گذشته درهفته اعضا بين موافقتنامهاي تصويب با
ميشود تسهيل اروپا انرژياتحاديه بازار به ايران راهيابي
يونسآرا عبدالله
يا گاز بود خواهد قادر فرانسوي خانواده يك اروپا اتحاديه برق و گاز بازار آزادسازي با
كند خريداري آلمان يا بلژيك عرضهكنندهايدر از را خود نياز مورد برق
در انقلابي" اروپا اتحاديه كميسيون سخنگوي "جنتل ژيل" سوي از گذشته هفته كه آنچه
مهمترين از يكي كارشناسان از بسياري اعتقاد به شد خوانده اتحاديه "انرژي بازار و اقتصاد
اتحاديه عضو كشور گذشته 15 هفته دوشنبه.است ميلادي سال 2002 در اتحاديه اين رويدادهاي
از خارجي رقباي روي به خود گاز و برق بازارهاي كامل آزادسازي با را خود موافقت اروپا
براساس.كردند اعلام سال 2004 جولاي اول تا تجاري بخش در اتحاديه عضو كشورهاي ساير
در مزبور بازارهاي است شده مقرر رسيد ، اعضا تمامي امضاي به خصوص دراين كه موافقتنامهاي
اين به.شود باز خارجي رقباي روي به سال 2007 جولاي اول در نيز خارجي مصرفكنندگان بخش
در عرضهكنندهاي از را خود نياز مورد برق بود خواهد قادر فرانسوي خانواده يك ترتيب
از را خود مصرفي برق يا گاز ميتواند اسپانيايي يك و كند خريداري بلژيك يا آلمان
ناميد انقلابي را آن موافقتنامه اين امضاي از پس جنتل.كند تامين آلمان در فروشندهاي
.داشت خواهد اروپا در رقابت بر مهمي بسيار اثرات كه
اتحاديه ، اين به تركيه پيوستن و اروپا اتحاديه انرژي بازار آزادسازي طرح تحقق با
ميشوند تبديل اتحاديه اين انرژي بازارهاي ايرانبه ورود دروازههاي به يونان تركيهو
خود انرژي عرضهكننده انتخاب در مصرفكنندگان موافقتنامه اين اجراي با" وي گفته به
انتخابهاي از انرژي معاملات بهترين تعيين براي ميتوانند و داشت خواهند كامل آزادي
."شوند برخوردار فراواني
به شدن تبديل درخصوص اروپا اتحاديه استراتژي از بخشي گاز ، و برق بازار آزادسازي
جهت كليدي حركتي را اقدام اين اتحاديه مقامات.است سال 2010 تا جهان اقتصاد رقابتيترين
.ميدانند هدف اين به دستيابي
موافقان و مخالفان
اروپا اتحاديه سران اكثر شد برگزار امسال تابستان كه اسپانيا در بارسلونا نشست در
در كامل آزادسازي و سال 2004 تا تجاري بخش در انرژي بازار آزادسازي با را خود موافقت
عمدتا كه فشارهايي دليل به اما.كردند اعلام سال 2005 تا (خانگي و تجاري) بخشها تمام
.كردند عقبنشيني خود موضع از شد ، وارد اتحاديه اين بر آلمان حدي تا و فرانسه سوي از
پيشنهاد وتوي با و خوانده زودهنگام بسيار بازار ، كامل آزادسازي براي را سال 2005 فرانسه
.ايستاد اتحاديه ديگر عضو برابر 14 در عملا اتحاديه اعضاي ساير سوي از شده ارائه
درساختار ريشه عمدتا وگاز ، برق بازارهاي آزادسازي طرح با فرانسه نمايندگان مخالفت
"گازدوفرانس" و "دوفرانس الكتريسيته" شركتهاي.دارد كشور اين گاز و برق انحصاري بازار
دولت حمايت از قاطع طور به كه هستند فرانسه بازار در گاز و برق انحصاري عرضهكنندگان
بازار آزادسازي با بارسلونا نشست در فرانسه جمهور رئيس شيراك ژاك.برخوردارند
پيش در به را فرانسه دولت اقدام اين ناظرانكرد مخالفت سال 2005 تا خانگي مصرفكنندگان
و شيراك زمان آن در معتقدند و داده نسبت مه ماه در فرانسه جمهوري رياست انتخابات بودن
الكتريسيته برق شركت از بيشتري حمايت كه بودند آن خواهان فرانسه سياسي رهبران ساير
.شود اعمال دارد ، خود استخدام در را كارمند هزار كه 120 دوفرانس
بازار وضعيت آينده خصوص در مصرفكنندگان نگراني رشد از جلوگيري خواهان همچنين آنها
صورتحساب كمترين پرداخت از كه حالي در فرانسوي شهروندان.بودند كشور اين در گاز و برق
آزادسازي ايده دارند اعتقاد خوشحالند ، اروپايي ملل تمام ميان در برق مصرف هزينههاي
.ميشود وارد متحده ايالات و انگلستان از عمدتا ميشود ديده فرانسه در كه بازار
بازار حاضر درحال.هستند طرح اين اجراي منتقدان جزء نيز آلمان در كوچك عرضهكنندگان
ملي دربازار بزرگ و كوچك عرضهكنندگان از بسياري و است آزاد زيادي حد تا آلمان انرژي
در انرژي صنعت كارشناس و "اسن" دانشگاه استاد "اشميت ديتر".مشغولند رقابت به كشور اين
كه را كشورهايي عمدتا و داشت نخواهد آلمان بر مهمي اثر تصميم اين":است معتقد خصوص اين
با."داد خواهد قرار تاثير تحت دادهاند انجام خود بازار آزادسازي براي ناچيزي اقدامات
را آلمانيها منافع اروپا اتحاديه اخير تصميم معتقدند كارشناسان برخي حال اين
شده ارائه پيشنهاد با بروكسل ، نشست در آلمان دولت نمايندگانداد خواهد قرار تحتالشعاع
انتقال سيستمهاي بهرهبرداري از را فروش و توليد بخش برق ، توليدكنندگان كه اين بر مبني
.كردهاند مخالفت كنند ، جدا
نيروگاههاي براي فرعي شركتهاي تشكيل به را عرضهكنندگان تصميمي چنين آنها گفته به
توليدكنندگان از بسياري مزاياي و واميدارد توزيع و فروش بخشهاي و عرضه شبكههاي برق ،
.ميدهد قرار تحتالشعاع را انحصاري محلي شركتهاي و كوچك
جامعه رهبران از بسياري اعتراض بازار ، آزادسازي برابر در فرانسه دولت شديد مقاومت
ساير بازار در حضور بابت از زيادي منافع فرانسويها معتقدند آنها.برانگيخت را اروپا
نگه بسته اعضا تمامي روي به را خود داخلي بازار كه حالي در ميزنند ، جيب به اعضا
دولت مواضع در عملي چرخشي طرح ، اين با فرانسه اخير موافقت اساس همين بر.داشتهاند
رسيدن قدرت به و فرانسه در دولت تغيير.ميشود محسوب فرانسه قبلي سوسياليست
ماه انتخابات در دارند بازار آزادسازي سياستهاي به بيشتري اعتقاد كه محافظهكاران
.است فرانسه دولت موضع تغيير اين دلايل مهمترين از جولاي
وزراي اخير نشست در كه فرانسه سنگين صنايع وزير "فونتن نيكول" خانم ديدگاههاي هرچند
رياست اين از پيش فونتن.است نبوده بيتاثير زمينه اين در نيز داشت حضور اتحاديه انرژي
.است داشته برعهده را اروپا پارلمان
دراروپا ، گاز و برق مصرفكنندگان براي قيمت كاهش به آن اجراي معتقدند طرح اين هواداران
شناسايي و خدمات كيفيت كاهش را طرح اين اجراي نتيجه منتقدان برخي اما.شد خواهد منجر
در انرژي عرضه امنيت تامين در احتمالي نارساييهاي و خصوصيسازي سمت به كنترل غيرقابل
به بستگي عمدتا آزادسازي موفقيت كارشناسان برخي ديدگاه از.ميدانند منطقه
به و نداشته جديد عرضهكنندگان جستوجوي براي كافي انگيزه اغلب كه دارد استفادهكنندگان
ديتر.باشند ارتباط در دارند آشنايي آن با كه عرضهكنندهاي با ميدهند ترجيح سادگي
نتايجي به آزادسازي كه ميشود موجب موانع قبيل اين":ميگويد خصوص اين در اشميت
ديدگاه از كه است حالي در اين"شود منتهي ميرود انتظار كه آنچه از ناچيزتر بهمراتب
نحوه به زيادي حد تا اروپا اتحاديه انرژي بازار آزادسازي طرح موفقيت كارشناسان برخي
.دارد بستگي آن اجراي
آغاز تنها اين":گفت زمينه اين در اروپا مصرفكنندگان سازمان مشاور "فارست دومينيك"
دشوار بسيار مصرفكننده براي كنيد ، ايجاد را كامل رقابت شما كه اين از قبل تا.است كار
."كند استفاده خود چانهزني قدرت از كه بود خواهد
اروپايي كشورهاي برخي بازار به ورود خارجي شركتهاي براي كه اين به تصريح با فارست
نوع و خصوصي شركتهاي عملكرد به زيادي بستگي اين":افزود بود ، خواهد دشوار بسيار
كه است دشوار بسيار فرانسه در مثلا ميكنم فكر من.دارد آنان سوي از شده اتخاذ تصميمات
دوفرانس الكتريسيته.داشت خواهند وجود بازار به ورود براي زيادي رقباي كنيم تصور
است ممكن كه دارد فرانسه داخلي بازار در قوي چنان حضوري اروپا برق عرضهكننده بزرگترين
."شوند مرعوب نيز آن انحصاري محدوده در شركت اين با رقابت ايده از حتي رقبا ساير
.است جانبدارانه و مثبت بسيار بازار آزادسازي به اروپا اتحاديه مقامات ديدگاه
پيش سال 10:گفت زمينه اين در (اتحاديه اجرايي بازوي) اروپا كميسيون سخنگوي جنتل ژيل
كامل آزادي داشت خواهيد رو پيش شما كه آنچه اما نبودند باز وجه هيچ به انرژي بازارهاي
."اروپاست در مصرفكننده هر براي انتخاب در
بروز از اجتناب منظور به موافقتنامه اين":ميكند تصريح برنامه اين از دفاع در وي
."است شده طراحي "كاليفرنيا سندرم" پديده
شركتهاي از بسياري آن طي و داد روي گذشته سال كه دارد بحراني به اشاره وي سخنان
اين اجراي با:ميافزايد جنتل.كردند پيدا نياز دولتي كمكهاي به انرژي بخش شده خصوصي
مورد برق دريافت براي زيادي امكانات شود روبهرو عرضه مشكل با كشوري اگر حتي موافقتنامه
.داشت خواهد كشورها ساير از خود نياز
اروپا كميسيون طرح اين موفقيت منظور به يونان توسعه وزير "تسوكاتزوپولس آكين" گفته به
ارسال عضو كشورهاي براي و تهيه برق و گاز بازار آزادسازي مشكلات و موانع درخصوص گزارشي
.كرد خواهد
ايران فرصتهاي و اروپا در آزادسازي
بر يك هر تحولات بين نزديكي بسيار ارتباط كه هستند انرژي حاملهاي جمله از گاز و برق
و گازسوز نيروگاههاي توسط برق توليد در گاز از گسترده استفاده.دارد وجود ديگري بازار
نفت هستهاي ، انرژي ذغالسنگ ، .ميشود محسوب ارتباط اين دلايل عمدهترين از تركيبي سيكل
اخير ساليان طي كه هستند حرارتي نيروگاههاي در استفاده مورد سوختهاي عمدهترين گاز ، و
طي آن ذخاير توزيع جغرافيايي گستردگي دليل به سنگ ذغال.گرفتهاند قرار مورداستفاده
آلودگيهاي به توجه با هرچند.است كرده حفظ برق توليد در را خود غالب نقش گذشته سالهاي
صنعتي دنياي اخير رويكرد و سو يك از انرژي حامل اين از بهرهگيري از حاصل قابلملاحظه
