سه شنبه ۱۱ آذر ۱۳۸۲ - شماره ۳۲۴۱- Dec,2, 2003
انسان در برابر ماشين!
نگاهي به مبارزه «گري كاسپارف» و كامپيوتر «ايكس تري دي فريتز»
001742.jpg
نوشته:  آرنولد كلينگ- نتايج تازه ترين بازي بين گري كاسپارف و كامپيوتر ايكس تري دي فريتز كه مساوي پايان يافت، نشان مي دهد كامپيوترها هنوز نتوانسته اند به پاي برترين بازيكنان انسان برسند. به عبارت ديگر، به رغم آن كه كاركرد كامپيوترها در سال هاي اخيرارتقا يافته است، بازيكنان برجسته نيز تقريباً به همين اندازه پيشرفت كرده اند.
در مقام يكي از علاقه مندان قانون مور، از نتيجه آخرين بازي مأيوس شدم. قدرت كامپيوترها قاعدتاً بايد هر يك يا دو سال دو برابر شده باشد، اما به نظر مي رسد سرعت آن كمتر از انسان است. تايلر كاون كارشناس شطرنج فرايند پيروزي كامپيوترها را بر انسان اينگونه تشريح مي كند:
«استاد بزرگ[ انسان] از گشايش بازي يا در اوايل آن امتياز زيادي دارد، چرا كه در اين مراحل محاسبه تمام احتمالات مرتبط توسط كامپيوتر، دشوارتر و قضاوت موقعيت در بهترين حالت است. اما با پيشرفت بازي، ماشين بازي دفاعي كاملي را به اجرا مي گذارد و انسان نمي تواند آن امتياز را به برد تبديل كند.
نتيجه تلويحي اين گزاره آن است كه كامپيوتر فقط با فرسودن حريف پيروز مي شود. از ديدگاه كاون، انسان واقعاً بازيكن بهتر است. در واقع بازي بين دو نفر اغلب اينگونه است كه بازيكن ضعيف در ابتدا امتيازي به دست مي آورد و سپس توسط بازيكن بهتر فرسوده مي شود اما اين روال پيشرفت بازي بين دو بازيكني است كه توانايي آنان اندكي نابرابر است.
فرض كنيد يك بازيكن واقعاً خوب ۸۰ درصد مواقع درست حركت بكند و بازيكن اندكي ضعيف تر ۷۵ درصد مواقع درست حركت كند. اگر هر بازيكن يك حركت بكند، بازيكن ضعيف تر اگر درست حركت كند و حريفش اشتباه حركت كند، برنده خواهد شد. احتمال اين حالت چنين است:
۱۵ درصد يا ۱۵/۰ = (۸۰/۰-۱) (۷۵/۰)
با اين حال، بازي طولاني، قانون اعداد بزرگ به نفع بازيكن برتر عمل مي كند. در خلال روند چندين حركت، احتمال آنكه بازيكن ضعيف تر بيشتر از بازيكن برتر اشتباه كند، بيشتر مي شود. در حالت عادي، بازيكن ضعيف تر  گاه در چند حركت اول بازي بر بازيكن برتر چيره مي شود و امتياز كسب مي كند. اما تدريجاً بازيكن ضعيف تر مرتكب اشتباهات بيشتري مي شود و نهايتاً بازي را مي بازد. اين از آن دست بازيهايي است كه بازيكن ضعيف تر آن را به باد داده است. در عوض وقتي اشتباهات بازيكن ضعيف تر از ابتداي بازي آغاز شود و هر چقدر كه در حين بازي درست حركت كند، بيهوده باشد، وي از همان ابتدا باخته است.
بنابراين چيرگي كامپيوتر بر انسان رمز خاصي ندارد. فرايند پيروز شدن كامپيوتر بر انسان مانند همان فرايندي است كه بازيكن برتر بر بازيكن ضعيف تر غلبه مي كند. گاهي اوقات بازيكن احساس مي كند بازي را به باد داده است و گاه احساس مي كند از همان ابتدا بازنده بوده است در هر دو صورت بازيكن بهتر مي برد. بازيكن بهتر به علت اشتباهات كمتر مي برد، اشتباه به معناي هر حركتي كه مناسب موقعيت مفروض نبوده است.
من شطرنج باز ماهري نيستم اما در تورنمنت اتللو بازي كرده ام كه موضوع انسان در برابر ماشين در آن همواره جنجالي بوده است. وقتي كامپيوترها به عمق كاوش ۹ حركت مي رسيدند، يعني ۹ حركت پيشتر را بررسي مي كردند، بر من غلبه مي كردند. تا ۱۵ سال قدرت كامپيوتر در همين حد بود. حالا در كامپيوتر كيفي ام، يك برنامه وجود دارد كه به سرعت تا ۲۰ حركت بعدي را مي خواند.
در تورنمنت اتللو انسان در سال ۱۹۹۷ شكست خورد يعني زماني كه تاكه شي موراكامي به برنامه اي به نام لوجيستلو باخت. معتقدم از آن زمان به بعد انسانها از كامپيوترها آموخته اند، نه برعكس.
به اعتقاد شماري از كارشناسان ،كامپيوترها به نقطه اي نخواهند رسيد كه بر انسان غلبه كنند. به اعتقاد من به فرض ثابت ماندن الگوريتم ها و با افزوده شدن عمق بررسي، كامپيوترها بالاخره حتي بر كاسپاروف هم غلبه خواهند كرد. با اين حال تصور كنم آنها بتوانند از الگوريتم هاي بهتري استفاده كنند.
برنامه هاي اصلي اتللو بر پايگاه هاي داده بازيهاي قبلي مبتني هستند تا موقعيت ها را ارزيابي كنند. اگر موقعيتي در حركت ۴۵ در بيشتر موارد با برد سفيد همبستگي داشته باشد، آنگاه اين برنامه به آن موقعيت نمره خوبي براي سفيد و نمره بد براي سياه مي دهد. با اين حال، در نظر داشته باشيد كه برنامه ۲۰ حركت بعد را مي بيند و بنابراين در حركت ۲۵پايگاه داده و موقعيت هاي حركت ۴۵ را بررسي مي كند. نكته اينجاست كه برنامه هاي اتللو براي ارزيابي موقعيت ها از پايگاه داده و آمار استفاده مي كنند، نه منطق و استقراء. به گمان من برنامه هاي شطرنج براي استفاده از قانون مور بايد همين كار را بكنند. نويسندگان اين قبيل برنامه ها نبايد به هواي منطق شطرنج از قدرت پردازش كامپيوتر غافل بمانند. در عوض آنان بايد عمق بررسي را به حداكثر برسانند كه عامل اصلي توانايي ماشين است.
شايد چند سال ديگر طول بكشد كه كامپيوترها بتوانند در شطرنج قدرت ارزيابي بيشتري از انسان پيدا كنند. بررسي عميق تر در شطرنج براي انسان دشوار نيست. بسياري از افراد برجسته مي توانند به اصطلاح كور بازي كنند، يعني بدون صفحه.
به طور كلي رقابت هايي مانند شطرنج و تورنمنت اتللو چيزهاي مهمي نيستند. بسياري فعاليت ها و توانايي هاي بشري است كه چشمگيرتر است. بااين حال به اعتقاد برخي كارشناسان چنانچه كامپيوترها بتوانند توانايي خود را هر يك يا دو سال دو برابر كنند، نهايتاً مي توانند با هركدام از مهارتهاي ما برابري كنند. آنان مي افزايند شطرنج فقط يك صحنه نبرد بين انسان و ماشين است.

فوتبال جام ملت هاي آسيا:
شانزده جواز براي جام ملت هاي آسيا
كنفدراسيون فوتبال آسيا در يك تصميم جديد جهت برگزاري هرچه باشكوه تر دوره سيزدهم رقابت هاي جام ملت هاي آسيا، مسابقات را با حضور ۱۶ تيم برگزار مي كند. با توجه به تغيير تعداد تيم هاي حاضر در مرحله پاياني مسابقات، نحوه برگزاري دور مقدماتي رقابت ها نيز با تغييراتي نسبت به دوره هاي قبل انجام شد كه اين تجربه تا پايان دور مقدماتي كاملا موفقيت آميز توصيف شده است.
كنفدراسيون فوتبال آسيا ابتدا در يك اقدام قابل توجه تيم هاي ضعيف آسيا را در مرحله اول مقابل هم قرار داد تا بدترين هاي آنها به مرحله مقدماتي راه پيدا كنند تا در كنار مدعيان به رقابت بپردازند. براي نخستين بار ۲۸ تيم در ۷ گروه ۴ تيمي و به صورت رفت و برگشت بازي هاي خود را انجام دادند و ۱۴ تيم برتر اين گروه ها به همراه ژاپن (مدافع عنوان قهرماني) و چين (ميزبان مسابقات) جواز حضور در دور نهايي جام ملت هاي آسيا ۲۰۰۴ را به دست آورند.
به نظر شيوه جديد برگزاري رقابت ها نسبت به دوره هاي گذشته بهتر و عادلانه تر خواهد بود و اين بار ۱۶ تيم سزاوار و شايسته قاره كهن در جام ملت ها گرد هم خواهند آمد.
اما نحوه صعود تيم ها به مرحله نهايي را مرور مي كنيم.
گروه اول: رقابت هاي تيم هاي حاضر در اين گروه به صورت متمركز در دورهاي رفت و برگشت به ترتيب با ميزباني تاشكند و بانكوك انجام شد. در پايان مسابقات،  ازبكستان با ۱۳ امتياز به عنوان صدرنشين راهي مرحله پاياني شد و جالب اينكه تايلند كه در بازي هاي دور رفت هيچ امتيازي بدست نياورده بود اما با ۹ امتياز دور برگشت به عنوان تيم دوم اين گروه دست پيدا كرد و تيم هاي تاجيكستان و هنگ كنگ به ترتيب در رده هاي سوم و چهارم ايستادند و از صعود بازماندند.
گروه دوم: كويت، مدعي بي رقيب اين گروه بود. آبي پوشان با ۱۶ امتياز و فقط با كسب يك تساوي آن هم در برابر قطر صعود كردند اما شاگردان تروسيه - قطر - هم بالاخره با هر زحمتي توانستند راهي مرحله نهايي شوند. در اين گروه بازي ها به صورت رفت و برگشت انجام شد البته فلسطين نمي توانست در خانه خودش از ميزباني استفاده كند و فلسطين بعد از سنگاپور در رده چهارم قرار گرفت.
گروه سوم: در اين گروه عربستان از همه ديدارها پذيرايي كرد و ديدارهاي رفت و برگشت به صورت متمركز در جده برگزار شد كه ميزبان هم با اقتدار و كسب ۱۸ امتياز آسان ترين صعود را تجربه كرد. اما نبايد بخت و اقبال عرب ها را در قرعه ناديده گرفت كه شانس با آنها بود.
عربستان در مصاف با تيم هاي ضعيفي چون بوتان و يمن به نتايج رويايي دست پيدا كرد و قهرمان گروه خود شد و هيچ گلي را هم در اين مسابقات دريافت نكرد. در كنار اين تيم، اندونزي ها دومين سهميه صعود را از اين گروه به دست آوردند و تيم هاي ضعيف اين گروه يمن و بوتان هم در رده هاي بعدي قرار گرفتند.
گروه چهارم: تيم ملي ايران مدعي اول قهرماني در حد و اندازه هاي خودش ظاهر شد. البته به واقع هيچ تيم درجه سومي از آسيا در اين گروه حضور نداشت. تيم ايران، در كنار سه كشور لبنان، اردن و كره شمالي كه هر سه براي سهميه دوم گروه مي جنگيدند، اقتدار لازم را نداشت كه همين امر باعث شد تيم ملي ايران دست به تعويض مربي خود بزند. تيم ايران برانكو را جايگزين همايون شاهرخي كرد و از اين به بعد بود كه تيم ايران با پيروزي همه بازي هاي خود را پشت سر گذاشت.
تيم دوم اردن شد كه توانست در زمان مربيگري همايون شاهرخي تيم ايران را با نتيجه ۳ بر ۲ شكست دهد.
البته صدرنشيني و يا كسب جايگاه دوم جدول براي ايران و اردن به راي كنفدراسيون آسيا درمورد دو بازي ناتمام اين گروه يعني ايران، كره شمالي و اردن و كره شمالي بستگي دارد.
و اما بدون درنظرگرفتن نتيجه اين دو بازي تيم هاي كره شمالي و لبنان در رده هاي بعدي قرار مي گيرند و نمي توانند جواز صعود به مرحله بعدي را بگيرند.
گروه پنجم: عمان در اين گروه صدرنشين شد آنهم در حضور كره جنوبي تيم چهارم جهان، عماني ها با ۱۳ امتياز در صدر جدول گروه پنجم قرار گرفتند. دور رفت رقابت ها در سئول و دور برگشت در عمان انجام شد. در دور برگشت مسابقات هيچ كس انتظار شكست كره جنوبي را برابر عمان وحتي ويتنام را نداشت ولي به هرحال كره اي ها هم با هر زحمتي كه شده با كسب ۱۲ امتياز صعود كردند و تيم هاي ويتنام و نپال در رده هاي سوم و چهارم ايستادند.
گروه ششم: رقابت هاي اين گروه در بحرين و مالزي به صورت متمركز انجام شد. تيم متحول شده عراق با اشتانگه آلماني توانست به عنوان تيم اول و با تفاضل گل بهتر نسبت به بحرين راهي مرحله پاياني شود. در اين گروه مالزي هم اميد زيادي براي صعود داشت اما ميزباني دور رفت بازي ها نتوانست جواز صعود را براي اين تيم صادر كند و در نهايت بحرين به مرحله نهايي به عنوان دوم گروه خود راه يابد. مالزي و ميانمار به ترتيب در رده هاي بعدي قرار گرفتند.
گروه هفتم: آخرين جواز صعود دراين گروه صادر شد. ناكامي امارات در چند هفته اول همه را متعجب كرده بود اما بالاخره شاگردان «روي هاجسون» توانستند با كسب ۱۳ امتياز صدرنشين بشوند. تركمنستان هم با درخشش در همان چند هفته اول جواز صعود را به عنوان دومي گروه گرفت. سوريه شايد سرشناس ترين تيم آسيايي غايب در دور نهايي رقابت هاست و تساوي در برابر تركمنستان، آخرين اميدهاي سوري ها را نااميد كرد و تركمن ها بعد از ازبكستان دومين نماينده آسياي ميانه در جام ملت هاي آسيا حضور خواهند يافت و بعد از سوريه، تيم سريلانكا در مكان چهارم گروه هفتم قرار گرفت.

سايه روشن
هوينس:بالاك فروشي نيست
001744.jpg

كيوان آشفته - اولي هوينس مدير باشگاه بايرن مونيخ قاطعانه اعلام كرد،  ميشائيل بالاك به هيچ وجه المپيك مونيخ را ترك نمي كند. اظهار نظر جنجالي هوينس در مورد وضعيت جسماني بالاك و آمادگي او پس از ديدار ليگ قهرمانان اروپا برابر سلتيك، شايعات فراواني را در مطبوعات آلمان به وجود آورد، اما مديران بايرن همچنان اصرار مي كنند كه مشكلي وجود ندارد. او در اين باره گفت: «هيچ جنجالي وجود ندارد. ما تنها در مورد فوتبال صحبت كرديم و بهانه اي براي رنجيدن از دست يكديگر نداريم.»
همچنين هوينس اعلام كرد:  «بكر» نماينده بالاك هيچ تماسي با چلسي يا تيمي ديگر از انگلستان نداشته است و در صورتي هم كه پيشنهادي از سوي آنها به مونيخ برسد،  پاسخ سران بايرن تغيير نخواهد كرد. ميشائيل بالاك فروشي نيست!»

جايزه ويژه ملكه انگليس براي بكام
001750.jpg

كاخ سلطنتي بوكينگهام در انگلستان ميزبان ستاره فوتبال بريتانيا شد. ديويد بكام كه با خانواده اش در كاخ ملكه انگلستان حاضر شده بود جايزه مشهور «OBE» را از ملكه دريافت كرد. همچنين در اين مراسم كه سران سياسي انگلستان نيز حاضر بودند نخست وزير اين كشور با عبارت «سفير بزرگ براي انگلستان» از بكام ستايش كرد.
بكام و همسرش و همچنين پدر و مادرش طي مراسم ويژه اي با لباس هاي مخصوصي كه به چشم مي آمد توسط دو اتومبيل ويژه سلطنتي به كاخ بوكينگهام همراهي شدند.
نكته جالب در لباس هاي سنتي بكام، ساعت مچي طلاي او و كفش چرمش بود كه با ساير لباس ها متفاوت بود و اين موضوع توجه مطبوعات انگلستان و حتي اروپا را به خود جلب كرد.
همچنين در سخنراني ويژه اي سخنگوي توني بلر در مورد بكام گفت: «به عنوان كاپيتان تيم ملي فوتبال انگلستان، تاكنون ديويد بكام سفير بزرگ كشورمان چه در داخل و چه در خارج از ميدان بوده است.»
بكام در ديدار ليگ قهرمانان اروپا برابر مارسي، ششصدمين گل رئال مادريد را به ثمر رساند تا نامش را در اين باشگاه تاريخي ثبت كند.

برخواه: قبل از مسابقه احساس كردم قهرمانم
001746.jpg

پس از ورود به ونكوور متوجه شدم كه حريفان اصلي ام «ماركوف» بلغاري به دليل مثبت بودن آزمايش دوپينگ و «پرچنوف» روس به دليل آسيب ديدگي در مسابقات حضور ندارند و اين مسأله كار را براي قهرماني من آسان تر ساخته بود.
محمد حسين برخواه، وزنه بردار دسته ۷۷ كيلوگرم كشورمان كه در هفتاد و سومين دوره مسابقات جهاني وزنه برداري در ونكوور كانادا در آستانه كسب مدال طلا با آسيب ديدگي از ناحيه آرنج دست مواجه شد، افزود: در ونكوور تنها رقيبان من فيليمونوف قزاق بود و هونگ لي چيني، كه البته شانس زيادي براي قهرماني خودم مي ديدم. به هر حال با اين اوصاف در روز مسابقه چه از لحاظ جسمي و چه از لحاظ روحي در بهترين وضعيت خود به سر مي بردم و شايد خواست خدا بر اين بود. البته در لهستان وزنه ۱۶۵ كيلوگرمي را مهار كرده بودم و امسال از وضعيت بهتري برخوردار بودم،ولي شانس با من يار نبود. برخواه در مورد لحظه بوجود آمدن حادثه يادآور شد: وزنه ۱۶۵ كيلوگرمي را كه از روي زمين بلند كردم، احساس مي كردم كه وزنه در اختيار من است و مشكل خاصي ندارم، ولي بلافاصله تا وزنه را بر روي سرم بردم متوجه شدم آرنجم بيرون آمد و تنها كاري كه مي توانستم انجام دهم فرار از زير وزنه بود.

۱۹۹ كشور در المپيك آتن
دبيركل  كميته  ملي  المپيك  در مجمع  عمومي اين  كميته  از كسب  ۱۶ سهميه  توسط ورزشكاران  كشورمان  براي  شركت  در بازي هاي  المپيك  ۲۰۰۴ آتن  خبر داد.
افشارزاده  با اشاره  به  برگزاري  بازي هاي  المپيك  ۲۰۰۴ آتن  گفت:  در اين  بازي ها بيش  از ۱۱ هزار ورزشكار از ۱۹۹ كشور در ۳۱ رشته  ورزشي  بايكديگر به  رقابت  مي پردازند.
افشارزاده  افزود: تيم هاي  جودو، تكواندو، وزنه برداري  و كشتي  آزاد وفرنگي  ايران  هم اكنون  براي  شركت  در اين  بازي ها در اردو به  سر مي برند و برطبق  مصوبه  هيأت  اجرايي  و تأييد معاون  رئيس  جمهوري  و رئيس  سازمان  تربيت بدني ، برنامه اي  تنظيم  شده  تا تيم هاي  ديگري  نيز كه  امكان  كسب  سهميه  دارند با تداركات  كامل  براي  دريافت  سهميه هاي  لازم  در مسابقات  انتخابي  حضور يابند.
دبيركل  كميته  ملي  المپيك  در ادامه  گفت:  كميته هاي  تداركاتي  روابط بين الملل ، روابط عمومي ، علمي ورزشي ، پزشكي ، دوپينگ  و نظارت  بر سفرهاي  تمريني  از جمله  كميته هايي  هستند كه  تشكيل  شده اند و براي  حضور شايسته  ورزشكاران  ايراني  در بازي هاي  المپيك  ۲۰۰۴ آتن  فعاليت  مي كنند.
وي  با اشاره  به  مبارزه  قهرمانان  ايراني  براي  كسب  سهميه هاي  ورودي المپيك  آتن  گفت:  تاكنون  ۱۶ سهميه  توسط ورزشكاران  ايراني  براي  شركت  دراين  بازي ها كسب  شده  است ، كشتي  فرنگي  يك  سهميه ، كشتي  آزاد ۴ سهميه ،جودو ۳ سهميه ، دوچرخه  سواري  ۲ سهميه  و وزنه  برداري  ۶ سهميه ، كه اميدواريم  علاوه  بر استفاده  از تمامي ظرفيت هاي  خود در رشته هاي  كشتي آزاد و فرنگي  با حضور ورزشكاران  كشورمان  در مسابقات  مختلف  بتوانيم  دررشته هاي  تكواندو بانوان  و آقايان ، واليبال ، بوكس  و فوتبال  نيز انشاءالله  به  سهميه هاي  جديد دست  يابيم .

خبرها و نگاه ها
بخش خصوصي در فوتبال
001748.jpg
معراج مژده- مهدي آذر برزين عضو پيشين هيأت مديره باشگاه استقلال و از كارشناسان فوتبال كشور در زمينه نحوه اداره باشگاههاي فوتبال در ايران گفت: اولين مشكل فوتبال ما اين است كه فضاي تشكيلاتي و سيستماتيك بر آن حاكم نيست و تمام بخشهاي آن اعم از فدراسيون، باشگاهها، رسانه ها و ... به نحوي درگير اين مشكل هستند. بخش ديگر اين معضل اين است كه فوتبال ما در اختيار سياست قرار گرفته و سياسيون از فوتبال بهره برداري مي كنند در حالي كه مطلوب اين است كه سياست در خدمت فوتبال باشد تا زمينه هاي رشد آن را فراهم آورد.
حضور بخش دولتي در ورزش موجب مي شود تا انتظار از اين بخش بيش از اين نباشد. به عقيده من مديران دولتي چون از منابع دولتي استفاده مي كنند براي هزينه ها و درآمدها دقت كافي نمي كنند وبا اين شرايط ممكن نيست از وضعيت فعلي خارج شويم. به نظر من بايد دولت تكليف ورزش را مشخص كند و آن را از اين چرخه نجات دهد. در حال حاضر ۱۴ تيم باشگاهي ما صنعتي، نظامي، دولتي و يا خصوصي هستند و ماهيت متفاوت مديريتي آنها موجب مي شود كه در تصميم گيريها و برنامه ريزيها كمتر اتفاق نظر وجود داشته باشد. بخش خصوصي نيز كه در اين چرخه به دليل هزينه هاي سرسام آور و درآمدهاي اندك دوام نمي آورد و اين موجب مي شود تا حركت مثبتي را در اين زمينه شاهد نباشيم.
آذربرزين در ادامه در خصوص نحوه مديريت در باشگاه استقلال گفت: در زمان فتح الله زاده چون مديريت واحد بود مشكلات چندان به چشم نمي آمد اما در حال حاضر چون سياستها كوتاه مدت است و تعهداتي نيز براي سالهاي آينده نيز وجود دارد و از طرف ديگر چون نه تنها درآمدها بيشتر نشده،بلكه كمتر نيز شده و هزينه ها بر درآمدها فائق مي آيد، مشكلات يكي يكي بروز مي كنند كه مديريت باشگاه را دچار بحران مي سازد.

ورزش
ادبيات
اقتصاد
انديشه
سياست
هنر
|  ادبيات  |  اقتصاد  |  انديشه  |  سياست  |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |