دوشنبه۵ اسفند ۱۳۸۱ - سال يازدهم - شماره ۲۹۸۸ - Feb.24,2003
سوء مديريت ، بحران بحرانها ـ بخش پاياني
راهبرد هاي توسعه مديريت
001780.jpg
تعاريف و تعابير از مديريت
يكي از مشكلاتي كه در زمينه مديريت در كشور وجود دارد، وجود مديران اسمي به جاي مديران واقعي و حرفه اي يا رئيس به جاي مدير است. اين دو واژه از جهات زيادي با هم تفاوت دارند و نيز با وجود پيدايش مكاتب مختلف مديريتي و تحرير كتابها و مقالات مختلف در اين زمينه و همچنين تأثير مديريت علمي در انقلاب صنعتي و فراصنعتي در سالهاي اخير هنوز مشاهده مي شود كه بسياري از مديران بخشهاي مختلف كارشناساني (مهندسان) هستند كه در يك رشته فني خاص تحصيل و تجربه داشته و علم مديريتي ندارند كه باعث تداخل وظيفه و گاه فعاليت نامربوط و عدم تخصصي  شدن و آشفتگي امور گرديده است. اين مسأله نشاندهنده عدم تعريف درست و شناخت صحيح از مدير و مديريت در جامعه است. در دنياي امروز قلمرو مديريت از ساير رشته ها از هم جدا و مشخص گرديده است. علما و دانشمندان علم مديريتي به دليل فرابعدي بودن و پيچيدگي و تخصصي بودن آن در بخشها و سطوح مختلف از جمله اقتصادي، سياسي، فرهنگي و ... و همچنين تأثيرات اولويت ها و سليقه ها و دانش در رشته هاي تخصصي تر خود تعاريف و تعابير مختلفي از انواع مديريت به صورت كلي و در مواردي هم جزيي ارائه كرده اند. براي كساني كه اطلاعات پايه اي در زمينه مديريت ندارند و يا به دليل مقاصد و منافع شخصي و سياسي و يا موقعيت شغلي به آن اهميت نمي دهند، زمينه شناخت درست از اين علم و تعريف و طراحي شيوه هاي مديريتي براي بخش هاي مختلف و همچنين فعاليت و مطالعه و انگيزش در جهت شكوفايي اين مقوله به درستي مورد توجه قرار نگرفته است، البته با توجه به ماهيت حرفه مديريت و عوامل مختلف تأثيرگذار در آن امكان تعريف مشخص و شناخت درست و تعيين دامنه و نوع و چگونگي فعاليتها و حدود اختيارات در سطوح مختلف و عينيت بخشيدن و تجسم عملكرد مدير به سهولت حرفه هاي ديگر نمي باشد .از نظر جايگاه علمي مديريت در تقسيم بندي و طبقه بندي علوم مختلف بيشتر از آنچه كه در علوم انساني مطرح شده است مي توان گفت كه رابطه تنگاتنگ ميان علوم انساني و تجربي و حتي علوم ديگر دارد.
مديريت شايد به طور قطعي علم به حساب نيايد ولي از قوانين علمي به خصوص رياضي بيشترين استفاده را مي كند، مديريت جنبه ها و ابعاد گوناگون فرهنگي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و ... دارد لذا نوع آن در فرهنگها و جوامع مختلف متفاوت است .بنابراين در اينجا توضيح يك نكته ضروري به نظر مي رسد كه ما نبايد براي اصلاح مديريت صرفا به تئوريها و نظريه هاي جوامع مختلف اكتفا كنيم بلكه براي بالا بردن كارايي و اثر بخشي مديريت ما بايد نظام مديريتي را خودمان طراحي و تدوين كنيم و در اين زمينه نسخه آماده و از پيش تعيين شده اي اصلا وجود ندارد. به عنوان مثال يكي از ابعاد مهم مديريتي كه در اولويت سازي نيز اهميت زيادي دارد بعد فرهنگي آن است. مسأله اي كه در يك جامعه و فرهنگ براي مديريت از اولويت برخوردار است ،چه بسا در فرهنگ و جامعه ديگر آخرين گزينه انتخاب بوده و اهميت چنداني نداشته باشد. به هر حال براي هر واژه و اصطلاحي و يا هر موضوعي يك تعريف منطقي و صحيح كه حداقل چارچوب فعاليت را مشخص كند لازم است. تعاريف