در يك سو اشكان شكوفي به زمين افتاده بود و در سوي ديگر پنج لبناني از فرط خوشحالي به هوا مي پريدند عيسي خدايي شاگردش را كه از احساسات و ناشي گري خودش شكست خورده بود از زمين بلند كرد و به او دلداري داد
امير عليزاده
اكبر طاهري (پايين) در بازي دوم روز جمعه هيچ شانسي در مقابل پاتريك شكري نداشت
عكس: ايرنا
كمتر كسي فكر مي كرد كه ايران توانايي شكست لبنان را در گروه دوم آسيا و اقيانوسيه جام ديويس داشته باشد. انوشا شاهقلي اميد اول تنيس ايران مصدوم بود و همه مي دانستند كه لبنان سال گذشته در گروه اول آسيا و اقيانوسيه حضور داشت و متشكل از بازيكناني بود كه در حرفه اي ترين كمپ هاي آمريكا توپ مي زنند. اما با ستاره اي به نام اشكان شكوفي و بازگشت حيرت انگيز انوشا شاهقلي در روز پاياني، لبناني ها تا يك قدمي شكست پيش رفتند. ولي در مسابقه پنجم، شكوفي در نبردي نفس گير به احساسات و بي تجربگي خود و در نهايت به يك لبناني خارق العاده باخت تا حسرت صعود به مرحله بعد بر دل ايراني كه براي اولين بار بعد از انقلاب به پديده اي به نام تنيس نزديك شده بود، بماند.
سابقه
پيش از اين دو تيم ايران ولبنان در جام ديويس سه بار به مصاف يكديگر رفته بودند كه حاصل آن دو پيروزي و يك شكست براي كشورمان بوده است. براي اولين بار در سال ۱۳۵۴ در گروه اول در ايران با هم روبه رو شدند كه به پيروزي ۵ بر صفر ايران منجر شد. بعد از اين ۱۶ سال طول كشيد تا دوباره در گروه سوم رودرروي هم قرار بگيرند. اين بار هم ايراني ها در منامه بحرين با نتيجه سه بر صفر پيروز شدند. اما لبناني ها كه در چند سال اخير پرورش استعدادهاي جوان در خارج از كشور علي الخصوص آمريكا پيشرفت چشمگيري داشته اند بالاخره در سال ۱۹۹۶ در بيروت اين بار در گروه دوم با نتيجه چهار بر يك پيروز شدند. مصاف چهارم دو تيم در حالي كه لبنان از گروه اول سقوط كرده بود و ايران از گروه سوم صعود، در تهران حكايت ديگري داشت.
روز اول نبرد
روز جمعه ۱۸ بهمن دو تيم با كمي تاخير به علت تعلل اركستر وارد زمين شدند و نكته عجيب استقرار چهار دوربين در گوشه هاي زمين بود. حضور پررنگ شبكه ۳ سيما حكايت از پخش مستقيم اين مسابقات داشت كه براي دومين بار اتفاق مي افتاد. كاري كه از دستاوردهاي عباس خزايي رئيس جديد فدراسيون تنيس در ايران است و نقشي حياتي در احياي اين ورزش پرطرفدار دارد.
تيم لبنان از پاتريك شكري، هشام زاتيني، فادي يوسف، حسين بدرالدين مربي و ريموند كاتورا كاپيتان اين تيم تشكيل شده بود و انوشا شاهقلي، اشكان شكوفي، اكبر طاهري، فرشاد طلاور، سعيد احمدوند، شهاب حسني و عيسي خدايي سرمربي اين تيم نيز اعضاي تيم ملي ايران بودند.
سرانجام بازي اول بين اشكان شكوفي و هشام زاتيني آغاز شد. شكوفي كه بازي پنجم خود را در جام ديويس انجام مي داد بايد به مصاف بازيكني مي رفت كه پيش از اين ۳۱ بازي براي تيم ملي لبنان انجام داده بود و سابقه بازي مقابل ايران را نيز در سال ۱۹۹۶ داشت. زاتيني ۲۶ ساله در آن بازي ها محمدرضا توكلي و رضا نخعي را در بيروت به راحتي شكست داده بود و اين بار نيز آمده بود تا عدم حضور خود در مسابقات سال ۲۰۰۲ را به نحوي جبران كند.
