كوير تنهايي دل در
هنر حاشيه
آرزوهايش و سينما
كوير تنهايي دل در
مستندساز طياب منوچهر با گفت‌وگو
سينما كارگرداني رشته فارغ‌التحصيل مترجم ، فيلم ، منتقد تهران ، متولد 1316 طياب ، منوچهر
_ وين نمايشي هنرهاي و موسيقي آكادمي سينمايي ، دانشكده از صحنه طراحي و تلويزيون و
گذشته در است ، آموزشي و مستند فيلم هشتاد از بيش كارگردان و نويسنده كه او.است اتريش
رشته سرپرستي تلويزيون ، و دراماتيك هنرهاي دانشكده‌هاي سينماي رشته در تدريس بر علاوه
فيلم.است داشته عهده به نيز را اجتماعي ارتباطات علوم دانشكده عكاسي و سينماتوگرافي
منتقدان انتخابي فيلم هفت از يكي طياب ، كارگرداني به "كوير تنهايي دل در باد همراه"
بهترين سيمين لوح و بوده سوئيس _ لوكارنو فيلم بين‌المللي جشنواره در اروپا فيلم
ترنتوي شهر مستند سينماي بين‌المللي جشنواره از را اكتشاف رشته در كارگرداني فيلمنامه ،
تنهايي دردل باد همراه" كتاب چاپ بهانه به زير گفت‌وگوي.است داشته دريافت ايتاليا
.مي‌خوانيد كه است "كوير
آباديان رسول صادقي ، عادله
اولين اين مي‌دانيم كه جايي تاميكنيم مطرح شما كتاب چاپ بهانه به را سوال اولين *
كه شد چه.درآورده‌ايد كتابي صورت به را خودتان فيلم‌هاي از يكي موضوع شما كه است بار
افتاديد؟ كار اين فكر به
موضوع آن درباره من فيلم ، هر تهيه از قبلنيست فيلم اين مورد در تنها نگارش كار البته
براي حداقل مي‌شود ، كار كه موردي هر در علاقه‌مندم من.مي‌كنم تهيه گزارشي و كرده تحقيق
كتاب ، اين چاپ دليل بگويم ، بايد اما.بردارم يادداشت‌هايي دانش‌پژوهان ، و دوستان استفاده
وقت كويرگردي براي ماهي چهار _ سه سال هر مناست ايران كويرهاي به من زياد علاقه
كوير راهي و مي‌بندم را باروبنه بلافاصله مي‌كنم ، مراجعت ايران به وقت هر.مي‌گذارم
همه در.كرده‌ام شروع زمينه اين در را وسيعي مطالعات پيش سال چندين از من.مي‌شوم
يادداشت‌هاي بر علاوه داشتم ، كوير مختلف نقاط به كويرشناس دوستان اتفاق به كه سفرهايي
گاهي كه كرده‌ام تهيه كوير از هم اسلايد پانصد و يك‌هزار از بيش برمي‌داشتم ، كه فراواني
تهيه فكر كويرگردي ، سالي چند از بعد.مي‌گيرند قرار استفاده مورد هم تدريس براي اوقات
اين سالي چند و تهيه طرحي اينكه تا داشت ، مشغول خود به سخت را من ذهن كوير درباره فيلمي
ايران كويرهاي.ديدند همه و دادند نمايش كه شد تهيه فيلمي بالاخره.شد دست آن و دست
شهرهاي زيباترين از يكي مركزي كوير وسط.دارد غني بسيار فرهنگي كويرها ديگر برخلاف
بسيار جلوه‌هاي كوير خشن طبيعت با انسان كردن نرم پنجه و دستداريم را يزد يعني ايران
هم شايد كتاب ، چاپ.است گرفته قرار بحث مورد حاضر كتاب اين در و فيلم در كه دارد جالبي
مي‌گيري ، عكس و مي‌نويسي چيز همه اين":مي‌پرسيدند هميشه كه بود دوستان اصرار خاطر به
"درنمي‌آوري؟ كتابي صورت به را اينها چرا
آورده‌ايد؟ كتابتان اول در شما كه چيست خواب تعبير آن جريان پس *
كه مي‌افتم كساني همه ياد به مي‌روم ، كوير به وقت هر من.ندارد واقعيت البته خواب آن
به رفتن.دارند هم روزانه‌اي گزارش يا كتابي همگي كه رفته‌اند ، را راه‌ها اين قرن‌ها طي
انسان.مي‌شود مواجه غريبي و عجيب محيط با آدم.است رويا يك مثل واقعا آن ، ديدن و كوير
كه ماركوپولو مثل آدمي مي‌كنم ، فكر گاهي.مي‌شود فعال ذهنش مي‌رود ، فرو خود تنهايي در
گذاشته پا زير را كوير كه خانيكوف مثل پروفسوري يا مي‌كرده؟ كار چه رفته ، را راه‌ها اين
كوير اين توي را جواني‌اش تمام كه گابريل آلفونس مثل استادي اينكه يا داشته؟ وضعي چه
مي‌خواسته‌اند را چيزي همان آنها شايد كردم ، احساس كم‌كم مي‌خواسته؟ چه كوير از گذرانده
با كمتر روزمره زندگي در انسان كه تجريدي است دنيايي كوير.شده بيدار من در تمنايش كه
از قسمت‌هايي و لوت كوير به‌خصوص هستيد ، كوير توي شما وقتي بنابراين.است روبه‌رو آن
دست آدم به رويا مثل حالتي دليل همين به.مي‌ريزد هم به شما معيارهاي _ مركزي كوير