مختلفي با گرايش وظيفه اي براي مديريت از قبيل رهبري و هدايت كنترل و نظارت و برنامه ريزي امثال اينها و... وجود دارد ولي آنچه كه به عنوان هدف اصلي و كلي از واژه مديريت دنبال مي شود و بيشتر استنباط مي گردد تصميم گيري صحيح است و به جرأت مي توان گفت كه مديريت يعني تصميم گيري صحيح. بايد توجه كرد كه هر نوع تصميم نياز به اطلاعات مربوط به خود را دارد پس يك مدير بايد داراي اطلاعات باشد ولي نوع اطلاعات و نحوه دسترسي به آنان جاي بحث دارد .به مقتضاي اين مقاله قابل ذكر است كه نوع اطلاعات مي تواند عمومي، نيمه تخصصي و تخصصي و حتي فوق تخصصي باشد. اطلاعات عمومي براي مواردي است كه مجموعه مورد بحث (نظر) از لحاظ مكاني و زماني محدود بوده و از روشهاي سنتي و تجربي صرف استفاده كند. در سازمانهاي امروزي كه بعضي از آنها حتي فعاليت هاي فرامرزي دارند و همچنين به دليل نوع فعاليت به عنوان مثال توليد يك كالاي استراتژيك و نيز مسائل پيرامون رقابت،  هزينه و زمان، نياز به اطلاعات تخصصي اجتناب ناپذير مي باشد. اطلاعات تخصصي در مديريت مثلا با گرايش اقتصادي و بازرگاني شامل اطلاعات مربوط به مديريت استراتژيك، مديريت منابع انساني، مديريت مالي،  توليد،كنترل پروژه و تحقيق در عمليات، بازاريابي، مديريت سازمان، مديريت سيستمهاي اطلاعاتي و مديريت بهره وري و اطلاعات رياضي، آمار و حسابداري و برنامه ريزي استراتژيك و عملياتي و اطلاعات اقتصادي مي باشد كه هر كدام از اينها مقوله هاي گسترده اي هستند كه نياز به معرفي و توضيح بيشتر دارد و بحث درباره آن در اين مقاله مقدور نمي باشد.
راههاي پيشنهادي براي بهبود و توسعه مديريت :
۱-تعيين جايگاه مشخص(سرفصل جداگانه) براي مديريت در بين علوم و فنون و حرفه ها و هنر، توضيح اين كه مديريت تمامي اين جنبه ها را دارا مي باشد.
۲- درك ضرورت توسعه مديريت و امكان سنجي آن و پرهيز جدي از روزمرگي در مديريت.
۳- براي مبارزه با سوء مديريت و از بين بردن آن لازم است كه جايگزين آن يعني حسن تدبير يا مديريت صحيح پيدا شود.
۴- فعال كردن بخش تحقيق و پژوهش در زمينه ها و رشته هاي مديريت و ايجاد بورس تحقيق و حفظ حقوق واقعي پژوهشگران.
۵- فراهم آوردن زمينه ارتباط نزديك بين مراكز آموزش و مراكز كاري و اشتغال به طوري كه تحصيل كردگان مراكز آموزشي براي سازمان ها و صنعت به مثابه ماده اوليه براي كارخانه هاي توليدي باشند.
۶- افزايش كيفيت آموزشي و ارتقاء سطح علمي دانش مديريت در دانشگاهها از طرق مختلف...
۷- جدا كردن مقوله سياست از مديريت در صورتي كه ضمانت اجرايي قوي براي رعايت اندازه هاي سياسي براي مديران وجود نداشته باشد.
۸- تبيين دقيق مباني تئوريك مديريت و رابطه آن با سيستم حكومتي و ديني كشور.
۹- تشكيل جامعه مديران حرفه اي البته با مديريت صحيح و تشكيل يك كميته علمي تخصصي از برجستگان اين رشته و تدوين اصول و نظارت بر آن و تربيت مديران متخصص براي قسمت هاي مختلف.
۱۰- رسميت بخشيدن به مديريت در كشور از طريق تأسيس سازماني كه مسئوليت مديران را از نظر فني و تخصصي و تعهدي تأييد نمايد مانند سازمان حسابرسي براي حسابداران خبره.
۱۱- تقويت مالي فعالان در رشته هاي مديريتي جهت راه اندازي صنايع و كارگاه هاي كوچك توليدي و صنعتي و دفاتر بازرگاني و كمك به اشاعه روند علمي تجارب و اقتصاد و توليد در كشور.
