمندان
مقياس در عكس اين كه چنان ميگويند دانشمندانميدهد پوشش را مريخ سطح از 5/1متر
آن جالب است رويت قابل آن روي بر معمولي اتوبوس يك ابعاد در جسمي هر شود ظاهر حقيقياش
و ميگيرند نشانه خاص لايه يك از آتشفشاني دهانههاي سطح روي بر موجود مجراهاي هويت كه
اين و باشند آمده وجود به طولاني زماني طي در لايه آن از آبي جريان واسطه به است ممكن
.بگذارند صحه خود ديدگاههاي بر كه شده مريخ در آب وجود ايده طرفداران ترغيب موجب عكسها
روي بر زمستاني يخزدگيهاي نشانگر كه چند هر ميدهد دست به مشابهي شواهد هم ديگر عكس
.است آتشنشاني دهانههاي ديوارهها
سپتامبر 1997 از 12 شد پرتاب فضا به نوامبر 1966 هفتم تاريخ در كه مريخ جهاني كاوشگر
مورد را مريخ سطح تمامي مدت اين در ماهواره اين.است بوده مريخ دور به چرخيدن حال در
اين داخلي تركيب و اتمسفر مورد در تحقيق به آن بر علاوه و است داده قرار كاوش و بررسي
هزار بر 112 مشتمل مجموعههاي داشته اعلام رسما ناسا زمان اين تا.است پرداخته سياره
.است كرده بايگاني و كرده دريافت را ماهواره اين توسط شده مخابره تصوير
ماهوارههاي ساير كه اطلاعاتي تمامي از بيش تاكنون مريخ كاوشگر كه ميگويند دانشمندان
و جاري ماموريت كه چند هر است كرده ارسال زمين به اطلاعات مريخ سوي به قبلي شده پرتاب
مريخ كاوشگر كه بود خواهد چيزهايي از فراتر كه زد خواهند رقم را اكتشافاتي بيشك آتي
.است شده كشفشان به موفق
و مريخ كاوشگر كه اهميت حائز و مهم اطلاعات همه آن رغم به كه اين توجه شايان نكته
سرخ سياره سطح روي بر آب زماني كه بود اين مبين و آوردند دست به وايكينگ ماهوارههاي
به رسيدنش از پس هفته چند تنها كه بود اوديسه مدارپيماي ماهواره اين است داشته جريان
مقادير وجود زمينه در محكم شواهدي دربرگيرنده كه آورد دست به را اطلاعاتي مريخ مدار
دو سال 2004 در است قرار.بود امروز مريخ سطح نزديكي در شده منجمد آب توجهي قابل
زمينشناسي ادوات و ابزارها.آيند فرود سرخ سياره سطح روي ناتو ساخت پيشرفته مريخپيماي
موجود مهم سوالات به دادن پاسخ براي را لازم توانمندي و امكانات دارند خود با آنان كه
مريخ گذشته در حيات وجود زمينه در قوي شواهدي كه چنان و دارد مريخ سطح تركيب زمينه در
پرده بزرگ واقعيت اين از كه داشت خواهند را شانس اين مريخپيماها اين است دست در
.بردارند
SPACE.com
ميزنند دوپلر با كه قلبهايي
كمخوني به نسبت كه قسمتهايي از را خون بدن يابد كاهش بدن در خونرساني ميزان اگر
مانند حساستر قسمتهاي به شكم اعضاي مانند دارند كمتري حساسيت
ميكند هدايت مغز
(بازتابيده صوتي امواج از استفاده) دوپلر تكنيك از استفاده با دريافتند بيهوشي متخصصين
.داد انجام ميتوان بهتر خيلي را بدن مايعات ساير و خون ميزان تنظيم جراحي عمل هنگام در
در جراحي عمل از پس را كمتري زمان مدت بيمار كه ميشود باعث روش اين از استفاده همچنين
.شد خواهد بيشتر نيز عمل از پس وي بهبودي سرعت و شود بستري بيمارستان
كمتر جراحي عمل از پس ميكنند استفاده روش اين از كه بيماراني دانشمندان ، اين نظر طبق
اگر ميگويند محققان.بخورند جامد غذاي عمل از پس ميتوانند و ميشوند تهوع حالت دچار
و معده) بدن اعضاي و داريم نگه طبيعي حد در را جراحي عمل هنگام بدن مايعات ميزان
.ميشود سپري سريعتر عمل از پس بهبودي دوران باشند ، طبيعي حالت در (رودهها
