در دوره حملات نيروهاي متحد به رهبري آمريكا عليه افغانستان و سپس عراق، به كرات اخباري در مورد هواپيماهاي بدون سرنشين و نقش آنان در جمع آوري و ارسال اطلاعات به گوش ما مي رسيد. اين گزارش، يكي از انواع هواپيماهاي بدون سرنشين يعني نوع رزمي آن را مورد بررسي قرار مي دهد.
ترجمه: ارسلان قجر- هواپيماهاي بدون سرنشين (Unmanned Aerial Vehicle) به وسايل پرنده اي اطلاق مي گردد كه از راه دور و يا توسط خلبان خودكار داخلي هدايت و كنترل مي گردد. اين پرنده ها قادر به انجام عملياتي از قبيل رهگيري هوايي ، تصويربرداري از ميدان نبرد ، رديابي اهداف زميني ، هدف هوايي ، جنگ الكترونيك ، عمليات انتحاري و غيره هستند. اين پرنده ها نسبت به هواپيماهاي با سرنشين داراي هزينه ساخت و هزينه تعميرات و نگهداري پائين تري مي باشند.
با به كارگيري اين پرنده ها به جاي هواپيماهاي سرنشين دار از هزينه هاي آموزش خلبان و همچنين از به خطر افتادن جان آنها جلوگيري مي گردد. در هر حال طيف وسيعي از مأموريت ها وجود دارند كه براي انجام آن پرنده هاي بدون سرنشين مناسب تر مي باشند. هم اكنون نيروهاي ارتش آمريكا بيش از ده نوع سيستم UAV به صورت عملياتي و يا در حال توسعه در اختيار دارند. دو نوع از اين پرنده ها به نامهاي Predator و Global Hawk ستاره هاي جنگ در افغانستان بوده اند و سرويس هاي بسيار خوبي نيز بر فراز خاك عراق ارائه داده اند. بين سالهاي ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۹ پنتاگون بالاتر از ۳ بيليون دلار روي اين پرنده ها و همچنين پروژه هاي ناموفق در اين زمينه سرمايه گذاري كرده است. هرچند اين مبلغ در مقابل بيش از ۱۰ بيليون دلاري كه قرار است براي توسعه اين پرنده ها تا سال۲۰۱۰ پرداخت نمايد ناچيز مي باشد. با اين همه سرمايه گذاري ناوگان پرنده هاي بدون سرنشين از لحاظ اندازه حدود چهار برابر خواهد شد. مطابق با نظر برنامه ريزان، پرنده هاي بدون سرنشين سال ۲۰۱۲ با ابعادي مشابه با هواپيماي F-۱۶ توسعه داده مي شوند تا مأموريت هايي با اهداف فرونشاني دفاع هوايي دشمن (SEAD)، جنگ الكترونيك (EW) و مأموريت هاي ضربتي در فاصله اي دور از خط مقدم را با موفقيت به انجام رسانند. همچنين برنامه هايي براي بالگردهايي با تداوم پروازي بين ۱۸ تا ۲۴ ساعت وجود دارد. در يك دوره بيست و پنج ساله بايد به پرنده هاي بدون سرنشيني دست يافت تا سازه آن به گونه اي باشد كه شكل آن با توجه به ملزومات مأموريت هاي خاص تنظيم گردد و همچنين پروفيل پروازي با استفاده از صفحه نمايشگري كه روي كلاه خود نصب مي گردد قابل تغيير بوده و براي كنترل UAV تنها به يك Labtop نياز باشد. اين پرنده ها جايگزين سيستم هاي انساني مي گردد. اهداف مورد نظر در به كارگيري اين پرنده ها، انجام پروازهاي شناسايي، نظارت ، عملياتهاي ضربتي و غيره مي باشد. اخيراً چارچوب فعاليت هاي مورد نياز در زمينه توسعه پرنده هاي بدون سرنشين تحت عنوان Unmanned Aerial Vehicle Roadmap ۲۰۲۷ - ۲۰۰۲ توسط پنتاگون منتشر گرديده است. اين گزارش بر مبناي ۴۹ موضوع مربوط به قابليت هاي جديد، تهيه استانداردها و كنترل هزينه مي باشد. در اين ميان ده موضوع داراي بيشترين اولويت مي باشند كه بايد توسط ارگانهاي مربوطه در يك محدوده زماني معين انجام شوند:
|
|
* توسعه و ساخت يك پرنده بدون سرنشين رزمي (UCAV) كه قادر به انجام عمليات مختلفي از قبيل فرونشاني دفاع هوايي دشمن (SEAD)، ضربتي و جنگ الكترونيك باشد. زمان مقرر براي اتمام اين پروژه پايان سال ۲۰۱۰ مي باشد. اين پروژه توسط اداره برنامه مشترك UCAV ايالات متحده هدايت مي گردد.
* پرنده بدون سرنشين X-۴۵A شركت Boeing و طرح Pegasus شركت Northrop Grumman، در حال حاضر به عنوان طرح هاي پيشرو براي توسعه پرنده بدون سرنشين UCAV-N ويژه نيروي دريايي در حال رقابت مي باشند. تجهيزاتي روي سيستم هاي اين پرنده ها قرار مي گيرد تا قابليت هاي تداوم پروازي، برد و وزن بارهاي تسليحاتي، به طور مناسبي افزايش يابد. شركت Boeing طرح X-۴۵B را پشت سر گذاشته و روي ساخت X-۴۵C كه بزرگتر مي باشد كار خواهد كرد. طرح قبلي UCAV-N شركت Northrop Grumman داراي بالهاي مثلثي شكل بوده و در طرح جديد، بالهاي بيروني به آن اضافه خواهد شد و شكل آن شبيه هواپيماي B-۵۲ خواهد بود.
