محمدرضا منصوريان
آبب بيكلا
آبب بيكلا قهرمان دو هاي ماراتون اتيوپي و نخستين مرد تاريخ بود كه توانست ۲ بار قهرماني ماراتون المپيك را به خود اختصاص دهد.
او زماني كه به مدال طلاي ماراتون المپيك ۱۹۶۰ رم دست يافت شخصيتي گمنام بود و پابرهنه و بدون كفش در مسابقات شركت مي كرد. در المپيك توكيو به سال ۱۹۶۴ مدال طلاي دوم خود را صيد كرد و اين بارهم مانند مرتبه پيشين، هيچ دونده اي نتوانست به حريم امنيت او نفوذ كند. پيدايش و اوج گرفتن بيكلا از اولين نشانه هاي ظهور دوندگان استقامت قاره آفريقا در دوهاي سنگين بود.
در ادامه اين موج، دوندگاني مانند ماما ولده و كيپ چوك كينو مطرح گشتند و به عناوين جهاني و المپيك در دوهاي سنگين چنگ انداختند. بيكلا كه زمان ۱۱/۱۲/ ۲ ساعت را براي ماراتون المپيك ۱۹۶۴ توكيو به ثبت رسانيد، از اعضاي گارد حفاظتي هايله سلاسي فرمانروا و امپراتور سابق اتيوپي بود. بيكلا در سال ۱۹۶۹ در يك حادثه رانندگي فلج شد و از آن پس به زندگي بر روي صندلي چرخ دار محكوم گشت. وي يك بار بطور افتخاري در يك مسابقه تيراندازي با كمان كه بين معلولين انجام گرفت شركت كرد.
بيكلا به هنگام مرگ ۴۱ سال بيشتر نداشت و مرگ وي، موجي از اندوه در كشورش و بين طرفداران بي شمارش، بوجود آورد.
بسياري از كارشناسان دو و ميداني در جهان هنوز هم معتقدند كه دنياي دو و ميداني جهان، دونده اي چون او كم ديده است.
آرتور رابرت اش
نخستين آمريكايي سياهپوست كه فاتح مسابقه هاي تنيس ويمبلدون شد. افتخار فتح ويمبلدون در سال ۱۹۷۵ و با پيروزي بر جيمي كانرز بازيكن برتر زمان نصيب اش شد.
اش در سال ۱۹۶۸ نيز فاتح مسابقه هاي تنيس قهرماني آمريكا در فارست هيلز شد.
نقطه ممتاز بازي اش سرويس هاي دقيق و بازي منظم و حساب شده اش بود. اش تا قبل از پيروزي بزرگش در سال ۱۹۷۵، بالاترين موفقيتش در ويمبلدون (معتبرترين تورنمنت تنيس دنيا) صعود تا محله نيمه نهايي در سال هاي ۱۹۶۸ و ۱۹۶۹ بود.
اش قبل از آنكه در سال ۱۹۷۰ رسماً به جرگه حرفه اي ها بپيوندد، در سال ۱۹۶۸ سبب پيروزي آمريكا بر استراليا در جام ديويس (تنيس تيمي قهرماني مردان جهان) شده بود.
در همان اولين سال پيوستن به سلك حرفه اي ها، اش مسابقه هاي قهرماني استراليا را در ملبورن فتح كرد.
قبل از اين پيروزي اش دوبار در سال هاي ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ به فينال مسابقه هاي استراليا رسيد، اما در اين مرحله به روي امرسون قهرمان بزرگ استراليايي باخت. بهترين سال قهرماني اش را همان سال ۱۹۷۵ مي دانند. او در اين سال ابتدا با شكست دادن بيورن بورگ عجوبه سوئدي، مسابقه فينال دبليوسي تي را كه در دالاس انجام مي شد، فتح كرد و سپس روي چمن هاي سبز ويمبلدون اعجاز پشت اعجاز آفريد و در فينالي كه برايش بخت چنداني قائل نبودند، موثر ترين ضربه ها را زد تا كانرز هموطن سفيد پوستش را كلافه و عاجز كند و در طي چهار ست به پيروزي برسد.
اش پس از اين موفقيت، ديگر عنوان بزرگي در تنيس جهان به چنگ نياورد و فقط در مسابقه هاي مسترز سال ۱۹۷۸ به فينال رسيد و عليرغم ارائه يك بازي تماشايي، مغلوب مردي شد كه هنوز هم خيلي ها او را بهترين بازيكن تاريخ تنيس مي دانند، جان مك انرو.
اينگماراشتن مارك
يك حماسه ديگر از ورزش هميشه زنده و فعال سوئد. اشتن مارك از اسطوره هاي ورزش اسكي (روي برف) به حساب مي آيد. وي زماني كه فقط ۱۹ سال داشت، جام جهاني اسكي سال ۱۹۷۶ را فتح كرد، اما به دليل كمي تجربه در المپيك زمستاني ۱۹۷۶ اينسبروك اطريش موفقيتي به دست نياورد.
اين سوئدي در سال هاي ۱۹۷۷ و ۱۹۷۸ عنوان قهرماني خود در جام جهاني اسكي را تكرار كرد و در مسابقات جهاني ۱۹۷۸ كه در آلمان برگزار شد، برنده دو مدال طلا در مارپيچ و مارپيچ بزرگ گرديد. اشتن مارك در سال هاي ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ اسير قوانين اسكي آلپاين كه امتيازات قهرمانان را در هر يك از مواد مارپيچ و سرعت به يك حداكثر مشخصي رساند، شده و عنوان قهرماني را به رقيبان خود واگذار كرد. اما المپيك زمستاني ۱۹۸۰ كه محل برگزاري اش ليك پلاسيد آمريكا بود، باز هم به برتري اين فوق ستاره اسكي گردن نهاد.
اشتن مارك باز هم هر دو مدال طلاي ماده تخصصي اش مارپيچ را فتح كرد و يكي از ستارگان مسلم بازي ها شناخته شد.
اشتن مارك كه در مسابقات به او لقب مرد سرد شمال داده بودند خودش مي گويد: هميشه سعي داشتم كه بهتر و بهتر شوم، اما پيشرفت به كندي حاصل مي شد. معتقدم انسان، علاوه بر داشتن مربي خوب، خودش هم بايد مربي خودش باشد. چيزهايي هست كه انسان بايد خودش ياد بگيرد. خودش بايد تجربه كند و خودش بايد احساس شان كند. اين چيزها ياددادني و منتقل شدني نيستند. يك دسته چيزهايي كه من بلدم، هيچكس يادم نداده است.
اشتن مارك به راستي يك ورزشكار تمام عيار بود. او قادر بود بطور درجا و بدون دورخيز ۵ پا بپرد. تنيس را خوب بازي مي كرد. وزنه ۵۰ كيلويي را يكضرب مي زد و يك دونده قابل نيز بود. تابستان ها در زادگاهش روستاي تارنابي در شمال سوئد مي ماند و به تمرينات سخت مي پرداخت. طناب مي زد و مي دويد و بالا و پائين مي رفت تا بدنش را به فرم خوب برساند. اين همه تلاش و قدرت و اعتماد به نفس بالاخره اثر بخشيد و او در سال ۱۹۷۶ با پشت سرگذاشتن پي يروگراس اسكي باز معروف ايتاليايي در سن ۱۹ سالگي فاتح جام جهاني اسكي شد.