بعضي از روانشناسان تربيتي اعتقاد دارندكه ضرر مدرسه بيشتر از نفع شان است. شايد فلسفه «مدرسه زدايي» ايوان ايليچ را شنيده ايد كه اعتقاد داشت مدارس بايد برچيده شوند. به نظر مي آيد اگر دانش آموزان بدانند كه چنين نگرشي نسبت به مدارس وجود دارد، از آن استقبال گسترده اي خواهند كرد! متأسفانه اين  واقعيتي است كه مدرسه، كلاس و يادگيري جاذبه اي براي بيشتر دانش آموزان ندارد و به عبارت بهتر ما نمي توانيم چنين جاذبه اي را ايجاد كنيم.
هدف بنيادين نظام آموزش و پرورش و مدارس، در همه سال هاي تحصيلي و بخصوص دوره ابتدايي، بايد اين باشد كه دانش آموزان را نسبت به يادگيري و آموزش علاقه مند ساخته و در آنان نگرش مثبت به وجود آورد. يادگيري يك لذت است، به شرطي كه زمينه و فرصت لازم براي چشيدن اين لذت فراهم شود. بديهي است كه اگر چنين فرصتي پيش نيايد، لذت هاي ديگر زندگي، جايي براي لذت يادگيري باقي نخواهند گذاشت. وقتي به هر دليل، دانش آموزان از يادگيري لذت نمي برند، چرا از بي انگيزه بودن آنان متعجب مي شويم؟! و اصلاً مهم تر از آن؛ براي خود ما هم يادگيري لذت هست يا نه؟!
در هر حال؛ براي ايجاد نگرش مثبت به يادگيري، ۱۲ راهكار پيشنهاد مي شود. اگر به موضوع علاقه مند شويد و بيشتر تأمل كنيد، به طور حتم راهكارهاي ديگري نيز خواهيد يافت.
۱- ارتباط آموخته ها با زندگي: ارتباط بيشتر آموخته هاي درسي با آنچه كه در زندگي واقعي جريان دارد، يادگيري را لذت بخش خواهد ساخت. معلم بايد روش هاي تدريس خود را به شيوه اي طراحي كند كه در آن موقعيت هاي فراواني براي ارتباط دروس با زندگي پيش بيني شود. هماهنگي مجموعه مدرسه و نقش رهبري مدير مدرسه در اين فرايند، مي تواند به تسهيل چنين هدفي كمك شاياني كند.
۲- يادگيري معني دار: يادگيري هاي پراكنده، غيرمرتبط و طوطي وار، نه تنها لذتي به همراه ندارند، بلكه باعث مي شود تصور دشواري مطالب، زياد بودن حجم دروس، بي معنايي مطالب و... در دانش آموزان به وجود آيد.
تلاش به ايجاد نظم و انسجام ذهني در تدريس، اطلاع معلمان از آموزش هاي يكديگر- تا حد مقدور- و تلاش براي هماهنگي بيشتر، استفاده از پيش سازمان دهنده ها در آغاز تدريس(۱)، و ارتباط دادن آموخته هاي جديد با آموخته هاي قبلي، ازجمله روش هايي هستند كه به يادگيري معني دار منجر مي شوند.
۳- بارش فكري: منظور از بارش فكري؛ بيان عقيده، روش و راهكار براي تعريف يك مسأله يا براي حل مسأله است. در اين روش، توصيه مي شود دانش آموزان بدون توجه به منطقي يا غيرمنطقي بودن، آنچه به ذهن شان مي رسد را بيان كنند. در اين روش، بعد از بيان نكات، از طريق قضاوت، بهترين راهكار، روش يا تعريف برگزيده مي شود.(۲) هدف عمده از به كار بردن چنين روشي، ايجاد زمينه براي بيان افكار، مشاركت دانش آموزان در كلاس و لذت بردن آنها از يادگيري است.
