|
CNG جايگزيني براي سوخت هاي مايع
در كشور ما و در حال حاضر، به دليل نوپا بودن طرح CNG و طي كردن مراحل آغازين آن كارخانه هاي توليدكننده خودرو هنوز برنامه مدوني جهت توليد انبوه خودروهايي كه از ابتدا براي مصرف گاز طراحي شده باشند ندارند
روي آوردن به سوي مصرف گاز طبيعي فشرده (Compact Natural Gas) يا CNG در دنيا و به تبع آن در ايران در ادامه سياست هاي حفاظت از محيط زيست در دنياست.
تفاوت فاحش در كاهش آلودگي هوا در مقايسه بين مصرف سوخت هاي مايع و گاز طبيعي، كشورهاي پيشرفته را پيش از اين و كشورهاي در حال توسعه را در شرايط كنوني بر آن داشته است تا به سمت و سوي گازسوز كردن خودروها حركت كنند. در كشور ما كه بيش از ۹۰ درصد بنزين در بخش حمل و نقل و به ويژه حمل و نقل جاده اي به مصرف مي رسد، توجه به اين مهم از ضرورت ها و اولويت هاي كنوني به شمار مي رود.
سازمان هاي ذي ربط
در بحث استفاده از CNG به منظور كاهش آلودگي هوا توسط خودروها تقريباً تمام سازمان هاي موجود صنعتي و مرتبط با صنعت كشور درگير هستند. وزارت صنايع و معادن، دانشگاه ها، وزارت كشور، مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي، وزارت نفت، سازمان حفاظت محيط زيست، شهرداري ها، خودروسازها، سازمان هاي توزيع كننده گاز، تاكسيراني ها و اتوبوسراني ها در يك طرح بزرگ و ملي دخيل خواهند بود. اين درحالي است كه از سال ۸۵ به عنوان سال آغازين ورود خودروهاي دوگانه سوز به جاده هاي كشور ياد مي شود.
نبود يك برنامه مدون براي گازسوز كردن خودروها
يكي از كارشناسان گروه بازرسي و آزمون پروژه CNG وابسته به سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور در خصوص مشخصات كلي خودروهاي گازسوز مي گويد: تفاوت اصلي ميان خودروهاي گازسوز و خودروهاي معمولي در سيستم سوخت رساني آنهاست. سوخت
گاز طبيعي (CNG) درون مخزني كه معمولاً در زير يا در صندوق عقب خودرو (بسته به نوع و مدل آن) نصب شده، ذخيره مي شود. در سيستم سوخت رساني خودروهاي گازسوز همانند خودروهاي بنزين سوز، ابتدا سوخت بايد با درصد مناسبي از هوا مخلوط و پس از اختلاط به درون محفظه احتراق سيلندر موتور هدايت شود.
محمد سپهر اصفهاني مي افزايد: خودروهايي كه هم از سوخت گاز طبيعي فشرده (CNG) و هم از بنزين يا گازوئيل به صورت جايگزيني (Bi-fuel) استفاده مي كنند، خودروهاي دوگانه سوز ناميده مي شوند. اين خودروها داراي دو سيستم جداگانه سوخت رساني بنزين و گازطبيعي هستند و به صورت اختياري امكان استفاده از يك يا دو سوخت را دارند. در حال حاضر برخي از توليدكنندگان خودرو در سطح جهان مانند ايتاليا، آمريكا، آلمان و سوئد نسبت به توليد خودروهاي دوگانه سوز اقدام كرده اند. در كشور ما و در حال حاضر، به دليل نوپا بودن طرح CNG و طي كردن مراحل آغازين آن، كارخانه هاي توليدكننده خودرو هنوز برنامه مدوني جهت توليد انبوه خودروهايي كه از ابتدا براي مصرف گاز طراحي شده باشند (اصطلاحاً خودروهاي (OEM ندارند. ولي با توجه به برنامه ريزي هاي انجام شده، اولين سري خودروهاي دوگانه سوز توليد يكي از كارخانه ها در سال ۱۳۸۵ وارد بازار مي شود. خودروهاي دوگانه سوز فعلي، خودروهاي بنزيني يا گازوئيل سوز هستند كه به گازسوز تبديل شده اند و به طور عمده وسايل نقليه عمومي هستند.
