ترجمه و تلخيص: بهمن دارالشفايي
سيزده سال پيش انتخاباتي در برمه (ميانمار) برگزار شد كه در آن حزب «اتحاد ملي براي دموكراسي» پيروز شد. قاعدتاً بايد بخشي از حكومت به اين حزب واگذار مي شد ولي شوراي نظامي حاكم بر برمه حاضر به واگذاري قدرت نشد. كش وقوس بين حزب اتحاد ملي براي دموكراسي و ژنرال هاي حاكم ادامه يافت تا ۲۰ ماه پيش كه ژنرال تان شو رئيس ۶۰ ساله شوراي نظامي دستور بازداشت خانگي خانم آنگ سان سوكي را صادر كرد. پس از آن همه دفاتر اين حزب در سطح كشور بسته شد. بعد از اقدامات رژيم حاكم بر برمه، جامعه جهاني تحريم هاي سختي را بر اين كشور اعمال كرد.
بازداشت خانگي خانم سوكي تا مه ۲۰۰۲ ادامه يافت. در اين زمان، رژيم حاكم او را آزاد كرد تا زمينه لغو تحريم هاي اين كشور فراهم شود. اما او بلافاصله پس از آزادي درخواست اصلاحات اساسي در ساخت سياسي كشور را مطرح كرد. سپس شروع به سفر داخلي و باز كردن دفاتر اين حزب در سرتاسر كشور كرد.
دولت خونتا (شوراي نظامي) نيز پس از حدود ۵ ماه و در ماه اكتبر، مذاكراتي را از زمان آزادي خانم سوكي با او ترتيب داده بود، قطع كرد.
ديدارهاي آنگ سان سوكي از شهرهاي برمه با استقبال عظيم مردم مواجه مي شد. مردم شهرهاي كوچك راه زيادي را طي مي كردند تا بتوانند يك نظر او را ببينند. پليس و ارتش تحمل اين استقبال ها را نداشتند. تجمع هاي مردم براي شنيدن سخنان او، روز به روز با محدوديت ها و آزار و اذيت هاي بيشتر پليس و ارتش همراه مي شد. او در سخنانش مستقيماً ژنرال ها را به خاطر شروع نكردن مذاكرات مقصر قلمداد مي كرد. ماه پيش او در يك سخنراني تكرار كرد كه رژيم خونتا بايد نتايج انتخابات سال ۱۹۹۰ را قبول كند. ژانل سافين سخنگوي دولت در تبعيدي كه در تايلند مستقر است مي گويد: «در ۶ هفته گذشته ژنرال تان شو به وضوح نارضايتي خود را از محبوبيت فراوان سوكي نشان داده است. »
اما واقعه اي كه دوباره برمه را به صفحه اول روزنامه هاي جهان كشاند، اتفاقي بود كه يك سال بعد از آزادي آنگ سان سوكي رخ داد. ۳۰ مه (حدود ۱۰ روز پيش) خانم سوكي عازم شهر كوچك يه ئو در شمال برمه براي ديدار با مردم و ايراد سخنراني بود. او در نزديكي شهر بود كه درگيري رخ داد و پس از آن او ناپديد شد. مقامات رسمي برمه مي گويند كه تعدادي از طرفداران حكومت در نيمه شب ۳۰ مه ناگهان با عده اي از اعضاي حزب اتحاد ملي درگير شده اند و بلافاصله ماموران خانم سوكي را «بازداشت حفاظتي» كرده اند. آنها هرگونه آسيب ديدگي رهبر حزب اتحاد ملي را كه در برمه به «بانو» مشهور است، تكذيب كرده اند. آنها مي گويند ۴ نفر كشته شده اند و حدود ۵۰ نفر زخمي گشته اند.