بتوانم هم من شايد افتادم فكر به كه رويا در يا بود خواب در نمي‌دانم حال هر به.مي‌دهد
.كنم بازگو كتاب يا فيلم در را آن و ديده جديدتري چيز و بروم را ديگري راه‌هاي
مي‌كرديد؟ رهبري كوير در را خسته گروه يك چگونه *
در انسان كه خاطر اين به است ، جالبي تجربه مستند فيلم ساخت مرحله اصل در و مستندسازي
مستند فيلم ساخت دست‌اندركار كه كساني همه مي‌كنم فكر و مي‌آموزد چيز مختلف زمينه‌هاي
مي‌كنند ، زندگي و كار هم با خاصي شرايط در عده‌اي كه همين.دارند را احساس همين هستند ،
نوع يك اين شايد.دارد شيرين و تلخ لحظاتي مستندسازي.مي‌ماند خاطره‌ها در خودش اين
هم محدوديتي هيچ و است آزاد انسان چونهست هم قشنگ جهات خيلي از كه است كولي‌وار زندگي
مي‌آيد ، يادم.افتاد خواهد اتفاقاتي چه نمي‌دانيد شما و است غيرمنتظره چيز همه ندارد ،
فكر.مي‌رفتيم لوت كوير دل در منطقه‌اي سلم ، ده به فيلمبرداري براي بايد روز يك
اقامتمان محل از كه ربعي سه.برمي‌گرديم هم ساعت يك و مي‌رويم آنجا تا ساعت يك مي‌كرديم
تمام كه شد هيولايي مثل ابر ، اين ساعت نيم عرض در و شد ابري كمي هوا بوديم ، شده دور
اين اگرمانديم كوير لاي و گل در ما كه گرفت شدت قدري به بارندگي و گرفت بر در را كوير
يك از بعد.مي‌كرديم پيدا وضعي چه ما نبود معلوم مي‌كرد ، پيدا ادامه بيشتر قدري بارندگي
من چونپس راه نه و داشتيم پيش راه نه آن در ما كه شد دريايي مثل كوير بارندگي ، ساعت
به و كنم منحرف را همراهانم ذهن كه كردم سعي داشتم ، تجربه و كرده سفر كوير در بارها
بلندي جاي به كه بود اين بكنيم ، توانستيم كه كاري تنها ما عمل در.بدهم آرامش آنها
.هست هم فيلم در صحنه‌ها اين از بعضي كه بمانيم امان در حداقل آمد بالا آب اگر تا رفتيم
هم وقتي و است نمك و خاك مي‌دانيد كه همان‌طوري هم كوير زمين و افتاد راه به غريبي سيل
به مجهز ما البته.گذشت خير به معروف قول به حال هر به.مي‌شود وحشتناك مي‌آيد باران كه
.نبود تصور قابل وضعي چنين پيش‌بيني كه بود خوب قدري به روز آن هوا ولي مي‌رويم ، كوير
.است گفت‌وگو اين حوصله از خارج آن شرح كه شديم گم كوير در هم بار چندين ما ضمنا
است كشور هر ويزيت كارت مثل مستند سينماي امروزه
جمعي ارتباط مدرن وسايل با كه جهاني به‌خصوص‌در
را فرهنگ‌خود مي‌توان طريقي چه از است تنگاتنگ رابطه‌ها
است مستند سينماي همين راه‌ها اين از يكي شناساند دنيا به |
|
ما از بيشتر كه آمده‌اند متعددي خارجي نويسندگان و سياحان مي‌دانيد ، بهتر شما خود *
دورافتاده‌ترين در حتي.معماري روي به‌خصوص كرده‌اند ، تاكيد مسائل اين روي ايراني‌ها
.دارد توجه ما كشور به بيشتر پژوهشگر و محقق خارجي يك كه مي‌بينيم تعجب كمال با مناطق
نشان را تاريكي اين رسيد ذهنتان به كه بود مانده ناگفته قضيه‌اي چه شما ديد زاويه از
.است كوير و معماري منظورم بدهيد ،
طرز و زندگي و انسان با معماري چون است ملت آن فرهنگي شاخص ملتي هر معماري مي‌گويند
ايران در تحقيقي كار متاسفانه گذشته در.دارد مستقيم ارتباط انسان برداشت‌هاي و تلقي
.مي‌كنند كار و تحقيق مختلف زمينه‌هاي در بسياري افراد الان ولي.مي‌شد انجام كم بسيار
و مطالعاتي پايه‌هاي حال هر به ولي شد شروع من نسل از قبل‌تر كمي البته فعاليت نوع اين
فعاليت شاهد ما و شده دگرگون كاملا وضع امروزهبود ضعيف گذشته در ما تحقيقاتي
صد ما اگر يعني.است كم بسيار هنوز من نظر به منتهي هستيم ، زمينه‌ها همه در تحقيقاتي
است لازم كه دارد وجود تاريكي زواياي هم باز بنويسيم ، هنر و معماري به راجع هم كتاب
كه مستندي فيلم هشتاد از من البتهنوشت آنها به راجع و كرد تحقيق آنها درباره
استفاده مورد فيلم‌ها اين چون ولي.نيست معماري به راجع بيشتر دوازده‌تايش ده ساخته‌ام ،
جلب را همه توجه گرفت ، قرار بودند فرهنگي ميراث حفظ دست‌اندركار كه كساني و دانشجويان