۱۲- برگزاري آزمونهاي مديريتي در سطح ملي و بين المللي.
۱۳- تربيت مديراني كه براي جهاني شدن تخصص و آمادگي كافي داشته باشند.
۱۴- نوسازي در مديريت از طريق تدوين آزمونهاي شايستگي به صورت جامع و كاربردي براي مديران فعلي(رؤسا، فرماندهان و...) به طور كتبي، عملي و شفاهي و تشخيص مدير از غير مدير.
۱۵- تدوين دايره المعارف(فرهنگ جامع) مديريتي(مثلا درج اطلاعاتي درباره معرفي مديران موفق و توضيح در مورد كارها و تصميمات انجام شده توسط آنها و جمع بندي نتايج حاصل از فعاليت آنها و كمك به شناسايي مديران واقعي)
۱۶- تدوين سياستهاي راهبردي از سوي دولت در مورد مديريت با توجه به اساسي بودن مسأله.
۱۷- احياء تفكر سيستمي در مديريت.
۱۸- ما مي توانيم مديريت را تلويحا علم در نظر بگيريم و از اين طريق بدون اين كه ضرري متوجه ما شود از مزاياي آن بهره ببريم.
۱۹- ضابطه مند كردن انتخاب مديران از طريق اعمال فرايند منطقي در گزينش(انتخاب استراتژيك) آموزش، ارتقا و استفاده از افراد براي اداره قسمت هاي مختلف.
۲۰- توجه دقيق و اهميت به مسأله بازخور(Feed back) در مديريت از قبيل پيشنهادها، راه حل ها، واكنشها و غيره به دليل آن كه بازخور يكي از واكنشهاي ارزان قيمت براي بسياري از بيماريهاي بالقوه مزمن سازمانهاست. در بسياري از موارد در كشور ما كانالهاي بازخور مسدود مي شود. ارزان ترين و بهترين راه جلوگيري از پيش آمدن بحرانها توجه دقيق به عنصر بازخور است.
۲۱- اگر مديريت را به عنوان يك تخصص شناختيم ديگر نبايد اداره بخشها، داوير، ادارات وسازمانها را به مديران اسمي واگذار كنيم.
۲۲- انتخاب بازرس مدير براي نقد مديران فعلي و نظارت مستمر و مداوم بر كار مديران در مقاطع زماني مختلف و ارتقاء و يا تنزل مقام آنها.
۲۳- تعيين استانداردها و شاخص هاي لازم براي مديران و اعطاء گواهينامه و تأييديه براي واجدين اين استانداردها.
۲۴- كمك به عينيت يافتن يك انقلاب مديريتي واقعي و تبيين آسيب هاي ساختار غلط مديريت براي جامعه.
۲۵- تقويت انجمن علوم مديريت ايران و كمك به تربيت مديران حرفه اي .
۲۶- تجزيه و تحليل ساختار فعلي مديريت در سطوح مختلف از طريق تشكيل كميته هاي تجزيه و تحليل توسط كارشناسان و تحليل گران طراز اول.
۲۷- كمك به تحقق دموكراسي صنعتي.
۲۸- كاستن از حرفها و انجام كار عملي در اين زمينه(عمل گرايي).
۲۹- انجام تبليغات در سطح ملي براي كمك به شناسايي و بهبود نگرشها راجع به مديريت .
۳۰- تدوين نظامنامه  جامع مديريتي.
نتيجه گيري
زيانهاي سوء مديريت چيزي نيست كه آن را بتوان در يك مقاله چند صفحه اي (اينجا) گنجاند بلكه جنبه هاي كوچكي از آن را براي اطلاع عموم مي توان ذكر كرد(در مورد موارد عنوان شده فوق  قابل ذكر است كه ضمانت اجرايي در انجام و ثمربخش بودن آن موارد نيز مديريت صحيح مي باشد و بدون مديريت صحيح حتي وجود بهترين راه  ها هيچ انتظاري را جهت بهبود وضع تأمين و برآورده نمي كند) هميشه براي حل مسائل و مشكلات راه  وجود دارد .مشكلات مديريتي نيز از اين امر مستثني نيست بايد انديشه فقدان راه  عملي براي حل مشكلات از بين برود. مخارج و هزينه هاي گوناگون كه براي اعمال نه چندان ضروري و شايسته مصرف مي شود اگر براي توسعه مديريت صرف شود مشكلات كنوني حل خواهد شد. در اينجا جمله بسيار ارزشمند ماتسوشيتا دانشمند ژاپني را يادآور مي شوم كه گفته است: «نخست انسان بساز كالاي خوب خودش ساخته مي شود» بر دانشجويان و پژوهشگران و كساني كه به نحوي با مسائل مديريتي سروكار دارند نيز ضروري است كه از روزمرگي بپرهيزند و با استفاده از همان امكانات محدود خود در راه تحقق يك مديريت پويا تلاش كنند و آن را توسعه دهند. كشور ما با پيشينه و استعداد خوب خود كه اهداف متعالي را نيز دنبال مي كند و پيام سعادت و بهروزي نه تنها براي ملت خويش بلكه براي تمامي بشريت همراه با صلح و دوستي و رفاه و آسايش در همه جوامع دارد مي تواند راههاي پيشرفت را تا رسيدن به قله هاي پيروزي و سرافرازي و سعادت طي كند.
