يكشنبه ۱۰ فروردين ۱۳۸۲ - سا ل يازدهم - شماره ۳۰۱۱ - Mar.30,2003
سياسي
Front Page

عراقي ها نيامده اند اما اردوگاه ها آماده است
اميرحسين ناصري:با وجود گذشت ۱۰ روز از آغاز جنگ بين نيروهاي ائتلاف و عراق، هنوز هيچ گزارش مستندي مبني بر ورود پناهجويان عراقي به مرزهاي ايران ثبت نشده است. دفتر كميسارياي عالي پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) در جنوب ايران شايعه ورود تعدادي از مردم عراق به ايران و اسكانشان در اردوگاه هاي آماده سازي شده را رد مي كند. عبدالرحمان عيسي رئيس اين دفتر در خوزستان - جنوب ايران - است.
• برنامه هاي شما به عنوان كميسارياي عالي پناهندگان در اين روزها چيست؟
ما با دفتر مركزي در تهران هماهنگي كامل داريم. اتومبيل هاي UN به طور مداوم در منطقه در حال گشت زني هستند تا در صورت ورود پناهجويان عراقي براي تحويل شان اقدام كنيم. گزارش گشت ها به ما ارسال مي شود.
• شايعاتي مبني بر ورود چند تن از پناهجويان وجود دارد.
نه، تاييد شده نيست. من خود از مناطق مرزي بازديد كردم. هيچ پناهنده اي نيامده و هيچ گزارش تاييد شده اي وجود ندارد.
• اين آوارگان در كدام اردوگاه ها مستقر مي شوند؟
در اين استان ما ۳ منطقه تدارك ديده ايم. دارالشيعه، يزدنو و شلمچه كه البته اين سومي را جزو كمپ ها نمي دانيم.
• چرا؟
ما نمي توانيم شلمچه را منطقه اردوگاهي بدانيم، تصميم دولت ايران بر اين بوده كه ما آواره ها را در اين منطقه تحويل بگيريم. البته براي دوره كوتاهي و بعد به ۲ منطقه ديگر انتقالشان بدهيم.
• اين دوره كوتاه چند روزه است؟
بستگي دارد به اينكه دولت ايران چه زماني امكانات انتقال آنها را فراهم كند. ممكن است بين ۳ روز تا يك هفته طول بكشد.
• منطقه شلمچه به طور كامل از مين ها و راكت هاي عمل نكرده، پاكسازي نشده است. آيا به نظر شما در اين كمپ جان آوارگان در امان خواهد بود؟
منطقه اي كه به كمپ اختصاص داده شده است به طور كامل پاكسازي شده و كاملا امن است. در اين شكي نيست.
• احتمال استفاده عراق از تسليحات شيميايي وجود دارد. آيا آمادگي مقابله با آن در صورت تحويل پناهندگان را داريد؟
اين مسئله را ما هم شنيده ايم، البته مطمئن نيستيم. اين ديگر در اختيار ما نيست. اگر قرار باشد اتفاقي رخ دهد بايد در تهران تصميم گيري شود.
• يعني دفتر شما در تهران بايد اين مسائل را پيش بيني كند. شايد براي تصميم گيري كمي دير شود يا. . .
خب اين تصميم بايد در تهران گرفته شود. چنين مسائلي خارج از عهده ماست.
• پيش بيني شما براي ورود پناهجويان چيست؟
تاكنون كه هيچ. ما نمي دانيم.
• در مورد عدم ورود پناهجويان شايعات زيادي مطرح است. شما چه فكر مي كنيد؟
اين سوال خوبي است ولي براي ما هم وجود دارد. خودمان هم مي پرسيم چرا نتوانسته اند بيايند. طبق اطلاعات و شايعات مردم عراق نتوانسته اند خود را از شهرها خارج و به مرزها برسانند. شايعات ديگري هم مطرح است ولي ما نمي دانيم كدامشان صحت دارد.
• يعني شما اطلاع نداريد؟
طبق تعريف مسئوليت ما از زماني است كه پناهندگان به مرزهاي بين المللي برسند. وقتي داخل كشور خودشان هستند ما نمي توانيم كاري انجام بدهيم.
• منابع اطلاعاتي شما چيست؟
علاوه بر اينترنت و تلويزيون، روزنامه ها، مقامات و مردم محلي هم منابع اطلاعاتي ما هستند. ما نمي دانيم كه مردم عراق چطورمي خواهند خود را به مرز ايران برسانند يا اصلا دلشان مي خواهد كه بيايند يا نه.

دريافت يك ميليون دلار از ۱۶ ميليون كمك درخواستي
پروين امامي:مديركل اداره اتباع بيگانه وزارت كشور اعلام كرد كه با گذشت ۱۰ روز از آغاز تهاجم نظامي نيروهاي آمريكايي و انگليسي به عراق، تاكنون هيچ تبعه عراقي به ايران پناهنده نشده است.
احمد حسيني در گفت وگو با خبرنگار همشهري ضمن اظهارمطلب فوق با تاكيد بر جابه جا شدن گروه هاي بي خانمان عراقي در برخي مناطق داخل خاك عراق خاطرنشان كرد؛ در بازديدهاي متعدد از مناطق مرزي و نقاط آماده پذيرش مهاجران و پناهندگان، مشاهده شد كه گروه هاي آواره عراقي عمدتا در داخل خاك عراق و بعضا نزديك مرزهاي ايران، ضمن استقرار در روستاهاي مرزي و نقاط امن، فعلا به صورت موقت اسكان يافته اند و به لحاظ اينكه در حال حاضر هيچ مسئله امنيتي، جان آنها را مورد تهديد قرار نداده، لزومي براي ورود به خاك ايران نداشته اند.
رئيس ستاد بحران آوارگان عراقي در همين باره افزود: البته در مناطق جنوبي عراق از قبيل بصره و ناصريه، چون شرايط وخيم جنگي حاكم است و ما دسترسي به داخل خاك عراق نداريم، عليرغم آمادگي ارائه خدمات و كمك هاي ضروري به آوارگان، انجام اين كار هنوز مقدور نشده و چنانچه طرفين درگيري، راه ها و جاده هاي مورد تردد دو كشور را باز نمايند، كمك هاي ايران و ادامه خدمات نهادهايي همچون پزشكان بدون مرز و ساير كمك هاي بين المللي امكان پذير خواهد بود.اين مقام وزارت كشور همچنين ضمن تاكيد بر «اشراف نيروهاي امنيتي و اطلاعاتي بر نقاط مرزي و كنترل هر نوع تحرك مشكوك در مناطق مرزي» نفوذ و ورود نيروها و عوامل اپوزيسيون مسلح مستقر در داخل خاك عراق (گروه رجوي) به ايران را تكذيب كرد.حسيني در ادامه پيرامون خبر ارائه احداث چهار اردوگاه در استان هاي خوزستان، كرمانشاه و ايلام ـ كه به تصريح مقام هاي سازمان ملل ظرفيت پذيرايي از شصت هزار نفر را دارد ـ اظهار داشت: ما براي تكميل عمليات احداث اين اردوگاه ها درخواست ۱۶ ميليون دلار كمك از سازمان ملل كرده ايم كه تاكنون متأسفانه سازمان ملل فقط يك ميليون دلار اعتبار به اين موضوع اختصاص داده و چنانچه اين اعتبار افزايش يابد و از سوي ديگر جان آوارگان عراقي در معرض خطر جدي باشد، اردوگاه هاي ياد شده آماده پذيرش مهاجران خواهد بود.مدير كل اداره اتباع بيگانه وزارت كشور در خاتمه خبر شيوع هر نوع بيماري و نارسايي بهداشتي در مناطق مرزي مورد اسكان آوارگان را نادرست دانست و تأكيد كرد كه مسئولان وزارت بهداشت با كنترل شرايط منطقه، آماده مقابله با هر نوع آلودگي بهداشتي هستند.