اما گروه هاي مخالف، شاهدان عيني و ديپلمات هاي آسيايي و غربي روايت ديگري از واقعه تعريف مي كنند. بيشتر آنها مي گويند يك گروه سياسي كه متشكل از سربازان مسلح و زندانيان سابق چوب به دست بود، به ماشين هايي كه خانم سوكي را حمل مي كردند و نيز چندصد مردمي كه به دنبال او بودند حمله ور شدند. آنها با كنده هاي درخت جاده را مسدود، به ماشين ها حمله و به سوي اتومبيل ها شليك كردند.
به گزارش روزنامه اينديپندنت، پنج كاميون مهاجمان را به محل حادثه منتقل كرده اند. اين روزنامه همچنين گزارش داده است كه سربازان به سوي جمعيت شليك كرده اند و يك آجر به شيشه ماشين خانم سوكي برخورد كرده كه به صورت و شانه او صدمه زده است. همچنين چند ضربه چوبدستي هم به او برخورد كرد. اين حمله ۲ ساعت به طول انجاميد و پليس ضدشورش ۱۸ نفر از فعالان حزب را دستگير كرد. در مورد تعداد كشته شدگان رقم دقيقي در دسترس نيست. سفارتخانه هاي خارجي مستقر در برمه، تخميني از اين تعداد ارائه نداده اند. اما منابع مستقل از جمله اينديپندنت مي گويند كه ۶۰ نفر در اين حمله كشته شده اند. بعد از اين حمله، پليس خانم سوكي را بازداشت كرد به بهانه اينكه امنيت او را حفظ كند. او اكنون در مكان نامعلومي نگهداري مي شود و هيچ خبري از محل نگهداري او منتشر نشده است. مجله نيوزويك در گزارشي كه در اين مورد منتشر كرده، اين احتمال را مطرح كرده است كه او در پادگان نظامي يمون در نزديكي رانگون پايتخت برمه بازداشت شده باشد. بنا بر گزارش نيوزويك، خونتا تمام دفاتر حزب اتحاد ملي در سطح كشور را بسته و تلفن هاي خانه خانم سوكي در رانگون را قطع كرده اند. همچنين براي جلوگيري از اعتراضات احتمالي دانشجويان، رژيم خونتا همه دانشگاه ها را نيز تعطيل كرده است. مقامات وزير خارجه برمه، هفته گذشته جلسه اي ترتيب دادند تا وقايع پيش آمده را براي ديپلمات هاي غربي و آسيايي توضيح دهند. به گفته يك ديپلمات غربي، هيچ يك از حاضران در جلسه توضيحات آنها را باور نكرد. به خصوص آن جايي كه گفته شد خانم سوكي به خاطر حفظ امنيت خودش بايد تحت حفاظت باشد.
در همين اثنا روزالي اسماعيل نماينده سازمان ملل وارد برمه شد تا با مقامات حاكم درباره آزادي آنگ سان سوكي مذاكره كند، دو سال پيش نيز در زماني كه مذاكرات خانم سوكي با خونتاي حاكم به بن بست رسيده بود، او به برمه آمد و بين دو طرف ميانجيگري كرد. همچنين تلاش هاي او منجر به آزادي خانم سوكي از بازداشت خانگي اش شد.
مقامات سازمان ملل قوياً تاكيد كرده اند كه اگر او موفق به ديدار با خانم سوكي نشود (كه تا به حال نشده است) پيش از زمان تعيين شده، برمه را ترك خواهد كرد.
اين اقدامات برمه، صبر همسايگانش را نيز لبريز كرده است. مثلاً تايلند كه روابط دوستانه اي با برمه ندارد و عموماً درباره مسائل داخلي برمه اظهارنظر نمي كند، درخواست آزادي خانم سوكي را مطرح كرده است. قدرت هاي منطقه اي از جمله چين و آ.سه.آن نيز اين رفتار را تحمل نخواهند كرد. برخي تحليلگران اعتقاد دارند كه اين قدرت هاي آسيايي تمايل به اين دارند كه از اولتيماتوم ايالات متحده، سازمان ملل و اتحاديه اروپا حمايت كنند: با سوكي صلح كن و به سوي دموكراسي حركت كن يا مانند كره شمالي به يك كشور منفور و مطرود مبدل شو. ايالات متحده قصد دارد تحريم هاي جديدي را عليه برمه تنظيم كند. اين تحريم ها شامل منع ورود كالاهاي ساخت ميانمار و عدم صدور ويزا براي اعضاي خونتا خواهد بود. ايالات متحده به تنهايي ۲۰ تا ۲۵ درصد صادرات برمه را جذب مي كند و تحريم ايالات متحده مي تواند فشار زيادي را بر اقتصاد بيمار برمه وارد نمايد.