سقوط طبيعي حد از پايينتر به بدن خون ميزان جراحي اعمال براي جاري روشهاي در البته
رفته دست از خون تا ميشود ، تزريق بيماران به پلاسما خون ، قبيل از مايعاتي.ميكند
را مايعات اين اغلب پزشكان.بگيرد را خون فشار افت جلوي يا كند ، جبران را جراحي هنگام
تجويز قلب ضربان تنظيم و ادرار ميزان تنظيم خون ، فشار تنظيم مانند عواملي خاطر به
.ميكنند
EDM اختصار طور به كه دوپلر لولهاي نمايشگر يك از معمول روشهاي جاي به محققان اين
.كردهاند استفاده قلب نوسانات تغيير نمايش براي ميشود ناميده
.گيرد قرار آئورت نزديك مري ، زير كوچك صوت ماوراي ابزار يك بايد EDM از استفاده براي
اندازهگيري با است قادر EDM.ميشود خارج قلب از كه است سرخرگي مهمترين آئورت كه چرا
.كند اندازهگيري را ميشود خارج آئورت از كه خوني حجم آئورت از شده بازتاب صوتي امواج
انجام فشارسنج توسط بيهوشي متخصصان كه است اندازهگيري متداول روشهاي شبيه عمل اين
به نميتوانند معمولا رايج فشارسنجهاي ولي دهند ، تشخيص را خون كمبود ميزان تا ميدهند
عمل از پس بيماران ميشود مشاهده اغلب كه طوري.دهند نشان را بدن مايعات وضعيت دقيق طور
.ميشوند مواجه بدن مايعات ساير كمبود يا و خون كمبود با جراحي
كار اين با كه كنيم اندازهگيري را قلب نوسانات زمان ميتوانيم دوپلر تكنولوژي با
ميدهد نشان تحقيق اين.داشت نگه ثابت هميشه را عمل تحت بيمار بدن مايعات ميزان ميتوان
را بيمارستان و يابد بهبود سريعتر بيمار ميشود باعث بدن مايعات سطح نگهداشتن ثابت كه
از عمل از پس روز ميگيرند 6 قرار EDM كنترل تحت جراحي عمل هنگام كه بيماراني.كند ترك
روز گرفتهاند 7 قرار معمول كنترل تحت كه بيماراني كه حالي در ميشوند مرخص بيمارستان
پس روز سه EDM مراقبت تحت بيماران گفت بايد نيز تغذيه مورد در.ميشوند مرخص عمل از پس
روز مشابه 5 بيماران ساير براي مدت اين كه حالي در بخورند جامد غذاي ميتوانند عمل از
عاملي ولي باشند نداشته تفاوت هم با خيلي غذايي رژيم براي زماني مدتهاي اين شايد است
تهوع حالت دچار جراحي عمل از پس EDM كنترل تحت بيماران كه است اين است ، مهمتر كه
روي مطالعه ، براي محققان.شوند دچار آن به است ممكن بيماران ساير كه حالي در نميشوند
بزرگ ، روده ناراحتي پروستات ، مانند غيرقلبي بيماريهاي به عموما كه داوطلب بيمار صد
جراحيها 50 اين در دادند ، انجام آزمايشهايي بودند دچار كبد و پانكراس مثانه ، ناراحتي
كنترل تحت كه بيماري به 50 نسبت كمتر خون ميليليتر بودند 500 EDM مراقبت تحت كه بيماري
عمل هنگام در را بدن مايعات مطلوب سطح محققان ، EDM بيماران گروه در.شد مصرف بودند عادي
تنظيم بيمار وضعيت و وزن ، قد ، سن ، قبيل از فردي ويژگيهاي به توجه با بيمار هر براي
.كردند
آنها در خونرساني كه كنند متقاعد را ما عمل طول در قلب و كليهها مغز ، وضعيت است ممكن
شكم اعضاي به خونرساني در نقصاني اثر در است ممكن ولي.ميگيرد صورت مطلوبي نحو به
نسبت كه قسمتهايي از را خون بدن يابد كاهش بدن در خونرساني ميزان اگرشود وارد فشاري
هدايت مغز مانند حساستر قسمتهاي به شكم اعضاي مانند دارند ، كمتري حساسيت كمخوني به
عامل همين بخوابند دارند تمايل رودهها ميشود گفته خوني كم دوره اين طول در.ميكند
و برگردند طبيعي حالت به رودهها تا بكشد طول روز چند جراحي عمل از پس كه ميشود سبب