حاشيه ايران
• دورسازي شيعيان عراق از ايران
سايت دريچه خبر داد كه تلاش آمريكا براي جداسازي شيعيان عراق از ايران به سبب نگراني از احتمال تاثيرگذاري ايران بر آينده عراق آغاز شده است. در همين راستا تامس فيليپمن، تحليلگر واشنگتن پست نوشت: «شيعيان عراق اگر از فشار و سركوب رها شوند، به عنوان شهروندان يك عراق يكپارچه باقي خواهند ماند. اما در صورتي كه آزاد نباشند ممكن است دنبال خودمختاري برآيند، رويدادي كه به تجزيه عراق منجر خواهد شد. امكان دارد آنها با همكيشان خود در ايران متحد شوند. چنين پيامدي نگراني عميق عربستان سعودي را منجر خواهد شد. شيعيان ۵۵ تا ۶۵ درصد جمعيت عراق را تشكيل مي دهند. » تامس فيليپمن به نقل از يك كارشناس شيعيان عراق مي نويسد: «پيامدي كه شيعيان ترجيح مي دهند عراق متحدي است كه در آن ميراث آنها به عنوان عرب و نه متحد ايران غيرعرب حفظ شود. »

• صداي ۵ انفجار در مهران
صداي پنج انفجار از داخل خاك عراق در بامداد روز شنبه در شهر مرزي مهران واقع در استان ايلام شنيده شد. اين انفجارها از ساعت ۱ و ۳۰ دقيقه بامداد تا ۸ و ۳۰ دقيقه صبح ديروز به وقوع پيوست.اين انفجارها كه شدت آنها از انفجارهاي روزهاي گذشته كمتر بود، به نظر مي رسد مربوط به حمله هوايي و موشكي نيروهاي آمريكايي و انگليسي به شهر بغداد پايتخت كشور عراق باشد.با آغاز تهاجم هوايي و موشكي آمريكا و انگليس به عراق هر روز صداي انفجارهاي متعددي از داخل خاك عراق در شهرها و نوار مرزي شهرستان هاي مهران و دهلران استان ايلام شنيده مي شود.

• جلوگيري از ورود آوارگان
فرماندار سروآباد در استان كردستان گفت: يك هزار چادر براي اسكان آوارگان احتمالي عراقي در اردوگاه هاي «دزلي» و «بهرام آباد» اين شهرستان برپا شده است.«علي احمد باباخاص» در گفت وگو با ايرنا اظهار داشت: صداي انفجارهاي سنگين از آن سوي مرز «دزلي» به طور مرتب به گوش مي رسد.وي افزود: بر اساس اخبار دريافتي، مجروحان حملات موشكي و هوايي هواپيماهاي آمريكايي و انگليسي به شهر سليمانيه منتقل مي شوند.باباخاص گفت: مرز دزلي همچنان بسته است و تاكنون از ورود آوارگان جلوگيري شده است.

• شكايت از بوش و بلر
دو خبرنگار نيشابور از رئيس جمهور آمريكا و نخست وزير انگليس به دليل حمله يك جانبه به عراق و همچنين بمباران مراكز رسانه اي در اين كشور به دادگستري اين شهرستان شكايت كردند.آنان ديروز با حضور در دادگستري نيشابور شكايت خود را تقديم مقامات قضايي اين شهرستان كردند تا از طريق دادگستري اين شكايت به كميسيون حقوق بشر مستقر در قوه قضاييه جهت پي گيري ارسال شود.رئيس دادگستري نيشابور ضمن تأييد اين خبر در اين خصوص به ايرنا گفت: رسيدگي به اين شكايت در صلاحيت دادگستري نيشابور نيست و ما به عنوان نماينده قوه قضاييه در اين شهرستان آن را به كميسيون حقوق بشر ارسال خواهيم كرد.«حسين اصغرجنتي» افزود: در حال حاضر نمايندگي كميسيون حقوق بشر در قوه قضاييه مستقر است و آنان شكايت اين خبرنگاران را از طريق دادگاه هاي ذيصلاح بين المللي پي گيري مي كنند.

• صداي انفجار مهيب در قصرشيرين
روز گذشته صداي سه انفجار مهيب در شهر مرزي قصر شيرين كه با نقطه صفرمرزي بين پنج تا ۱۵ كيلومتر فاصله دارد شنيده شد.گزارش ايرنا حاكي است هم زمان با صداي اين انفجارها تعداد زيادي از شهروندان از پشت بام منازل خود به سمت مرز خسروي و پرويزخان نگاه مي كردند.اين درحالي است كه حدود ساعت ۱۶ نيز صداي هواپيماهاي جنگي عبوري از اين منطقه در نقطه صفر مرزي به گوش رسيد.

اخبار كوتاه
• ستاد كل نيروهاي مسلح:آماده دفاع هستيم
ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران به مناسبت ۱۲ فروردين ماه «روز جمهوري اسلامي» با انتشار بيانيه اي بر آمادگي اين نيروها براي دفاع از ميهن اسلامي و دستاوردهاي انقلاب اسلامي تاكيد كرد.بيانيه اين ستاد تصريح دارد «نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران از نخستين روزهاي استقرار خود با انواع توطئه ها و پيچيده ترين دسيسه هاي دشمنان مواجه شد كه با الطاف الهي، رهبري هاي حكيمانه امام راحل و هوشياري آحاد مردم ايران، تلاش هاي آنان ناكام مانده است. »

• تاكيد وزير ارشاد بر حفظ بي طرفي در انعكاس اخبار جنگ
006505.jpg

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي گفت كه دوره سيطره مطلق رسانه اي سرآمده است و صداهاي مختلف در انعكاس اخبار جنگ در عراق بيانگر اين تحول است. وي بر ضرورت حفظ بي طرفي در اطلاع رساني اخبار جنگ در عراق تاكيد كرد و گفت كه وظيفه رسانه ها انعكاس واقعيت ها است.«احمد مسجدجامعي» در گفت وگو با ايرنا تصريح كرد: شايسته است كه رسانه هاي ايران در انعكاس اخبار جنگ به نقطه نظرات موسسات غيردولتي بيشتر توجه كنند.عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي خواستار انعكاس تحليل هاي مختلف و گوناگون فراتر از موضع گيري هاي معمول و روزمره شد و گفت كه رسانه ها با اشراف اطلاعاتي به تحليل همه جانبه و بيان ديدگاه هاي مختلف پيرامون جنگ و مسائل جنبي آن بپردازند و نسبت به معرفي مشي جنگ طلبي در اين ماجرا كه موجب خسارت بشري و به ويژه خسران مردم عراق شده است اقدام كنند. وي توجه به اخبار مربوط به تبعات جنگ بر ميراث فرهنگي، محيط زيست، حقوق كودكان و زنان، حوزه آثار مكتوب و مراكز پژوهشي فرهنگي را لازمه اطلاع رساني صحيح بحران منطقه دانست و اظهار داشت: اميدوارم شرايطي فراهم شود تا مردم عراق از فشارهايي كه به آنها وارد مي شود چه از طرف نظام سياسي شان و چه توسط نيروهاي خارجي فراغت پيدا كنند و نظام سياسي عراق مطابق خواست عموم مردم اين كشور حاكم شود.

