سازمان راهبري
:اشاره
همچنين و تعريف يك شامل كه مي‌شود آغاز راهبري مفهوم از بحث يك با حاضر مقاله
مفهوم از تاريخي مرور و بررسي يك براين علاوه.است راهبري چشم‌اندازهاي از چارچوبي
.دارد تمركز آن ويژگي و رفتاري رويكردهاي روي بر اين كه است شده انجام راهبري
از بسياري اساس و پايه نظريه ، سه آن كه مي‌شود واقع بررسي مورد راهبري نظريه سه سپس
شده وضع "فيدلر" بوسيله كه احتمال نظريه ;است بخشيده شكل را راهبري زمينه در تحقيقات
.مي‌خوانيم هم با را مقاله اين."جاگو -يتون -وروم" الگوي و "هدف -مسير" نظريه است ،
انديشه گروه
راهبري ماهيت
ارائه را اساسي تحليل و تجزيه دو كه است ضروري كنيم ، تعريف را راهبري اينكه از قبل
قدرت رسمي جايگاه بر مديريت نيستند ، هم مثل راهبري و مديريت اينكه ابتداء.دهيم
ريشه اجتماعي تاثير فرايند از راهبري كه حالي در بكند ، نفوذ مردم بر تا قراردارد
همچنين راهبر.باشد دو هر يا راهبر يا مدير يك است ممكن شخص يك اين بنابر مي‌گيرد ،
از كه كسي غيررسمي به‌طور يا تعيين گروه يك رئيس عنوان به كه كسي باشد رسمي مي‌تواند
.مي‌شود برگزيده اعضاء راي براساس گروه يك حلقه
راهبري تعريف
گسترده سطح در تعريف‌ها آن از يك هيچ اما ، است شده ارايه راهبري از زيادي تعاريف
به.است شده تعريف ويژگي هم و فرايند هم راهبري‌برحسب اينجا درنشدهاند غالب و پيروز
فعاليت‌هاي همچنين و است دادن جهت براي معنوي نفوذ از استفاده راهبري فرايند ، يك عنوان
مجموعه‌اي راهبري ويژگي ، يك عنوان به.مي‌كند هماهنگ هدف به رسيدن سوي به را گروه اعضاء
كمك هستند خصوصيات اين داراي كه آنهايي يعني افراد به كه است ويژگي‌ها و مشخصات از
حياتي راهبري سازماني ، ازنظر.كنند استفاده موفقيت‌آميزي به‌طور نفوذ اين از تا مي‌كند
به‌خاطر براين ، علاوه است ، گروه و فرد رفتار روي قوي نفوذ يك داراي اينكه به‌خاطر است ،
ميل و علاقه مورد هدف همان تلاش‌هايش كه مي‌شود داده سوق گروهي آن بسوي هدف اينكه
اهداف با كه است ممكن همچنين و باشد سازگار سازماني اهداف با كه است ممكن و بوده راهبري
.نباشد سازگار سازماني
اينها كه حالي در.مي‌كند استفاده خود زيردستان به فشار و زور اعمال از مدير يك
نيز قبلا كه همانطوري اين بنابر.كند استفاده آنها از راهبري كه نيستند رفتارهايي
است ممكن همچنين و باشد هم راهبر يك كه است ممكن ناظر يا مدير يك ساخته‌ايم ، خاطرنشان
راهبر يك به مشخصات از مجموعه‌اي كه سازيم خاطرنشان كه است مهم ايننباشد راهبر يك كه
.دارد را آنها واقعا فرد يك كه باشد ويژگي‌هايي همان است ممكن مجموعه اين كه مي‌كند كمك
كه است كرده احساس فقط (زن يا مرد) او يعني فردباشد يك مختص كه است ممكن آنها اما
.دارد را آنها
راهبري چشم‌اندازهاي چارچوب
سازماندهي براي را چارچوبي "جاگو آرتور".است استوار چشم‌انداز چند بر راهبري نظريه
و تمركز:بود جنبه دو از مركب چارچوب آن كه بخشيد توسعه راهبري ، مسلط چشم‌اندازهاي
.رويكرد
مجموعه‌اي يك عنوان به را راهبري آيا براينكه مبني دارد اشاره تصميمي آن به "تمركز"