نكته هايي از مديريت:
۱- مديريت صحيح عامل ايجاد ثبات است.۲- اقتصاد بيمار نتيجه مديريت بيمار است.(اقتصاد بيمار نتيجه سيستم مديريتي بيمار است) ۳- تنها مديريت صحيح است كه مي تواند با تجزيه و تحليل درست و علمي خود به مسائل مديريتي پاسخگو باشد.۴- نيروي انساني متخصص و در رأس آن مديريت ، عامل اصلي ساختاري و اصلاح ساختاري مي باشد. ۵- مديران حرفه اي تحليل گران و استراتژيست هاي خوبي هستند.۶- تحقق عدالت چه فردي و چه اجتماعي بدون مديريت صحيح امكان پذير نيست ۷- بعد سياسي يكي از ابعاد و مؤلفه هاي گوناگون مديريت است نه همه آن. متأسفانه در خيلي از موارد مديران ما سياسي عمل مي كنند.۸- برنامه ريزي استراتژيك كه توسط مدير انجام مي شود يك تخصص است. ۹- مديريت يك فرايند و حتي يك سيستم است.۱۰- مديريت صحيح نه يك نياز بلكه يك ضرورت است .۱۱- مديران كارآمد و حرفه اي قطعا پيروز ميدان جنگ با توسعه نيافتگي خواهند بود.۱۲- ابزار توسعه پايدار فقط در دست مديريت صحيح است. ۱۳- راه توسعه و آباداني كشور از مديريت صحيح مي گذرد.۱۴- توسعه نيافتگي در مديريت ريشه توسعه نيافتگي در تمامي زمينه ها است. ۱۵- راه خروج از بحران ها توجه به مديريت صحيح است. ۱۶- مدير تحليل گري است كه از طريق تحليل درست و علمي و منطقي تصميم  مناسب براي حل مسائل مديريتي اتخاذ و آن را اجرا مي كند.۱۷- مديريت صحيح كيفيت اداره امور را بالا مي برد. ۱۸- ايران امروز به مديران حرفه اي نياز دارد. ۱۹- مديريت صحيح يك نوع تكنولوژي پيشرفته است.۲۰- مديريت صحيح قدرت پيش بيني و برنامه ريزي براي مسائل آينده را داراست.
تهيه كننده: حسين صديقي

راه ارتباطي ۶۰ روستا در شهرستان بانه مسدود است
ايرنا: فرماندار شهرستان  مرزي  بانه  گفت : راه  ارتباطي  ۶۰ روستاي  اين  شهرستان در اثر بارش  شديد برف  و كولاك  مسدود شده  است .
شهرستان  بانه  ۲۰۹ روستا با ۵۴ هزار نفر جمعيت  دارد.
«صفر علي  فعله  گري » روز يكشنبه  در گفتگوي  تلفني  با ايرنا افزود: بارش  برف  كه  از روز دوشنبه  هفته  گذشته  در شهرستان  بانه  آغاز شد تا بعداز ظهر ديروز شنبه  ادامه  داشت  و ارتفاع  برف  در شهر بانه  ۷۶ سانتي  متر و در مناطق  كوهستاني  ۳  تا ۵ متر گزارش  شده  است  .
وي  ادامه  داد: بارش  برف  در اين  شهرستان  به  حدي  است  كه  چهار دستگاه  بولدوزر كه  درحال بازگشايي  مسيرهاي  روستايي  بودند و سه  دستگاه  خودروي  اداري  درحال  ماموريت  نيز زير برف  مدفون  شده اند .