• تظاهرات گسترده ضد جنگ در برلين برگزار شد
قريب به يكصد هزار نفر از مردم شهر برلين پايتخت آلمان به دعوت سنديكاهاي كارگري و كارمندي و همچنين سازمان هاي ضدجنگ و ضد جهاني سازي روز شنبه در مركز اين شهر دست به تظاهرات گسترده اي عليه جنگ عراق زدند.در اين مراسم شعارهايي همچون «نه به جنگ نفت»، «بوش كشتار مردم بي گناه عراق را پايان ده»، «بوش و بلر بايد محاكمه شوند» از سوي تظاهركنندگان سرداده شد.اين در حالي است كه بالغ بر ده هزار نفر از مردم شهر فرانكفورت نيز روز شنبه با برگزاري تظاهرات گسترده ضد جنگ، بزرگترين پايگاه نظامي آمريكايي ها در اين شهر را، به محاصره خود در آوردند.محاصره اين پايگاه با مداخله پليس پايان يافت.

• انجمن دفاع از مطبوعات حمله آمريكا به تلويزيون عراق را محكوم كرد
006510.jpg

انجمن دفاع از مطبوعات، عصر امروز با صدور بيانيه اي، حمله آمريكا به ساختمان راديو و تلويزيون عراق را محكوم كرد.در اين بيانيه كه توسط سخنگوي اين انجمن براي خبرنگار «ايرنا» قرائت شد، از طرف هاي درگير خواسته شده است كه نسبت به قوانين رسمي و شناخته شده در مورد تضمين گردش آزاد اطلاعات و فراهم ساختن شرايط لازم براي خبرنگاران براي انتقال داده ها به افكار عمومي، هيچ گونه محدوديتي ايجاد نكند.ماشاءالله شمس الواعظين افزود: حمله به تلويزيون عراق توسط آمريكا اقرار به شكست در برابر قدرت رسانه هاي عمومي است و انجمن دفاع از آزادي مطبوعات ايران همصدا با سازمان هاي بين المللي حمايت از روزنامه نگاران، اين عمل را محكوم مي كند. وي افزود: اين انجمن خواهان اتخاذ تمامي تدابير از سوي نيروهاي ائتلاف براي جلوگيري از تكرار چنين وقايعي است.

• وزير خارجه اسپانيا به ايران مي آيد
تلويزيون اسپانيا در بخش اخبار نيمروزي شنبه خود گفت كه وزير امورخارجه اين كشور به زودي به سوريه و ايران سفر خواهد كرد. در گزارش تلويزيون اسپانيا تاكيد شد كه خانم آنا پالاسيو براي گفت وگو با مقامات اين دو كشور در مورد اختصاص يك كمك مالي ۲۰ ميليون يورويي جهت حمايت از آوارگان عراقي، راهي دمشق و تهران خواهد شد.اين مبلغ درقالب يك خط وام قابل بازگشت به طور مساوي بين ايران، تركيه، اردن و سوريه تقسيم خواهد شد تا براي رسيدگي به پناهندگان و آوارگان عراقي هزينه شود. وي اوايل اين هفته به تركيه سفر كرد و هم اكنون در اردن به سر مي برد. عزيمت وزير امور خارجه اسپانيا به سوريه و ايران، پس از يك هفته بهره برداري تبليغاتي از اختصاص اين كمك ۲۰ ميليون يورويي به امر آوارگان عراقي صورت مي گيرد. دولت راست گراي اسپانيا كه به دليل دنباله روي از آمريكا و اعزام نيرو به خليج فارس، در معرض انتقادهاي شديد مردم و احزاب مخالف قرار گرفته است، بااختصاص اين مبلغ به ۴ كشور همسايه عراق، درتلاش است تا موقعيت آسيب ديده خود را در منطقه و در داخل اين كشور ترميم كند. هيات وزيران اسپانيا در نشست هفتگي خود كه روز جمعه برگزار شد اختصاص اين كمك مالي را به تصويب رساند. مقامات مختلف اسپانيايي از اولين روز جنگ درباره اختصاص اين مبلغ سخن گفته و بارها از آن بهره برداري تبليغاتي كرده اند.هنوز هيچ گزارشي در دست نيست كه آيا وزير امور خارجه اسپانيا در جريان سفرش به كشورهاي همسايه عراق، كمك مالي دولت خود را به آنها تحويل مي دهد يا اينكه اين امر روند خاصي را طي خواهد كرد. دولت اسپانيا سه كشتي جنگي خود را به همراه ۹۰۰ نيروي نظامي به خليج فارس اعزام كرده است تا درعمليات پشتيباني از آمريكا و انگليس شركت كنند.

تظاهرات تهران در رسانه ها
006490.jpg
شبكه خبري بي بي سي در بخش هاي مختلف خبري خود حمله به سفارت انگليس را مورد توجه قرار داد و گفت: ده ها هزار تن از مردم ايران با شعارهاي مرگ بر آمريكا و مرگ بر صدام پس از برگزاري نماز جمعه دست به راهپيمايي زدند. اين راهپيمايي كه با فراخوان عمومي و برنامه ريزي برگزار شد، نخستين تظاهرات بزرگ مردم ايران عليه جنگ در عراق است.
همزمان با اين راهپيمايي عده اي كه خود را حزب الله مي ناميدند مقابل ساختمان هاي سفارت بريتانيا در خيابان فردوسي تهران گرد آمده و علاوه بر سر دادن شعار مرگ بر انگليس به سوي اين ساختمان ها سنگ پرتاب كردند كه باعث شكسته شدن شيشه هاي پنجره اين ساختمان ها شد.نيروي انتظامي براي متفرق كردن اين دسته از تظاهركنندگان اقدام به تيراندازي هوايي كرد و تعدادي از آنان را دستگير كرده است.
خبرگزاري جمهوري اسلامي كه تعداد اين تظاهركنندگان را هزار نفر ذكر كرده، گزارش مي دهد كه تظاهركنندگان خواستار بسته شدن سفارت بريتانيا و اخراج سفير اين كشور شدند.شركت كنندگان در راهپيمايي در تهران پرچم هاي آمريكا و اسرائيل و آدمك هاي جورج بوش، صدام حسين و توني بلر را آتش زدند و پلاكاردهايي نيز با شعارهايي به زبان انگليسي در دست داشتند.
اين راهپيمايي با صدور قطعنامه اي پايان يافت.دولت ايران در قبال بحران عراق رسما اعلام بي طرفي كرده است اما در عين حال حمله آمريكا و متحدانش به اين كشور را محكوم مي كند و آن را اقدام تجاوزكارانه مي داند.در افكار عمومي ايران نيز اين نگراني وجود دارد كه آمريكا در صورت موفقيت آميز بودن حمله اش به عراق، سراغ ايران بيايد.
به گزارش شبكه تلويزيوني ام بي سي تظاهركنندگان، جورج بوش و توني بلر و صدام را تروريست خواندند و در بيانيه پاياني توقف اين جنگ غيرقانوني و مراجعه به سازمان ملل را خواستار شدند.
شركت كنندگان در تظاهرات خواستار دادن حق كامل تعيين سرنوشت به ملت عراق در سرزمين خود شدند.خبرنگار ام بي سي هماهنگي موضع مردم و دولت ايران را نتيجه درك اوضاع و آينده منطقه پس از جنگ دانست.
ام بي سي اضافه كرد از سوي ديگر خطبه سياسي نمازجمعه اين هفته تهران نيز به محكوم كردن جنگ آمريكا و انگليس بر ضد عراق اختصاص يافت.خطيب جمعه اين هفته تهران نيز گفت: از نظر انساني يا مالي ايران بيشترين زيان را از رژيم بغداد ديده است.وي افزود: هنوز هم تعدادي از اسراي ايراني در عراق هستند اما دموكراسي با جنگ برقرار نمي شود.

