تقويت صنعت نفت روسيه به عنوان نشانه اي از رقابت روبه رشد اين كشور در اقتصاد جهاني تلقي مي شود
استراتژي روسيه در بازار جهاني انرژي
روسيه نگران آن است كه با ورود نفت عراق به بازارهاي جهاني نفت خام اورال اين كشور كمتر رقابتي و ارزان تر شود
|
|
دولت روسيه سرگرم اجراي استراتژي اي است كه بتواند تا سال ۲۰۲۰ جايگاه خود را به عنوان يك قدرت بزرگ در بازارهاي انرژي جهان تثبيت كند.
البته به نظر مي رسد ورود عراق به بازار جهاني نفت موجب شود تا روسيه بار ديگر اين استراتژي را مورد ارزيابي مجدد قرار دهد.
دولت روسيه در ماه مه امسال، استراتژِي انرژي اين كشور را تصويب كرد. طبق اين مصوبه روسيه تا سال ۲۰۲۰ بايد هر سال بين ۴۵۰ تا ۵۲۰ ميليون تن نفت خام و ۷۰۰ ميليارد متر مكعب گاز توليد كند. از آنجا كه مصرف داخلي اين كشور ثابت است، بخش اعظم از اين توليدات بايد صادر شود. در سال ۲۰۰۲، روسيه ۳۷۹ ميليون تن نفت خام توليد كرد كه در مقايسه با ميزان توليد سال ۲۰۰۱، ۹درصد بيشتر است.
اگرچه استراتژي انرژي روسيه پس از مدت بيش از يكسال بحث و گفتگو تصويب شده، اما با اين وجود به نظر مي رسد كه تغييرات عمده اي در اين استراتژي بايد صورت گيرد. تا سال گذشته هدف استراتژي انرژي روسيه اين بود تا سهمي از بازار عربستان سعودي به عنوان مهمترين عرضه كننده نفت به آمريكا را به خود اختصاص دهد. جورج بوش، رئيس جمهور آمريكا و دلاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه در نشست مشترك خود در روز ۲۴ ماه مه امسال در مسكو يك بيانيه مشترك همكاري انرژي امضا كردند.
در نشست انرژي بين اين دو كشور كه در ماه اكتبر ۲۰۰۲ در هوستون برگزار شد، مقامات روسي و آمريكايي براي افزايش صادرات نفت روسيه به آمريكا اعلام آمادگي كردند. در اين نشست مقامات روسي اعلام كردند كه آماده هستند تا به مدت پنج سال روزانه يك ميليون بشكه نفت به آمريكا صادر كنند.
به طور مشخص، در اكتبر ۲۰۰۲، شركت نفتي دولتي روزنفت روسيه و شركت آمريكايي همكاري نفتي ماراتون تصميمي را آشكار كردند تا به طور مشترك در طرح بازاريابي نفت اورال در مناطق شمالي آمريكا كه هدف آن عرضه نفت از مناطق اورال روسيه به آمريكاي شمالي است همكاري كنند. طبق اين برنامه قرار بود عرضه نفت به آمريكا در سه ماهه سوم سال ۲۰۰۳ آغاز شود اما اكنون به نظر مي رسد كه تا تحقق اين طرح در عمل فاصله زيادي باقي مانده است.
در آستانه جنگ عراق، كه روسيه شديدا با آن مخالف بود، طرح هاي روسيه براي عرضه نفت به آمريكا تا حد زيادي غيرواقع بينانه به نظر مي رسيد. بعلاوه در آستانه جنگ عراق، يك تضاد بالقوه بين روسيه و شركتهاي نفتي آمريكايي شدت گرفت. مقامات آمريكايي در آن زمان اعلام كردند كه شركتهاي روسيه اميد چنداني براي سهم گرفتن از قراردادهاي مربوط به توسعه ذخاير نفتي عراق به دليل مخالفت روسيه با جنگ تحت رهبري آمريكا را ندارند.