۴- بحث گروهي: در اين روش، دانش آموزان موضوع ارائه شده را به بحث گذارده و نظريات موافق و مخالف را بيان مي كنند. سؤال يا مسأله مطروحه بايد در حد توانايي فكري دانش آموزان باشد و براي بهره مندي كامل از روش بحث گروهي، نياز است تا جايي كه امكان دارد، عوامل منفي اثرگذار به نتيجه بحث گروهي را از ميان برداشت.(۳)
۵- چالش انگيزي مطالب: بسياري از معلمان تنها سعي دارند مطالب را به شيوه خوبي ارائه دهند و به خاصيت چالش انگيزي مطالب توجه كمتري نشان مي دهند. كتاب دنياي سوفي كه يك دوره ساده، اما نسبتاً جامع تاريخ فلسفه غرب و آشنايي با انديشه هاي تأثيرگذار فلاسفه نامي است، توسط يك معلم فلسفه نوشته شده است.(۴) اين معلم سعي كرده در قالب يك داستان جالب و چالش برانگيز، نشان دهد فلسفه آن گونه هم كه تصور مي شود سخت و غيرقابل فهم نيست.
در حين تدريس، سؤالاتي را مطرح كنيد كه دانش آموزان را به تفكر و چالش جدي وادار كند. البته بسياري از اوقات لازم است كه اين چالش ها به تدريج هدايت شوند.
۶- آموزش فعال: روش هاي تدريس خود را محدود نكنيد. معلمي كه از اين سال تا سال بعد، روش هاي خود را بازبيني نمي كند و در صورت لزوم، آنها را تغيير نمي دهد، معلم پويا و فعالي نيست. منابع و كتابهاي خوبي براي روش هاي تدريس نوين در ايران وجود دارند.
۷- برنامه هاي غيرمنتظره: اگرچه در يك مدرسه و كلاس منسجم و منطقي بايد همه چيز قابل پيش بيني بوده و نظم امور رعايت شود، اما گهگاه اجراي برنامه هاي غيرمنتظره مي تواند يكنواختي فضا را از بين برده و شادابي و تنوع را افزايش دهد. اين نكته ارتباط مستقيمي با پويايي محيط از يك طرف و ايجاد فضاي شاد و پرتحرك براي دانش آموزان- بخصوص در دوره هاي بالاتر- از ديگر طرف دارد. به عنوان مثال هاي عملي: از بزرگان و نخبگان علم و دانش دعوت به عمل آوريد، آزمايش هاي جذاب و نو ترتيب دهيد، نمايشگاههايي با سوژه هاي ابتكاري تشكيل دهيد، كارگاههاي آموزشي با اهداف خاص تشكيل دهيد و...
۸- راهنماي زندگي: بهترين معلم و مدرسه، آنهايي اند كه راهنماي زندگي دانش آموزان هستند. شايد در نگاه اول به نظر آيد كه راهنمايي در مسائل زندگي ارتباطي با يادگيري ندارد. اتفاقاً بين هدف و فلسفه زندگي با شوق يادگيري، ارتباطي مستقيم وجود دارد. توجه به اين نياز دانش آموزان در مدارس بسيار كم رنگ و سهل انگارانه است. اگر در مدرسه مشاور وجود دارد و يا اگر تحصيلات مدير مدرسه مرتبط با مسائل تربيتي است، باز تفكر غالب اين است كه دانش آموزان مشكل دار را پيدا كنيم يا شرايطي فراهم سازيم كه دانش آموزان مشكل دار به مشاوره مراجعه كنند. تمامي دغدغه بسياري از مدارس اين است كه چگونه با مشكلات دانش آموزان برخورد نمايند؟
مديران آگاه، معلمان دلسوز و مشاوران با تجربه، نبايد منتظر آمدن و نيامدن دانش آموزان باشند. راهنمايي نيازي عمومي و همگاني است و خلاءهاي بسياري در اين خصوص در جامعه ما وجود دارد. براي راهنمايي دانش آموزان بشتابيد و روش هايي جذاب و راهكارهايي مؤثر براي اين منظور بيابيد. مهم ترين نياز راهنمايي همه افراد، يافتن فلسفه زندگي و شناخت خود است. هر فرد، وقتي ارزش هاي زندگي را خواهد يافت كه بداند چرا زندگي مي كند و كيست؟ ارزش دانايي و عطش يادگيري هم وابسته به ارزش هاي بنيادين و اصيل زندگي است.