اين خاطر اين به.دارد جهان هنر تاريخ در والايي بسيار جايگاه ايران معماري.كرد
معماري ليسانس دوره تا خودم من كه نماند ناگفته البته.مي‌آيد چشم به بيشتر فيلم‌ها
به راجع آلمان تلويزيون‌هاي از يكي زماني.دارم مقوله اين به بسياري علاقه و خوانده‌ام
مي‌گشتند ايراني طرفي دنبال به آنها.گرفت تماس من با معماري زمينه در فيلم‌هايي تهيه
.شد گرفته ما وقت مدتي.گرفتم تماس ايران تلويزيون با منكند همكاري آنها با تهيه در تا
او و شد مطرح قضيه وقت هنر و فرهنگ وزير با برخوردي در.شود انجام كاري آنكه بدون
به.خارجي تهيه‌كننده با همكاري بدون اما كرد ، موافقت فيلم‌هايي چنين تهيه با سرانجام
داخل در چه همگي كه شد فراهم ايران سنتي معماري به راجع فيلم دوازده تهيه وسيله حال هر
آن كه مي‌بينيم سال‌ها گذشت از بعد هنوز و گرفتند قرار توجه مورد كشور از خارج در چه و
بر علاوه ايران سنتي معماري كه كرد قبول بايد.درمي‌آيند نمايش به مرتب فيلم‌ها
ما معماري تاريخ پيوستگي مي‌كنم ، فكر من و است جهاني مسئله يك ما ، براي فرهنگي مسئله‌اي
مورد كه است شيوه‌ها اين در استمرار و استفاده و دارد ما فرهنگ كهن دوران در ريشه كه
.گرفته قرار توجه
كارهاي در طياب منوچهر كه معتقدند سينما اهل دانشجويان و هستند تصوير اهل كه دوستاني *
اين به شما خود چه؟ يعني جمله اينميزند نو معماري يك به دست گونه‌اي به تصويري‌اش
هستيد؟ قائل فرضيه
فضاها ، تقسيم مختلف ، فضاهاي از معماري گفتم كه بوده اين كرده‌ام ، كه كاري تنها من
را فضاها اين مي‌توان سينما وسيله به آيا اينكه و است شده تشكيل نسبت‌ها و سطوح تقسيم
خوبي تجربه‌هاي كل در ولي نه ، شايد جاها بعضي در و بوده‌ام موفق جاها بعضي در كرد؟ القا
معماري يك فيلم در فضاها اين كه مي‌گويند دارند كه محبتي با دوستان ، خاطر اين به.دارم
من و جست‌وجوگر است آدمي چشم فضاها ، اين در مستندساز دوربين حال هر به.است جديد
.بدهم نشان را همين مي‌خواستم
.دوربين ديد از كشف يك واقع در *
.دقيقا.بله
سينمايي ، فيلم تهيه‌كننده مثلا مي‌كند ، برخورد چطور مستند فيلم يك با تهيه‌كننده *
اينكه اميد به مي‌كند ، سرمايه‌گذاري راحت خيال با و مي‌شناسد را او ذهني فضاي و فيلمساز
است؟ چگونه اوضاع مستند فيلم در.برگردد گيشه راه از سرمايه اين
وظيفه دنيا در فرهنگي تشكيلات اكثر مي‌كنم فكراست فرهنگي كاملا امر يك مستند سينماي
معنوي سينما نوع اين بازدهي كنند ، سرمايه‌گذاري مستند سينماي راه در كه مي‌دانند خود
شما سوال.است افكار و دانش انتقال براي وسيله‌اي مستند سينماي اصل در.مادي نه است
معنوي؟ يا مادي بازدهي دارد ، بازدهي چه نوباوگان پرورش و آموزش بگوييم ، كه است اين مثل
درازمدت در هم آن بازدهي.بياموزيم سواد خاك و آب اين فرزندان به كه كرده‌ايم قبول ما
دستگاه كه زماني اما.كند خدمت جامعه به و بشود مهندس فرزندي كه زماني.مي‌افتد اتفاق
كه گرچه.نيست مادي بازدهي فكر در هيچ‌وقت مي‌دهد ، تعليم را فرزند اين پرورش و آموزش
.است وظيفه يك فرهنگي امور بنابراين.داشت خواهد هم مادي بازدهي آينده در ما مهندس
اميدوار مستندسازان ما همگي اما.ندارد خصوصي به متولي فعلا ما مستند سينماي متاسفانه
و مستند سينماي قضيه به تجربي و مستند سينماي گسترش مركز شدن فعال با كه هستيم
فيلم مالي منابع دنيا جاي همه مثل بايد هم ايران در.شود داده سروساماني مستندسازي
كشورها ، از خيلي در.كرد جست‌وجو دولتي دستگاه‌هاي چارچوب از خارج در را مستندسازي
تسهيلاتي بزرگ شركت‌هاي اكثر.دارند فرهنگي مسائل براي بودجه‌هايي ارگان‌ها و شركت‌ها
گفت مي‌توان تقريبا.مي‌دهند قرار نويسنده و نقاش فيلمساز ، از اعم هنرمندان اختيار در
مدرن وسايل با كه جهاني در به‌خصوص است ، كشور هر ويزيت كارت مثل مستند سينماي امروزه
شناساند ، دنيا به را خود فرهنگ مي‌توان طريقي چه از.است تنگاتنگ رابطه‌ها جمعي ارتباط