فعله  گري  گفت : بدليل  بارش  برف  و كولاك  شديد ۲۴ روز است  كه  شيفت  كاري كاركنان  ايستگاه  مخابراتي  و تلويزيوني  گردنه  وزنه  بانه  تعويض  نشده است .
وي  افزود: در اثر بارش  برف  ارتباط مخابراتي  ۵۰ روستا ، برق  ۸ روستا وتصاوير شبكه هاي  سه  ، چهار و پنج  تلويزيون  در اين  منطقه  قطع  است  .
به  گفته  وي  ، گروهي  از كاركنان  مركز بهداشتي  بانه  كه  پنج  روز پيش براي  كمك  به  يك  زن  زائو به  روستاي
«كاني  پري » شهرستان  عزيمت  كردند  به دليل  بارش  شديد برف  هنوز برنگشته اند، اما در سلامت  كامل  بسر مي برند.
فرماندار بانه  تاكيد كرد كه  مشكلات  پيش  آمده  ناشي  از بارش  شديد برف  و كولاك  در منطقه  است  و در صورت  مساعد شدن  هوا مشكلات  در كمتر از ۴۸ساعت  رفع خواهد شد .
فعله  گري  گفت  : برغم  بارش  شديد برف  ، شهرستان  بانه  از نظر تامين سوخت  مورد نياز مردم  با مشكلي  رو به  رو نيست. 
وي  تصريح  كرد : با همكاري  سازمانها و ادارات  دولتي  تلاش  شده  كه  كمترين فشار بر مردم  منطقه  وارد شود و آنان  براي  تامين  مايحتاج  خود در اين  شرايط جوي  با مشكلي  رو به  رو نشوند.

انتقادرئيس  كانون  وكلا از كيفيت  آموزش  مشاوران  حقوقي  ماده  ۱۸۷
ايرنا:  رئيس  كانون  وكلاي  دادگستري  روز يكشنبه اعلام  كرد كه  اين  كانون  آماده دادن  آموزش  به  متقاضيان  دريافت  مجوز دفاتر مشاوره  حقوقي  است .
بهمن  كشاورز كه  در نشست  مطبوعاتي  هيات  مديره  كانون  وكلا صحبت  مي كرد همچنين  از نحوه  و كيفيت  آموزش  مشاوران  حقوقي  موضوع  ماده  ۱۸۷ قانون  برنامه سوم  توسعه  دولت  انتقاد كرد.
وي  مدت  زمان  كارآموزي  براي  اين  مشاوران  را ناكافي  دانست  و هشدار دادكه  به  همين  دليل  در آينده  نزديك  ، كيفيت  ارائه  خدمات  حقوقي  با نقصان رو به  رو خواهد شد. كشاورز افزود: نحوه  كار و كيفيت  فعاليت  وكلاي  دادگستري  و مشاوران حقوقي  ماده  ۱۸۷ نشان  خواهد داد كه  كداميك  از اين  دو مجموعه  براي  جامعه مفيد و راهگشا است .
رئيس  كانون  وكلاي  دادگستري  در بخش  ديگري  از اين  گفت  وگو درباره  مسئله مصونيت  وكلاي  دادگستري  گفت : وكيل  در موضع  دفاع  ، از احترام  و تامين هاي  شغلي  برخوردار است . كشاورز تصريح  كرد: اگر وكيلي  به  عنوان  متهم  لازم  است  تحت  تعقيب  كيفري قرار بگيرد، اين  امر بايد توسط دادسراي  انتظامي  وكلا پيگيري  و بررسي  شود. وي  همچنين  خبر داد كه  اعضاي  هيات  مديره  كانون  وكلا ديروز با وكلاي  زنداني  ناصر زرافشان ، عبدالفتاح  سلطاني  و محمد علي  دادخواه در زندان  اوين  ملاقات  كردند.
كشاورز در بخش  ديگري  از اين  نشست  مطبوعاتي  بر ضرورت  نهادينه  شدن فرهنگ  استفاده  از وكيل  مدافع  در ميان  اقشار جامعه  تاكيد كرد.

اجتماعي
اقتصادي
انديشه
خارجي
سياسي
شهري
علمي
علمي فرهنگي
محيط زيست
ورزش
ورزش جهان
صفحه آخر
همشهري اقتصادي
همشهري جهان
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   انديشه   |   خارجي   |   سياسي   |   شهري   |   علمي   |   علمي فرهنگي   |  
|  محيط زيست   |   ورزش   |   ورزش جهان   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |