در حال حاضر ۲۰۰ هزار نفر در صنعت نفت ايران مشغول به كار مي باشند و اين در حالي است كه در صنعت فرش دو ميليون و ۲۰۰ هزار نفر بافنده و ۳۰۰ هزار نفر به مشاغل جانبي از قبيل تعمير رفوگري ، شستشو و صادرات اين كالا مشغولند
سالها است كه از صدور كالاهاي غيرنفتي و يافتن جايگزينهاي مناسب براي صادرات نفت به عنوان سرمايه ملي سخن رانده مي شود.
به اعتقاد كارشناسان در حالي كه فرش دستباف در ايران به عنوان يك صنعت اشتغالزا و سودآور توجه برخي سازمانها يا شركتها را بخود جلب كرد ولي خودبا كاهش جذابيت در بازار جهاني مواجه شده است .
رسول محققيان مدير شركت نمايشگاههاي بين المللي اصفهان در مراسم افتتاحيه نمايشگاه صادرات فرش كه اخيرا برگزار شد گفت : ايران در زمينه صادرات فرش در دنيا مقام اول را دارا است ولي كاهش سهم ۸۰ درصدي صادرات فرش ايران درسال ۱۹۶۲ به ۳۰ درصد در سالهاي اخير زنگ خطري براي صنعت فرش دستباف است .
به گفته وي درحال حاضر علاوه بر سهم ۳۰ درصدي ايران ، ۱۸ درصد فرش بازارهاي جهاني به هند، ۱۲ درصد به چين ، ۱۱ درصد به پاكستان و مابقي به كشورهاي نپال ، تركيه ، هندوستان و آسياي ميانه تعلق دارد.
به اعتقاد دست اندركاران ، دور ماندن توليدكنندگان جديد از هويت اصلي و مفاهيم فرهنگي هنري فرش ، توليد انبوه ، عدم حمايت يا دخالت دستگاههاي دولتي ، و ناتواني در تبليغات و بازاريابي جهاني از جمله عواملي است كه موجب اين ركود در صادرات فرش دستباف شده است .
راهيابي فرشهاي نامرغوب ايراني به بازار جهاني ، نبود ضوابط و قوانين خاص ، سودجويي برخي شركتهاي خصوصي ، نبود اطلاعات علمي روز دنيا در دست دست اندركاران از جمله ديگر عواملي است كه كارشناسان از آن به عنوان مشكل ياد مي كنند.
حسن در دشتي رئيس اتحاديه صادركنندگان فرش دستباف اصفهان در گفتگو با ايرنا گفت : ما ساليان دراز در توليد فرش دستباف در دنيا حرفي براي گفتن داشتيم ، ولي جاي تاسف است ، كه فرش ايران هم اكنون به ورطه فراموشي سپرده مي شود.
وي تصريح كرد: صادرات هر متر مربع فرش معادل ۲۰ بشكه نفت براي ايران ارزآوري دارد.
رئيس اتحاديه صادركنندگان فرش اصفهان همچنين گفت : براي تقويت اين صنعت دست اندركاران فرش دستباف كشور بايد اجراي بيمه قاليبافان را جدي تر دنبال كنند.
وي گفت : با حفظ كيفيت فرش دستباف و ارتقاء سطح توليد، فرش ايران همچنان مي تواند عزت و شهرت خود را در جهان حفظ كند.
شيرين صوراسرافيل مدير انجمن پژوهشگران و هنرمندان دوستدار قالي گفت : تبليغات سوء از سوي برخي توليدكنندگان فرش نامرغوب فاجعه اي است كه هم اكنون گريبان صادرات فرش ايران را گرفته است .
وي افزود: متاسفانه اين توليدكنندگان از سوي برخي ارگانهاي دولتي نيز مورد حمايت قرار مي گيرند.
صوراسرافيل تأكيد كرد: در حالي كه تبليغات در بازار جهاني فرش حرف اول را مي زند، تبليغات نادرست با صدور فرش نامرغوب ضربه جبران ناپذيري به بازارجهاني فرش ايران مي زند.
صوراسرافيل گفت : اگر بخواهيم اصالت فرش ايراني حفظ شود بايد از انديشه هاي بزرگان فرش استفاده كنيم .
وي افزود: فرش ايران به دليل قطع ارتباط توليدكنندگان جديد با نسل گذشته توليدكنندگان فرش ضربه خورده است .
اين كارشناس فرش تأكيد كرد: ارزش فرش دستباف ايراني به تك بافتي با نقشه هاي منحصر به فرد است و مجتمع بافي هاي فرش ، باعث از بين رفتن اصالت فرش ايراني شده اند.
وي يادآور شد: فرش دستباف ايراني نياز به تحقيق ، پژوهش و اطلاعات علمي روز دارد تا بتواند جايگاه اصلي خود را در دنيا بازيابد.
اسماعيل كاظمي مدير عامل فرش نيپون ونيهون صادركننده تابلو فرش تبريز گفت : متاسفانه مسئولين آن اندازه كه به خودروسازي و ساختمان سازي اهميت مي دهند، به صنعت فرش توجه نمي كنند.
وي افزود : اين در حالي است كه صنعت خودرو ما نمي تواند در بازار جهاني جايي براي خود باز كند.
كاظمي تصريح كرد: ۹۹ درصد علت ركود بازار فرش ايران در بازارهاي جهاني به دليل عدم حمايت دولت است .