صورت به نبايد مستند سينماي به مي‌كنم فكر من.است مستند سينماي همين راه‌ها اين از يكي
.خير يا دارد مادي بازدهي حالا اينكه و كرد نگاه تفريحي كاري
انجام كاري بخواهد جواني اگر اما شده‌ايم شناخته جوري يك هستيم گذشته نسل از كه ما
و فرهنگ وزارت به تلويزيون ، به كند ، مراجعه كجا به بكند ، چه كه مي‌ماند سردرگم بدهد ،
.نبود اين‌طور كاش اي ديگر؟ ارگان‌هاي به يا اسلامي ارشاد
جاهاي از داشتم ، همكاري كلمبيا دانشگاه بصري و سمعي مركز با كه زماني مي‌آيد يادم
كار مركز اين.مي‌گذاشتند مركز اين اختيار در را سرمايه‌اي بنام ، شركت‌هاي و مختلف
رشته‌ها همه براي و مي‌داد انجام مستند فيلم‌هاي تهيه زمينه در تحقيقاتي و مطالعاتي
.مي‌كرد خرج راه‌ها اين در مي‌گرفت ، شركت‌ها از كه را بودجه‌هايي و داشت خاصي طبقه‌بندي
بعضي بد ، بعضي و بود خوب آنها از بعضي حالا مي‌شد ، ساخته مستند فيلم چند سال در بالطبع
.مي‌شد تامين منابع آن از بودجه‌اش اما.عموم براي بعضي‌هايش و بود تخصصي فيلم‌ها از
فيلم مثل اصلا بايد كسي است فرهنگي مسائل بازتاب كه مستند سينماي در نمي‌كنم فكر
.باشد داشته چناني آن مادي بازگشت توقع (گيشه براي) داستاني
فيلم يك ساخت مورد در را طرحي كه افتاده اتفاق حال به تا كه بود اين سوال از هدف *
نشود؟ كاربردي و عملي شما طرح دليل همين به اما بدهيد ، ارائه
قرار توجه مورد من سوژه‌هاي از خيلي هستم ، مستندسازي مشغول من كه سالي چهل حدود طي
را خودش مخاطب و شد انجام هم كارها خيلي حال هر به خوب ، اما نداشت ، بازتابي و نگرفت
.كرد پيدا
مي‌كنيد؟ ارزيابي چطور را ايران مستند سينماي روند طياب ، آقاي *
.داريم مستند سينماي براي مكتبي كه بگوييم نمي‌توانيم حاضر حال در گفتم كه همان‌طور
ما.است تلويزيوني و گزارشي برنامه‌هاي واقع در مي‌شوند ، تهيه كه فيلم‌هايي از خيلي
تعزيه مراسم از و برداشت دوربين كسي اگر يعني.داريم معيني تعريف مستند سينماي براي
آن كشيد ، تصوير به را بختياري ايل كوچ اگر يا است مستند فيلم اين نمي‌گوييم گرفت ، فيلم
تعريف مستند سينماي.باشند خبري يا گزارشي برنامه‌هاي مي‌توانند اينها.است مستند فيلم
ارائه هم خوبي كارهاي و مي‌كشند زحمت همكاران و دوستان از بسياري.دارد را خودش خاص
ايران در.نزده‌ايم درستي حرف داريم ، مستندي سينماي مكتب بگوييم اگر فعلا اما مي‌دهند ،
سينماي آن هيچ‌كدامشان اينها اما مي‌شود ، تهيه (مستند اصطلاح به) فيلم تا صد سالي
فيلم‌هاي اين خارج در مستند سينماي امروزه.نيست است مستندسازان ما نظر مورد كه مستندي
كه هستند فيلم‌هايي بلكه مي‌شوند ، پخش تلويزيون‌ها از كه نيستند دقيقه‌اي چهل سي گزارشي
يا هشتاد زير هم هيچ‌كدامشان و دارد هم را خودش خاص تماشاچي و مي‌دهند نشان سينماها در
اصل.باشد طويلي فيلم حتما بايد مستند فيلم كه نيست اين قصدم البته.نيستند دقيقه نود
واقعيت خلاق تفسير مستند ، سينماي كه) جاافتاده تعريف با سوژه پرداخت و ساخت نوع قضيه
.مي‌باشد (است
دريافت مختلفي جايزه‌هاي بار چندين و بوده‌ايد موفق خارجي جشنواره‌هاي در شما *
است؟ چگونه دنيا در ما مستند فيلم‌هاي وضعيت.كرده‌ايد
كه گفتم.درخشان تاريخي سابقه يك با و غني بسيار فرهنگي نظر از هستيم كشوري داراي ما
سينمايي مكتب كشورها از خيليداريم خوب فيلمساز اما نداريم ، سينمايي مكتب ايران در ما
و سينمايي دانشكده سه دو داشتن با حال هر به.مي‌سازند خوبي فيلم‌هاي اما ندارند ، خاصي
ساله هر ما.هستيم عقب ديگران از كه بگوييم نمي‌توانيم دارد ، وجود كه استعدادهايي
جشنواره‌هاي در.كنيم انتخاب خوب فيلم شش _ پنج شده ، ساخته فيلم‌هاي بين از مي‌توانيم
سوژه‌ها اگر حال.مي‌گيرند قرار توجه مورد سوژه‌هايشان خاطر به ايراني فيلم‌هاي خارجي
مستند فيلم‌هاي اكثر.مي‌شوند واقع توجه مورد بيشتر باشند ، همراه خوب ارائه و ساخت با
سينماي جشنواره داور من قبل ماه چنددارند ويژه‌اي جايگاه خارج جشنواره‌هاي در ما