۹- خروج از بن بست كتاب: دانش آموزان را به كتاب محوري عادت ندهيد. بگذاريد آنها بياموزند كه كتاب خوب است، ولي كتاب ها خوب ترند! بگذاريد ياد بگيرند كه به منابع محدود اكتفا نكنند و درس و يادگيري را به يك كتاب محدود نسازند.
يادش بخير! در كلاس هاي چهارم و پنجم، دو معلم داشتيم كه به ديكته زياد اهميت مي دادند. سه بار ديكته در هفته. برنامه اي هميشگي بود. دفاتر ديكته به سرعت تصحيح و به دست خودمان باز مي گشت. كار به جايي رسيده بود كه از كتاب فارسي مدرسه خارج و از كتاب هاي غيردرسي و متفرقه ديكته مي نوشتيم. علاوه بر لذت بي پايان اين اوج، مهارت دانش آموزان در نوشتن و همچنين خزانه لغات آنان به شكل بي نظيري گسترش مي يافت. معلم كلاس پنجم در انشا هم روش خاصي داشت. او گاهي دو سه دانش آموز را پاي تخته فرامي خواند و از آنان مي خواست انشاي نانوشته خود را بخوانند! يعني همان جا موضوع را مي داد و دانش آموز را به انشا گفتن- و نه نوشتن- وامي داشت! اين فعاليت به طرز عجيبي مهارتهاي مشاهده، توصيف، انسجام افكار، تخيل و خلاقيت را افزايش مي داد.
نگوييد: همين كه دانش آموز كتابش را بخواند، هنر كرده است، باقي قضايا پيشكش! قبول كنيم كه انتظارات و حوصله ما معلمان هم افت كرده است. حداقل در مدارس و دانش آموزاني كه شرايط مساعد وجود دارد، به اين نكته بهاي بيشتري بدهيم.
۱۰- تدارك موقعيت هاي خوشايند: يك توصيه بسيار مهم روانشناسان تربيتي به معلمان اين است كه براي ايجاد انگيزه در دانش آموزان موقعيت هاي ناخوشايند يادگيري را كاهش دهند.
دانش آموزي كه به طور مكرر در امتحانات نمره پايين مي آورد، ادامه اين روند چه نفعي به حال او خواهد داشت؟ دانش آموزي كه علي رغم سخت گيري ها و جريمه ها درس نمي خواند، به كجا خواهد رسيد؟ دانش آموزي كه ضعف هاي پايه اي دارد، چگونه امكان دارد تنها با اجبار و تحميل، انگيزه پيشرفت پيدا كند؟ تحقير، تهديد و تنبيه تا چه اندازه مي توانند عامل ايجاد انگيزه باشند؟ براي دانش آموزان موقعيت هاي خوشايند يادگيري را فراهم كنيد تا فرصتي براي لذت بردن از يادگيري و كسب نگرش مثبت به آن داشته باشند، مثلاً به عمد امتحاني طراحي كنيد كه دانش آموز بتواند نتيجه مثبتي به دست آورد. كوچكترين موفقيت يا حتي تلاش براي موفقيت را تقويت كنيد. براي ضعف هاي پايه اي او چاره انديشي كنيد و...(۵)
۱۱- يادگيري براي زندگي: به دانش آموزان بياموزيد كه يادگيري را جزيي از زندگي و اساس آن بدانند. در فرهنگ و ادب ما آيات، روايات، سخنان حكيمانه، اشعار و متون زيادي در اين باره وجود دارد، حيف كه از اين همه سند، فقط شعاري و بنابه ضرورت استفاده مي كنيم اين آيه قرآن: بگو آيا آنان كه مي دانند با آنان كه نمي دانند، يكسانند؟(۶) شايد معنايي ساده داشته باشد، ولي كيست كه به عمق آن بينديشد. ارزشمندي و اهميت دانايي را بايد در گفتار و عمل نشان دهيم. البته به شرطي كه خودمان چنين باوري داشته و الگويي براي اين امر باشيم! يادگيري، لذت زندگي را بيشتر مي كند. زندگي آگاهانه و باهدف، مستلزم استمرار و تداوم يادگيري است. اگر عاملان دانش و حاملان معرفت خود نشان دهند كه از كارشان پشيمان هستند و از مسيري كه براي زندگي انتخاب كرده اند، راضي نيستند، آن گاه چه توقعي مي توان از دانش آموزان داشت؟!
۱۲- اصلاح انحرافات آموزشي: در كنار راهكارهاي ايجاد نگرش مثبت به يادگيري، يك راهكار بسيار مهم هم اصلاح انحرافات است. يادگيري و آموزش در ايران با انحرافات و آفت هاي زيادي همراه است كه گاه مدارس و معلمان هم خواسته و ناخواسته بدان دامن مي زنند.
پانوشتها:
۱- براي اطلاع بيشتر به كتاب كاربرد روانشناسي در آموزش تأليف لفرانكويس ، ترجمه خانم شهني ييلاق از انتشارات رشد مراجعه كنيد.
۲و ۳ - كتاب راهنماي آموزش مهارت هاي زندگي، تأليف محرم آقازاده، نشر يونيسف.
۴- از اين كتاب دو ترجمه در ايران وجود دارد. كتاب تأليف بوستاين گاردر و يكي از دو مترجم آن كوروش صفري است كه دفتر پژوهشهاي فرهنگي آن را چاپ كرده است.
۵- براي كسب اطلاعات بيشتر پيرامون اين موضوع به كتاب هاي روانشناسي تربيتي، مبحث انگيزش مراجعه كنيد، از جمله كتاب روانشناسي پرورشي دكتر علي اكبر سيف.
۶- سوره زمر- آيه ۹.

بهاي كتاب هاي پايه هاي ابتدايي اعلام شد. (همشهري ۲۰/۵/۸۲)
پيرو سنت حسنه فروش اجناس با كالاهاي ضميمه، قيمت كتاب هاي ابتدايي به همراه كالاها و خدمات ضميمه، به شرح زير اعلام مي شود:
* پايه اول ابتدايي:
  كتاب، بيمه، پوشه، طرح سنجش، مواد كمك آموزشي، مجلات رشد، پلي كپي، روپوش، كمك هاي مردمي و ساير موارد: ۴۰ هزار تومان.
*پايه هاي دوم و سوم ابتدايي:
كتاب، بيمه، مجلات رشد، پلي كپي، كمك هاي مردمي و ساير موارد:  ۲۵ هزار تومان.
* پايه هاي دوم و سوم:
اولاً دانش آموزان و والدين حق آب و گل پيدا مي كنند، ثانياً مي توانند بچه ها روپوش سال قبل را بپوشند و ثالثاً والدين از شور و تاب كلاس اولي بيرون آمده اند؛ و لذا هزينه ها تا حدودي كاهش مي يابد.
* پايه چهارم ابتدايي:
كتاب، بيمه، مجلات رشد، پلي كپي (كه تعداد آن بيشتر مي شود)، روپوش، كمك هاي مردمي و ساير موارد: ۳۰ هزار تومان.
* پايه پنجم ابتدايي:
حالت اول- كتاب، بيمه، مجلات رشد، پلي كپي، كلاس هاي تقويتي و تيزهوشان، كمك هاي مردمي و ساير موارد: ۵۰ هزار تومان.
حالت دوم- كتاب، بيمه، مجلات رشد و پلي كپي: ۵ هزار تومان.
چون والدين مي دانند كه آخرين سال حضورشان در مدرسه ابتدايي است، ديگر ضرورتي براي پرداخت كمك هاي مردمي و ساير موارد احساس نمي كنند.
والدين محترم بايد توجه داشته باشند كه احتمال دارد به همه موارد فوق در پايه هاي مختلف، هزينه هاي ديگري نيز اضافه شود.
از جمله:
* هزينه تهيه پرده و سطل و ساير ملزومات كلاس به تشخيص معلم و مدرسه.
* هزينه تهيه جوايزي كه از طرف مدرسه به دانش آموزان اهدا مي شود!
* هزينه مسابقه ها و طرح هاي آموزشي كه از طرف منطقه و به خرج والدين محترم اجرا مي شوند.
* هزينه هاي كلي و غيرمترقبه كه انجمن اولياء تصويب مي نمايد مثل خريد دستگاه فتوكپي، هزينه هاي ساخت و ساز و تعميرات، برگزاري مراسم و مناسبت ها و غيره.