محسني اژه اي: تظاهرات جمعه دفاع از صدام نبود
«تظاهرات جمعه به هيچ وجه به معني دفاع از رژيم صدام نيست، بلكه اين تظاهرات براي دفاع از حقوق همه انسان ها، مردم مظلوم عراق، مقابله با ديكتاتوري و در واقع متوقف كردن جنگ است. »حجت الاسلام والمسلمين، محسني اژه اي دادستان دادگاه ويژه روحانيت، به خبرنگار ايسنا گفت: «پس از فروپاشي شوروي اين توهم به آمريكا دست داد كه سروري و آقايي دنيا را دارد و بر همين اساس با تكيه بر زور و سلاح و با هدف دست يافتن به نفت منطقه اين جنگ نابرابر را نه تنها عليه رژيم صدام بلكه عليه مردم عراق آغاز كرد. »
وي افزود: «امروز همه مردم خوب مي توانند بفهمند معناي آنچه حضرت امام خميني(ره) به عنوان صلح آمريكايي، دموكراسي و آزادي آمريكايي، اسلام آمريكايي و اصلاح طلبي آمريكايي عنوان مي كردند، چيست. »
دادستان دادگاه ويژه روحانيت با اشاره به عدم توجه آمريكا و انگليس به افكار عمومي جهان اظهار داشت: «آمريكا و انگليس كه به اصطلاح از آزادي، دموكراسي، حقوق بشر و احترام به افكار عمومي دم مي زنند، با اين جنگ نابرابر به تمام دنيا نشان دادند كه چقدر براي افكار عمومي جهان احترام قائلند. چرا كه با وجود تظاهراتي كه در سراسر جهان عليه جنگ و سياست هاي آمريكا و انگليس مي شود، اين دو كشور كمترين اعتنايي به اين تظاهرات و مخالفت ها نمي كنند و در واقع بوش و بلر با اين كار خود روي چنگيز و هيتلر را سفيد كردند. »
محسني اژه اي با اشاره به نقض قوانين بين المللي از سوي آمريكا و انگليس، خاطر نشان كرد: «اين جنگ همچنين به همه مردم دنيا نشان داد كه سازمان ملل تا حال در اختيار چند قدرتمند و قلدرمآب دنيا بوده است، لذا بايد دنيا سازمان بين المللي جهاني را پايه ريزي كند كه بتواند در راستاي منافع عموم جهان تصميم بگيرد. »

ايران و آينده عراق در گفت وگو با الهه كولايي
دموكراسي سلاح ماست
عراق آينده بايد مبناي سياست هاي جاري قرار گيرد
سياست خارجي
جنگ آمريكا و انگليس عليه عراق، افكار عمومي جهانيان به ويژه مردم ايران را به خود مشغول ساخته است. با اين وجود تعطيلات نوروزي و توقف فعاليت رسانه هاي مكتوب سبب شده است كه تحليل هاي كمتري از سوي فعالان سياسي و آگاهان مسائل روز ارائه شود. آنچه در پي مي آيد گفت وگويي تحليلي است با الهه كولايي استاد دانشگاه تهران و عضو كميسيون امنيت ملي مجلس.
006495.jpg

• با توجه به تحولات اخير آينده جنگ آمريكا بر عليه عراق را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
به نظر مي رسد بسياري از برآوردهايي كه آمريكايي ها درخصوص ميدان و صحنه جنگ در عراق داشته اند نادرست از آب درآمده است. درواقع مقاومت سرسختانه مردم عراق با توجه به تجربه رويارويي نظامي سال ۹۰ و ۹۱ ميلادي فضاي جديدي ايجاد كرده است كه بخشي از آن غيرقابل پيش بيني بود.با توجه به اين نكته كه برخلاف سال ،۹۱ جنگ در عرصه شهرها ادامه دارد، اين روند مشكلات بيشتري را پيش روي نيروهاي ائتلاف قرار مي دهد و فشار افكار عمومي جهان بيشتر مي شود. لذا به نظر مي رسد محاسبه اي كه آمريكايي ها روي تكنولوژي و مدل جنگ توفان صحرا در سال ۹۰ و ۹۱ داشتند با تاكتيك رژيم صدام كه نيروهاي ائتلاف را در شهرها زمين گير كرده است دشواري جدي پيش روي نيروهاي آمريكايي و انگليسي قرار داده است.اما همه اين موارد سبب نمي شود تا ما چشم انداز سلطه نيروهاي انگليسي و آمريكايي در منطقه را خيلي تيره و تار تلقي كنيم. تصور مي كنم دير يا زود اين اتفاق خواهد افتاد و نيروهاي ائتلاف درصورتي كه حادثه غيرمترقبه اي رخ ندهد، علي رغم تلفات بالا و محاسبات پاسخ نيافته به اهداف خود خواهند رسيد.
• برخورد و سياست ايران را در قبال بحران عراق چگونه ارزيابي مي كنيد؟
سياست جمهوري اسلامي ايران در قبال اين مسئله مانند موارد قبلي كه در سياست خارجي وجود داشته است درواقع آميخته اي از تعارضات گوناگون در ميان علايق ايدئولوژيك و ملي است. به دليل لاينحل ماندن تعريف مفهوم منافع ملي در كشور و عدم تعيين ارتباط منطقي با علايق ايدئولوژيك و ارزش هاي مصرح در قانون اساسي همانند گذشته از فرصت هاي به وجود آمده در بحران عراق به درستي بهره برداري نشده است.با توجه به ميراث جنگ هشت ساله با رژيم عراق، منازعه آمريكا و رژيم عراق في النفسه فرصتي براي پرداختن به خسارت هاي ناشي از جنگ هشت ساله دو كشور بوده است كه متاسفانه از اين منازعه به درستي بهره برداري نشده است.ما درحالي سياست بي طرفي فعال را به عنوان چارچوب رسمي ايران در قبال اين جنگ مطرح مي سازيم كه برخي از بخش هاي مختلف دستگاه هاي حكومتي به اشكال گوناگون اين چارچوب را رعايت نمي كنند.
با در نظر گرفتن اينكه قطعنامه هاي مبارزه با تروريسم كه پس از حوادث ۱۱ سپتامبر در شوراي امنيت به تصويب رسيده است و آخرين آنها قطعنامه ۱۴۴۱ تكليف دولت عراق را كاملا مشخص كرده است، هرگونه همراهي و حمايت «مستقيم» و «غيرمستقيم» از رژيم عراق مي تواند پيامدهاي جبران ناپذيري را به همراه داشته باشد كه متاسفانه به درستي مورد توجه قرار نمي گيرد. در نتيجه با وجود اعلام سياست بي طرفي فعال، جبهه فعال بي طرفي در سمت و سوي تامين منافع ملي ما كمتر هدايت شده است. لذا همان گونه كه انتظار مي رفت همانند بحران هاي قبلي به جاي تمركز به دريافت غرامت جنگ و ايجاد شرايط مناسب براي بازپرداخت خسارت هاي ناشي از آن كه بايد ثقل ديپلماسي ما را تشكيل دهد شاهد تمركز در مسائل ديگري هستيم كه اساسا وظيفه نهادهاي مدني است و نه حكومتي. به عنوان نمونه برپايي راهپيمايي در مخالفت با جنگ بايد از طرف نهادهاي مدني برپا مي شد تا همخواني با سياست بي طرفي فعال رعايت شود.متاسفانه ما تفكيك نهادهاي مدني و حكومتي را مورد عنايت قرار نمي دهيم. آنچه در سراسر جهان در اعتراض به سياست آمريكا و كشتار مردم مظلوم عراق ديده مي شود بازتاب فعاليت نهادهاي مدني است و در كشورهاي مختلف جهان اين مردم و نهادهاي مردمي هستند كه به خيابان ها مي ريزند و عليه آمريكا و نيروهاي ائتلاف تظاهرات مي كنند. رفتارهاي رسمي بايد با منطق بي طرفي سازگاري داشته باشد و از اين رو نياز به بازنگري دقيق دارد.همان گونه كه اشاره كردم براي جمهوري اسلامي ايران همسايگي با عراق و پيشينه روابط با عراق و البته آينده اين كشور بايد به طور جدي مبناي جهت گيري ها و سياست هاي جاري قرار گيرد.هرچند كه ما نسبت به مظلوميت مردم عراق دغدغه و حساسيت خود را مطرح مي سازيم حق نداريم از منافع خود و منافع مردم ايران چشم پوشي كنيم.
006500.jpg