وي ادامه مي دهد: اين قبيل خودروها به دليل اين كه طراحي اوليه موتورشان براي استفاده از بنزين صورت گرفته، غالباً با كاهش توان قدرتي مواجه مي شوند كه اين كاهش چيزي حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تخمين زده مي شود. وجود تفاوت هاي متعدد در ساختار شيميايي سوخت خودروها، مانند داشتن اعداد اكتان متفاوت، بر روي ميزان تراكم و درنتيجه بازده موتور مؤثر است. همچنين وجود تفاوت در شكل كلي آنها يعني گاز و يا مايع بودن، اثرات مختلفي از نظر خوردگي قطعات داخلي موتور و كاربراتور در پي دارد كه در نهايت باعث كاهش قدرت موتور خواهد شد.
برتري هاي زيست محيطيCNG
اين كارشناس پروژه گازسوز كردن خودروها از گازطبيعي فشرده به عنوان دومين سوخت پاك پس از هيدروژن به لحاظ عدم آلايندگي هوا، نام مي برد و مي افزايد: امروزه براساس آمارهاي منتشر شده از سوي منابع معتبر، طي ۳۶۵ روز هر سال بيش از ۳۰۰ روز شاهد هواي آلوده در حد خطرناك، در شهر بزرگي مثل تهران هستيم كه اين مهم هيچ گاه از ديدگاه افراد ساكن يا حاضر در اين شهر، مورد توجه جدي قرار نمي گيرد. گازهاي آلاينده منتشره از خودروهايي با سوخت گازطبيعي (CNG) بسيار كمتر از خودروهاي بنزيني يا گازوئيل سوز مشابه است. به عنوان مثال، آلاينده مونوكسيد كربن يك خودرو گازسوز تقريباً ۶۵ درصد، اكسيدهاي نيتروژن حداقل ۷۰ درصد و ذرات معلق حدود ۸۰ درصد كمتر از خودرو بنزين سوز است.
او ادامه داد: همچنين خودروهاي گازسوز به هنگام سوخت گيري، آلاينده هاي سمي ناشي از تبخير بنزين از باك خودرو را نخواهند داشت. علاوه بر آن، موتورهايي كه با سوخت
گاز طبيعي (CNG) كار مي كنند نسبت به خودروهاي ديزلي و بنزيني به مراتب ذرات معلق كمتري توليد مي كنند. اين ذرات، خطر ابتلا به سرطان و بيماري هاي ريوي را به دنبال دارند.
مزيت هاي اقتصادي و فني CNG
ايران به عنوان دارنده حدود ۱۵ درصد از ذخاير گاز دنيا، دومين دارنده ذخاير گازطبيعي دنيا به شمار مي آيد. از سوي ديگر نياز روزافزون كشورهاي جهان به انرژي و از جمله گاز طبيعي ايران را در موقعيتي مهم قرار مي دهد.
كارشناسان ارزان بودن قيمت گاز طبيعي نسبت به ساير سوخت هاي مايع را از مزيت هاي ايران براي استفاده از CNG نام مي برند، ضمن آن كه هزينه و پالايش نفت خام براي تهيه سوخت هاي مايع از يك سو و هزينه هاي كنوني واردات نيز با جايگزين كردن CNG به شدت كاهش خواهد يافت.
مزاياي فني استفاده از گاز طبيعي فشرده نيز از نظر كارشناسان دور نمانده است. كارشناس گروه بازرسي و آزمون پروژه CNG در اين باره مي گويد: استفاده از سوخت گاز طبيعي (CNG)، كاهش تعميرات موتور و صرفه جويي در اين زمينه را به همراه دارد زيرا به دليل يكنواخت بودن سوخت گازطبيعي (CNG) روغن موتور تميزتر و بادوام تر مانده و غلظت خود را ديرتر از دست مي دهد كه نتيجه آن سلامت موتور خودرو و افزايش عمر آن خواهد بود.
وي ادامه مي دهد: به لحاظ ايمني نيز چون سوخت گاز طبيعي (CNG) نسبت به هوا سبك تر است در صورت نشت از مخزن ذخيره و يا ساير اجزا به سرعت به سمت بالا حركت مي كند. از سوي ديگر، دماي اشتعال گازطبيعي (۶۵۰ درجه سانتي گراد) تقريباً دو برابر بنزين (۳۵۰ درجه سانتي گراد) است كه همين مسأله موجب مي شود خطر انفجار يا آتش سوزي خودروهاي گازسوز به شدت كاهش يابد. بالاخره اين كه استحكام بيشتر بدنه مخازن ذخيره گاز نسبت به باك هاي معمولي بنزين از نظر مشخصات فيزيكي و مواد تشكيل دهنده آن از ديگر مسائل ايمني استفاده از
گاز طبيعي (CNG) به شمار مي رود
|