* و خلاصه خيلي هزينه هاي ضميمه ديگر كه شايد حتي خوابش را هم نبينيد.
خانوم معلم

اسدالله افلاكي
سرانجام از پس آخرين روزهاي تابستاني، ماه مهر از راه فرا رسيد تا زنگ مدارس نواخته شود و قريب به دو ميليون دانش آموز تهراني بر سر كلاس هاي درس حاضر شوند. دانش آموزاني كه برخي از آنها، نخستين سال تحصيلي خود را با بدرقه والدين آغاز مي كنند. اما پيش از هر چيز،  نخست بايد سلامت دانش آموزان تأمين شود تا بتوانند به درس و تحصيل خود ادامه دهند.
براساس آمار، بيشترين قربانيان سوانح رانندگي را سالمندان و كودكان تشكيل مي دهند و در اين ميان، كودكان نسبت به سالمندان آسيب پذيرترند. اين امر، ناشي از ناتواني اين گروه در عبور و مرور از مسيرهاي سواره روست. ضمن آن كه كودكان در برداشتن گام هاي بلند نسبت به ساير عابران ناتوان اند و ميدان ديد آنان نسبت به بزرگسالان محدودتر است. عدم تسلط در هنگام دويدن و بي قراري در عبور و مرور، از ديگر عواملي است كه كودكان را هنگام گذر از خيابان با سانحه مواجه مي سازد. همچنين كودكان اغلب در تشخيص فاصله و سرعت وسايل نقليه دچار اشتباه مي شوند. افزون بر آن، به هنگام عبور از عرض خيابان، با يك تغيير ناگهاني در شرايط ترافيكي، ديگر قادر به تصميم گيري درست نخواهند بود؛ براي مثال، چنانچه در خيابان يك طرفه اي، از سمت مقابل، وسيله نقليه اي در حال حركت باشد و همزمان از سمت مخالف نيز موتورسيكلتي حركت كند(صحنه اي كه متأسفانه اين روزها در تهران امري عادي شده است) كودك گيج و مبهوت شده،  در نتيجه قدرت تصميم گيري از او سلب مي شود.
در موارد ياد شده، شايسته است مسئولان راهنمايي و رانندگي و ساير مديران شهري،  تدبيري بينديشند تا ايمني عبور و مرور كودكان تأمين شود. نصب تابلوهاي راهنمايي و رانندگي متناسب با محل و در صورت امكان، فراهم ساختن شرايط لازم براي اجراي آن، از تمهيداتي است كه تنها به اهتمام متوليان امور شهري امكان پذير است.
اما بخش ديگر ترافيك كه اهميت آن از موارد پيش گفته بسيار بيشتر است، آشنايي كودكان با مقررات عبور و مرور و به طور كلي آموزش فرهنگ ترافيك به آنان است. براي اين منظور، در كشورهاي توسعه يافته، بخشي از ساعات درسي دانش آموزان به آموزش ترافيك اختصاص يافته و از اين رهگذر، كودكان همزمان با فراگيري ديگر دروس، فرهنگ ترافيك را نيز مي آموزند. شيوه آموزش نيز در اين امر،  نقشي انكارناپذير دارد. براي مثال، مكان و ابزارهاي آموزشي در جذاب بودن كلاس، بسيار مؤثر است. استفاده از كاريكاتور و نقاشي، توليد سرود و استفاده از ماكت هاي آموزشي مربوط به حمل و نقل و ترافيك، نمايش فيلم هاي انيميشن و توليد وسايل كمك آموزشي از جمله راهكارهايي است كه مي توان به كمك آن، فضاي كلاس هاي آموزش ترافيك را به فضاي دوست داشتني براي كودكان بدل ساخت.
بديهي است همياري و كمك گرفتن از كارشناسان علم ترافيك، پيش از آغاز آموزش و در طي تمام مراحل آن، ضرورتي اجتناب ناپذير است.