آنگ ژائو سردبير مجله ايراوادي كه تحولات برمه را از تايلند پوشش مي دهد، اعتقاد دارد كه فرصت ژنرال ها تمام شده است. به عقيده او آنها كار را آن قدر خراب كرده اند كه به اين سادگي درست شدني نيست. طي سال گذشته، ارزش پول برمه از ۵/۶ واحد در برابر يك دلار به ۱۴۰۰ واحد در برابر دلار كاهش پيدا كرده است. برمه كه زماني جواهر آسيا ناميده مي شد، امروز بين ۱۶۳ كشور، رتبه ۱۲۶ را در زمينه توسعه اجتماعي دارد.
منبع: بي بي سي، نيوزويك

وابستگي اي كه آنچنان عميق است كه به اعتياد مي ماند. گويشي كه به طرز سخن گفتن معتادان شبيه است. رابرت بائر از عوامل سابق سازمان اطلاعاتي مركزي آمريكا موسوم به CIA وابستگي ايالات متحده به نفت عربستان سعودي و قلمرو اين كشور را اينچنين توصيف مي كند. او در تشريح عمق وابستگي ايالات متحده به كشوري مي پردازد كه از ديدگاه او به شكلي خطرناك بي ثبات است.
تاريخچه همكاري هاي آمريكا و عربستان سعودي تقريباً به زمان تولد اين كشور باز مي گردد. در سال ۱۹۳۲ يكسال پس از آنكه عربستان سعودي به عنوان كشوري نوپا اعلام موجوديت كرد اولين امتياز نفتي به آمريكايي ها اعطا شد. به مرور زمان منافع ايالات متحده در صنايع نفتي عربستان سعودي در شركت آرامكو تجلي يافت كه تقريبا تمامي نفت عربستان سعودي كه معادل ۲۵ درصد مجموع ذخاير نفتي جهان است را تحت كنترل خود داشت. آرامكو شركتي خصوصي بود كه در تملك چهار غول نفتي ايالات متحده بود كه از نفوذي قابل توجه به دولت آمريكا برخوردار بودند. علاوه بر اين روابط بين ايالات متحده و عربستان سعودي فراتر از سودهايي بود كه به جيب شركت هاي خصوصي سرازير مي شد. در همان اوان همكاري ها و روابط دو طرف در سال ۱۹۴۳ فرانكلين روزولت، رئيس جمهور وقت ايالات متحده دريافت صيانت از پادشاهي سعودي و نفت اش از اهميت اقتصادي حياتي براي ايالات متحده برخوردار است. اصل حفظ روابط دوستانه با عربستان سعودي به دلايل عمومي و خصوصي كماكان به عنوان اصلي خدشه ناپذير در سياست آمريكا باقي مانده است.
خط مشي ايالات متحده در قبال عربستان سعودي بر پايه اين ديدگاه توهم گونه استوار شده است كه عربستان سعودي كشوري با ثبات است. اينكه هم حاكميت اين كشور و هم روند استخراج و صدور مايملك گران بهاي آن تداوم خواهد داشت. عامل تثبيت اين توهم حجم عظيم مبادلات مالي دو كشور است كه در سال ۲۰۰۰ به حدود ۳/۱۹ ميليارد دلار بالغ شد. ايالات متحده از اين كشور نفت مي خرد و به آنها سلاح مي فروشد و سعودي ها به آمريكا نفت مي فروشند تا سلاح بخرند.
نفت و قراردادهاي دفاعي براي حفظ حاكميت عربستان سعودي آنچنان رياض و واشنگتن را به هم پيوند داده است كه اگر روزي عربستان سعودي سقوط كند، سرنوشتي كه بسياري آن را محتوم مي دانند ايالات متحده هم دچار افول خواهد شد. خيلي ها اعتقاد دارند افول ايالات متحده همه جانبه نخواهد بود اما همين ها مي گويند اگر ايالات متحده وابستگي خود به سعودي ها را محدود نكند سقوط حاكميت آل سعود مي تواند تبعاتي فاجعه آميز براي آمريكا داشته باشد. بائر اخيرا رساله اي تحت عنوان «سقوط خاندان آل سعود» نگاشت كه توجه بسياري از كارشناسان امور سياسي را به خود جلب كرد. نشريه آتلانتيك در پي انتشار اين كتاب مصاحبه اي با او ترتيب داد كه بخش هايي از آن در پي مي آيد:

• چطور شد كه به عضويت سيا درآمديد؟
اين درواقع نتيجه پروسه اي پيچيده بود. به واقع تنها با مركزيت در سانفرانسيسكو از سر كنجكاوي تماس گرفتم. ساكن همان منطقه بودم و به تازگي دانشگاه را به پايان برده و شغلي نيمه وقت براي خود دست و پا كرده بودم. آنان مصاحبه اي ترتيب دادند و از من خواستند چند آزمون كتبي را پشت سر بگذارم. شش ماه بعد بود كه در كمال تعجب نامه اي دريافت كردم كه از پذيرفته شدنم خبر مي داد. قرار بود در ابتدا به صورت آزمايشي مشغول به كار شوم اما اين به همكاري اي ختم شد كه ۲۱ سال دوام آورد.
• چطور شد تصميم گرفتيد كتابي در مورد عربستان سعودي به رشته تحرير درآوريد؟ چند سال را در آنجا گذرانديد؟ در كتاب تان گفته ايد خاندان آل سعود را مي شناسيد. آيا با آنها دوستي شخصي داريد؟
من بارها از عربستان سعودي ديدار كرده ام اما هيچگاه براي ماموريت به اين كشور اعزام نشدم. هميشه از دور عربستان سعودي و پديده بنيادگرايي را تحت نظر داشته ام اما فراموش نكنيد من ۲۵ سال در خاورميانه خدمت كرده ام. من با اعضاي خانواده سلطنتي سعودي ملاقات هاي زيادي داشتم و با تعداد قابل توجهي از اتباع عربستان سعودي گفت وگو كردم.
همين دلايل بود كه باعث شد به نوشتن كتابي در مورد اين كشور فكر كنم. در تابستان سال ۲۰۰۱ اطلاعاتي دريافت كردم كه از احتمال وقوع حمله اي بزرگ خبر مي داد. كسي كه اين اطلاعات را در اختيار من گذاشت رابط امنيتي اي بود كه در راه رياض بود تا يافته هايش را به مقامات عربستان سعودي منتقل كند. او از من و يكي از افسران سابق سيا خواست به عنوان ميانجي با او به رياض برويم اما هنگامي كه ما در ژنو با نماينده وزارت دفاع سعودي ملاقات كرديم او گفت دليلي براي عزيمت ما به رياض وجود ندارد. غرور، بلاهت و كوربيني آنان مرا تحت تاثير قرار داد.