نمايش به بلند و كوتاه فيلم بيست و يكصد از بيش شايد بودم ، ايتاليا در ترنتو شهر مستند
نگاه خوب وقتي من اما نبود ، ايران از فيلمي جشنواره در تصادف حسب بر امسال.شد گذاشته
خوبي فيلمسازان ما.ديدم فيلم‌ها آن با رقابت قابل كاملا را خودمان ساخت فيلم‌هاي كردم
در.نمي‌شد تلف بيهوده اينقدر وقتمان و مي‌كرديم كار بهتري شرايط تحت ما كاش اي داريم ،
كنيم ، فراموش نبايد.دارند مشكل شده‌اند ، شناخته كه كساني منهاي مستندسازان حاضر حال
جايزه رفته ، خارج جشنواره‌هاي به پيش سال چهل _ سي كه بود ايراني مستند فيلم‌هاي اين
توفيق فيلمسازهايي ايران در اكثرا گذشته اين از.ما داستاني فيلم‌هاي نه گرفته‌اند ،
.كرده‌اند شروع را كارشان مستندسازي مرحله از كه يافته‌اند
به.بيايد وجود به سينمايي مستند شيوه شده باعث كه است فروش دغدغه بيشتر مي‌كنم فكر *
دغدغه گونه‌اي به اينها جن ، باد يا پليكان مثل پ يا بي‌جان طبيعت مثل فيلمي يك من گمان
كه بي‌جان طبيعت به‌خصوص.مي‌كنند طي را داستاني روند يك و دارند را تماشاگر نشاندن
بلند پيرزن اين بلكه.نيست اين‌طور كه صورتي در است ، مستند فيلم يك دارند عقيده خيلي‌ها
.است شده كارگرداني اينها همهميخورد چاي مي‌كند ، حركت و مي‌شود
مي‌گويند مستند آن به دليل اين به اما آورد ، حساب به مستند كار يك نمي‌توان را فيلم آن
كه گفت بايد بي‌جان طبيعت به راجع.است نزديك ما مردم عادي زندگي روال به خيلي كه
مي‌كنيم برخورد آنها با زندگي در و مي‌شناسيم ما كه انسان‌هايي به خيلي كاراكترها
تاريخ در كه نكنيد فراموش امااست همين هم فيلم اين جالب نكات از يكي واقع در.نزديكند
دزد مثلا است ، نبوده مستند سينماي حيطه از خارج ايتاليا نئورئاليستي سينماي سينما ،
آيا كه مي‌افتد فكر اين به آدم بي‌عدالتي ، دادن نشان بر علاوه فيلم اين ديدن با.دوچرخه
راجع فيلمي امروز ما اينكه مثل.باشد محتاج دوچرخه يك به كردن ، زندگي براي كسي مي‌شود
اگر حالا و مي‌گذراند را زندگي‌اش پيكان (اتومبيل) يك با كه كنيم تهيه بيكار جواني به
واقعيتي اينكه خاطر به است ، مستندگونه فيلمي فيلم ، اين خوب مي‌شود؟ چه بدزدند را پيكانش
.است نهفته آن در
كه هست چيزهايي بلكه.باشد افتاده اتفاق واقعا داستان اينكه نه مستند ، مي‌گويم اينكه
ما و دارد وجود كاراكتر اين.نمي‌كنيم خلق ما را كاراكتري يعني.مي‌كنيم لمس را آن ما
آن در مسائل اين و شده ساخته تعاريف اين با داستاني فيلمي اگر.مي‌شويم نزديك آن به فقط
.است جامعه مستندات فيلم آن سنگ‌بناي مسلما شود ، مطرح
كند؟ تخطي استناد مرز از مي‌تواند اندازه چه تا مستندساز يك *
منهاي البته نمي‌گذارم ، مستند نام خودم ، فيلم‌هاي از خيلي روي من بخواهيد ، را راستش
دوران اواخر تا دور بس دوراني از ايران معماري هنر تكاملي سير به كه معماري فيلم‌هاي
در من مي‌كند؟ استناد چه به "اديان سرزمين ايران" فيلم مثلا اما.مي‌كنم استناد صفوي
.او احساسي تظاهرات و است انسان داستان فيلم اين.نمي‌برم اسم خاصي مذهب از فيلم اين
سر آن از كسي كنيم فرض.دارد خود جاي آن مي‌شناسيم ، را مراسم آن و اديان آن ما اگر حالا
و حركت ديد؟ خواهد چه او بنشيند ، فيلم اين تماشاي به نمي‌شناسد ، را مراسم اين كه دنيا
كل.است حركت عامل دوربين حركتند ، عامل آدميان.دوربين حركت و سوژه حركت حركت ، و حركت
جلو به خويش لابه‌لاي در را بيننده كه فضاهايي در موزون ، حركات از است تلفيقي فيلم
سعي فيلم اين در من حتيناپيداست آن پايان و شروع كه لابيرنتي در حركت مثلميراند
همين به.كند كمك فضاسازي‌ها به تا درآيند تجريدي صورت به نيز آشنا اصوات كه كرده‌ام
مسجد" فيلم مثلا يا گفت؟ مستند فيلم بايد فيلم اين به چرا نمي‌دانم ، من كه است دليل
مسجد يك فضاي در كه دليل اين به تنها است؟ مستند فيلم دليل چه به "اصفهان جامع
كرده احساس كه را موجود فضاهاي و حجم‌ها كه كرده‌ام سعي فيلم اين در من شده؟ فيلمبرداري