***
آنچه مسلم است تاكنون در اين زمينه گام هاي قابل تحسين برداشته شده، اما انتظار آن است با توجه به وضعيت نابسامان ترافيك شهر تهران، از يك سو مديران شهري بيش از پيش به اين مهم بينديشند و از سوي ديگر، آموزش و پرورش با نظر متخصصان كار آزموده نيز با استفاده از تجربيات ارزنده كشورهاي توسعه يافته، ساعاتي را به آموزش ترافيك دانش آموزان اختصاص دهند.
سلامت و ايمني عبور و مرور نخستين شرط براي حضور دانش آموزان در كلاس درس است، پس اين نخستين شرط را جدي بگيريم.

سيزه سلام گتيرميشم
اين مجموعه به مناسبت سفر جمعي از شاعران و اهل قلم ايران به جمهوري آذربايجان (۲۷ شهريور - ۷ مهر ۱۳۸۲) فراهم شده و ضمن معرفي مختصر شاعران همسفر، نمونه شعرهاي آنان را نيز شامل مي شود. برخي از شاعران همراه، ترك زبان هستند و شعر تركي نيز مي سرايند كه نمونه شعرشان عينا آمده است.
شوق ديدار و هم سخني براي مردمي كه مشتركات فرهنگي بسيار دارند، همواره برانگيزاننده بوده و از آن ميان براي اهل سخن اين انگيزش افزونتر و توانمندتر چهره مي نموده است.
لازم به يادآوري است كه از ميان مجموعه مبادلاتي كه ميان سخنوران ايران و آذربايجان به شوق ديدار صورت گرفته ، مكاتبات منظوم استاد شهريار با شاعران آذربايجان براي اهل ادبيات خاطره انگيز و آشناست.

ياد مانا
اين كتاب پنج مقاله درباره خاطره نويسي و خاطره نگاشته هاي جنگ و جبهه است كه طي سال هاي گذشته انتشار يافته اند. زمان و جاي چاپ و نشر اين مقاله ها در حاشيه پانوشت هر يك از آن ها در اين كتاب مشخص شده است.
نگارنده مقاله ها «عليرضا كمري» است. «ياد مانا» در شمارگان ۴۴۰۰ نسخه اي و توسط مؤسسه سوره به چاپ رسيده است. كتاب ۱۱۰۰ تومان قيمت دارد.

۱۸ برنامه جديد درسي در مدارس
همزمان با فرا رسيدن ايام بازگشايي مدارس، مهندس علي زرافشان، مدير كل دفتر برنامه ريزي و تأليف كتب درسي، در گفت وگو با ماهنامه رشد معلم، آخرين تغييرات در زمينه برنامه هاي درسي و نيز كتاب هاي درسي را اعلام كرد.
به گزارش خبرنگار ما، به گفته زرافشان، با آغاز سال تحصيلي جديد در مورد ۱۸ برنامه درسي، فعاليت هايي آغاز و يا تغييراتي به اين شرح اعمال خواهد شد:
* در برنامه آموزش هنر دوره ابتدايي، تغيير كلي رخ خواهد داد. بر اين اساس، راهنماي برنامه درسي هنر كه تهيه و اعتباربخشي شده است، از مهرماه ۸۲ به صورت آزمايشي اجرا مي شود.
* براي نخستين بار براي درس تربيت بدني، برنامه درسي و تدوين و اعتباربخشي شده است و با اهداف ويژه اي، اجراي آن از پايه اول ابتدايي به شكل سراسري آغاز مي شود.
* در درس رياضي دوره هاي ابتدايي و راهنمايي تحصيلي، با نگاهي نو و مطالعه تطبيقي، راهنماي برنامه درسي دوره آموزش عمومي در حال نهايي شدن است تا بعد از اعتباربخشي، توليد محتوا از دو سه سال آينده شروع شود.
* تدريس كتاب هاي جديد فارسي يا همان كتاب هاي بخوانيم و بنويسيم در پايه هاي اول و دوم ابتدايي سراسري مي شود و از پايه سوم تا پنجم نيز به صورت آزمايشي تدريس خواهد شد.
* تدريس قرآن پايه پنجم ابتدايي به صورت سراسري آغاز مي شود و با توزيع اين كتاب جديد، دوره تغييرات پنج ساله كتاب قرآن ابتدايي به پايان مي رسد.
