نوش آفرين عاطفي، متولد ۱۳۳۵ تهران است. ليسانس هنرهاي تجسمي با گرايش طراحي صنعتي را از دانشگاه هنرهاي زيباي دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۷ اخذ كرد. همزمان نقاشي و مجسمه سازي را ادامه داده كه در نهايت به مجسمه سازي گرايش بيشتري پيدا كرده و تا به حال پنج نمايشگاه فردي و هجده نمايشگاه گروهي در داخل و خارج از كشور برپا كرده. وي از سال گذشته به همراهي «پاسكال ورنيمن» نقاش بلژيكي پروژه اي را شروع كرده اند كه در حال حاضر به اتمام رسيده و از روز شنبه اول آذرماه ۱۳۸۲ تا روز جمعه هفتم آذرماه مجموعه آثار خلق شده توسط اين دو هنرمند در گالري باران در معرض ديد عموم علاقه مندان قرار خواهد گرفت. همچنين در ادامه از روز شنبه هشتم آذرماه تا هجدهم آذرماه به مدت ۱۰ روز در نگارخانه تهران واقع در دانشگاه تهران همين آثار به نمايش گذاشته خواهد شد. به بهانه آشنايي بيشتر با اين دو نمايشگاه و كارهاي ارايه شده در آنها با نوش آفرين عاطفي هنرمند مجسمه ساز ايراني گفت وگويي انجام داديم.
خانم عاطفي طريقه آشنايي شما با آقاي «پاسكال ورنيمن» نقاش بلژيكي چگونه بوده؟
در اينترنت خيلي سال ها است كه مجموعه كارهاي لرستانم را ارايه داده بودم كه شامل حدود پنجاه مجسمه برنزي است. با اين آقاي نقاش بلژيكي (پاسكال ورنيمن) آشنايي قبلي هم داشتم؛ او هم آثارم را در اينترنت ديده بود. خواهر خانمش كه به ايران مي آمد اين تابلو را به ايران آورد. يكي از كارهاي لرستانم را به صورت تابلويي نقاشي كرده بود.
كارهاي ايشان به چه طريقي در دسترس شما قرار گرفت؟
او حدود هفتاد الي هشتاد تابلو در اينترنت دارد و پيغام داد مي تواني برداشت خودت را داشته باشي من هم برداشت شخصي ام را داشته ام.
آقاي پاسكال ورنيمن دليل انتخاب آثار شما را توضيح دادند؟
در بلژيك ما ايران شناسان زيادي داريم. در يكي از دانشگاه هاي بلژيك كرسي ايران شناسي وجود دارد كه هفتاد سال پيش يك ايران شناس بلژيكي درست كرده و مطالعاتي هم روي لرستان انجام داده. آن پس زمينه باعث اين انتخاب شده بود.
در بين آثار شما و آثار آقاي «پاسكال ورنيمن» آيا سمبل ها و نمادهاي مشتركي هست كه توانسته اين تفاهم ذهني را ايجاد كند؟
سمبل و نمادهايي كه انسان اروپايي دو الي سه هزار سال قبل داشته چيز زيادي نبوده. يعني بيشتر ماه و خورشيد داشته، كارهاي سرخ پوستي، هندي، آفريقايي و غيره به هم نزديك هستند. بشر ابتدايي اولين چيزي كه ديده با ساده ترين شكل ترسيم كرده، براي من فقط جالب بود كه كار من موضوع يك نقاش شده وگرنه زياد شباهتي به هم نداشته.
شما در ابتدا كدام يك از كارهاي آقاي پاسكال ورنيمن را براي كار انتخاب كرديد و در ادامه چند اثر نقاشي اين هنرمند بلژيكي را در قالب مجسمه هاي برنزي كار كرده ايد؟
آقاي پاسكال ورنيمن يك كاري دارد به اسم «روز و شب» كه در ابتدا فكر كردم از بين بقيه كارهاي ايشان اگر بخواهم به حجم تبديل كنم سخت ترين است. آن را ابتدا انتخاب كردم. البته توجه داشته باشيد من تمام كارهاي آقاي پاسكال ورنيمن را در قالب مجسمه كار نكرده ام اغلب در قالب حجم كار كرده ام از ارديبهشت ماه امسال روزي هشت الي شانزده ساعت روي اين پروژه مشترك كار كرده ام.
شما جمعاً چند كار براساس آثار آقاي پاسكال ورنيمن در اين مدت كار كرده ايد؟
جمعاً ۲۲ كار پيرامون اين پروژه به اتمام رسانده ام كه ۱۲ مورد در قالب حجم است و ۱۰ مورد در قالب نقش برجسته كه همگي برنزي است و انشاءا... در نمايشگاه هاي اخير ارايه خواهد شد.