وي اضافه كرد: زماني كه بازار صادرات فرش ايران در بازارهاي جهاني سير صعودي داشت ، گمركات پول زيادي از صادركنندگان در خصوص حمايت و بيمه توليدكنندگان دريافت كردند كه براي ما مشخص نيست اين درآمدها صرف چه شد.
اين صادركننده فرش اظهار داشت : اگر بخواهيم بازار جهاني فرش دستباف را بازيابيم بايد دولت حمايت كارشناسانه اي را در اين خصوص داشته باشد.
حسين وثوقي ايراني مدير عامل تعاوني فرش وثوق اردبيل نيز گفت : در حال حاضر ايران به عنوان يك مصرف كننده فرش ۵۰ برابر كشورهاي ديگر براي مفروش كردن منازل از اين كالا استفاده مي كند.
وي خاطر نشان كرد: اگر ما بتوانيم الگوي مصرفي فرش را به كشورهاي ديگر منتقل كنيم ، مي توانيم يك جهش ۵۰ برابري در خصوص صادرات فرش داشته باشيم .
وثوقي افزود: برخي شركتهاي خصوصي بدون در نظر گرفتن منافع ملي ، براي منافع شخصي خود با انتقال نقشه فرش ايراني به ديگر كشورها به فرش ايراني خيانت مي كنند.
وي به عدم حمايت بخش دولتي از بخش خصوصي اشاره كرد و افزود: در همه جاي دنيا به توليدكنندگان وام با بهره يك درصد اعطاء مي شود و اين در حالي است كه در ايران توليدكننده فرش بايد وام با سود ۲۴ درصد بگيرد.
اين توليدكننده فرش بالا بودن هزينه هاي توليد را عاملي براي افزايش قيمت در بازارهاي جهاني دانست .
وثوقي به دخالت برخي از ارگانهاي دولتي در بازار فرش ايران اشاره كرد و افزود: در حال حاضر برخي از ارگانهاي دولتي يا نيمه دولتي به توليد فرش پرداخته اند كه به نظر ما اين فرشها از مرغوبيت لازم برخوردار نيست .
وي گفت : صادرات اينگونه فرشهاي نامرغوب به خارج از كشور تبعات بدي ازجمله از دست رفتن بازار فرش ايران را داشته است .
اين توليدكننده فرش گفت : شركتهاي دولتي به هر قيمت و با كيفيت پايين به توليد فرش مي پردازند و اين امر باعث كاهش اعتماد مصرف كنندگان فرش در بخش خصوص شده است .
اكبر مهدي ئي نقاش و توليدكننده فرش دستباف نيز گفت : ما در دنيا به قالي بافي مشهور شديم و نيازي به انبوه بافي نداريم .
وي تصريح كرد: امروزه در دنيا موضوعي تحت عنوان رنگ سال مطرح است و اگر اطلاعات ما در زمينه ذائقه هاي جهاني به روز نباشد نمي توانيم در بازار جهاني جايگاه خود را بدست آوريم .
وي به تشكيل موزه فرش در همه كشورها اشاره كرد و گفت : ما بايد اصالت فرش ايراني را به نمايش بگذاريم و از آن به عنوان يك الگوي ثابت و به ياد ماندني ياد كنيم .
دكتر كيخسرو سبحه مدير عامل انجمن فرش ايران گفت : در شش ماه اول سال جاري صادرات فرش ايران ۲۳۴ ميليون دلار بوده كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴/۱ درصد كاهش داشته است .
وي تصريح كرد: در شش ماهه سال جاري ۳/۹ درصد صادرات غيرنفتي را صنعت فرش به خود اختصاص داده است .
دكتر سبحه خاطرنشان كرد: با توجه به اين كه اولين صادرات غيرنفتي درايران را فرش به خود اختصاص داده است ، اگر موانع صادراتي را برطرف كنيم مي توانيم ، صادرات فرش را تا يك ميليارد دلار افزايش دهيم .
مدير عامل انجمن فرش ايران گفت :اگر چه ممكن است صادرات فرش نتواند باصادرات نفت رقابت كند، ولي مي تواند اشتغالزايي فراواني به همراه داشته باشد.
وي اظهار داشت : در حال حاضر ۲۰۰ هزار نفر در صنعت نفت ايران مشغول به كار مي باشند و اين در حالي است كه در صنعت فرش دو ميليون و ۲۰۰ هزار نفر بافنده و ۳۰۰ هزار نفر به مشاغل جانبي از قبيل تعمير، رفوگري ، شستشو و صادرات اين كالا مشغولند.
مدير عامل انجمن فرش ايران تصريح كرد: با اين اوصاف جاي تاسف است ، صنعتي كه پس از صنعت نفت حرف اول را مي زند، مورد بي توجهي قرار گيرد.
دكتر سبحه علل عمده افت صادرات فرش ايران را توليد زياد، پايين بودن كيفيت ، رقابت بخش دولتي با بخش خصوصي و عدم بازاريابي در سطح كلان دانست .
وي به ايجاد يك سازمان متولي كه اخيرا در مجلس تصويب شده اشاره كرد و افزود: ما به عنوان بخش خصوص معتقديم بخش متولي بايد يك سازمان كوچك و خبره باشد، كه با كار كارشناسي در خصوص تجارت فرش فعاليت كند.
دكتر سبحه يادآور شد: دولت فاقد توان تخصصي در صنعت فرش است و بايد با تشكيل يك شورا در راس قرار گيرد.
وي گفت : اگر دولت توان اين كار را داشت فرش ايران بازار خود را در دنيا از دست نمي داد.