* از سال تحصيلي جديد، در پايه سوم ابتدايي، كتاب هديه هاي آسمان كه جايگزين كتاب ديني شده است، به طور سراسري تدريس خواهد شد.
* در كتاب هاي اجتماعي پايه هاي سوم و چهارم و پنجم ابتدايي بازنگري و ساماندهي مجدد صورت پذيرفته و اين كتاب ها با تغييراتي در اختيار دانش آموزان قرار گرفته است.
* در دوره آموزش عمومي (ابتدايي و راهنمايي تحصيلي)، درس «آموزش سلامت» در حال برنامه ريزي و پيگيري هاي اوليه است و با همكاري بخش هاي ذيربط در كشور، در صدد انجام امور مربوط به اين درس هستيم.
* در دوره راهنمايي تحصيلي، كتاب جديد قرآن سال سوم، به صورت سراسري تدريس مي شود.
* به دليل تغيير كتاب هاي فارسي دوره ابتدايي، كه سال به سال كامل تر مي شود و در حال رسيدن به دوره راهنمايي تحصيلي است، برنامه ريزي تأليف كتاب هاي فارسي جديد براي دوره راهنمايي تحصيلي آغاز شده است.
* در كتاب رياضي سال اول راهنمايي، سازماندهي مجدد صورت پذيرفته است.
* كتاب هاي درسي دوره هاي ابتدايي و متوسطه تغيير يافته اند و برنامه ريزي در مورد كتاب هاي ديني دوره راهنمايي آغاز شده است.
* اجراي طرح پژوهشي «برنامه پنج ساله توسعه آموزشي زبان در كشور» كه برنامه  چند پژوهشي جامعي است و از بخش هاي متنوعي تشكيل شده، آغاز شده است. در اين طرح پژوهشي مواردي از جمله سن آغاز يادگيري زبان، نگرش ايرانيان نسبت به يادگيري زبان، چگونگي توليد مواد آموزشي زبان و توليد راهنماي برنامه هاي درسي مورد پژوهش قرار مي گيرد و كارشناسان اميدوارند از نتايج طرح در بهينه سازي آموزش زبان در كشور بهره ببرند.
* در زمينه فناوري اطلاعات (IT) هم برنامه هاي متنوعي در حال توليد است. راهنماي برنامه IT در دوره ابتدايي كه بر دانش و مهارت هاي عمومي مبتني است، توليد شده است. در دوره راهنمايي و متوسطه هم توليد راهنماي برنامه ها و چگونگي اخذ گواهينامه بين المللي در شرف انجام است.
* در دوره متوسطه پيشنهاد شده است يك درس انتخابي در زمينه آموزش IT گنجانده شود.
* براي نخستين بار كتاب دين و زندگي در پايه دوم متوسطه تدريس مي شود.
* و در نهايت اينكه كتاب جغرافياي پيش دانشگاهي رشته علوم انساني نيز در سال تحصيلي ۸۳-۸۲ جديد خواهد بود.

ماهانه ۳ ميليون مجله رشد در مدارس كشور
با آغاز سال تحصيلي جديد، توزيع ماهانه ۳ ميليون نسخه مجله رشد در مدارس سراسر كشور آغاز مي شود.
مجلات رشد كه توسط دفتر انتشارات كمك آموزشي وزارت آموزش و پرورش (وابسته به سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي) و در ۲۶ عنوان- ويژه دانش آموزان و معلمان- منتشر مي شود، ماهنامه ها و فصل نامه هايي هستند كه در شمارگان انبوه و بر اساس درخواست مدارس كشور، با نظارت كارشناسان آموزشي و بر اساس اهداف و برنامه هاي آموزشي و پرورشي، نيازهاي مخاطبان و استانداردهاي مطبوعاتي توليد مي شوند و در نظام آموزشي كشورمان، پيشينه اي سي و چند ساله دارند.
به رغم شمارگان ۳ ميليون نسخه اي اين مجلات، تنها حدود يك ششم دانش آموزان و معلمان ايراني، امكان دسترسي به مجلات رشد را دارند و با وجود توليد ساليانه ۲۴ ميليون نسخه مجله رشد، هنوز اين مجلات در بسياري از مدارس كشور حضور ندارند.