كنيم بررسي رفتارها از مجموعه‌اي يك عنوان به يا بنگريم (چشم‌اندازويژگي) ويژگي‌ها از
فردي نسبتا مشخصات برحسب را راهبري ابتدا ويژگي ، چشم‌انداز از.(رفتاري چشم‌انداز)
ذاتي ويژگي‌هاي داراي كه معتقدند راهبران ديگر عبارت به مي‌بينند ، مادام‌العمر و ثابت
حاميان حاليكه ، در.هستند مهم نفوذ با و موثر راهبر براي ويژگي‌ها آن كه هستند
و ذاتي ويژگي‌هاي بجاي -راهبر اعمال -مشاهده قابل رفتارهاي روي رفتاري چشم‌انداز
.دارند تاكيد مشاهده غيرقابل
چشم‌انداز آيا كه مي‌كند مشخص جنبه اين.است رويكرد "آرتورجاگو" چارچوب دوم جنبه
راه ، يك" كه است استوار فرض اين بر مطلق چشم‌انداز است؟ شده پذيرفته احتمالي يا مطلق
سازگار ايده اين با هميشه موثر و مفيد راهبري يك كه است كردن هدايت براي "راه بهترين
سازمان و موقعيت يك در هميشه سازمان يك در يا و موقعيت يك در موثر و راهبري‌مفيد و است
.بود خواهد موثر متفاوت
عمل راهبري آن در كه موقعيتي آن كه است استوار فرض براين (تصادفي) احتمالي چشم‌انداز
.است موقعيت به وابسته موثر و مفيد راهبري اينكه بخاطراست مهم و حياتي بسيار مي‌كند
راهبري روي را چشم‌انداز چهار (رويكرد و تمركز) جنبه دو آن گرفت صورت تركيب كه وقتي
موثر راهبر يك كه است ويژگي‌ها از مجموعه‌اي راهبري اول ، چشم‌انداز از.مي‌آورند بوجود
همان به راهبري ، درباره اخير تحقيقات.دارد را ويژگي‌ها آن سازماني متن يا گروه هر در
چشم‌انداز ازنظر.برمي‌گيرد در نيز را چشم‌انداز اين كه دارند اشاره ويژگي نظريه‌هاي
مي‌شود داده نمايش نفوذ با راهبر وسيله به كه است رفتارها از مجموعه‌اي يك راهبري دوم ،
مطالعات و تحقيقات.شد خواهد داده نمايش نيز سازماني مجموعه يا گروه هر در مجددا و
استوار چشم‌انداز اين روي بر شده داده شرح خلاصه به‌طور كه ميشيگان و اوهايو ايالت
شرايط و موقعيت براساس راهبري ويژگي‌هاي كه است استوار فرض براين سوم چشم‌انداز بودند ،
نوع از راهبري.مي‌دهد نشان را نظريه اين "فيدلر" (تصادفي) احتمالي الگوي.مي‌كند تغيير
نظريه.هستند تصادفي موقعيت ، براساس كه هستند رفتارها از مجموعه يك چهارم ، چشم‌انداز
.مي‌دهد شرح را چشم‌انداز اين جاگو -يتون -وروم الگوي و هدف -مسير
راهبري براي اخير رويكردهاي
گذاشته‌اند تاثير انساني رخدادهاي و وقايع دوره روي شديدا راهبري و راهبران اگرچه
كوشش‌ها تمام ابتداءبود نشده آغاز راهبري روي بر علمي پژوهش و تحقيق بيستم قرن تا اما
اين.دهند قرار بررسي مورد را راهبران شخصي ويژگي‌هاي و مشخصات كه بود شده معطوف براين
به‌طور و شد مواجه ناكامي و شكست با ثابت يافته‌هاي ايجاد براي پژوهش و تحقيق از مسير
رفتارهاي بررسي به تحقيق ، دوم مرحله اين ، بنابر يافت ، تنزل غيرممكن نظريه يك به تصادفي
.يافت اختصاص راهبري
راهبري براي ويژگي رويكردهاي
يك گاندي و ناپلئون لينكلن ، مثل راهبراني كه معتقدند راهبري ، مورد در اخير محققان
و مي‌كرد جدا قطارانشان هم از را آنها كه داشتند را بفرد منحصر ويژگي‌هاي از مجموعه‌اي