در مسابقه اول كه در جام ديويس از اهميت فوق العاده زيادي برخوردار است، اشكان شكوفي در حضور عده زيادي از تماشاچيان علاقه مند كه تعدادشان در سالن شهيد شيرودي به ۸۰۰ الي هزار نفر مي رسيد، بازي را احساساتي شروع كرد و در حضور عباس خزايي رئيس فدراسيون تنيس، رضا زواره اي حقوقدان شوراي نگهبان و علي كفاشيان معاون فني سازمان تربيت بدني و رئيس دفتر امور مشترك فدراسيون ها، ست اول را به هشام زاتيني كه فشار زيادي را از همان ابتدا وارد مي كرد با نتيجه ۳-۶ واگذار كرد.
استقبال چشمگير مردم از اين مسابقات هم نكته تازه ديگري بود كه شايد به خاطر همين شكوفي كه براي اولين بار بازي در حضور اين تماشاچيان پرشور را تجربه مي كرد، تحت تاثير قرار گرفته بود. اما در ست هاي بعدي اين جوان ۲۱ ساله با آرامش بيشتري كار كرد و از ميزان اشتباهات اجتناب پذير خود كه در تنيس Unforced Errors نام دارند، كاست و سه ست بعدي را با يك بازي منطقي و سرويس هاي خوب كه سلاح اصلي اوست مقابل زاتيني كه حالا با وجود حمايت بي امان جمعيت حاضر در سالن از لحاظ روحي تضعيف شده بود و اشتباهات بيشتري را انجام مي داد، با نتايج ۳-،۶ ۴-۶ و ۱-۶ از آن خود كرد تا ايران مسابقه مهم اول را ببرد و يك بر صفر جلو افتد. حالا سالن به وجد آمده بود و قهرمان جوان خود را جشن مي گرفت.
در غياب انوشا شاهقلي كه در دو ـ سه هفته اخير از ناحيه كتف راست احساس ناراحتي مي كرد، اكبر طاهري ملي پوش با تجربه كشورمان به تشخيص عيسي خدايي ۲۰ دقيقه بعد از پيروزي ارزشمند شكوفي به مصاف پاتريك شكري جوان رفت. طاهري ۲۹ ساله پيش از اين ۲۱ بازي را براي ايران در جام ديويس انجام داده بود كه مسابقه با لبنان در ديدار نهايي گروه دوم در سال ۹۶ هم يكي از آنهاست. او در كنار رضا نخعي در مسابقه دو نفره از هشام زاتيني و علي حماده اسطوره تنيس لبنان شكست خورد.
حريف او پاتريك شكري ۲۱ ساله قبل از اين تنها در سال ،۲۰۰۲ ۶ بار براي لبنان در گروه اول به ميدان رفته بود. لبنان سال گذشته در سه ديدار مشكل مقابل هند، اندونزي و كره جنوبي شكست هاي سنگيني را متحمل شده بود كه شكري در آنها تنها برد كشورش را مقابل «فبي ويديانتو» اندونزيايي به ارمغان آورد. ولي اين جوان كه چهره اي كاملا متفاوت با عرب ها دارد، با تمريناتي كه در كمپ «نيك بوليتري»، اولين مربي آندره آغاسي، كه يكي از معروف ترين كمپ هاي تنيس دنيا در آمريكاست، با تمريناتي كه انجام داده بود، با آمادگي خوبي به تهران آمد. جالب اينكه او زبان عربي را نيز اصلا بلد نبود و با هم تيمي هايش به زبان انگليسي صحبت مي كرد.