علاوه ميشود ، ناشي بدن داخلي اعضاي مشكل از كه جامد غذاي صرف از ناتواني و تهوع عامل
باكتريهايي دارد امكان ميشود وارد رودهها به كه كمخوني از ناشي شوك خاطر به اين بر
بروز باعث ميتواند عامل اين كه شوند خوني رگهاي وارد هستند ساكن بزرگ روده در كه
را بيمارستان در بستري دوره يا شود بيمار مرگ به منجر مواردي در و شده حاد بسيار مشكلات
.كند طولاني بسيار
اتصال و نيست وقتگير هم چندان حال عين در كه است ساده بسيار EDM تكنولوژي از استفاده
.است مشابه روشهاي از راحتتر بيمار بدن به آن
به وابسته متغيرهاي متداول اندازهگيريهاي كه است آن بيانگر همچنين تحقيقات اين نتيجه
شاخصهاي عمل حين بيمار كنترل براي اكسيژن اشباع و قلب ضربان خون ، فشار مانند خون و قلب
و غذا جراحي عمل از قبل ساعت 6- بايد 8 بيماران اين از گذشتهنيستند اطميناني قابل
.شود عمل حين خونرساني كاهش باعث ميتواند نيز عامل همين و نكنند صرف آشاميدني
S2002cience Daily. Oct,
1_ ژرف نگاه
گياهان در هوش
(اول قسمت)
تريواواس آنتوني
سالاري حسن:ترجمه
تصور.ميشوند گرفته نظر در بياراده و منفعل آفريدگاني عنوان به گياهان كه قرنهاست
دچار موقت طور به تنش به پاسخ در تنها و است شده تعيين پيش از آنها نمو و رشد كه ميشود
از آنها ميرسد نظر به هستند ، آشكاري مشاهده قابل حركت فاقد گياهان چون.ميشود وقفه
و 99 دارند خود سلطه تحت را چشماندازي هر آنها اين ، وجود با.بيبهرهاند هوش و رفتار
به نسبت كه متداولي نگرش بين بنابراين ، .دادهاند اختصاص خود به را زمين زنده توده درصد
.دارد وجود آشكاري تعارض زمين ، كره جاي جاي اشغال در گياهان موفقيت و دارد وجود گياهان
آغاز همان از فتوسنتزكننده گياهان بود ، دسترس در راحتي به جا همه در نور كه آنجا از
اين به زمين در گزيدن سكني اما.گرفتند كناره جابهجايي و تحرك از دريا در خود تكامل
.نشدهاند توزيع يكسان طور به زمانها همه و مكانها همه در ضروري منابع كه بود مفهوم
در رفتار از جديدي شكلهاي نتيجه ، در.شد عميقتر و شديدتر آنها براي رقابت رو ، اين از
.بدهد گرداگردشان محيط در را كارآمدتر كاوش اجازه آنها به تا يافت تكامل گياهان
براي.ميكنند بررسي پيوسته را متفاوت محيطي متغير دستكم 15 چشمگيري حساسيت با گياهان
ميشود درك دارد ، قرار گياهي جوار در كه سنگي يا ميماند باقي خاك روي كه پايي جا مثال ،
ميشوند ، هدايت ثانيه از كسري طي كه پيامها اين بيشتر مابراي.ميگذارد اثر گياه روي و
پس يكپارچه و هماهنگ پاسخهاي.بزنيم حدس را آن نميتوانيم حتي و نميشناسيم گيرندهاي
كه محيطي بومشناختي وضعيت بانك اين.ميشوند ايجاد دروني ، اطلاعات بانك به رجوع از
.ميكند مشخص را ميبرد سر به آن در گياه
بافتهاي و سلولهادارند نياز ارتباط برقراري به يكپارچه و هماهنگ پاسخهاي اما
پپتيدها ، پروتئينها ، .ميكنند برقرار ارتباط هم با متنوعي مولكولهاي كمك به گياهي
ميتوانند پيچيده كربوهيدراتهاي ديگر و سلولي ديواره از قطعاتي ليپيدها ، هورمونها ،
نيز الكتريكي و اكسيداسيوني هيدروليكي ، مكانيكي ، پيامهاي.كنند ايفا را پيامرسان نقش
وفق اطلاعات از حجم اين با را خود چگونه گياه سلول هر اينكه.موثرند ارتباط برقراري در
ظاهري شكل لحاظ از كه سلولهايي حتي ميدانيم اما.نيست مشخص كامل طور به هنوز ميدهد ،