تشخيص روي محققان ويژگي ، رويكرد اين دنبال به و بودند شده فرض بادوام و ثابت نسبتا
كردن انتخاب براي فنون از كردن استفاده و آنها سنجش براي فنون پيشرفت و راهبري خصايص
تحقيق اين دستورالعمل براساس گوناگوني مطالعات و بررسيدارند فراوان تاكيد راهبران ،
معتقدند معاصر نويسندگان.درآمد اجراء به نيز قرن اين اول دهه چند طول در كه گرفت انجام
دانش و فعاليت انرژي ، نفس ، به اعتماد قدرت ، هوش ، شامل است ممكن راهبري مهم ويژگي‌هاي كه
است ، كرده ارايه را ديگر ويژگي‌هاي از طويلي فهرست يك مطالعات بعدي نتايج.باشد كافي
علاوه به.بود نامشخص عملي‌اش اعتبار و ارزش كه شد طولاني بقدري فهرست اين متاسفانه
بعضي‌ها مثال ، براي بودند ، بي‌ثبات و ناهماهنگ بررسي‌ها ، و مطالعات از بسياري نتايج
كه حالي در.باشند غيرموثر راهبران از بالاتر كه هستند مايل موثر راهبران كه دريافتند
خصايص كه كردند پيشنهاد حتي نويسندگان از بعضي.يافتند دست متناقض نتايج به بعضي‌ها
همچنين ويژگي رويكرداست استوار دستخط مشخصات يا طالع‌بيني علايم بدن ، شكل بر راهبري
چه كه كند ثابت مي‌توانست نه و كند مشخص كه مي‌توانست نه آن:داشت مشخص نظري مشكل يك
.مي‌شود مربوط راهبري به شده تصور ويژگي‌هاي و خصايص
چگونه براينكه مبني.مي‌آورد فراهم را خوبي مثال يك بين‌المللي چشم‌انداز
.باشد اشتباه مي‌تواند اشتباه ، ويژگي‌هاي بر شده استوار پيش‌بيني‌هاي
راهبري براي رفتاري رويكرد
و دهند جهت تغيير ويژگي رويكرد از كه كردند شروع محققان از بسياري دهه1940 اواخر در
رفتاري رويكرد اين از هدف.بنگرند مشاهده قابل فعاليت يا فرايند يك عنوان به راهبري به
.مي‌شوند همسو و همراه مفيد و كارآ راهبري با رفتارها چطور كه كنند تعيين تا بود اين
بي‌تاثير راهبران رفتارهاي از نسبتا موثر راهبران رفتارهاي آن كه كردند تصور محققان
.هستند موقعيت‌ها همه با سازگار و همسو كارآ ، موثر ، راهبران رفتارهاي آن و است متفاوت
:ميشيگان دانشگاه بررسي‌هاي و تحقيقات
رفتار روي بر پژوهش‌ها و تحقيق از برنامه يك ميشيگان راهبري تحقيقات و مطالعات
.مي‌شد هدايت رنس‌لي‌كرت نظر تحت ميشيگان دانشگاه در كه بود راهبري
يك عملكرد به كه بود راهبري براي رفتاري الگوي يك كردن تعيين تحقيقات اين از هدف
و بالا فعال‌رده گروه‌هاي زيردستان و بخش‌ها روساي با مصاحبه از.شد منتج موثر گروه
سپس كردندو جمع سرپرستي‌را توضيحات‌رفتار محققان سازمان ، چند در پايين
مديران كارآاز و مفيد مديران چگونه كنند تعيين اينكه تا كردند تحليل و تجزيه آنهارا
و متمركز و مشخص شغل يعني راهبري رفتار از اساسي شكل دو.هستند متفاوت غيرموثر ناظران و
.بودند شده تعريف متمركز ، استخدام همچنين
كار به دقيقا مي‌دهد نشان را (شغل)كار تمركزيافته رفتار كسي‌كه همان يعني راهبر
.است علاقه‌مند عمل به عمده به‌طور و مي‌دهد توضيح را كار روشهاي و مي‌پردازد مستخدمين
در درگير كسي‌كه آن يعني راهبر ، آن.است كافي وظيفه‌اش تكميل براي راهبر اصلي رابطه