• پيامد جنگ براي منطقه و ايران چيست و آيا جغرافياي سياسي منطقه در آينده دچار تغيير و تحول خواهد شد يا خير؟
بدون شك روند آتي تحولات در عراق و پيروزي احتمالي نيروهاي ائتلاف در اين كشور آينده سياسي اقتصادي منطقه را به شدت تحت تأثير قرار خواهد داد و اين احتمال ضرورت فعاليت همه جانبه جمهوري اسلامي ايران را با نيروهاي موثر بر تحولات منطقه تا زماني كه فرصت ها كاملا از بين نرفته اجتناب ناپذير مي سازد و البته اين امر موكول به اولويت يافتن منافع ملي ما در جريان تحولات منطقه است. آنچه وظيفه هر حكومتي در عرصه روابط بين الملل است، تلاش براي حفظ و افزايش منافع خود است كه البته به مفهوم ناديده گرفتن ارزش هاي انساني و بشري نمي تواند باشد، تنها مسئله تعيين اولويت اين امور است. لذا به نظر مي رسد حضور فعال و ارتباط گسترده همه جانبه با همه بازيگران عرصه عراق يك ضرورت قطعي و اجتناب ناپذير است كه بايد به آن توجه شود. به ويژه آنچه كه امروزه در آمريكا در جنبش ضد جنگ در اين كشور مانند كشورهاي اروپايي نشان داده شده است ما بايد بتوانيم براساس درك صحيح از محيط بين المللي و سازوكارهاي مؤثر در آن قبل از هر چيز تامين منافع مردم ايران را دنبال كنيم.
• با توجه به وجود اقوام و قوميت هاي متعدد در عراق بحث تجزيه عراق را چگونه مي بينيد؟
با وجود دغدغه هايي كه دولت هاي همجوار عراق دارند و تاكيدي كه همواره بر مسئله يكپارچگي عراق داشته اند بايد توجه داشت كه صهيونيست ها تجزيه عراق و تشديد و افزايش تفرقه در ميان مسلمان ها را جست وجو مي كنند.آنچه در عراق شكل مي گيرد قبل از هر چيز منافع اسرائيل را تامين مي كند. اساسا پس از ۱۱ سپتامبر به دليل بي توجهي كشورهاي اسلامي به فضاي به وجود آمده در جهان و وحشت از تروريسم به جاي استفاده از موقعيت ايجاد شده دولت هاي اسلامي با اقدامات ناهماهنگ و بعضا افراط گرايانه عملا عرصه را براي اسرائيل گشودند و امروز برنده اصلي ماجراي عراق رژيم صهيونيستي است كه با استفاده از مجال به دست آمده مي كوشد سياست هاي خود را در سرزمين هاي اشغالي پيگيري و به نتيجه برساند.ولي همان گونه كه اشاره كردم وضعيت قومي در منطقه، آسيب پذيري كشورهاي پيرامون عراق در خصوص مسائل منطقه و پيروزي احتمالي آمريكا را به شدت افزايش مي دهد. به همين دليل همه اين كشورها بايد بتوانند با تمامي عناصر درگير در بحران در يك ارتباط نزديك و مستمر قرار گيرند تا بتوانند از پيامدهاي منفي تحولات آتي در امان بمانند.
• براي مقابله با تهديدهاي امنيتي ناشي از آنچه در عراق جريان دارد، چه اقداماتي را بايد انجام دهيم؟
با توجه به اهداف و برنامه هاي آمريكا كه علي رغم تعارضات آشكار، تقويت دموكراسي و مردم سالاري و پايان بخشيدن به حكومت هاي ديكتاتور و تهديدكننده صلح و امنيت بين المللي را دليل حضور خود در منطقه مطرح مي سازد، به نظر مي رسد تقويت سياست همزيستي مسالمت آميز و اعتمادسازي و ايده گفت وگوي تمدن ها و به دنبال آن ائتلاف براي صلح كه از سوي ايران مطرح شده است بتواند همراه با تقويت فرآيند مردم سالاري در داخل كشور به عنوان تنها راهكار رودررويي ما با اين بحران كه خلع سلاح آمريكا در قبال ما را به همراه خواهد داشت، مورد توجه قرار گيرد.آمريكايي ها كه شعار فريبنده ترويج و تقويت دموكراسي در جهان را مطرح ساخته اند از دوم خرداد ۶۶ در برابر امواج تحولات دموكراتيك در ايران تسليم شده اند. اقدامات و جهت گيري هاي دولت كلينتون به خوبي مؤيد اين نظر است. لذا در مقابله با فشارهاي فزاينده آمريكا در منطقه، تقويت مردم سالاري و فشرده ساختن صفوف متشكل مردم در داخل كه خواسته ها و نيازهاي خود را در مسير تحقق مي يابند مي تواند بهترين راهكار براي مقابله با امواج پيامدهاي اين بحران ارزيابي شود. درواقع مي توان گفت تقويت فرآيند دموكراتيزه شدن ايران سلاح اصلي ما در برابر فشارهاي آتي ارزيابي مي شود.