* توسعه و ساخت يك موتور پيستوني كه از سوخت هوايي JP5/۸ استفاده مي كند. در ابتدا اين موتور براي نيروي محركه پرنده هاي بدون سرنشيني در اندازه Shadow، Pioneer و يا A-۱۶۰ به كار گرفته مي شود. اما به گونه اي توسعه خواهد يافت كه براي پرنده هاي بدون سرنشين بزرگتر و يا كوچكتر نيز مناسب باشد. زمان مقرر براي انجام اين پروژه از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ مي باشد. اين پروژه توسط آژانس پروژه هاي تحقيقاتي پيشرفته دفاعي (DARPA) با همكاري ارتش و نيروي دريايي و يگان تفنگداران دريايي ايالات متحده هدايت خواهد شد.
* تهيه و تنظيم ملزومات مورد نياز براي تجهيزات درنظر گرفته شده به گونه اي كه در مقابل آن هزينه هاي برنامه هاي UAV قابل ارزيابي باشد. پيشنهادات بايد به گونه اي باشد كه با هزينه هاي مورد نظر همخواني داشته باشد. زمان مقرر براي اجراي اين برنامه تا پايان سال ۲۰۰۳ مي باشد. مسئوليت اين برنامه با پنتاگون مي باشد. در حال حاضر هزينه براي هر كيلوگرم وزن پرنده ۳۳۰۰ دلار و هزينه براي هر كيلوگرم سنسور مورد نياز ۱۷۶۴۰ دلار مي باشد.
* دستيابي به قابليت ارسال تصاوير تلويزيوني با رزولوشن بالا توسط UAV به صورت همزمان. زمان مقرر براي اين برنامه سال ۲۰۰۵ مي باشد. اين پروژه مشتركاً توسط آژانس نقشه برداري و تصويربرداري ملي و نيروي دريايي و نيروي هوايي ايالات متحده هدايت مي گردد.
* تبديل تمامي پرنده هاي بدون سرنشين بزرگتر از Shadow ۲۰۰ به يك فرمت پيوند داده اي (data link) استاندارد براي ارتباط مخابراتي مستقيم و همچنين استفاده از ايستگاههاي تقويت از قبيل ماهواره. زمان مقرر براي اين پروژه سال ۲۰۰۶ مي باشد. مسئوليت اين پروژه به طور مشترك برعهده ارتش ايالات متحده، نيروي دريايي و نيروي هوايي مي باشد.
* انجام تحقيقات آيروديناميك در زمينه اعداد رينولدز پائين (زير يك ميليون) كه براي پرنده هاي بدون سرنشين اتفاق مي افتد. عدد رينولدز پارامتري است كه تابعي از ابعاد پرنده، سرعت و خصوصيات جريان هوا مانند چگالي و ويسكوزيته مي باشد. اين عدد روي مشخصه هاي آيروديناميكي پرنده تأثير مي گذارد. هدف از اين پروژه بهينه سازي سيستم هاي كنترل پرواز ديجيتالي اين وسايل پرنده مي باشد. زمان مقرر براي اين پروژه سال ۲۰۰۶ مي باشد. هر سه نيروي ايالات متحده و همچنين پنتاگون درگير اين پروژه مي باشند.
* تعريف يك سيستم تقابل (interface) استاندارد براي اخذ داده هاي موقعيتي دقيق و اطلاعات بحراني در ارتباط با فعاليت هايي كه ممكن است در پيرامون UAV اتفاق بيافتد. اين عمل به منظور يكپارچه سازي پرنده هاي بدون سرنشين در يك فضاي كنترل شده صورت مي گيرد. زمان مقرر براي اين پروژه سال ۲۰۰۴ مي باشد. مسئوليت اين پروژه بر عهده پنتاگون و فرماندهي نيروهاي مشترك ايالات متحده است.
* همكاري با FAA به منظور ساده سازي UAV براي قابل دسترس بودن در فضاي غيرنظامي. مجوزهاي پروازي جاري بايد با يك پروسه طرح پروازي استاندارد جايگزين گردد و تا حد ممكن نبايد با طرحهاي پروازي كه توسط هواپيماهاي سرنشين دار اجرا مي گردد تفاوت داشته باشد. زمان مقرر براي اين پروژه سال ۲۰۰۴ مي باشد. مسئوليت اين پروژه برعهده نيروي هوايي است.
* كاهش نرخ تلفات براي پرنده هاي بدون سرنشين بزرگتر به تعداد كمتر از ۲۰ فروند به ازاي هر صد هزار ساعت پروازي براي سال ۲۰۰۹ و كمتر از ۱۵ فروند براي سال ۲۰۱۵. مسئوليت اين پروژه به طور مشترك بر عهده نيروي هوايي، ارتش و نيروي دريايي ايالات متحده خواهد بود. نرخ تلفات تاكنون حدود ۳۲ فروند به ازاي هر صد هزار ساعت پروازي براي Predator و تعداد بسيار نامناسب ۳۳۴ فروند براي Pioneer بوده است. اين تعداد براي هوانوردي عمومي ۱ فروند به ازاي هر صد هزار ساعت پروازي مي باشد. البته بايد اين واقعيت را پذيرفت كه پرنده هاي بدون سرنشين غالباً در بالاي ميادين پرخطر مورد بهره برداري قرار مي گيرند. اين اهداف چارچوب مناسبي براي سالهاي آينده در راستاي توسعه پرنده هاي بدون سرنشين ايجاد مي نمايد. گزارشات پيشرفت پروژه هر دوازده ماه ارائه مي گردد. البته لازم به ذكر است كه ايجاد تغييرات در برنامه همواره وجود خواهد داشت.
مرجع FLUG REVUE 12 May 2003 :