بهار برهاني
عكس : مسعود پاكدل
درهر فعاليت گروهي يا اجتماعي، هرجا ناهماهنگي در يكي از كفه هاي ترازو ديده مي شود، بحث كيفيت مديريت نيز مطرح مي شود. شايد رشد دغدغه هاي بي شمار اجتماعي پيرامون ما يا پررنگ شدن خلأ برنامه ريزي هاي صحيح، باعث پررنگ شدن هرچه بيشتر اين قضيه است. نمايش «لوله» نيز سعي دارد در شيوه كمدي «اسلپ استيك» همين موضوع را نشان دهد، يك طنز اجتماعي به اصطلاح شسته و رفته كه تمامي ايده هاي آن در خدمت كار گرفته شده است.
نيما دهقان كه در «كفتر به توان دو» با زبان عاميانه و مرام لوطي گري و قيصرمآبانه، دست و پنجه نرم كرد و يا در «ملاقات شبانه» شوخي با مرگ را (از نظر موضوعي) تجربه كرد، شايد چندان در تركيب فضاسازي با كار موفق نشده بود، اما در «لوله» با ترفند استفاده از پتانسيل كمدي كار و تاحدي نزديك شدن به دنياي فانتزي ،توانسته به فضاي مناسبي برسد و در اين ميان طراحي صحنه، كاري ساده با ايماژهاي مناسب و تصويرهاي موجز و جذاب ارائه مي داد كه همه و همه در خدمت كار بود. «لوله» بعداز «كفتر به توان دو» دومين تجربه نيما دهقان بر روي نمايشنامه هاي «مهرداد راياني مخصوص» است. راياني كه در ساير كارهايش- مثلاً نمونه برجسته آن «خشم و هياهو»- دغدغه مطرح كردن مسائل اجتماعي را دارد، شايد در اين نمايشنامه به آن عمقي كه در «خشم و هياهو» رسيده بود، دست پيدا نكرده است. اما كارگرداني ساده و درعين حال دقيق «دهقان» در كنار فضاي طنز اثر، عمق آن را نيز جلوه كرده است.
به هر صورت آنچه مهم است، اين است كه هيچ چيز پيچيده اي وجود ندارد، ولي اين سادگي باعث ضربه خوردن به اثر و حركت آن به سمت ساده انگاري نرفته است. چهار نفر كه شايد هر كدام نماينده قشري از جامعه باشند، يكي سودجو است، يكي مدافع حقوق كارگرها، يكي نالان و... در برخورد با تعويض مدير خود تغيير عقيده و عمل مي دهند. اين چهار نفر در ابتدا با تضادهايي كامل ظاهر مي شوند، اما مسئله اين است كه هر چهار نفر مثل هم هستند. ملون، تملق گو و تك رو. در سايه همين رنگ به رنگ شدن ها موضوع اصلي مطرح مي شود، اينكه رئيس عوض مي شود، اما سيستم نه؛ و همان است كه بود!
نمايش «لوله» شايد نقب و چرخشي باشد در كل سيستم مديريتي كه بر هر تشكل و گروهي حكم فرماست و هميشه هست. يكي كه مي آيد، ديگري كه مي رود و گروهي كه با اين ها از اين سمت به آن سمت مي روند. شايد به همين دليل است كه نمايش دقيقاً همان جايي تمام مي شود كه شروع شده بود.
و درآخر، جالب اين جاست كه اين كارگردان كه در شمار جوان ترين كارگردان ها نيز هست، امسال با رد شدن در مرحله بازخواني متن ها، امكان حضور در جشنواره تئاتر فجر را ندارد. گفت وگوي كوتاه مارا با اوبخوانيد:
* از شخصيت هاي نمايش بگوييد؛ اين كه اساساً چرا اين متن را براي اجرا انتخاب كرديد؟
- من با وسواس ترجيح مي دهم كه نگويم كاراكترهاي نمايش من نماينده چه قشرهايي هستند. اين چهار كارگر به لحاظ شكلي و نوع بازي شبيه هم هستند. البته اين نكته را بگويم كه «آقاي راياني» متن را بنا به خواسته من نوشتند و ما در هنگام نوشتن با هم بحث هاي اجرايي داشتيم. بيشتر تلاش من اين بود كه هر كدام از تماشاگران خود را جاي اين چهار كارگر بگذارند و مدير خودشان را ببينند، نه مدير نمايش را. نكته ديگر اين كه مدير در متن حضور فيزيكي داشت، ولي من آن را حذف كردم تا اين ارتباط ساده تر و راحت تر برقرار شود. البته دليل اصلي آن اين است كه ما مدير به معناي واقعي نداريم.
* از اجرايي كه در جشنواره داشتيد تا اجراي عمومي، تغييرات عمده اي در كار به وجود آمده است؛ دليل اين تغييرات چه بود؟
- اين نمايش تجربه دوگانه اي براي من به وجود آورد. در زمان تمرين اصلاً انتظار خيلي از پيشامدها و اتفاقات را نداشتيم. مثلاً من اعتقاد دارم تمرين به يك مقطع خاصي كه مي رسد، بايد حتماً بازيگر نفس تماشاگر را حس و درك كند. بنابراين چند روز مانده به اجرا، نمايش را خيلي جدي براي ۲۰ تا ۳۰ تماشاگر اجرا مي كنيم. با اجراهايي كه در طول تمرين و زمان جشنواره داشتيم، به اين نتيجه رسيديم كه هيچ تعهدي براي خنديدن تماشاگر نداريم، به جز دو، سه مورد كه آن هم براي تعديل كردن مسائل مطرح شده در نمايش بود، ولي به طور قطع اجراي عمومي نسبت به جشنواره فرقي نكرده است.
* ولي برداشت هايي در جشنواره از نمايش به وجود آمد كه مي توانست به اثر شما لطمه بزند...
- در اجراي جشنواره ناگهان متوجه برداشت هاي عجيب و غريب شدم. اين برداشت ها ناگهان از متن بيرون زد و روي مسائلي متمركز شد كه اصلاً جزء برداشتهاي ما نبود و آنجا فهميديم كه تماشاچي چيزهايي را مي بيند كه حتي كارگردان و گروه ، احتمال چنين ديدگاه هايي را نمي دادند.
* به هر صورت، شما جزو كارگردان هاي جواني هستيد كه كارهاي ثبت شده در كارنامه تان خبر از نوع خاص اجرايي مي دهد كه شايد فقط مخصوص خود شماست.
- قاعدتا از هر كارگرداني چيزي از خودش در كارش وجود دارد. من در زمان كودكي بسيار شيطنت مي كردم و خوب طبيعي است كه چيزي، ردپايي از اين شلوغي در كارهايم باشد كه نتيجه آن شايد اكتيو بودن كارهايم است و يا چون به موسيقي و نقاشي علاقه مند هستم بالطبع در كارهايم از اين عناصر هم استفاده مي كنم. در جشنواره يك منتقد آلماني به نام «هلن» بعد از اجرا به من گفت: شما يك تئاتر برشت، ابزورد، موزيكال كار كرده ايد! به هر حال شايد به قول شما، من به سبك خاصي فكر مي كنم. اما در نهايت قصد دارم كه مفاهيم مورد نظرم را با هر سبك و نوعي بيان كنم.

آمار فروش اين هفته مجموعه تئاتر شهر نشان مي دهد به جز نمايش هاي «اورفه» و «قهوه تلخ»، بقيه اجراها از لحاظ توازن بين بليت ميهمان و بليت فروخته شده وضعيت مناسبي ندارند.
به گزارش خبرنگار هنري «مهر» در بين نمايش هاي روي صحنه، نمايش «هشتمين خوان» به كارگرداني «آروند دشت آراي» وضعيت جالبي دارد. اين نمايش در طي
۲۴ اجرا در تالار «نو» تئاتر شهر ۳۱۷ عدد بليت فروخته است و اين در حالي است كه اين نمايش در طي همين تعداد اجرا از ۵۱۸ عدد كارت مهمان استفاده كرده است.
از سوي ديگر نمايش «چهار حكايت از چندين حكايت رحمان» به كارگرداني «علي رضا نادري» كه با
۴ اجرا در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر اجراهاي خود را آغاز كرده است، توانسته ۵۵ عدد بليت بفروشد و از سوي ديگر از ۱۱۳ عدد كارت مهمان استفاده كند.
نمايش «سوگ سياوش» به كارگرداني «پري صابري» كه در سالن اصلي مجموعه تئاتر شهر اجرا مي شود، نيز تقريبا معادل بليت فروخته شده خود از بليت مهمان استفاده كرده است. اين نمايش با ۲۰ اجرا ۲۷۷۵ عدد بليت فروخته و از ۲۱۳۵ عدد بليت مهمان استفاده كرده است.
همچنين نمايش «لوله» به كارگرداني «نيما دهقان» كه در تالار كوچك مجموعه تئاتر شهر اجرا مي شود نيز نتوانسته است تعداد بليت فروخته شده خود را از تعداد بليت مهمان بيشتر كند. اين نمايش با ۲۲ اجرا ۵۲۳ عدد بليت فروخته و از ۵۶۸ عدد كارت مهمان استفاده كرده است.
اما دو نمايشي كه حداقل موفق شده اند بيش از بليت مهمان، بليت بفروشند، نمايش هاي «اورفه» و «قهوه تلخ» هستند. نمايش «اورفه» به كارگرداني «محسن حسيني» كه در تالار قشقايي مجموعه تئاتر شهر به روي صحنه است،توانسته با ۱۴ اجرا ۶۰۷ عدد بليت بفروشد و از ۴۴۸ عدد كارت مهمان استفاده كند. هم چنين نمايش «قهوه تلخ» به كارگرداني «شبنم طلوعي» كه در تالار سايه تئاتر شهر اجرا مي شود نيز توانسته با ۱۴ اجرا ۹۰۶ عدد بليت بفروشد و از ۶۰۱ عدد بليت مهمان استفاده كند.
در برنامه «عصري با نمايش» كه در كافه ترياي اصلي تئاتر شهر اجرا مي شود، اين هفته نمايش «پيغام مرد گل به دهان» به كارگرداني «سميرا مهدوي» اجرا شد. اين نمايش با دو اجرا توانست ۲۲۱ عدد بليت بفروشد و از ۹ عدد كارت مهمان استفاده كند.
هم چنين در تالار سنگلج نمايش «خاطرات هنرپيشه نقش دوم» به كارگرداني «هادي مرزبان» به روي صحنه است. اين نمايش با ۲۵ اجرا توانسته ۷۵۹۶ نفر را به عنوان تماشاگر به اين تالار بكشاند. از تعداد بليت هاي مهمان اين نمايش خبري در دست نيست.
در تالار هنر هم دو نمايش «صندوق مرواريد» به كارگرداني «ناصر آويژه» با ۱۱ اجرا ۷۱۹ نفر تماشاگر داشته است و نمايش «گربه هاي شهر خاكستري» به كارگرداني «شيوا مسعودي» هم با ۵ اجرا ۲۰۰ نفر تماشاگر داشته است.
نمايش «خسيس» به كارگرداني «ابوالفضل پور عرب» نيز بالاخره با تغييراتي در بازيگران خود اجراهاي خود را آغاز كرده و توانسته است در اين هفته ۲ اجرا با حدود ۹۰۰ نفر تماشاگر داشته باشد.

نمايش هاي دومين جشنواره تئاتر كوتاه اعلام شد
اسامي نمايش هاي پذيرفته شده براي حضور در دومين جشنواره تئاتر كوتاه جوان به وسيله هيات بازبيني اعلام شد. هيأت بازبيني اين جشنواره شامل مهرداد راياني مخصوص، امير آتشاني و سعيد اسدي فهرست نمايشها را به اين شرح اعلام كردند: نمايشهاي «كيسه» به كارگرداني حامد بي آزار، «بچه بي بچه يا آب نبات ترش» اثر مهدي پژمان، «سياه و سفيد» كاري از بهرام ريحاني، «خدا اين اينترنت رو از ما نگير» كار نگين صادقي پور، «بمب» به كارگرداني فرامرز قليچ خاني، «سايت برد» ساخته خيرالله تقياني پور، «com. آرامش. www» اثر علي راسخ، «پليكا.com» كاري از عاطفه بحرالعلوم طباطبايي، «بچه هاي اضافي» به كارگرداني شاهين صمدپور، «هياهو» ساخته عبدالله آتشاني، «سه سرخورده» اثر علي شهپرنيان، «ايالات متحده» كاري از آرش آدمي، «آخرين سرم» به كارگرداني حامد هوشياري، «اينترنت» ساخته بهرام سروري نژاد و «چتي ها» اثر رسول نوروزي از تهران پذيرفته شدند.
همچنين ۵ نمايش از شهرستان ها شامل «يكي از شبها» به كارگرداني بهنام حفار مجرد از مازندران، «ازدواج اينترنتي» كار غلامرضا احمدي از بوشهر، «پناهگاه» كاري از محمدعلي نوبريان از مشهد، «پانزده دقيقه سكوت» اثر امير زينال پور از شهرستان خوي و «شب مگس» به كارگرداني قاسم لطفي از اروميه به اين جشنواره راه يافتند.
دومين جشنواره تئاتر كوتاه با موضوع اينترنت و اعتياد از ۲۳ تا ۲۷ آذر ماه امسال درتماشاخانه مهر حوزه هنري به نمايش در مي آيد.
بازگشايي تالار مولوي در ابهام
مختاري، رئيس تالار مولوي درباره بازگشايي اين تالار گفت: هنوز اجراي افتتاحيه مشخص نشده است البته از حدود يك ماه پيش تاكنون، برنامه هاي عادي تالار از سرگرفته شده اند و گروه ها در حال تمرين نمايش هاي خود هستند و نشست هايي هم برگزار مي شود.
وي ادامه داد: اميدواريم كه بتوانيم با برنامه ريزي مناسب، مراسم بازگشايي منسجمي برگزار كنيم ضمن اينكه ما بدنبال يك كار كيفي هستيم تا فعاليت مجدد تالار با آن كار آغاز شود.
مختاري گفت: از آنجا كه هيچ يك از كارهاي آماده، بازبيني نشده اند هنوز هيچ كاري براي افتتاح، انتخاب نشده است.
وي درباره بازبيني نمايش ها گفت: كارهايي كه از قبل در نوبت اجرا بوده، به صورت مصوبه بوده است كه اين مصوبه ها گاه به صورت شفاهي و به صورت قول و قرار دوستانه بوده است اما به هر حال احترام اينها به جاي خود باقي است. با اين حال، زمان بيشتري براي تمرين در اختيار گروه ها قرار داده ايم تا از ميان كارها، يك كار كيفي خوب را انتخاب كنيم.
هم اكنون در حدود ۱۰ نمايش در اين تالار در حال تمرين هستند.