شما در اين نمايشگاه ها به غير از اين ۲۲ مورد آثار ديگري را هم ارايه مي كنيد؟
بله، اينها كارهاي جديد و ويژه من محسوب مي شوند. اما قبل از اينها همان طور كه گفتم پنجاه مورد كار برنزي دارم كه ويژه لرستان هستند كه در نمايشگاه سال قبل بيست مورد از آنها را به نمايش گذاشته بودم كه امسال براي اين كه بازديدكنندگان با آثار تكراري مواجه نشوند بيست مورد ديگر از آن مجموعه را در كنار كارهاي جديدم ارايه مي دهم.
با توجه به اين كه نمايشگاه شما و آقاي پاسكال ورنيمن به صورت مشترك برگزار مي شود ايشان چند اثر در اين دوره ارايه مي كنند؟
آقاي پاسكال ورنيمن تقريباً پنجاه تابلو به ايران مي آورند كه حدود بيست و پنج مورد از آنها براساس كارهاي من شكل گرفته است.
هر دوي شما در كنار آثار فردي، كارهاي مشتركي را ارايه مي دهيد، از نظر شما اين آثار با كدام يك از شما ارتباط نزديك تري دارد؟
ما هيچ كدام خود را صاحب آن آثار مشترك نمي دانيم. اگر دقت بفرماييد پاي اين آثار دو امضا وجود دارد كه به دو نفر از نژاد و فرهنگ مختلف و جداگانه تعلق دارد. براي ما نزديكي حس هايمان مهم بود كه با توافق طرفين در قالب آثاري متجلي مي شد.
با توجه به اين كه هريك از شما در يك قاره اي جداگانه زندگي مي كنيد و فاصله جغرافيايي و فرهنگي عظيمي بين شما قرار دارد، مراحل خلق يك اثر هنري آن هم به صورت مشترك چگونه شكل مي گرفت؟
ما دايم در ارتباط بوديم. البته اين قضيه از طريق تلفن به خاطر گراني آن امكان پذير نبود. چون واقعاً هزينه هاي زيادي مي طلبيد. بنابراين به وسيله ارتباطي ديگر يعني اي ميل متوسل شديم. هركدام از ما يك دوربين ديجيتالي خريديم و از مراحل مختلف شكل گيري يك كار عكس تهيه و براي ديگري ارسال كرديم. البته اين عكس ها از طريق اي ميل ارسال مي شد و بعد هريك از ما بعد از ديدن عكس نظر خود را براي ديگري ارسال مي كرديم. تقريباً از ابتداي كار تا پايان آن حدود ۲۰ عكس ردوبدل مي كرديم و بعد از دريافت عكس ها معمولاً روزانه نيم ساعت را به گفت وگو اختصاص مي داديم تا آخرين نظرات خود را درباره مراحل پيشرفت كار ديگري بيان كنيم.
شناخت شما از شخصيت آقاي پاسكال ورنيمن به چه ميزان است؟
من ايشان را زياد نمي شناسم، اطلاعات كلي درباره شخصيت ايشان دارم. آقاي پاسكال ورنيمن اهل بلژيك هستند. ۴۳ سال سن دارند. در رشته هنرهاي زيباي كشور خود درس خوانده اند. زن و دو بچه دارند و به چند زبان مهم دنيا تسلط دارند از جمله: ايتاليايي، آلماني، انگليسي، فرانسه و هلندي كه اين مورد آخري زبان مادري اش محسوب مي شود. چون در قسمتي از كشور بلژيك كه هلندي زبان هستند به دنيا آمده. به غير از نقاشي به هنرهاي ديگري هم علاقه مند و مهارت دارند مانند رشته موسيقي كه هم موسيقي مي نويسند و هم مي نوازند.
به نظر شما عمده ترين ويژگي اين آثار كه تقريباً عملي نو و ابتكاري محسوب مي شود در چه زمينه هايي است؟
هنگام كار روي اين پروژه آدم هاي مختلفي مي آمدند مراحل و شكل گيري كارم را مي ديدند. يكي از اين آدم ها خانم ماهور احمدي بود كه از جريان كارم خبر داشت. او قطعه اي براي اين پروژه نوشت كه براي من هم جالب است: «كارهاي مشترك نوش آفرين عاطفي و پاسكال ورنيمن را نمي توان با نشانه هاي «دو فرهنگ متفاوت و يا شرقي و غربي» بيهوده مرزگذاري كرد. فرهنگ حاكم بر اين آثار حضور انسان است.»