و ستون‌ها لابه‌لاي در است متحركي بيننده چشم من دوربين.كنم منتقل بيننده به بودم ،
آن رابطه و مي‌شود نزديك محرابي يا ديواري به بيننده اين گاه.گنبدها زير و شبستان‌ها
دو اين تداخل حس تا مي‌رود ديگر شبستاني به شبستاني از گاه و مي‌بيند بنا كل با را جزء
اين متوجه تنها من ذهن فيلم اين ساختن هنگام.كند القا را حجم دو اين پيوستگي و فضا
.ساخت مترنم سينما پرده روي را منجمد موسيقي اين مي‌توان چگونه كه بود نكته
.ندارد ديگري چيز قوي ميكس و مونتاژ يك جز به ريتم فيلم كه معتقدند دوستان از بسياري *
چيست؟ شما خود نظر
چگونه اصوات و موسيقي كه بگويد مي‌خواهد فيلم اين باشد؟ داشته بايد ديگري چيز چه
.بس و بوده همين هم فيلم اين هدف.شوند ترجمه تصوير به مي‌توانند
كتاب صورت به را گذشته‌تان فيلم‌هاي از هيچ‌كدام نداريد قصد توانايتان قلم به توجه با *
بياوريد؟ در
هر بهخير يا دارند شدن كتاب ارزش آنها كه نمي‌دانم ولي نوشته‌ام ، زيادي چيزهاي البته
مختلف زمينه‌هاي در به‌خصوص بوده‌ام ، مسائل خيلي ناظر گذشته سال چهل عرض در من حال
اين در.است نوشته من كارهاي به راجع را تزش سينما رشته دانشجويان از يكي.فرهنگي
ستاره مجله" دوران و كودكي دوران از من خاطرات كه نيست جالب آنقدر فيلم‌ها مسئله نوشتار
من براي كه شيريني و تلخ اتفاقات و شد من حرفه فيلمسازي و فيلم كه بعدها تا "سينما
نگارش سر بر بحث.است ما كشور مستند سينماي تاريخ از قسمتي خود اين كه مي‌افتاد فيلمساز
اگر البته كرد ، خواهم چاپ آماده هم را آن بود باقي عمري اگر كه زمينه اين در است كتابي
.بگذارد من براي وقتي فيلمسازي
علاقه‌مندهستيد؟ نويسنده‌هايي چه به و مي‌كنيد مطالعه حوزه‌هايي چه در شما *
علاقه كار خود به باشم ، علاقه‌مند كسي به هنري آثار با رابطه در اينكه از بيشتر من
.نبود اين‌طور من براي بود ، سينما نهايت برايشان هيچكاك آلفرد كه دارم دوستاني من.دارم
در مي‌خوانم ، زياد كتاب اما و دارم دوست را كارش دو تنها هيچكاك فيلم‌هاي تمام از من
را من چنان آناتومي مي‌خوانم ، هم را پزشكي كتابهاي مواقع گاهي مي‌خوانم ، زمينه‌ها همه
فيلمساز بي‌خودي تو":مي‌گويد شوخي به دوستان از يكي.ندارد حساب و حد كه مي‌كند جذب
"!مي‌شدي دكتر بايد شدي ،
هنر حاشيه
پيوست سريال‌سازان به هم عياري *
كه ايران سينماي موفق كارگردانان از يكي عياري كيانوش:متين فرهنگ هنر ، و ادب گروه
كارنامه در را...و كژدم شبح آباداني‌ها ، نبودن ، يا بودن آتش ، سوي آن چون فيلم‌هايي
آماده تلويزيون براي "قريب روزگار" نام به قسمتي سريالي 15 زودي به است قرار دارد خود
اولين قريب محمد دكتر زندگي درباره مي‌شود ساخته يك شبكه سفارش به كه سريال اين.كند
كارگردان اين به سينما البته.است كرده فوت سال 53 در كه است كودكان نوين طب متخصص
توقيف "آباداني‌ها" و "سيب نيمه دو" كه زماني چه.است نداده نشان خوش روي هيچ‌گاه فهيم
سال يا و شد مشكل دچار عمومي نمايش در "نبودن يا بودن" و "گاو شاخ" كه زماني چه شدند ،
.شد متوقف سرمايه‌گذار ناگهاني عقبنشيني دليل به توليد مرحله در ايراني سفره كه گذشته
را تدوين و كارگرداني فيلمنامه ، مسئوليت فيلم ساخت در كه است سينماگراني معدود از او
.مي‌گيرد عهده به خودش
مي‌رود آب باز آب روي خانه‌اي*
نمايش به فطر عيد در آن صحنه تا 5 حذف 4 از بعد بود قرار كه "آب روي خانه‌اي" فيلم
اعمال از پس فرمان‌آرا بهمن ساخته آخرين آب روي خانه‌اي.شد مشكل دچار مجددا درآيد
مورد مجددا فيلم پلان‌هاي از تعدادي تغيير و حذف و ارزشيابي و نظارت اداره نظرات
فيلم از قسمت‌هايي مجددا عمومي نمايش اجازه براي است قرار گويا و گرفت قرار ارزشيابي
.مي‌سازند آب روي را خود خانه كه است كارگرداناني سرنوشت اين.كند پيدا تغيير
مي‌كند همكاري جليلي با رجبي مهران*
مورد بيشتر نيز سينما حرفه‌اي بازيگران از حتي كه است نابازيگراني معدود از رجبي مهران