جنگ اخلاق و سياست
مهران كرمي
يادداشت
مقدمه اول:
ارتكاب جنايت با فشار دادن يك دكمه و فرو ريختن بمب هاي دوتني كه جان ده ها، صدها و شايد هزاران انسان بي گناه را در دم مي گيرد، احتمالا آسان تر از كشتن گوسفندوار يك نفر با كارد و يا بر سر نيزه كردن سر يك انسان ديگر است. اولي فرآورده تكنولوژي مدرن است و دومي يادگار دوران توحش بشر ابتدايي، اما احتمالا دومي بيشتر حس انتقام جويي يك جنايتكار را برآورده مي كند. كشتار جمعي به شيوه مدرن ثمره از خودبيگانگي بشر امروزي با ابزاري است كه به محض صدور فرمان عمليات، ديگر خارج از حيطه نظارت فرد دستوردهنده عمل مي كند. ولي در كشتن به شيوه سنتي هم نوايي بيشتري در مراحل مختلف بين جاني و ابزار به چشم مي خورد.
مقدمه دوم:
نگرش اخلاقي به سياست و پيوند بين اين دو دست كم از زماني كه ارسطو دو كتاب اخلاق نيكوماخوسي و سياست را نوشت مطرح بوده است. روابط بين الملل نيز همواره عرضه تعارض فكري و عملي دو گروه از نظريه پردازان و سياست گزاران اخلاق گرا «moralists » و واقع گرا «realists » بوده است. اخلاق گرايان گذشته از نحوه واكنش در برابر اصل پديده جنگ به تقدم رعايت اصول اخلاقي در صحنه نبرد بر نتيجه آن و نيز پاي بندي به اصول حقوق بين الملل و حقوق انساني معتقدند ولي واقع گرايان امنيت ملي و حفظ موقعيت بين المللي كشورشان را بر اخلاق گرايي ترجيح مي دهند. در اين تعارض اگرچه سياستمداران اخلاق گرا در مقاطعي توانسته اند نقشي تعيين كننده در انساني تر شدن شرايط جنگ ايفا كنند ولي خود اين سياستمداران نيز بعضي اوقات مجبور شده اند، سياستي را پيشه سازند كه نتيجه آن با طرز تفكر رئاليست ها تفاوت چنداني نداشته است. شايد بدين دليل كه سياستمداران اعم از اخلاق گرا و واقع گرا بيشتر از هر گروه ديگري مدعي اخلاق گرايي در عرصه بين الملل هستند. به عنوان مثال در حمله ۱۹۸۶ آمريكا به ليبي در خليج سيدرا و خانه قذافي در تريپولي، اخلاق گرايان، آن را نقض حقوق بين الملل و اصول اخلاقي حاكم بر آن مي دانستند ولي واقع گرايان با اشاره به سكوت مقررات بين المللي درباره مقابله پيشگيرانه با تروريسم مي گفتند به هرحال جلوگيري از بروز حوادث تروريستي در آينده بر گسترش تروريسم و قرباني شدن انسان هاي بي گناه ديگر ارجحيت دارد.
مقدمه سوم:
بمباران اتمي هيروشيما و ناكازاكي در آگوست ۱۹۴۶ به تسليم ژاپن در برابر آمريكا منجر شد. اما تسليم شدن ژاپن نه به دليل به زانو درآمدن اين كشور يا ملاحظات اخلاقي فرماندهان نظامي و سياست گزاران ژاپني براي جلوگيري از كشتار مردم غيرنظامي بوده است، سياست گزاران ژاپني در آن زمان درصدد بودند حتي به قيمت فدا شدن بيش از بيست ميليون ژاپني مقاومت كنند و كاميكازه هاي ژاپني هنوز اين آمادگي را داشتند كه جنگ را براي مدت ها ادامه دهند، اما تنها با فرمان امپراتور هيروهيتو كه بر طبق عقايد مذهب شينتو خداي مجسم ژاپني ها به حساب مي آمد، تسليم ژاپن و پايان جنگ رقم خورد.
موخره:
چند روز پيش از آغاز تهاجم آمريكا و انگليس به عراق صدام حسين در مصاحبه اي با شبكه تلويزيوني آمريكا، در پاسخ به اين سؤال كه آيا حاضر است در قبال دريافت تضمين هاي جاني براي اجتناب از جنگ و مرگ عراقي ها از قدرت كناره گيري كند و تن به تبعيد دهد، گفته بود: «در عراق به دنيا آمده ام و همين جا خواهم مرد. ما در اينجا خواهيم ماند و افتخار خود را حفظ خواهيم كرد. اين سؤال غيراخلاقي است، چرا كه قصدش توهين به مردم عراق است، مردمي كه به اتفاق آرا صدام حسين را براي رهبري خود انتخاب كرده اند.»
اين يكي از نكاتي است كه يك سياستگزار بيش از همه در آن مدعي اخلاق گرايي شده است و چه اخلاق گرايي از اين بالاتر كه يك زمامدار خود را فدايي نه تنها ملتش كه كل جهان عرب بخواند و مردم را با همين ابزار تبديل به بندگاني كند كه در برابر ادعاي خدايگاني يك ديكتاتور نه تنها زانو مي زنند بلكه حاضر مي شوند خود را فدايي و جان نثار او كنند. گام بعدي روشن است مقاومت ادامه دارد تا زماني كه خدايگان فرمان توقف جنگ و تسليم را صادر كند و يا سياستگزاران واقع گرايي كه در واشنگتن و لندن نشسته اند و در ادعاي اخلاق گرايي كم از همتاي خود در بغداد ندارند، فرمان فروريزي بمب هايي به مراتب مخرب تر از گذشته را صادر كنند. در چنين جنگ هايي كه واقع گرايان مدعي اخلاق گرايي اند ولي ارزش هاي اخلاقي اولين قرباني سياست هاي جنگ افروزانه آن هاست چگونه مي توان مرز اخلاق گرايي و واقع گرايي را روشن كرد و آن ها را از هم باز شناساند؟ چه امري اخلاقي و چه چيزي غيراخلاقي است؟ اگر آن گونه كه ارسطو مي خواست اخلاق را ديباچه اي برسياست قرار دهد، آيا در جنگ عراق اين مرگ اخلاق نيست كه فرشي به رنگ خون را در زيرپاي سياستمداران واقع گرا گسترده است؟ آيا واقعا جنگ اخلاق مي شناسد؟ به هر حال جنگ بخشي از سياست و ديپلماسي است، اما در اين هم آغوشي جنگ و سياست آيا جايي براي عرض اندام اخلاق مي ماند؟ آيا واقعا ميان سياستگزاران ژاپني در جنگ دوم جهاني با ديكتاتور عراق در جنگ جاري و ميان هري ترومن رئيس جمهور آن زمان ايالات متحده كه فرمان حمله اتمي به ژاپن را صادر كرد با سياستمداران كنوني كاخ سفيد تفاوتي هست؟