به‌هم و منسجم كاري گروه يك تا مي‌كند تلاش است ، متمركز مستخدم نيروي با راهبري رفتار
ارتباط.هستند راضي كارشان از اساسا مستخدمين كه شود مطمئن تا بخشد توسعه را پيوسته
فرض اين بر راهبر رفتار از سبك دو اين.است مستخدمين آسايش و رفاه به مربوط راهبر عمده
راهبر كه بود اين بر تصور بنابراين هستند واحد بعد يك از متضاد قطبهاي كه است استوار
مستخدم اساس بايد راهبري رفتار يا يافته تمركز كار و شغل براساس بايد راهبري رفتار يا
.بود نشده انديشه يك‌جا به‌طور دو هر بر اما.بدهد نشان را يافته تمركز
اوهايو ايالت تحقيقات و بررسي‌ها
و تحقيقات با همزمان تقريبا اوهايو انجمن توسط راهبري درخصوص تحقيقات و مطالعات
محققان.(دهه1950 اوايل و دهه1940 اواخر در) بود درآمده اجرا به ميشيگان مطالعات
در هم را پرسشنامه آن كه آوردند به‌وجود را پرسشنامه يك اوهايو ايالتي دانشگاه در
فهم و درك تا بود اين امر اين از هدف درآوردند ، به‌اجرا صنعتي هم و نظامي مجموعه‌هاي
اساس براين همچنين اوهايو ايالت تحقيقات.بكنند ارزيابي راهبران رفتار از را زيردستان
را آن اجرايي ساختار و بررسي يعني راهبري ، رفتار از بزرگ شكل دو بتواند تا گرفت انجام
است نگران زيردستان احساسات از راهبر هستيم ، مشغول رفتار بررسي به وقتي‌كه.بدهد تشخيص
به‌وسيله زيردستان -راهبر بين رابطه.مي‌گذارد احترام زيردستان به‌ايده‌هاي بنابراين و
اجرا- ساختار رفتار وقتي‌كه.مي‌شود مشخص دوجانبه ارتباط متقابل ، احترام متقابل ، اعتماد
تعريف را زيردستان نقش‌هاي وضوح به‌طور ديگرراهبر طرف از مي‌گيرد قرار استفاده مورد
راهبر.دارند آنها از توقعي و انتظار چه كه بدانند زيردستان اينكه به‌خاطر مي‌كند ،
گروه وظيفه انجام و تكميل براي را الگوهايي مي‌كندو ايجاد را ارتباط كانالهاي همچنين
.مي‌كند تعيين
بر اجرايي ساختار و بررسي كارسالاري ، و سالاري مستخدم براساس راهبر رفتارهاي برخلاف
آنها عوض ، دربگيرند قرار رفتاري بعد روي همزمان طور به كه نيست استوار انديشه اين
بررسي و بالا اجرايي ساختار مي‌تواند راهبر نتيجه در.شدند ديده مستقل ابعاد به‌عنوان
همچنين.بگذارد نمايش به را بالا سطح بررسي و (پايين) كم اجرايي ساختار يا و پايين سطح
به همزمان به‌طور را رفتارها اين از يك هر از پايين و بالا سطوح مي‌تواند راهبر يك
را توقعات و زيردستان نقش‌هاي وضوح به‌طور است ممكن راهبر يك مثال ، براي.بگذارد نمايش
.ندهد نشان احساساتشان به نسبت را چنداني توجه اما.كند تعريف و مشخص
در اما باشد نگران زيردستان احساسات به نسبت است ممكن (مرد و زن) او اينكه ديگر راه
داشته را دو هر است ممكن راهبر نهايتا ، .بماند ناكام به‌وضوح انتظارات و نقش‌ها تعريف
راهبر رفتارهاي ثبات درباره اوهايو ايالت دانشگاه محققان همچنين.هيچ‌كدام يا باشد
فردي راهبري الگوي يك كه دريافتند آنها كرده‌اند ، بررسي و تحقيق جداگانه به‌طور
آنها.بماند پايدار و ثابت نسبتا موقعيت ، اينكه تا بشود تغيير باعث مي‌تواند شده ارائه
نتيجه اين به و كرده‌اند توجه راهبري رفتارهاي بررسي و اجرايي ساختار تركيب به همچنين
آنها ابتدا ، در.است داشته ارتباط ثمربخشي و كارآيي ميزان به امر اين كه يافته‌اند دست
موثرتر مي‌دهند نشان را رفتار دو هر بالاي سطوح كساني‌كه يعني راهبران كه بودند معتقد
حال در كه] "هاروستر" بين‌المللي تحقيقات مركز در اخير تحقيقات و مطالعهبود خواهند
ساختار به كه مديراني از دسته آن كه يافت دست نتيجه اين به [است "ناوستار" آن نام حاضر
سطوح آنها اما هستند ، اجراكنندگان عالي‌ترين مي‌كنند ، توجه عالي سطح در اجرايي
بررسي رفتار به كه مديراني برعكس كردند ، اظهار را اجرايي عمليات و رضامندي از پايين‌تري
فرار كار از كم خيلي اما.بودند برخوردار كمتري اجرايي سطح از مي‌كردند توجه حد از بيش
.مي‌كردند
مطالعات اينكه به‌خاطر بودند ، اشتباه نتايج اين كه داد نشان بعدي تحقيقات حال هر در
تصادفي‌گسترش متغيرهاي ديگر عبارت به.است نكرده بررسي را مهم متغيرهاي همه تحقيقات و
.مي‌كند محدود را زيردستان پاسخهاي و راهبر رفتارهاي ين واحدموجود ، و پايدار روابط
راهبري شبكه
چارچوبي يك به‌عنوان "موتون سريگلي جين" و "بلاك -ر.رابرت" وسيله به راهبري شبكه
.است بعد دو از مركب كه مي‌كند ترسيم را مركبي شبكه وي.يافت توسعه الگوها بررسي براي
معيار 9 بر آن محاسبه مورد توليد ، از نگران مدير يكاست توليد از نگراني بعد اولين
.مي‌دهد نشان را پايين نگراني عدد1 و است بالا نگراني نشان‌دهنده عدد 9 كه است نقطه
و است شده داده جهت وظيفه‌اش دارد ، توليد به نسبت زيادي نگراني كسي‌كه يعني مدير يك
دوم بعد دارد ، تاكيد ماموريت رسيدن ثمر به و انجام يا آمده به‌دست نتايج روي بيشتر
مي‌دهد نشان محور روي نقطه معيار 9 و ميزان رابا امر اين همچنين.است مردم از نگراني
كه همان‌طور و است نگراني ميزان اين بودن پايين براي عدد1 و است بالاترين عدد 9 كه
واز دارد مردم به نسبت بالايي نگراني كه است كسي مدير يك مي‌رفت ، انتظار احتمالا
تلاش زيردستان داشتن‌با دوستي رابطه براي و مي‌كند پرهيز آنها با تصادم و برخورد
.مي‌كند
يك خود نوبه به شبكه اين مي‌شوند ادغام هم با شبكه به بخشيدن شكل براي بعد دو اين
كه كردند پيشنهاد "موتون" و "بلاك" مي‌كند ، مشخص را راهبري ممكن رفتارهاي از ترتيبي
معني بدين.است راهبري سبك موثرترين (شبكه بالاي قسمت راست سمت گوشه در) و 9 موقعيت9
همزمان به‌طور كه دارد توليد به نسبت وهم مردم به نسبت هم حدي از بيش نگراني يك مدير كه
.بود خواهد راهبر موثرترين
گرفت قرار محققان توجه مورد ملاحظه‌اي قابل به‌طور نظريه‌ها و رفتاري الگوهاي اين
رويكردهاي اينميكند مشخص را معني‌داري نقض و ضعف بيشتر پژوهش و تحقيق متاسفانه اما
مشخص براي تلاش در حال ، هر در.بودند باارزش راهبري مهم رفتارهاي تشخيص براي رفتاري
تحقيقات ، و مطالعات همه‌موقعيتها ، در راهبري موثر رفتارهاي از مجموعه يك كردن
پايان در.است گرفته ناديده سازماني زمينه‌هاي در را فردي رفتار بزرگ و عظيم پيچيدگيهاي
.شدند ناكامي دچار كنند ، مشخص را پي‌آمدها -واكنش -روابط -راهبر كلي رفتار اينكه از آنها