انتظار ديگر ، سوي از مناسب سوختهاي از بهرهگيري و محيطي زيست شاخصهاي به توجه در
بازنگري مورد مناطق از بسياري در سنگ ذغال از استفاده روند آينده سالهاي طي ميرود
مترتب انساني و زيستمحيطي خطرات به توجه با نيز هستهاي نيروگاههاي به توجه.قرارگيرد
تا دهه 1970 اوايل از نيروگاهها اين از استفاده در مختلف جوامع تلخ تجربيات و آن بر
به زيست محيط حامي گروههاي فعاليت گسترش.است بوده شاهد را نزولي روند دهه 1980 اواسط
كرده ايجاد نيروگاهها اين فعاليت ادامه براي را عمدهاي موانع اروپايي جوامع در ويژه
آينده سالهاي طي برق به جهاني نياز مجموع تامين در بخش اين سهم ميرود انتظار و است
انرژي شوكهاي نتيجه در نيز نيروگاهها سوخت تامين در نفت سهم ديگر سوي از.يابد كاهش
تجديدنظر مورد (ايران در انقلاب پيروزي) آن اواخر و (اوپك نفتي تحريم) دهه 70 اوايل
.است بوده شاهد را كاهنده روندي دهه 90 اواسط از و گرفته قرار
كشورها از بسياري سوي از مناسب سوخت عنوان به متعدد دلايل به طبيعي گاز ميان اين در
در گاز مصرف از ناشي آلايندهها انتشار بودن ناچيز.است شده مواجه فراواني استقبال با
فراواني نفت ، و ذغالسنگ نظير فسيلي سوختهاي ساير با مقايسه در حرارتي نيروگاههاي
شاخصهاي از بسياري و گاز بالاتر حرارتي جديد ، ارزش منابع اكتشاف توسعه و گاز منابع
تبديل جهان سطح در برق توليد نيروگاههاي بخش در مطلوب سوختي به را طبيعي گاز ديگر ،
در نيروگاهي ظرفيتهاي توسعه در را اصلي نقش گاز ميرود انتظار اساس همين بر.است كرده
متحده ايالات انرژي اطلاعات اداره پيشبيني براساس.باشد داشته برعهده بينالمللي سطح
گاز سال 99 در.شود برابر دو دوره 20201999 در برق توليد در گاز سهم ميرود انتظار
براساس و كرده تامين را غربي اروپاي منطقه در نيروگاهها مصرفي سوخت از درصد طبيعي 14
برخورداري رغم به غربي اروپاي.رسيد خواهد درصد به 28 سال 2020 در سهم اين پيشبينيها
گاز كل از درصد معادل 17 سهمي سال 99 در دنيا گاز شده اثبات ذخاير كل از درصد تنها 5 از
منطقه اين در گاز ذخاير محدوديت به توجه با و است داده اختصاص خود به را دنيا مصرفي
نرخ است حاكي موجود پيشبينيهاي.بود خواهد انكارناپذير آتي سالهاي طي واردات به نياز
خواهد درصد سه معادل رقمي سالانه متوسط طور به سال 2020 تا غربي اروپاي در گاز مصرف رشد
.است درصد يك معادل منطقه اين در اوليه انرژي كل مصرف مورد در نرخ اين هرچند.بود
برق توليد بخش در گاز مصرف رشد در مهمي سهم گاز بازار قوانين تسهيل با اروپا اتحاديه
تامين و گاز آزاد جريان از اطمينان قوانين اين تصويب از هدف.است داشته اتحاديه اين
.است منطقه اين در صنعتي رقابت و عرضه امنيت
درسال 2004 كه اروپا اتحاديه در گاز و برق بازارهاي آزادسازي اخير توافقنامه تحقق با
است ، شده ديده تدارك خانگي مصرفكنندگان براي سال 2007 در و تجاري مصرفكنندگان براي
برق يا گاز مستقيم تحويل نيازمند ديگر عضو ، كشورهاي از يك هر برق و گاز بازار در حضور
از يك هر از برق و گاز انتقال امكان بلكه.بود نخواهد مصرفكننده به توليدكننده از
در برق يا گاز متقاضي يك فرضا اساس براين و داشته وجود كشورها ساير به عضو كشورهاي
.كند تامين يونان در عرضهكنندهاي از را خود نياز مورد گاز بود خواهد قادر اتريش
چشمانداز ميتواند كشورمان طبيعي گاز كلان ذخاير گرفتن درنظر با مكانيزمي چنين برقراري
ترسيم اروپا اتحاديه اعضاي از بسياري انرژي بازار در ايران حضور براي را روشني بسيار
تركيه پيوستن احتمال تقويت و سو يك از تركيه گاز بازار به ايران راهيابي به باتوجه.كند
ايران ورود براي پلي ميتواند تركيه آينده سالهاي طي ديگر سوي از اروپايي اتحاديه به
يا گاز مستقيم عرضه شامل مختلف طرق از امر اين.شود تلقي منطقه اين انرژي بازار به
كشورهاي در متقاضيان به آن انتقال و ايران از وارداتي گاز محل از تركيه در برق توليد
يونان و تركيه بين موافقتنامهاي سال 2000 درجولايبود خواهد امكانپذير اتحاديه عضو
اين امضاي با كشور دو.است شده امضا يكديگر به كشور دو گاز شبكههاي اتصال خصوص در
اين حمايت مورد كه اروپا در گاز و نفت داخلي انتقال پروژه با را خود همراهي موافقتنامه
روزآمدسازي جهت فني كمكهاي ارائه پروژه اين هدف.كردهاند اعلام دارد قرار نيز اتحاديه
خطوط به اروپا لوله خطوط اتصال منظور به آسيا و مركزي اروپاي منطقه در گاز و نفت انتقال
براي مناسبي بستر ميتواند خود مزبور موافقتنامه.است آسيا و قفقاز مناطق در لوله
بخش در سرمايهگذاري كه اين ضمن شود ، تلقي اروپا گاز آزاد بازار به ايران راهيابي
ضريب از اساس همين بر نيز تركيه طريق از صادرات جهت كشور داخل در برق توليد ظرفيتهاي
بازار به ايران ورود مجراي تنها تركها البته بود خواهد برخوردار بالايي اقتصادي موفقيت
ارمنستان ايران ، بين كه جانبه سه موافقتنامه به توجه با و نبوده اروپايي اتحاديه انرژي
در كه) يونان به آن توسعه و ارمنستان به ايران از گاز لوله خط احداث درخصوص يونان و
عنوان به ميتواند نيز (يونان) كشور اين دارد وجود (رسيد امضا به سال 2000 مارس
.كند نقش ايفاي اتحاديه بازار در حضور براي ايران گزينهدوم
طريق از يونان به ايران از لوله خط يك احداث امكان بررسي شامل شده امضا موافقتنامه
توجه با.است اروپايي كشورهاي ساير به يونان از و تركيه طريق از يا اوكراين و ارمنستان
.گرفت خواهد صورت اروپا اتحاديه مالي حمايت با طرح اين اجراي توافقنامه اين مفاد به
نهايي تصويب به منوط اروپا اتحاديه عضو كشور در 15 برق و گاز بازار آزادسازي طرح تحقق
اين مكرر خواست به توجه با.است ميلادي آينده سال نخست ماههاي طي اروپا پارلمان در آن
طرح كه است اين بر عمومي باور بازارها ، آزادسازي خصوص در اتحاديه اعضاي از پارلمان
زيادي فرصتهاي طرح ، اين اجرايرسيد خواهد تصويب به اروپا پارلمان در ترديد بدون مزبور
براي فراواني جذابيتهاي از كه اروپا انرژي بازار در حضور زمينه در كشورمان براي را
بهرهگيري.شد اشاره آنها از بخشي به كه كرد خواهد ايجاد است ، برخوردار عرضهكنندگان
روابط از برخورداري و سو يك از كارآمد و دقيق بررسيهاي نيازمند فرصتها اين از مناسب
.است ديگر سوي از اتحاديه اين اعضاي با اتكا قابل
|