در ست اول، شكري هنوز خود را پيدا نكرده بود و رقابت نزديكي با طاهري داشت، اما در نهايت موفق شد با نتيجه ۵-۶ اين ست را از آن خود كند. در دو ست بعدي طاهري در برابر تنيس مدرن و قدرتي شكري كه خيلي نزديك به خط ته زمين baseline بود و در نتيجه بسيار تهاجمي بازي مي كرد، هيچ حرفي را براي گفتن نداشت و آنها را خيلي زود با نتايج ۳ ـ ۶ و ۱ ـ ۶ واگذار كرد. در ست سوم تماشاچيان نيز مبهوت قدرت خيره كننده شكري بودند و سكوت تازه اي در سالن حكمفرما شده بود. شكري با سرويس هايي فوق العاده خوب، بك هندهايي قوي و با اعتماد به نفس عجيبي در كمتر از دو ساعت اكبر طاهري را شكست داد تا روز اول نبرد با نتيجه يك ـ يك مساوي به پايان برسد.
روز دوم نبرد
شنبه ۱۹ بهمن ساعت ۱۶ قرار بود كه مسابقه دو نفره انجام شود و انتظار مي رفت كه در مقايسه با روز قبل تماشاچيان كمتري حاضر شوند. اما اين طور نشد و در اين روز هم استقبال گرمي به عمل آمد. در اين بازي اشكان شكوفي و اكبر طاهري مقابل هشام زاتيني و پاتريك شكري قرار گرفتند. از همان ابتدا مشخص بود كه طاهري و شكوفي از هماهنگي خوبي برخوردار هستند. جالب اينكه در اين روز تماشاچياني ديده شدند كه آشنايي با تنيس نداشتند و از كناري هاي خود قوانين تنيس و جام ديويس را مي پرسيدند. اشكان شكوفي با توجه به پيروزي روز قبل از اعتماد به نفس خوبي برخوردار بود و در ديدار دو نفره هم بازي خوبي را به نمايش گذاشت. زاتيني و شكري هم به همين خاطر اغلب با طاهري بازي مي كردند كه سلاح هميشگي اش يعني ضربات لب تور Volley، او را اين بار تنها گذاشته بود. بدين ترتيب دو ست اول با نتايج ۵-۶ و ۳-۶ به سود لبناني ها به پايان رسيد. اما در ست سوم با تشويق بي وقفه تماشاچيان و جنگندگي اين دو نفر كار به تايبرك Tie-Break كشيده شد و با وجود اينكه تيم ايران در تايبرك ۱ ـ ۴ جلو بود و تنها به سه امتياز احتياج داشت تا ست سوم را ببرد، ۶ امتياز متوالي را به لبنان اهدا كرد و شكست خورد. با اين حساب در پايان روز دوم لبنان دو بر يك پيش افتاد.
روز پايان نبرد
بعد از شكست ايران در مسابقه دو نفره، فقط در صورت پيروزي در هر دو مسابقه روز يكشنبه بود كه لبنان شكست مي خورد. امري كه با وجود پاتريك شكري و نمايش نسبتا ضعيف اكبر طاهري بيشتر به يك معجزه شبيه بود. اما در يك تصميم هوشمندانه عيسي خدايي در روز آخر، اكبر طاهري كه با توجه به دو شكست روزهاي قبل از لحاظ روحي در شرايط مناسبي نبود و در ست پاياني مسابقه دوبل هم احساس ناراحتي مي كرد و در حين بازي مورد مداوا قرار گرفت را كنار گذاشت و انوشا شاهقلي را جانشين وي ساخت. ناصر ميرزايي رئيس كميته فني و اجرايي فدراسيون و سرپرست تيم ملي قبل از بازي در اين مورد گفت: «با توجه به اينكه اكبر طاهري از لحاظ روحي در شرايط خوبي نيست، گفتيم در تركيب خود تغييري ايجاد كنيم. »
او در مورد آمادگي انوشا شاهقلي كه تا حدودي از مصدوميت رهايي يافته بود گفت: «اگر كاملا آماده بود از همان روز اول از او استفاده مي كرديم. »