امير "صبح ساعت 7 تهران" فيلم در بازي حاضر حال در او.است گرفته قرار كارگردانان توجه
آفتابگردان گل سريال در بازي مشغول كه است روزي چند و رسانده پايان به را رضويان شهاب
جليلي ابوالفضل ديگر سوي از سينما و فيلم سينمايي سايت گزارش به.است (حسن‌پور سيروس)
تازه‌اش فيلم نقش‌هاي از يكي در بازي براي او از است ابجد پروژه ساخت مشغول ساوه در كه
از را تبريزي كمال كارگرداني به سركشي دوران سريال هم‌اكنون رجبي مهران.است كرده دعوت
در او بازي با (فرمان‌آرا بهمن) آب روي خانه‌اي زودي به و دارد پخش حال در سيما شبكه 5
كه است فيلمي ديگر (كريمي ايرج) مي‌گذريم هم كنار ازشد خواهد اكران تهران سينماهاي
.دارد نمايش آماده را آن رجبي مهران
انگلستان به سفر و كيميايي مسعود*
سال يك از بودندپس ايران در فيلمش ساخت منتظر همه كانادا از بازگشت از پس كه كيميايي
البته.است كرده انتخاب فيلمش لوكيشن براي را انگلستان شهرهاي از يكي بار اين سرگرداني
بيشتر و ساخت نخواهد فيلمي نيز بار اين او كه معتقدند كيميايي نزديكان از بسياري
سوي از ويزايش تقاضاي رد از پس كيميايي همسراست همسرش با ملاقات سفر اين از انگيزه‌اش
خارجي رسانه‌هاي گزارش به.است رفته اروپا به برنامه‌هايش ادامه براي آمريكا سفارت
آيا.است افتاده راه به نيز سياهي بازار حتي و شده پيش‌فروش برنامه اين بليت‌هاي تمامي
دارد؟ وجود كيميايي سفر براي اين از بهتر انگيزه‌اي
داستان خلاصه جاي خطابه*
زمان در آن جذابيت و فيلم داستان داشتن نگه مخفي براي فيلم‌ها روابطعمومي كه بود مدتي
يك در را فيلم داستان مي‌كردند سعي ابتدا در.بودند آورده روي جديد روش‌هايي به نمايش
به داستان خلاصه جاي به مدتي از بعد.دهند قرار مطبوعات اختيار در و كنند خلاصه خط
پروژه دست‌اندركاران از يكي غريب و عجيب اقدامي در نيز اخيرا و آوردند روي شعرنويسي
.نيست لطف از خالي خطابه اين خواندن.است كرده فيلم داستان جايگزين را خطابه
.كرده‌اند سرقت را نامم...گمشده‌ام نيمه يك من...صفر صفر صفر من شناسنامه شماره"
كس هيچ نيز شما.است نكرده صدايم كس هيچ امروز تا...بگيريد مژدگاني و كنيد پيدايم
را نامم...مرده‌ام آن از پيش روز يك و شده‌ام متولد پيش سال پنج و بيست من.كنيد صدايم
".صفر صفر صفر.كنيد فرياد بلند صداي با
تدوين ميز روي صبح ساعت 7 تهران*
.مي‌كند آماده فجر فيلم جشنواره براي را خود متفاوت داستاني با رضويان شهاب امير
از بيش توليد و ساخت دست‌اندركار تاكنون و است ايران در كوتاه فيلم فعالان از كه رضويان
پايان به را "صبح ساعت 7 تهران" فيلم فيلمبرداري بوده ايران سينماي موفق كوتاه فيلم 30
خلاصه در و است اپيزود شامل 7 گرفته قرار تدوين ميز روي حاضر حال در كه فيلم اين.رساند
ديدن خاطر به است راهنمايي چراغ كردن قرمز و سبز مامور كه سربازي:است آمده آن داستان
يكي سرباز اين.مي‌كند سبز حدمعمول از ديرتر را پياده عابران چراغ علاقه‌اش مورد دختر
اينكه بدون ايستاده‌اند قرمز چراغ همين پشت كه ديگر شخصيت است60 فيلم اين شخصيت از 7
رجبي ، مهران جعفري ، بهناز فيلم اين در.مي‌گذارند تاثير يكديگر زندگي داستان در بدانند
پروژه اين فيلمبرداري مدير پورصمدي مرتضي و مي‌كنند بازي...و فراهاني نازنين خمسه ، رضا
.است
آرزوهايش و سينما
نجفي نسيم
مايوس‌كننده فروش آمار به نگاهي با گذشت؟ چه سينماها گيشه‌هاي بر گذشته هفته دو
- تومان پانصدهزار و ميليون شهر 52 پايين شهر بالاي:شده گذاشته نمايش به فيلم‌هاي
- تومان پانصدهزار و ميليون دو زمين آرزوهاي - تومان هشتصدهزار و ميليون چهارده بي‌همتا
روز هجده در اكران اسفناك وضعيت به پي - تومان هشتصدهزار و ميليون دو و چهل سفيد خواب
كلي برآورد طبق.بود رمضان مبارك ماه آغازين روزهاي كه روزي هجده.مي‌بريم گذشته
يك اينميشود محسوب مرده فصلي سينمايي آثار اكران براي رمضان ماه اقتصادي ، كارشناسان
حاصل مردم عملكرد نحوه از كه است تجربي برآوردي بلكه نيست شده تدوين پيش از قانون