نظريه و باشد همراه و سازگار راهبري ، باپيچيدگي‌هاي تا بود نياز متفاوت رويكرد يك
.بود هدف اين براي پيشرفته نظريه يك دقيقا تصادفي ،
راهبري تصادفي نظريه
بررسي براي به‌درستي تا بود يافته توسعه "فيدلر فرد" به‌وسيله راهبري در تصادف نظريه
كه مي‌دارد اظهار نظريه.بگيرد انجام آن ، موقعيت پيچيدگيهاي و راهبر شخصيت جنبه دو هر
موقعيت يك در است ممكن راهبران بعضي نتيجه در و است وابسته موقعيت به راهبر يك كارآيي
توضيح همچنين نظريه.نباشند موفق ديگري سازمان و موقعيت در اما باشند موثر سازمان يا
موقعيت و راهبر كه مي‌كند مشخص و بيفتد اتفاق است ممكن تضاد و تفاوت اين چرا كه مي‌دهد
.باشد موثر نيز عمل در نتيجه اينكه تا باشند هماهنگ هم با بايد
اساسي ساختمان
مابين هماهنگي و ارتباط به وابسته راهبري كارآيي كه معتقدند همكارانش و "فيدلر"
شخصيت ويژگي تا مي‌كند پيشنهاد را خاصي اصطلاح "فيدلر".است راهبر موقعيت و راهبر شخصيت
او."است روابط انگيزه دربرابر وظيفه" اصطلاح آن و دهد توضيح را راهبر اساسي و بنيادين
تا مطلوبيت بالاترين از امر اين كه داد توضيح راهبر براي مطلوبيت‌اش برحسب را موقعيت
.دارد نوسان نامطلوب حد بالاترين
به روابط انگيزه مقابل در وظيفه مختلف جنبه‌هاي از:روابط انگيزه برابر در وظيفه
براساس راهبر رفتار با كار انگيزه.مي‌باشد شبيه رفتاري رويكردهاي در شده تعريف مفاهيم
براساس راهبري رفتار با روابط انگيزه و است هماهنگ كار -تمركز براساس و اجرا -ساختار
"فيدلر" كه است اين اساسي اختلافاست يكي و برابر راهبر رفتار بررسي و مستخدم تمركز
كه شخص هر براي اين كه مي‌كند بررسي خصيصه يك به‌عنوان را روابط انگيزه دربرابر وظيفه
.است پايدار و ثابت اساسا شده ، ارائه
اندازه‌گيري مطلوب ، همكاري حداقل‌ترين معيار به‌وسيله روابط انگيزه يا كار ميزان
آن با يعني اشخاص ، همه درباره راهبران مي‌خواهد (مطلوب همكاري كمترين) LPCمي‌شود
انتخاب را (مطلوب همكاري كمترين)LPC و.كنند فكر مي‌كنند ، كار هميشه كساني‌كه‌آنها
يك به‌وسيله (LPC) مطلوب همكاري حداقل كه مي‌دهند شرح بعدا پاسخ‌دهندگان.مي‌كنند
.مي‌گردد استوار منفي و مثبت ويژگي يك به‌وسيله هرم راس در شانزده‌معيار از تعداد
شده همراه مطلوب همكاري كمترين از مثبت ارزيابي يك با محورها روي بالاتر شماره‌هاي
بعضي و است همراه بيشتر مطلوبيت اصطلاح با مقياس بالاتر شماره‌هاي كه كنيد توجه).است
روي بر تاكيد بعدي مشخصه.مي‌دهند تغيير را مقياس ارزشهاي هم و اصطلاحات هم ارقام از
را بيشتر اعتبار و باارزش جوابهاي و بيشتر دقت با را مقياسها اينكه تا است پاسخ‌دهنده
مداوم به‌طور را خود مطلوب همكاري حداقل‌ترين كساني‌كه يعني پاسخ‌دهندگان.(آورد فراهم
همكاري كمترين) LPC بالاي مي‌دهندنمره توضيح مثبت اصطلاحات با
منفي اصطلاحات از مداوم به‌طور كساني‌كه آنان ، درحالي‌كه ;مي‌كنند دريافت را(مطلوب
.مي‌كنند دريافت را (LPC)پايين نمره مي‌كنند استفاده
يوكل.اي.گري:نوشته
سمائي جواد سيد:تنظيم و ترجمه
|