در واقع بعد از شكست اكبر طاهري حرف و حديث در مورد انوشا شاهقلي زياد بود. علت اصلي مصدوميت وي، تمرينات بدنسازي خارج از تمرينات تيم ملي بود كه يك اشتباه محض به شمار مي آيد. به هر حال در مسابقه اول به مصاف هشام زاتيني رفت و او نيز فشار اول بازي زاتيني را همانند اشكان شكوفي چشيد. زاتيني در اين ديدار نيز از همان ابتدا با جسارت خاصي بازي كرد و ست اول را با سرعت حيرت انگيزي با نتيجه ۱ ـ ۶ برد. شاهقلي ۲۱ ساله كه از اشكان شكوفي باتجربه تر است و از سال ۹۹ تا قبل از اين بازي ۱۳ ديدار را براي تيم ملي انجام داده بود، در آغاز بازي روحيه خوبي نداشت، اما از ست دوم خود را پيدا كرد و با ضربات ته زمين عالي خود كه همواره نقطه قوت او بوده اند ست دوم را ۴ ـ ۶ برد. در اين لحظه بود كه هم تماشاچيان و هم شاهقلي، انوشا را باور كردند. تماشاچياني كه در روز آخر با طبل و بوق به امجديه سابق آمده بودند و از جان و دل تشويق مي كردند. شاهقلي در طول بازي پيشرفت كرد و هيچ خبري از مصدوميتش نبود. بدين ترتيب ست سوم هم با نتيجه ۳ ـ ۶ به حساب وي نوشته شد. در ست چهارم بود كه شاهقلي براي كاهش درد كتفش كه مجددا احساس مي شد از كيسه يخ استفاده مي كرد و مورد مداوا نيز قرار گرفت. در نهايت زاتيني اين ست را ۳ ـ۶ برد و كار به ست آخر و پنجم كشيده شد. يك تماشاچي كه تازه به شيرودي آمده بود و در رديف جلويي نشسته بود به بغل دستي خود گفت: «من در تلويزيون بازي را مي ديدم و با اينكه الان اوج ترافيك است، از شهرك غرب به اينجا آمدم تا مسابقه را از نزديك ببينم. گفتم ارزشش را دارد.»
در ست پنجم هيجان به قدري زياد شده بود كه حتي عباس خزايي رئيس آرام فدراسيون كه در طول اين سه روز در جايگاه نشسته بود و به تشويق تيمش مي پرداخت، (اين نيز رويدادي تازه در تنيس ايران محسوب مي شود) هم به وجد مي آمد و از جايش برمي خاست. شاهقلي با بازي فوق العاده خوب خود در ست پاياني هيچ فرصتي را براي زاتيني باقي نگذاشت. اين لبناني كه او هم فقط تا حدودي زبان عربي را مي فهميد، هيچ راهكاري را مقابل ضربات كشنده شاهقلي از ته زمين و فشار بي امان تماشاچيان نيافت و با نتيجه ۱ ـ ۶ اين ست را باخت و دومين شكستش را در تهران تجربه كرد تا ناكام بزرگ تيم لبنان لقب بگيرد.
به اين ترتيب سرنوشت نبرد ايران و لبنان به بازي آخر ميان اشكان شكوفي و پاتريك شكري ستاره هاي ۲۱ ساله اين دو كشور كشيده شد. مسابقه رأس ساعت ۴۵/۱۶ آغاز شد و احساسات حاضرين در سالن كه عده اي از آن ها جاي نشستن نداشتند و ايستاده بازي را دنبال مي كردند، همچنان در اوج بود.
از همان آغاز، اين ديدار تحت تأثير سرويس هاي خوب اين دو بازيكن بود و در رقابتي فوق العاده نزديك سرنوشت اين مسابقه نيز به ست پنجم كشيده شد. شكري ست هاي اول و سوم را با نتيجه مشابه ۴ ـ ۶ و شكوفي ست هاي دوم و چهارم را با نتايج ۵ ـ ۶ و ۱ ـ ۶ بردند.
شكوفي همانند بازي اول، فوق العاده احساساتي كار مي كرد و با فريادهاي بعضا نابهنگام خود برخلاف شكري كه با وجود بازي مقابل تماشاچيان پرشور و شيفته ايراني آرام بود، تمركز و آرامشي را كه در دنياي مدرن و حرفه اي لازمه موفقيت يك تنيسور است را نداشت. با اين حال شكوفي به بازي خوب خود در ست پنجم ادامه داد و با نتيجه ۳ ـ ۵ جلو افتاد. در اين لحظه بود كه سالن به جوش آمده بود و همه مي دانستند كه شكوفي تنها يك گيم با برد فاصله دارد. اما او كه از پيروزي قريب الوقوع خود سرمست بود و مرتب با تماشاچيان ارتباط برقرار مي كرد دو گيم بعدي را به ستاره اي تقديم كرد كه هيچ گاه خود را نباخت. بدين ترتيب نتيجه ۵ ـ مساوي شد. ريموند كاتورا كاپيتان لبنان در اين لحظه به خاطر حساسيت فوق العاده زياد بازي بعد از ساعت و نيم بازي قادر به تماشاي بازي نبود و دستانش را مقابل چشمان خود نگه داشته بود. تماشاچيان حاضر در سالن نيز بعد از اين مدت با دستاني سرخ همچنان به تشويق شكوفي ادامه مي دادند. اما شكوفي دو گيم بعدي را نيز به شكري باخت و ست آخر را ـ واگذار كرد. هيچ كس باورش نمي شد. در يك سو اشكان شكوفي به زمين افتاده بود و در سوي ديگر پنج لبناني از فرط خوشحالي به هوا مي پريدند. عيسي خدايي شاگردش را كه از احساسات و ناشي گري خودش شكست خورده بود، از زمين بلند كرد و به او دلداري داد. اما ديگر فايده اي نداشت، كار از كار گذشته بود. شكري هم به او دلداري مي داد حتي با اينكه تماشاچيان را برعليه اش برانگيخته بود.
حداقل بعد از اين بازي ها همه فهميدند كه اين كشور با بضاعت ناچيزي كه در تنيس دارد، داراي چه پتانسيلي است. يك مربي دلسوز كه جواناني مثل شكوفي و شاهقلي را كه در مقايسه با حريفان خود از تجربه بين المللي كم و امكانات ناچيزي برخوردار بودند را به سطح بالايي رساند.
در حاشيه
• عدم حضور محسن مهرعليزاده در اين مسابقات جاي تعجب داشت. برخلاف هاشمي طبا كه در سال هاي گذشته حداقل براي مدتي كوتاه حضور مي يافت، مهرعليزاده حتي براي يك دقيقه هم براي تماشاي اين مسابقات در جايگاه ويژه حضور نيافت. در صورتي كه جام ديويس در سال هاي گذشته همواره از اعتبار فوق العاده زيادي برخوردار است. تا جايي كه حتي افرادي از قبيل ژاك شيراك، بوريس يلتسين و خوان كارلوس پادشاه اسپانيا در ورزشگاه حضور مي يابند و به تماشاي اين بازي ها مي نشينند. بازي هايي كه به نوعي مظهر ورزش مدرن دنياست و مورد توجه قرار نمي گيرد. در واقع به دستور مهرعليزاده بود كه به علت عدم وجود بخت كسب مدال ايران در بازي هاي آسيايي بوسان هيچ نماينده اي در تنيس نداشت. در صورتي كه تجربه آن بازي ها حالا مي توانست شديدا به كار آيد.
• ايران در مرحله بعدي در گروه بازنده ها از چهارم تا ششم ماه آوريل در تاجيكستان به مصاف تيم ملي اين كشور كه با نتيجه ـ از هنگ كنگ شكست خورد خواهد رفت.