• فرهيختگان و جنگ
گروه انديشه،محمود فرجامي:تقارن آغاز جنگ آمريكا و انگليس عليه عراق، با تعطيلات طولاني عيد نوروز و سنت تعطيلي نشريات در ايام نوروز باعث گرديد تا بسياري از اخبار داخلي و نيز نظرات شخصيت هاي برجسته مغفول بماند.گروه انديشه همشهري براي رفع حداقلي اين نقص، نظرات برخي از انديشمندان ايراني را در اين زمينه جويا شده است كه طي شماره حاضر و شماره هاي آتي به اطلاع خوانندگان خواهد رسيد.
موسي اكرمي، مترجم و محقق حوزه فلسفه
اكرمي هر دو طرف درگير (دولت عراق و دولت هاي آمريكا و انگليس) را مقصر شناخت. وي ضمن محكوم كردن جنگ گفت: «اين جنگ آخر و عاقبتي ندارد و مانند باتلاقي است كه نيروهاي آمريكايي و انگليسي را در خود فرو مي كشد اما بهاي زيادي نيز براي مردم عراق دارد.» اكرمي يكي از تبعات جنگ حاضر را «ضربه وحشتناك اين اقدام به سازمان ملل» دانست و اضافه كرد «اميدوارم با توجه به حركت هاي عظيمي كه از سه ماه پيش نسبت به وقوع اين جنگ شروع شد و ادامه دارد ارزش بالاي انساني حراست شود و سازمان ملل هم به خصوص در جهت ايستادگي در برابر وقوع چنين جنگ هايي تقويت شود. »
اكرمي اهداف آمريكا و انگليس را براي راه اندازي اين جنگ امپرياليستي خواند و با نظم نوين جهاني مرتبط دانست. او همچنين اعتقاد دارد «امروزه به همان نسبت كه نيروهاي امپرياليستي در جهان قوي تر شده اند، به همان نسبت هم جهان كوچكتر شده است و مردم زودتر متوجه جريانات بين المللي مي شوند و زودتر عكس العمل نشان مي دهند. به همين خاطر نتيجه اين جنگ براي آغازكنندگان آن چيزي جز شكست نيست. » دكتر موسي اكرمي در پايان ضمن اظهار اميدواري براي «نتايج خوش پايان اين جنگ براي بشريت» در مورد وضعيت فعلي جامعه روشنفكري كشورمان گفت: «اي كاش نخبگان فكري در شرايط مساعدتري مي توانستند اعتراض خود را وسيع تر و مستقيم تر اعلام كنند.شايسته نيست كه در كشوري كه با شعارهاي ضد امپرياليستي انقلاب كرد و خسارت هاي زيادي را از آمريكا ديد، نخبگان نتوانند يا نخواهند خارج ازچارچوب هاي حكومتي اعتراض خود را نسبت به سياست هاي آمريكا، به گوش جهانيان برسانند.»
اكبر افسري، پژوهشگر و مترجم آثار ادوارد سعيد
افسري به جنگ آمريكا و انگليس عليه عراق اعتراض كرد و آن را برخلاف نظر سازمان ملل دانست. افسري گفت: «مسلم است كه ما نيز مثل همه كساني كه دوستدار صلح و آزادي و معتقد به سازمان هاي جهاني بين المللي هستند، اعتقاد داريم كه جريانات مربوط به هجوم هاي بين المللي بايد توسط سازمان ملل سازماندهي شود.»وي وضعيت تكنولوژيكي سلاح هاي جديد و تأثيرات مخرب آن بر روي انسان ها و محيط زيست را مانع آن دانست تا هيچ انسان عاقلي موافق جنگ باشد. افسري در اين رابطه به مقاله اي از ادوارد سعيد اشاره كرد كه در آن به نقل از آدورنو يكي از تراژدي هاي عصر جديد را آن مي داند كه «توسط جريانات رسانه اي سمعي و بصري مي توان آن نحوست و هولناكي تراژدي هاي جنگ را كاهش داد و گاهي حتي آن را به جايگاه يك سرگرمي تنزل داد.» اكبر افسري در ادامه گفت: «البته هميشه اين طور نيست و گاهي همين جريانات احساسات مردمي را بيدار و وجدان ها را آگاه مي كند. » او ضمن يادآوري زحمات و رنج هايي كه مردم ما از عراق ديده اند افزود، با اين وجود نمي توانيم به چگونگي اين جنگ اعتراض نداشته باشيم. افسري در پايان براي قطع جنگ ابراز اميدواري كرد و خواستار حل مناقشات توسط سازمان ملل شد.
فرزان سجودي، پژوهشگر در عرصه فلسفه هنر
سجودي گفت: «صريحا بگويم كه هر جنگي منشأ در تمايلات قدرت دارد و از جنگ هاي محلي گرفته تا جنگ هايي اين چنيني، بسط نفوذ قدرت حرف اول را مي زند. »او انگيزه هايي نظير آزادي و آزادسازي عراق را كه از طرف آمريكا و انگليس مطرح مي شود بي معني دانست و تحليل خود را از اقدامات اخير آمريكا چنين ارائه داد: «دامنه نفوذ قدرت آمريكا مدتي بود كه در برابر چين و اروپا ضعيف شده بود و سياستمداران اين كشور تصميم به تثبيت آن گرفتند. براي اين منظور هم از طريق خشن ترين شكل ممكن اقدام كردند: بي اعتنايي به سازمان ملل در قالب قدرتي افسارگسيخته، تا از اين طريق به جهانيان بگويند كه ما به هر قانون و قاعده اي بي اعتنائيم؛ پس بهتر است از ما پرهيز كنيد!»سجودي متذكر شد اصولا جنگ نفرت انگيز است و از هر جبهه اي كه آغاز شود، جز آسيب و رنج براي بي پناه ترين مردم، نتيجه اي ديگر نخواهد داشت.
محمدعلي ايازي، محقق و پژوهشگر حوزه دين شناسي
حجت الاسلام محمدعلي ايازي از قم نيز ديگر فردي بود كه نظر وي را در اين باره جويا شديم. او گفت: «به اعتقاد من جنگ كلا كار خوبي نيست، مگر براي دفاع. به خصوص اين جنگ كه ناعادلانه و تحميلي است و صرفا براي تأمين منافع آغاز شده است و طي آن جمعيت انساني زيادي قرباني مي شود. به همين خاطر به هيچ وجه آن را تأئيد نمي كنيم و خطرناك هم مي دانيم.» وي با بيان اين نكته كه «به همان دلايلي كه صدام را محكوم مي كنيم، اين جنگ افروزان [آمريكا و انگليس] را هم محكوم مي كنيم» بحث مقايسه بد و بدتر را مردود دانست و گفت: «اين كه كسي بخواهد قيم باشد قابل قبول نيست. اگر هم حكومت فعلي عراق نامطلوب باشد اين مردم عراق اند كه بايد براي تغيير آن تصميم بگيرند و نه ديگران. »
ايازي در مورد اماكن مذهبي گفت: «يكي از نگراني هاي ما در مورد اماكن مقدس مذهبي واقع در عراق است و بيشتر از دو جهت: يكي اينكه در جريان جنگ توهيني به اين اماكن بشود و ديگر اينكه تقدس اين اماكن عاملي براي سوءاستفاده قدرتمندان گردد. »