شكلهاي بروز براي بنابراين ، ميدهند متفاوتي پاسخهاي پيام يك به هستند ، هم عين
.شوند هماهنگ نحوي به بايد سلولها تكتك رفتارهاي جاندار ، رفتار از متفاوتي
حركت تشخيص با را هوش انسانها ما ميكند؟ پيدا ارتباط "هوش" با چگونه امر اين اما
"كاسپارف گري" بر شطرنجباز ، كامپيوترهاي غلبه.نيست كامل تعريف ، اين اما.ميشناسيم
افزايش جانداري ، هر در هوشمندانه رفتار عمل البته ، .رسانيد اثبات به را ادعا اين
طور به جاندار زندگي طي كه شود تعريف رفتاري صورت به هوش اگر.است محيط با سازگاري
را خود هوش كه است جايي رفتاري ، انعطافپذيري گياهان در آنگاه است ، تغيير قابل سازشي
داده پرورش ما گلخانههاي در كه گياهاني در هوشمندانه رفتار جستوجوي اما.ميدهد نشان
خود از هوشمندانهاي پاسخ جانداري هر اينكه براي.نيست امكانپذير سادگي به ميشوند ،
نور كمك با ميتواند رشد حال در ساقه.است نياز مورد چالشزا محيطي شرايط دهد ، بروز
را آنها فعاليتهاي نتيجه كند ، حس را خود رقيب همسايههاي نزديكترين قرمز ، مادون
آن جهتگيري و رشد ساقه ، شكل.شود آن وقوع مانع نحوي به باشد لازم اگر و كرده پيشبيني
دريافت جهت برگها موقعيت.ميكند تغيير خورشيد ، نور به نسبت موقعيت بهترين حفظ براي
(Socratea exorrhiza) استيلت نخل به رقيب همسايههاي وقتي.ميشود اصلاح مناسب ، نور
به ميكنند ، حمايت را ساقه كه پشتيباني ريشههاي متفاوت رشد با گياه كل ميشوند ، نزديك
علفي ، گياهان بعضي (دارد ريشه و جوانه كه زيرزميني ساقه) ريزوم.ميشود جابهجا سادگي
را خود زندگي محل غذايي ، منابع از غني يا و رقيب از عاري نواحي سمت به كردن رشد با
به ريشه وقتي.ميكنند دنبال خاك در را معدني مواد و رطوبت شيب ريشهها ، .برميگزيند
نزديك رقيب ريشههاي وقتي اما ميافزايد خود رشد ميزان بر ميرسد ، خاك غني بخشهاي
سس.ميرود طفره آنها به شدن نزديك از ترتيب اين به و ميسازد كند را خود رشد ميشوند ،
قابليت ميزبان ، گياه با تماسش اولين از پس ساعت دو يا يك ظرف است انگل گياه نوعي كه
اين احتياجات نميتواند ميزبان گياه برسد نظر به اگرميسنجد را آن از بهرهبرداري
اگر اما.ميشود گرفته سر از پربارتر ميزبان براي جستوجو كند ، تامين را گياهي انگل
دور به ويژه پيچك تعدادي كمك به سس كند ، استثمار را ميزبان كه باشد اين بر گياه تصميم
بعد ، روز چند.ميبرد فرو آن پيكره در را خود مكندههاي و ميپيچد ميزبان گياه ساقههاي
بدون چگونه هوشمندانهاي رفتارهاي چنين.ميكند آغاز را ميزبان غذايي منابع برداشت سس
در كلسيم امواج و ميكند ميانجيگري كلسيم را گياه پيامهاي بيشتر مييابند؟ سازمان مغز
كامل شناخت تا هنوز حال ، هر بهميسازند فراهم را اطلاعات پردازش امكان سلولها درون
از بعضي با بعدي قسمتهاي درداريم رو پيش در را درازي راه گياهان هوشمندانه رفتارهاي
.ميشويد آشنا بيشتر رفتارها اين
2002 N21ature. February
ها نوبليست
پرن باپتيست ژان
(18841971) فرانسوي فيزيكدان
Jean Baptiste Perrin
براوني1926 فيزيكحركت
تحصيل به نرمال الون در وي.شد متولد فرانسه ليل شهر در ارتش ، افسر يك فرزند پرن
در و آند در سوربن دانشگاه خدمت به سپس.شد دكترا مدرك اخذ به موفق در 1897 و پرداخت
به نازيها دست از گريز از پيش تا 1941 ، و يافت دست فيزيك شيمي استادي مقام به 1910
