يادداشت
ضرورت اطلاع رساني در خصوص برنامه چهارم توسعه
برنامه چهارم توسعه اقتصادي كشور در سازمان مديريت و برنامه ريزي در دست طراحي است. يكي از وجوه تمايز اين برنامه با سه برنامه قبلي، تمركزگرايي بيشتر در تدوين آن است. بدان معنا كه طبق شواهد و گفته هاي موجود قرار است سازمان مذكور به تنهايي ابتدا خطوط كلي را تهيه و تا شهريور ماه سال جاري به تصويب دولت برساند. اين موضوع كه پس از تصويب خطوط كلي برنامه چهارم توسط دولت، بررسي اهداف و سياست هاي اجرايي نيز به صورت متمركز و در درون يك سازمان انجام خواهد پذيرفت و يا آن كه تنظيم اين سياست ها با كمك و هماهنگي دستگاه هاي اجرايي ذي ربط و همچنين با توجه به نقطه نظرات عاملان اقتصادي بخش غيردولتي صورت مي گيرد، هنوز معلوم نيست. اطلاع رساني سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور در رابطه با اين موضوع و ممانعت از ايجاد شائبه در اين زمينه، از اهميت زيادي برخوردار است. اما در اين يادداشت به نقد اين رويكرد تمركزگرا در تدوين خطوط كلي برنامه چهارم مي پردازيم. آنچه مسلم است در كشور ايران به دليل آن كه نظام برنامه ريزي از نوع جامع مي باشد(به دليل فقدان استراتژي كلان اقتصادي و مشخص نبودن اولويت ها و بخش هاي پيشتاز، به طور همزمان تمامي بخش هاي اقتصادي مورد توجه قرار مي گيرند)، مشاهده مي شود كه در يك افق زماني پنج ساله تمامي اهداف موردنظر برنامه ها تحقق نمي يابد و لذا لازم است برنامه هاي بعدي حتي الامكان مكمل برنامه هاي قبلي قرار گيرند و برخي از اين اهداف در دوره زماني بيش از پنج سال محقق شوند. يكي از رئوس مهم و اساسي برنامه سوم توسعه اقتصادي، ايجاد زمينه براي تمركززدايي و اعطاي اختيارات بيشتر به مناطق مختلف كشوراست كه يك فصل از اين برنامه را به خود اختصاص داده است. تداوم اين رويكرد به معناي استقرار يك نظام دو سويه برنامه ريزي است كه از طريق آن خواسته هاي مناطق مختلف كشور توسط نهادهاي محلي و منطقه اي به ستاد مركزي ارسال و با يك تعامل مستمر و بازخوردي، نظام متمركز كنوني برنامه ريزي به طور تدريجي از ميان برود. انتظار مي رفت كه در چارچوب قاعده مكملي بودن برنامه هاي توسعه اقتصادي، فصل مذكور به صورت جامع تر در برنامه چهارم نيز پيگيري مي شد و زمينه ايجاد نظام دو سويه برنامه ريزي را فراهم مي آورد. اما تمركز بيشتر در تدوين برنامه چهارم توسعه از همان ابتداي كار، جاي سؤال دارد و در صورتي كه طراحان محترم برنامه چهارم منطق اين رويكرد جديد را براي مردم توضيح دهند، مناسب و مفيد خواهد بود.
|