• پاسخ اين سوال كه چرا به درون عربستان سعودي نمي نگريم چيست؟
وابستگي، وابستگي ما به نفت ارزان. اين وابستگي آنچنان عميق است كه به اعتياد مي ماند. بسياري از همكاران من كه در عربستان سعودي خدمت مي كردند به همكاري خود با سيا پايان دادند و به استخدام سعودي ها درآمدند. اين رابطه نامناسب و اشتباه است امير بندر بن سلطان، سفير عربستان سعودي هم به اين نكته اذعان دارد كه او به بوروكرات هاي آمريكايي پيشنهاد همكاري مي دهد. آنان يكروز براي دولت سعودي كار مي كنند و روز ديگر طرف قرارداد پنتاگون هستند. شركت هاي طرف قرارداد سعودي ها نمي خواهند سوالي در مورد روابط دو طرف مطرح شود.
• شما در رساله خود به آسيب پذيري زيرساخت هاي عربستان سعودي به حملات تروريستي اشاره كرده بوديد. تا چه حد بايد نگران حملاتي بود كه شما از آن سخن مي گوييد؟
ببينيد اين صرفا يك پيش فرض است چرا كه من كارشناس امور تروريستي نيستم. من تحقيقات زيادي را در مورد آسيب پذيري زيرساخت هاي نفتي عربستان سعودي انجام دادم حالا اگر سيستم حمايتي قومي اي از تروريست ها در داخل تاسيسات نفتي عربستان سعودي به وجود آمده باشد اين آسيب پذيري دو چندان مي شود. اگر تروريست ها بمبي را در اطراف يكي از تاسيسات نفتي منفجر كنند صدمات وارده به حداقل مي رسد، اگر اين بمب توسط يكي از كاركنان به داخل مجتمع هاي نفتي منتقل شود تبعاتش مي تواند فاجعه آميز باشد. فكر كنيد ۲۵ درصد توليد نفت جهان براي مدت طولاني متوقف شود. تبعات چنين وضعيتي مي تواند فاجعه آميز باشد.
• شما از احتمال دستيابي تروريست ها به تسليحات پيشرفته و سنگين و حتي خريد زيردريايي در بازار جهاني تسليحات گفته بوديد. اين چه معنايي مي تواند داشته باشد؟
بسياري از كشورهايي كه چنين تسليحاتي را مي سازند به ورطه فقر افتاده اند و حاضرند توليدات خود را به هر كس كه مايل باشد عرضه كنند. اين قسم تسليحات روزبه روز بيشتر در دسترس همگان قرار مي گيرد. ببينيد مواد منفجره پلاستيكي كه از آخرين دستاوردهاي صنايع نظامي هستند در حملات رياض و در بمب هايي دست ساز مورد استفاده قرار گرفت. حالا فرض كنيد هواپيماهايي تجاري در فرودگاه رياض يا بر فراز آسمان هدف حمله موشكي قرار گيرد در نتيجه خروج جمعي خارجي هاي شاغل در عربستان از جمله كارشناسان خواهد بود كه در تاسيسات پيچيده اين كشور فعاليت مي كنند. لطماتي كه از چنين حمله اي حاصل مي آيد غيرقابل جبران است.

• ادعاي خسارت از CBS
دو مسلمان ساكن ويرجينيا درخواست ۸۰ ميليون دلار غرامت از شبكه CBS كرده اند. آنها CBS را متهم مي كنند كه برنامه «۶۰ دقيقه» آنها را با اسامه بن لادن مربوط دانسته است در صورتي كه چنين چيزي صحت ندارد. شكايت علاوه بر CBS، عليه باب سيمون گزارشگر اين شبكه و نيز موسسه SITE كه يك سازمان خصوصي ضد تروريسم است نيز تنظيم شده است. شكايت را بنياد مطالعاتي ميراث فرهنگي تنظيم كرده است. قسمتي از برنامه «۶۰ دقيقه» كه در روز ۴ مه پخش شد، «شكارچي تروريست» نام داشت. در اين برنامه خانمي كه خود را سارا مي ناميد مقابل يك ساختمان ايستاده بود و ادعا مي كرد كه اين ساختمان محل تجمع حلقه اي از تروريست هاست. نانسي لوكو وكيل مدافع شاكيان مي گويد كه خانم سارا را شناخته است. او رئيس موسسه SITE است و به ادعاي خانم لوكو، آن ساختمان نيز متعلق به بنياد مطالعاتي ميراث فرهنگي است. اين ساختمان در جريان حمله وسيع نيروهاي فدرال در مارس ۲۰۰۲ براي شناسايي محل اختفاي تروريست ها مورد بازرسي قرار گرفته ولي هيچ بازداشتي صورت نگرفته بود. سخنگوي CBS اعلام كرده كه ما از اين پرونده سربلند بيرون خواهيم آمد. موسسه SITE نيز بيانيه خود را طي چند روز آينده منتشر خواهد كرد.

• آمريكايي ها در هند
يك تيم ارشد پنتاگون قرار است به زودي براي گفت وگو در مورد احتمال استقرار سربازان هندي در عراق براي كمك به نيروهاي آمريكايي وارد اين كشور شوند. گفته مي شود پيش از اين در مورد اصول و محورهاي اصلي طرح اعزام نيروهاي هندي به عراق بين ادواني وزير كشور و معاون نخست وزير هند و دونالد رامسفلد وزير دفاع ايالات متحده توافقاتي انجام شده است. به گزارش روزنامه ايندين اكسپرس اعزام نيروهاي هندي به عراق موضوع اصلي گفت وگوهاي رامسفلد و ادواني در ديدار ۴۰ دقيقه اي آنان با هم طي روز دوشنبه بوده است. ادواني و ساير مقامات هندي تاكيد دارند هرچند با نفس اعزام نيرو به هند مخالفتي ندارند اما خواستار تعيين چارچوب زماني براي حضور نيروهاي اعزامي در اين كشور شده اند.

• يك نظرسنجي جديد
گمان مي رود بيش از نيمي از واجدين شرايط راي دادن در انتخابات رياست جمهوري ۲۰۰۴ آمريكا شركت خواهند جست. براساس نظرسنجي اي كه اخيراً توسط موسسه NPR ناشر نشريه نشنال پاليسي ريويو صورت گرفته تقريباً معادل همين تعداد از راي دهندگان اعتقاد دارند سياست خارجي آمريكا در جهت درستي حركت مي كند و ۶۶ درصد حمايت خود را از عملكرد رئيس جمهور آمريكا اعلام داشتند. گفته مي شود امروز راي دهندگان آمريكايي بيش از هر دوره تاريخي ديگري به مسئله اقتصاد آمريكا اهميت مي دهند و مسائلي چون سياست خارجي و احتمال جنگيدن ارتش آمريكا در نبردي ديگر را در مرتبه هاي بعدي قرار مي دهند. در اين نظرسنجي ۵۸ درصد پاسخ دهندگان گفتند جهان به جايي خطرناكتر براي آمريكايي ها تبديل شده است در حالي كه ۱۶ درصد اعتقاد داشتند شرايط براي آمريكايي ها امن تر شده است. هنگامي كه از شركت كنندگان در اين نظرسنجي سوال شد بين تروريسم و ركود اقتصادي كداميك بيشتر آنها را نگران مي كند ۶۸ درصد اقتصاد را انتخاب كردند درحالي كه ۲۸ درصد خطر تروريسم را جدي و مهمترين عامل نگراني خود معرفي كردند.

• موج جديد حمله به مسلمانان اروپا
در يكي از مراسم مذهبي مسلمانان ايتاليا در رم كه در حمايت از حملات رزمندگان فلسطين به منافع اسرائيل ترتيب داده شده بود امام جمعه مسجد رم كه بزرگترين مسجد سراسر اروپاست از خداوند براي نابودي دشمنان اسلام درخواست كمك كرد. همين جملات ساده و تفسير نشده موجب درگرفتن موجي از اعتراضات به امام عبدالسامي ابراهيم موسي، امام جماعت اين مسجد شد. روزنامه اسرائيلي جروزالم پست گزارش داد امام ابراهيم موسي كه اخيراً به امامت مسجد جامع رم منصوب شده از خداوند پيروزي رزمندگان اسلام در فلسطين، چچن و ساير نواحي جهان را خواستار شد. پيش از اين نيز وي در گفت وگويي با مجدي علام از روزنامه نگاران صاحب نام ايتاليايي از مشروعيت حملات انتحاري عليه منافع اسرائيل و حملات صورت گرفته در رياض و كازابلانكا سخن گفته بود. اين اظهارات بهانه اي شد تا اسرائيلي ها جنجال جديدي عليه مسلمانان اروپا به راه اندازند.

اردشير زارعي قنواتي
مسئله تسليحات كشتارجمعي عراق با اظهارات و گزارشات ضد و نقيض مقامات آمريكايي و بريتانيايي درخصوص عدم دستيابي به آن هر روز ابعاد تازه اي پيدا مي كند. اين موضوع در شرايط كنوني از دو طرف دامن زده مي شود و به واسطه آن سياست هاي جورج دبليو بوش و توني بلر رهبران آمريكا و بريتانيا به چالش كشيده مي شود. از يكطرف منتقدان اقدام نظامي در عراق از اين فرصت طلايي براي اثبات مواضع ضد جنگ خود استفاده مي كنند و ائتلاف جنگ را متهم به فريبكاري مي نمايند. از طرف ديگر رقابت هاي حزبي و حتي درون حزبي در ساختارهاي قدرت دو كشور فوق پس از پشت سر گذاشتن وفاق ملي مختص شرايط جنگي، موقعيت را براي تسويه حساب هاي جناحي مناسب تشخيص داده اند. اين مسئله با توجه به وضعيت دموكراتيك اينگونه جوامع و حساسيت بالاي افكار عمومي داخلي نسبت به شفافيت و صداقت رهبران تبديل به يك چالش حقوقي و اخلاقي براي بوش و بلر گشته است.
آنچه امروز اهميت دوچنداني به اين موضوع بخشيده عمده شدن شق دوم قضيه است كه همان مبارزات دروني در ساختار قدرت آمريكا و بريتانياست. طي هفته ها و روزهاي اخير سيل افشاگري ها و درز گزارشات دستكاري شده در جوامع سياسي و مطبوعاتي اين دو كشور اتفاق افتاده است. ايالات متحده هم اكنون هر روز شاهد به صحنه آمدن عوامل جديد و افشاي مطالب تازه درخصوص بي اساس بودن اطلاعات ارائه شده در مورد تسليحات كشتارجمعي عراق است. بعد از انتشار نامه تعدادي از مقامات ارشد سابق CIA به جورج بوش و اظهارات يكي از مقامات بلندپايه اطلاعاتي آمريكا مبني بر نادرستي اطلاعات ارائه شده به تازگي با درز گزارش سازمان اطلاعات دفاعي آمريكا اين مسئله وارد مرحله جديدي شده است. در اين گزارش محرمانه نتيجه گيري شده بود كه هيچ اطلاعات موثقي در مورد دسترسي عراق به سلاح هاي شيميايي و بيولوژيكي وجود ندارد. اين گزارش ۸۰ صفحه اي در سپتامبر سال ۲۰۰۲ درست همان زماني كه دولتمردان آمريكا مشغول توجيه اقدام نظامي عليه عراق بودند به اعضاي دولت ارائه گرديده بود. هر چند كه دريابان لاول جيكوبي رئيس سازمان اطلاعات دفاعي آمريكا همچنان مي گويد كه در ارتباط با برنامه هاي تسليحاتي عراق ترديدي ندارد اما درز گزارش فوق در آمريكا تكانه هاي شديدي ايجاد كرده است.
در روزهاي گذشته نمايندگان عضو حزب دموكرات آمريكا با اشاره به مسئله تسليحات كشتارجمعي عراق، جورج بوش و دولت محافظه كار او را به فريبكاري و حيله گري متهم نموده اند. اين فشارها موجب آن شده است كه كميته هاي تحقيقي در مجلس سنا و كنگره صحت اطلاعات امنيتي و استدلال هاي دولت را درخصوص ضرورت حمله به عراق مورد بررسي قرار دهند.
بريتانيا نيز در روزهاي اخير درگير چالش بين نخست وزير و نمايندگان پارلمان و همچنين اعتراضات مطبوعاتي اين كشور در مورد تسليحات كشتارجمعي عراق بوده است. هفته گذشته بلر كه براي ارائه گزارش هفتگي خود به مجلس عوام رفته بود با رگباري از سوالات در اين خصوص مواجه شد. در اين روز نمايندگان منتقد توني بلر در حزب كارگر به رهبري رابين كوك و كلر شورت از يكطرف و حزب محافظه كار ايان دانكن اسميت و حزب ليبرال كندي متفق القول نخست وزير را مورد بازخواست قرار دادند. قبل از شروع جلسه پارلمان يكي از اعضاي ارشد دولت كه رهبري اكثريت پارلماني حزب كارگر را نيز به عهده دارد اظهار كرده بود كه احتمالاً افراد خودسري در سازمان هاي اطلاعاتي مسئول اين موضوع هستند. همين اظهارات موجب شد تا منتقدان با اطمينان بيشتري توني بلر را مورد سوال قرار داده و خواهان تحقيقات مستقل براي كشف حقيقت شوند.
نكته جالب در اين روز چالش بين توني بلر و ايان دانكن اسميت رهبر حزب محافظه كار يكي از حاميان اصلي اقدام نظامي عليه عراق بود. ظاهراً اسميت كه خود بزرگترين شريك جرم در اين پرونده است موقعيت را براي تسويه حساب هاي حزبي با توني بلر رهبر اپورتونيست حزب كارگر كه پشتوانه حزبي او شديداً تضعيف شده مناسب مي بيند. آنچه در اين روز براي توني بلر اتفاق افتاد به گفته كلر شورت بهاي «عدول از سنت هاي حزب كارگر» و تاوان ماه عسلي بود كه نخست وزير با حزب محافظه كار راه انداخته بود. بلافاصله بعد از جلسه پارلماني مدير ارتباطات دفتر نخست وزير طي نامه اي به سرويس هاي اطلاعاتي درخواست نمود كه از اين پس در زمينه تهيه اين نوع گزارشات دقت بيشتري به خرج دهند. همين نامه خود موجب گرديد تا منتقدان و به ويژه جامعه مطبوعاتي بريتانيا آن را اعتراف دولت به مخدوش بودن و نادرستي اطلاعات ارائه شده درخصوص تسليحات كشتارجمعي عراق به حساب آورند. روز بعد از انتشار اين نامه تيتر اول تمامي روزنامه هاي لندن انتقاد از نخست وزير و درخواست تشكيل يك كميته مستقل تحقيق يا عذرخواهي رسمي بلر از مردم بود. موضوع تسليحات كشتارجمعي عراق در چند روز اخير با اظهارات هانس بليكس سربازرس تسليحاتي سازمان ملل متحد ابعاد تازه اي به خود گرفت. بليكس از كيفيت اطلاعات امنيتي كه آمريكا و بريتانيا در مورد تسليحات ممنوعه عراق در اختيار او قرار دادند انتقاد كرد. وي گفته است كه تيم هاي تحت نظر او سرنخ هاي اطلاعاتي اين كشورها درباره نقاط مظنون در عراق را دنبال كردند اما هيچ نشاني از وجود سلاح هاي فوق نيافتند. شرايط كنوني كم كم دارد اين پيش بيني كالين پاول را عينيت مي بخشد كه در ديدار با جك استراو گفت مي ترسد در آينده واقعيات مثل بمب در صورت آنها منفجر شود. البته موضوع براي همه بهترين فرصت براي تسويه حساب هاي كهنه و كيش و مات كردن رقيب به حساب مي آيد.