لوك اويل روسيه تهديد كرد كه چنانچه دولت بعد از جنگ عراق به شركت هاي غربي اجازه توسعه ميدان نفتي القرنه را بدهد، به يك دادگاه بين المللي در ژنو شكايت خواهد كرد تا هرگونه اقدام براي توسعه اين ميدان را ممنوع كند و تمامي نفت خام توليدي عراق را مصادره نمايد. شركت لوك اويل در سال ۱۹۹۷ قراردادي براي توسعه اين ميدان نفتي امضا كرد و قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ حدود ۴ ميليارد دلار در آن سرمايه گذاري كند. اكنون لوك اويل اصرار دارد كه صاحب حقوق لازم براي توسعه اين ميدان نفتي است.
در عين حال، تقويت صنعت نفت روسيه به عنوان نشانه اي از رقابت روبه رشد اين كشور در اقتصاد جهاني تلقي مي شود. ادغام ۱۵ ميليارد دلاري شركتهاي يوكوس سيب نفت كه منجر به ايجاد چهارمين شركت بزرگ نفتي خصوصي جهان با حجم سرمايه در گردش ۳۵ ميليارد دلاري شد، يك بازيگر استراتژيك در صنايع جهاني نفت به روسيه تقديم كرد كه قادر است فعاليتهاي خود را در مقياس جهاني انجام دهد.
از سوي ديگر، بخش نفت روسيه نيازمند قيمتهاي ثابت و قابل پيش بيني نفت خام است. روسيه نگران آن است كه با ورود نفت عراق به بازارهاي جهاني، نفت خام اورال اين كشور كمتر رقابتي و ارزان تر شود.
وزير نفت روسيه، پس از ديدار ماه مه گذشته خود با عبدالله العطيه رئيس اوپك گفت: روسيه آماده است تا با ساير توليدكنندگان در زمينه كاهش صادرات در صورت پايين آمدن قيمت ها همكاري كند.
البته او در آن زمان اين سطح پايين قيمت را ذكر نكرد و تنها گفت كه روسيه خواستار سطح ۲۰ تا ۲۵ دلار براي هر بشكه است. در گذشته نيز روسيه دوبار وعده داده بود تا صادرات نفت خود را كاهش دهد اما چندان به اين وعده ها پايبند نبوده است.
العطيه نيز گفته بود كه اوپك خواستار آن است تا روسيه به عضويت كامل آن در آيد.
در اين خصوص ايگوريوسف وزير نفت روسيه با اشاره به اين كه روسيه يك توليدكننده غيراوپكي باقي خواهد ماند گفت: الحاق روسيه به اوپك مستلزم مذاكرات است. با اين وجود، روسيه دعوت اوپك براي حضور به عنوان ناظر در نشست يازدهم ژوئن در قطر را پذيرفت.
شركت هاي بين المللي براي توسعه
حوزه هاي نفتي عراق دعوت مي شوند
وزير نفت عراق در وين اعلام كرد كه وي انتظار دارد توليد نفت خام عراق تا شش ماه ديگر به روزانه ۲ ميليون و هشتصد هزار بشكه برسد.
ابراهيم بحرالعلوم، وزير نفت عراق همچنين گفت: به زودي عراق از شركت هاي نفتي بين المللي براي توسعه حوزه هاي نفتي جديد در اين كشور دعوت مي كند.
به گفته وي با كمك هاي بين المللي، توليد نفت خام عراق تا سال ۲۰۰۵ به ۴ ميليون بشكه در روز و تا سال ۲۰۱۰ به ۶ ميليون بشكه مي رسد.
در همين حال دولت آمريكا اعلام كرد: شركت نفتي هالي برتون برنامه هاي جديدي را طراحي كرده است كه براساس آن وزارت نفت عراق و شركت هاي مهندسي ارتش آمريكا براي بالا بردن ميزان توليد نفت عراق تا سقف ۲ ميليون و پانصد هزار بشكه تا بهار سال ۲۰۰۴ با يكديگر همكاري مي كنند. به گزارش ايسنا به نقل از منابع خبري اينترنتي، پروژه هاي عمده اي مربوط به صنايع بالادستي نفت عراق طرح ريزي شده است كه از جمله آنها توسعه حوزه هاي نفتي جديد در مناطق شمالي و جنوبي عراق مي باشد كه حداقل ۲۵۰ هزار بشكه به توليد نفت خام اين كشور اضافه خواهند كرد.
همچنين برنامه هاي توسعه حوزه هاي گازي جديد نيز در جهت پاسخگويي به تقاضاهاي جديد منطقه طرح ريزي شده اند.
|