نگاه اول
ديكتاتورها نمي روند
محمد قوچاني
اگر صدام حسين پيشنهاد روس ها و عرب ها را پذيرفته بود و حكومت عراق را واگذار كرده بود چه اتفاقي رخ مي داد؟
۱ - ايالات متحده آمريكا نمي توانست به عراق حمله كند، شهرهاي آن را بمباران و مردمش را بي خانمان كند. حاكم عراق را از ميان ژنرال هاي آمريكايي منصوب كند و نقشه خاورميانه را دگرگون سازد.
۲ - در عين حال جورج بوش مي توانست مردمش را اين گونه قانع سازد كه تحت فشارهاي او، صدام از صحنه حذف شده و خطر حاكميت يك ديكتاتور مسلح به دندان هاي شيميايي و اتمي برطرف شده است. بديهي است در اين صورت جنبش هاي ضدجنگ نيز نمي توانست چنين نوك پيكان خويش را به سوي بوش و جمهوريخواهاني كه يك سال ديگر به آراي مردم آمريكا نياز دارند، بگيرند.
۳ - مردم عراق مي توانستند تحت نظارت سازمان ملل متحد يا يك اجماع مشروع بين المللي، دولتي انتخاب كنند كه گرچه دموكراتيك بود اما آمريكايي به حساب نمي آمد. رابطه جمهوري عراق و ايالات متحده از وضعيت تحت الحمايگي - حامي پروري خارج مي شد و احتمالا به يك دموكراسي مستقل تبديل مي شد.
۴ - حزب بعث و نزديكان صدام حسين (احتمالا به جز فرزندان او) مي توانستند به صورت يك حزب سياسي (و نه نظامي) به حيات خود در عراق ادامه دهند و وضعي مشابه احزاب كمونيست اروپاي شرقي و روسيه پيدا كنند. صدام نيز مي توانست با تضمين هاي روسيه، اتحاديه عرب و دولت جديد عراق نه فقط مصونيتي ديپلماتيك دريافت كند بلكه به عنوان مردي كه براي نجات ملتش از هجوم آمريكا تن به قرباني شدن داد در تاريخ بماند.
۵ - اتحاديه اروپا از يكسو مي توانست افكار عمومي خويش را اقناع كند كه با مخالفت اين اتحاديه و تدابيري چون عزل صدام حسين از وقوع جنگ در خاورميانه جلوگيري كند و از سوي ديگر با وجود ضعفش مقابل امپراتوري آمريكا در برابر نخبگان مالي و سياسي اش سربلند بايستد و بگويد كه از تسلط ابرقدرت آمريكا بر نفت خاورميانه جلوگيري كرده است.
۶ - جمهوري اسلامي نيز با احساسي دوجانبه مواجه مي شد: از يك جهت مردم ايران بار ديگر به اين نكته پي مي بردند كه دموكراسي مفهومي درون زا و برآمده از شرايط تاريخي است و شرايط بين المللي در اين زمينه تنها نقش كاتاليزور و تسريع كننده دارد و از جهت ديگر نيز از همسايگي كامل با مهمترين دشمن خويش (ايالات متحده آمريكا) در امان مي ماندند.
۶ - سازمان ملل متحد از تكرار سرنوشت سلف خود؛ جامعه ملل نجات مي يافت. جامعه ملل كه بر اساس حق برابر اعضا (دولت ها) تاسيس شده بود در برابر تئوري هاي قدرت محور مورگنتا رنگ باخت و با جنگ جهاني دوم منحل شد و جاي خود را به سازماني بر اساس قدرت نامتساوي ابرقدرت ها و اعضا داد. اينك سازمان ملل نيز در آستانه تحول به صورت نهادي بر اساس قدرت برتر تنها يك ابرقدرت در برابر ابرقدرت هاي كوچكتر و قدرت هاي كوچكتر قرار دارد.
۸ - به تبع تحول مقدر در نقش سازمان ملل متحد تئوري هاي روابط بين الملل از جمله تئوري سه جهان چين نيز دچار تغيير مي شوند. آمريكا و انگليس و جهان انگلوساكسون به جهان اول، فرانسه، آلمان، چين، روسيه و اروپا به جهان دوم و ديگر كشورها به جهان سوم تبديل مي شوند. اگر دموكراسي هاي تحت الحمايه (افغانستان، عراق آينده و...) را جهان جديدي فرض نكنيم به احتمال زياد همه جهان به لطف اصرار صدام براي دخالت آمريكا در خاورميانه برگرد موافقت و مخالفت با آمريكا رده بندي مي شود و هر جهاني (اول، دوم، سوم، چهارم و...) براساس سلسله مراتب مخالفت با آمريكا تعريف مي شود.
۹ ـ با استقرار ارتش آمريكا بر سر چاه هاي نفت عراق، ايالات متحده ديگر همتاي اوپك ارزيابي مي شود. آمريكا خود بزرگترين توليدكننده نفت مي شود و قيمت نفت را تعيين مي كند. بدين ترتيب حتي چيزي به نام سلاح نفت عليه امپراتوري آمريكا منتفي خواهد شد چه شير نفت در دست همان كسي است كه قرار است سلاح نفت عليه او به كار رود. همچنان كه آب دجله و فرات در دست آمريكاست تا به كار جنگ آينده آب آيد.
۱۰ ـ و سرانجام اتحاديه عرب همچون اتحاديه اروپا بهاي انفعال خود را بر سر اصرار صدام براي بقاي در قدرت خواهد پرداخت. اينك كه جنگ تا برج و باروي بغداد پيش رفته است اتحاديه عرب تنها به اجلاسي بسنده كرده است تا چه زمان نوبت عربستان و اردن و سوريه برسد.
اين گونه است كه مي توان گفت تحولي كه پس از حمله ايالات متحده به عراق در نظام بين المللي شكل خواهد گرفت، قبل از آنكه برآمده از جنگ طلبي جورج دبليو بوش باشد ناشي از تمايل صدام حسين به ماندن بر كرسي قدرت است. و اين دقيقا همان چيزي است كه صدام را از آلنده جدا مي كند. شايد صدام نيز چون آلنده دوست دارد كه شهيد شود با اين تفاوت كه آلنده در آغوش تفنگ مرد و صدام در آغوش تخت خواهد مرد. صدام ثابت كرده است كه ديكتاتورها هرگز نمي روند حتي اگر ميليون ها انسان را (و بلكه جهان را) گروگان بگيريد و اين تفاوت جهان بدون صدام و جهان با صدام است.

در ميزگرد «كاركرد رسانه ها در جنگ عراق» عنوان شد
صدا و سيما در جهت «بي طرفي فعال» حركت نمي كند
ميزگرد كاركرد رسانه ها در جنگ عراق برگزار شد.
ميزگرد «كاركرد رسانه ها در جنگ آمريكا و انگليس با عراق» ديروز باحضور دو تن از كارشناسان وسايل ارتباط جمعي كشور در محل خبرگزاري جمهوري اسلامي برگزار شد. مدير مسئول روزنامه انگليسي زبان ايران نيوز در اين ميزگرد با اشاره به پوشش تصويري جنگ آمريكا با عراق گفت: «در جنگ اخير، ما شاهد استفاده رسانه ها در استفاده از فناوري جديد هستيم. وجود تنوع، تكثر و منابع متنوع خبري از مواردي بود كه توجه دست اندركاران خبر را به خود جلب كرده است. به گونه اي كه آنها هيچ گاه خود را وابسته به يك سيستم خاص رسانه اي نكرده اند. » محمد سلطاني فر گفت: «سرعت و تنوع ارسال خبر باعث مي شود كه مخاطب خود را در دل جنگ احساس مي كند و اين سرعت و تنوع باعث مي شود كه تاكتيك هاي جنگ نيز تغيير كند.» «سلطاني فر»، كاركرد برخي از رسانه هاي ايران از جمله صدا و سيما در پوشش اخبار جنگ اخير را «نامطلوب» خواند و گفت: «اگر فرصت اخير را از دست بدهيم، به معني آن است كه يك تهديد را جايگزين فرصت كرده ايم.»
وي گفت: «با وجود آن كه سياست ايران در جنگ آمريكا و انگليس با عراق «بي طرفي فعال» است، اما برخي از رسانه هاي كشور از جمله صدا و سيما در جهت آن حركت نمي كنند. » حسام الدين آشنا عضو هيأت علمي مركز مطالعات فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) نيز در اين ميزگرد در پاسخ به پرسشي درباره جنگ رواني گفت: «در اين جنگ ما شاهد يك «جنگ رواني سفيد» نيروهاي مهاجم به عراق هستيم. به گونه اي كه بيش از يك ميليون اعلاميه به منظور تاثيرگذاري در مردم و نظاميان عراق در فراز شهرهاي اين كشور پخش شد. » وي افزود: «ما در جنگ ها و تحولات گذشته به دليل توجه صرف به رسانه هاي مدرن، از بررسي به كارگيري اين شيوه غافل شده بوديم.» وي افزود: «زماني كه برق و روشنايي مناطق در اثر بمباران قطع مي شود، كاركرد اين اعلاميه ها بيشتر نمايان مي شود. » آشنا توضيح داد: «در اين اعلاميه ها به «لزوم ماندن در خانه»، «افشاي عملكرد صدام»، «دادن اميد به آينده بهتر بعد از صدام» و «روش تسليم شدن سربازان عراقي» پرداخته شده است. » وي اظهار داشت: «در اين جنگ در اطلاعيه هاي رسمي و سخنراني هاي مقامات آمريكايي يك تحول به وجود آمده و ميزان حضور آنان در رسانه ها زياد شده است. »
آشنا، «شيوه هاي ارائه اطلاعات و اخبار رسانه هاي آمريكايي و انگليسي در اين جنگ» را «كهنه» خواند و گفت: «رسانه هاي آمريكايي و انگليسي از جمله «سي. ان. ان» و «بي. بي. سي» در اين جنگ روش ارائه اخبار و اطلاعات خود را متحول نكردند و به سبك دوران جنگ خليج فارس به ارسال اطلاعات مي پردازند. »
وي افزود: «آمريكا در اين جنگ به سانسور پيش از توليد اخبار و اطلاعات دست مي زند و خبرنگاران بايد در چارچوب مقررات پنتاگون فعاليت كنند. »
وي پيش بيني كرد با توجه به اين كه آمريكا، مركزيت ارتباطات ماهواره اي و مخابرات را دارد، در آينده ممكن است واشنگتن براي حفظ منافع خود در كار اين دستگاه ها اختلاف به وجود آورد.

واكنش سخنگوي دولت به اظهارات وزير دفاع آمريكا:
ايران اجازه تحرك به طرفين جنگ را در مرز هاي خود نمي دهد
«عبدالله رمضان زاده» سخنگوي دولت ديروز سخنان اخير «دونالد رامسفلد» وزير دفاع دولت بوش را بي اساس دانست و بار ديگر تاكيد كرد: مرزهاي جمهوري اسلامي ايران براي هرگونه تحرك نظامي بسته است.
«دونالد رامسفلد» وزير دفاع آمريكا روز جمعه ايران را متهم كرد كه با حمايت از سپاه بدر، در امور عراق مداخله مي كند. او در نشست روزانه وزارت دفاع آمريكا گفته بود كه «ورود نيروهاي جنگنده، ماموران اطلاعاتي و يا كساني كه تحت فرماندهي مستقيم عمليات ژنرال فرانكس نباشند به عنوان تهديد بالقوه نسبت به نيروهاي ائتلاف تلقي خواهد شد. » وزير دفاع آمريكا افزوده بود: «اين امر شامل سپاه بدر، شاخه نظامي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي در عراق نيز مي شود. » رمضان زاده به خبرنگار سياسي ايرنا گفت: وزير دفاع آمريكا اطلاعات غلط دارد و منابعي پيشتر به اين وزير آمريكايي اطلاعاتي داده بودند كه او پيش بيني كند جنگ به زودي پايان مي يابد. همان منابع، اين اطلاعات غلط جديد را به او داده اند.
سخنگوي دولت ايران افزود: تهران هيچ تحرك نظامي در مرزهاي خود را له يا عليه هيچ يك از طرفين درگيري اجازه نمي دهد زيرا معتقد است جنگ آمريكا و انگليس عليه عراق بي معني است و بايد هرچه سريع تر پايان يابد.
وي گفت: مردم عراق بايد بتوانند آزادانه و بدون مداخله خارجي نسبت به تعيين رژيم سياسي و رهبري كشور خود تصميم بگيرند. رمضان زاده گفت: تهران متعجب است كه آمريكاييان از آن سوي دنيا آمده اند و در امور داخلي عراق مداخله مي كنند و مي گويند اگر معارضين عراقي اقدامي انجام دهند، مداخله در امور داخلي كشور خودشان و ممنوع است. سخنگوي دولت اين موضوع را از «جوك هاي جديد دنيا» دانست و گفت: سياست تهران از ابتدا اين بوده كه جنگ بي معني، غيرقانوني و غيرمشروع است و برخلاف منافع مردم منطقه و دنيا است و از آن فقط جنگ سالاران آمريكايي نفع مي برند. رمضان زاده تصريح كرد: سياست تهران براساس منافع ملي ايران تنظيم مي شود و به دليل بي معني بودن جنگ اعلام كرديم كه له يا عليه هيچ يك از طرفين اقدامي صورت نمي دهيم.
وي افزود: تهران از روز نخست درگيري مرزهاي خود را براي هرگونه تحرك نظامي بسته نگاه داشته و تا پايان درگيري نيز مرزهاي ايران بسته خواهد بود.
گفتني است روزنامه نيويورك تايمز روز جمعه متعاقب اظهارات وزير دفاع آمريكا نوشت كه تعدادي از مقامات ارشد دولت آمريكا از اين كه رامسفلد ايران را به طور مستقيم خطاب قرار داده، ابراز ناخرسندي كردند.
«محسن حكيم» سخنگوي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق نيز ديروز (شنبه) اتهام هاي «دونالد رامسفلد» وزير دفاع آمريكا مبني بر آموزش نيروهاي سپاه بدر از سوي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را رد كرد.
وي گفته بود كه «سپاه بدر متشكل از فرزندان عراق است و تجهيزات ارتش آن از سوي عراق تامين مي شود و ارتباطي با سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران ندارد. »

|   ادب و هنر    |    اقتصادي    |    خارجي    |    سياسي    |    علمي فرهنگي    |    صفحه آخر    |

|    صفحه اول    |    آرشيو    |    شناسنامه    |    بازگشت    |