.نمي‌دهند نشان خود از سينما به رفتن به علاقه‌اي چندان ماه اين در مردم.مي‌آيد
كالايي چون همچنان را سينما ما مردم اينكه.مي‌دهد قرار خود تحت‌الشعاع را چيز همه فضا
با هنوز سينما ما كشور در.است واقعيت يك داشته‌اند نگاه خود ذهن در فرنگ از وارداتي
و خاموش روزهاي.نمي‌شود جمع يكجا مذهبي آيين‌هاي با و مي‌شود انگاشته بيگانه سنت‌ها
واقعيتي گذشت سينماها بر پيش سال‌ها محرم ماه در "روزواقعه" عمومي نمايش هنگام كه ساكتي
نمي‌تواند نيز معنا و موضوع هم‌خواني حتي اينكه پابرجاست هم هنوز كه بخشيد عينيت را
.آيد شمار به كننده جذب عاملي
سينماگران زعم به) پولساز و تجاري آثار از تعدادي شامل اكران جديد دوره فيلم‌هاي
دور و سطحي مضامين سبب به كه است شهر پايين شهر بالاي ساقي ، بي‌همتا ، همچون (!امروزي
گيشه سرنوشت در چنداني تفاوت نيز اكران زمان تغيير صورت در خاص ، مخاطب سليقه از بودن
نه انگيزه‌اي كه دارد قرار "زمين آرزوهاي" فيلم‌ها ، اين كنار در و نمي‌شد حاصل آنها
كه فيلم‌ها اين اكران نمي‌كندهم‌زماني ايجاد عام مخاطب براي نه و خاص مخاطب براي
است ايران در سينمايي آثار اكران متفاوت و خاص مديريت از ناشي مي‌شوند محسوب ضعيف آثاري
.است بخشيده سينماها سالن‌هاي به درمان غيرقابل سكوتي روزها اين دريافته‌ايم چنانكه كه
نيز "سفيد خواب" و "مسافران" چون آثاري انتخاب وضعيتي ، چنين آوردن پديد با ميان اين در
قابل اثري "مسافران".درآمد آب از كننده مايوس و ناكارآمد كاري كلي وضعيت نجات براي
بود مدنظر آن دوباره عمومي نمايش از كه هدفي به را آن ماه اين در آن اكران كه است تامل
به را خود بايد كه طور آن بيضايي بهرام از ساله ده قدمت با كاري مسافران ، .نساخت نزديك
براي عاملي آن شده جدا تكه‌هاي بازگرداندن و اثر بازبيني حتي.نكرد معرفي امروز نسل
منتظر و دقيق نگاه از همه اينها ، ونشد (بايد كه آنچنان) امروز مخاطب در كشش ايجاد
ايران سينماي پيكره بر پياپي كه ضربه‌هايي.مي‌شود محسوب ضربه سينما ، واقعي علاقه‌مند
مي‌دهد نشان قابليت‌هايش با كه نيز "سفيد خواب" حتي.مي‌آيد وارد آن فرهنگي آثار بخصوص
نخواهد دست مخاطب واقعي تعداد به زمان اين دارد ، را پرطرفدار فيلمي به شدن تبديل قدرت
هم‌زماني مي‌آورد ، ارمغان به را خالي سالن‌هاي خود خودي به فضا كه فصل اين در.يافت
فضا بودن مرده لزوم بر و مي‌افزايد سينما بازار كسادي بر آنچنان ضعيف فيلم چند اكران
آنها كنار در سفيد خواب و مسافران همچون آثاري نهادن اينكه به انديشيدن كه مي‌گذارد صحه
.مي‌رسد نظر به سطحي و كوته‌نگرانه سينماهاست پرده‌هاي ظاهر بر رونقي
فوتبال ، جهاني جام با هم‌زماني را جهان سينماي عمومي نمايش اگر كه مي‌دانيم همگي
.مي‌اندازد پاي از هم‌زماني يك و هزار را ما سينماي مي‌دهد ، قرار تاثير تحت...و المپيك
آثاري از خالي روزگار اين در.كنيم عرضه عموم به پسنديده‌تر فرهنگي كه است آن زمان شايد
افكار به "مناسبت عدم" و "مناسبت" القاي با سينما خوب آثار معدود نيست حيف آيا چشمگير ،
تنها كه است اين هدف آيا كنند؟ گذر سينماها سردر بر تنها و نيافته جلوه‌گري فرصت عمومي ،
نمايش فيلمي همين‌كه..و پروانه و مجوز وانفساي اين در شايد شد؟ اكران فيلمي بگوييم
را سازندگان تلاش ماه‌ها نتيجه آن نمايش وضعيت اينكه اما.بود شكرگذار بايد شود داده
بر (انتظار قابل و آشنا چند هر) دوباره و دوباره ضربه‌هايي تنها يا و كرده آنها عايد
يي"فردا".گفت خواهد ما براي "آينده" كه است سخني مي‌آورد فرود سينما بي‌جان پيكره
اگر ماند نخواهد باقي پيكره اين از چيزي كه رسيد خواهد ما امروزهاي از گذر از پس نزديك
.دهيم ادامه اين‌گونه
هنوز شايد:بماند پابرجا تلخ انديشه نمي‌گذارد كه هست چيزي هميشه اما چگونه ، نمي‌دانيم
آرزوهايش و جوان حال هر به ،...نوري كه شايد..روزنه‌اي كه شايد باقي‌است ، اميدي
!پابرجاست همچنان
|