.ماند باقي مقام همين در آمريكا ،
اين به در 1895 او.داشت اختصاص ايكس پرتوهاي و كاتدي پرتوهاي مبحث به پرن كار نخستين
داراي نتيجه در و ميشوند منحرف مغناطيسي ميدان توسط كاتدي پرتوهاي كه مهم بسيار نتيجه
كه ذرات اين جرم به بار نسبت محاسبه به اكتشافات اين متعاقب.يافت دست منفياند ، بار
در 1901.پرداخت بود ، شده پيشبيني بريتانيايي ، فيزيكدان تامسون ، ژوزف توسط آن از پيش
.ساخت منتشر فيزيك شيمي درباره "اصول" عنوان با كتابي
(Brown.R) براون رابرت.ميشد مربوط مولكولي فرضيه و براوني حركت به پرن كار مهمترين
در هيچگاه شناورند ، آب در كه گياهي گردههاي كه شد متوجه در 1828 انگليسي گياهشناس
گونهاي به وميشوند كشيده سو آن و سو اين به رقصمانند حركت نوعي در و نيستند آرامش
.ميزند لگد آنها به ناپيدا عاملي پيوسته گويي كه ميجهند پيش و پس به چنان نامنظم
همچنان مشكل اين و بودند ناتوان ذرات متشنج رفتار توضيح از معاصرش دانشمندان و براون
.داد دست به را جنبشها اين كوانتومي تبيينهاي اينشتين آلبرت در 1905 آنكه تا بود باقي
متوسط كرد ثابت ميكنند ، حركت به شروع آب مولكولهاي توسط گردهها اينكه فرض با او
در ترتيب بدينمييابد افزايش شده سپري زمان جذر نسبت به ميشود طي ذره توسط كه مسافتي
مولكولها با برخورد اثر بر يا ميرود شروع نقطه از دلخواه فاصله هر به ذره مقتضي ، زمان
جذر.برخوردهاست تصادفي و آماري سرشت نتيجه محاسبه در زمان جذر شدن وارد.ميشود رانده
زبان به و.است اينشتين پيشبيني و براوني حركت اصلي و مشخصكننده جنبههاي از زمان
ثانيه در كه را مسافتي برابر چهار ثانيه ، چهار در ذره مثال براي كه است معني بدين ساده
هرگاه كرد پيشبيني اينشتين.ميپيمايد را آن برابر دو بلكه.نميكند طي پيموده ، اول
سانتيمتر يكدههزارم ثانيهاي متوسط طور به براوني ذره باشد اتاق دماي مساوي آب دماي
وي اين بر علاوه.كرد تاييد و آزمايش را اينشتين فرمول در 1908 پرن.ميشود جابهجا
هر در مولكولها تعداد تقريب به ميكردند طي براوني ذرههاي كه مسافتي مشاهده با توانست
دست به او كه عددي.كند محاسبه ميشد انجام آن در حركت كه را محلولي مكعب سانتيمتر
.داشت اساسي توافق گازها براي آووگادرو عدد با آورد
تبديل مفيد ، فرضيه يك از فراتر چيزي به را اتميسم كه بود اين در پرن كار بنيادي اهميت
ويلهلم آنان سرشناسترين جمله از و اتمي فرضيه به شكآوران ساير اينها تمامي.ساخت
.ساخت متقاعد را اتمي فرضيه سرسخت مخالفان و فيزيك _ شيمي گذاران پايه از استوالد ،
است اندازهگيري قابل آنچه مطالعه به بايد تنها شيميدانان كه بود معتقد استوالد
.كنند خارج خود كار دستور از را اتم مانند مشاهده غيرقابل و مبهم فرضهاي و بپردازند
فرضيه خود "شيمي مقدمات" كتاب جديد چاپ مقدمه در اول جهاني جنگ اواخر در سرانجام اما
پژوهشهايش خاطر به سال 1926 در پرن ترتيب بدينپذيرفت علمي نظريهاي عنوان به را اتمي
.شد فيزيك نوبل جايز برنده تهنشيني ، فرايند و براوني حركت درباره
درباره پژوهشهايش بر علاوه آن در و ساخت منتشر "اتمها" عنوان با كتابي در 1913 پرن
به او اثر اين.پرداخت...و سياه جسم پرتو پرتوها ، شيمي همچون مباحثي به مولكول
زبانهاي به و رسيد چهارم چاپ به اول سال همان در كه گرفت قرار استقبال مورد اندازهاي
.شد ترجمه بسياري
|