چهارشنبه ۲۰ اسفند ۱۳۸۲ - شماره ۳۳۳۱
تكنيك هاي داستان نويسي
تك گويي دروني
003711.jpg
ترجمه: محبوبه فهيم كلام
در سال هاي ميلادي، تكنيكي در داستان پردازي توجه بسياري از شخصيت هاي ادبي را معطوف خود ساخت. اين تكنيك، رويكرد جديدي نبود و به يك اعتبار مي توان آغاز آن را در رمان «اوليس» اثر «جويس» دانست.
تك گويي، در تبلور ذهنيات و درون پرسوناژ خلاصه نمي شود، بلكه پرسوناژ پيش از آنكه با كلامي سخن بگويد، با فرايندي روحي - رواني سطوح و وجوه مختلف روان خود را باز مي نماياند. بنابر اعتقاد والري لربد: «خواندن، توهم حضور درون يك ذهن را ايجاد مي كند.» جيمز جويس معتقد است در اواخر قرن نوزدهم ميلادي، در يك رمان فرانسوي نوشته «دوژاردن» نخستين مونولوگ مورد استفاده قرار گرفته است. مي توان گفت كه يك سري عوامل، تأثير شگرفي در پيدايش اين شيوه از نگارش داشته اند، به عنوان نمونه: بينش انگليسي ها پيرامون «سير درون» و تفكرات فلسفي  هانري برگسون، حول ضمير ناخودآگاه انسان، احساس بشري و يادمان است.
ويژگي ها
اين شيوه، عناصر منطقي را كه در مونولوگ داستاني و تئاتري، هنوز جايگاه ويژه اي دارند، مورد تحليل و بررسي قرار مي دهد و نيز تلفيق آراء و عقايد را با درهم آميختگي داستاني جايگزين مي كند. دوره ها و سده  ها بدون در نظر گرفتن اصول وقايع نگاري در هم مي آميزند. به زعم بسياري از متخصصان وادي ادبيات، تك گويي دروني با احياي منطق، احساسات، عواطف و غم واندوه پرسوناژ، تأثير شگرفي بر شخصيت او مي گذارد. اساساً در اين گونه داستان ها، متن به اول شخص نگاشته مي شود تا مجالي براي تك گويي پرسوناژ و در نتيجه تبيين هويت و ماهيت دروني وي به وجود آيد. دنياي پرسوناژ،  آدميان و اشياي پيرامونش، از نگاه او توصيف مي شوند. اين شيوه، اين امكان را در اختيار پرسوناژ مي گذارد تا پديده هاي ناملموس و باورهاي شخصي خويش را به ذهن خواننده القاء كند. عدم وضوح مونولوگ در متن، عاملي است كه در مغشوش كردن ذهن خواننده مؤثر است. براي سهولت در بازشناخت و درك رمان، بخش هاي مرتبط به تك گويي پرسوناژ بايستي كاملاً مشخص باشد. به عبارت ديگر، نويسنده مي تواند با شاخص هايي خاص و بخش بندي مرسوم در هنر داستان نويسي، مونولوگ را از ديگر بخش هاي رمان متمايز كند.
بايد اذعان داشت كه اين شيوه نگارش، به واسطه برخورداري ازچنين ويژگي هايي، نمي تواند ترجمان اعمال و حركات پرسوناژ باشد و نويسنده با قرار دادن پرسوناژي ساكن و بي حركت (مانند «مولي بلوم» در «اوليس») و يا شخصيتي تنبل و آرام (مثلاً پرسوناژي نشسته در قطار) فضا را براي خيال پردازي مهيا مي سازد. چنانچه درصدد نشان دادن برخي از كنش ها باشيم، ناگزيريم از پاره اي از تكنيك ها بهره گيريم:
كاربرد مصدر به جاي فعل: «روي كاناپه دراز كشيدن، كوسن را برگرداندن، اين يراق منو آزار ميده»(لربد).
كاربرد فعل امر: «ليست غذا را نگاه كنيم، نخود فرنگي، مارچوبه، نه ...بستني، كافه گلاسه ... كاش! يه كم اشتها داشتم» (دوژاردن).
نگاهي به مسائل پيرامون پرسوناژ بدون در نظر گرفتن جنبه احساسي: «كلاهم روي رخت آويز، دستكشهامون را برداريم ... بايد اونهارا روي ميز انداخته باشم [...] شايد هم توي جيب پالتومه ... نه روي ميزه ....
كاربرد فعل دوم شخص: «بزرگترين د لخوشي تو، اينه كه يكشنبه در شانزه ليزه گردش كني و منتظر درشكه باشي ... و ما هم روي پياده روي نزديك مسير تو قدم بزنيم. آه! رئيسم، منو از يقه آهار دار يونيفرم شناخت ... .
بعدها اين شيوه در اثر بوتور تحت عنوان «تحول»، به طور اساسي مورد بررسي قرار گرفت.
تناوب بين اول شخص و سوم شخص: «كيف تو پيش اوست؟ بله ... كليدهاش پيش اوست. او ،... راگازاميا، شمائيد .... دوست عزيز، من از اينكه شما را در كمال بي رحمي ترك كردم، ناراحتم. اول ها خيلي خوب بود! من مي تونم توماس دوكنسي را با خودم ببرم؟ نه من قادر نيستم چنين سفري را به پايان برسانم ... او دوباره مي آيد و زندگي را مي سازد»(لربد).
شور و هيجان و سكوت اختياري
استفاده از تك گويي دروني، بستري را براي تعمق در «من دروني» و ماهيت پرسوناژ فراهم مي سازد. و همچنين نشانگر آن است كه واقعيت به چه نحو در يك فضا و مكان به منصه ظهور مي رسد واين الزام ديدگاه و جهان بيني را روشن تر مي سازد. كافي است تك گويي هاي چندين پرسوناژ را در موقعيت مشابه در كنار هم قرار دهيم تا موقعيت هر كدام مشخص شود. فاكنر كه براي نخستين بار، اين شيوه را در «خشم و هياهو» به كار گرفت، آن را به بهترين نحو در «به هنگام مرگ» نشان داد. در اين داستان، تك گويي هاي دروني شانزده پرسوناژ به موازات هم پيش مي رود. اين تكنيك براي رمان نويساني چون لربد، ژير، جويس و فاكنر موفقيتي به ارمغان آورده است، ولي اين پيروزي مشترك، وحدت نظري ميان آنان ايجاد نكرده است. نويسندگان و منتقدان ادبي بر اين تكنيك بياني ايرادهايي را متذكر شده اند، به طور مثال: اين تكنيك، وجه گريزپاي انديشه آدمي را جلوه اي دروغين مي بخشد، در حالي كه آن را در قالب كلمات مستحيل مي سازد و نيز احساس و كلام را در هم مي آميخته و به آنچه در ذهن، موجوديتي واقعي ندارد، امكان تبلور مي دهد. اين تكنيك مي تواند با ياري لحن و زبان، تمامي ذهنيات و باورهاي شخصي و گاه بي اساس پرسوناژ را در نظر خواننده حقيقي جلوه دهد. پاسخ ما به نظريه هاي انتقادي پيشين اين است كه تك گويي دروني به دنبال انتقال يك انديشه غير خلاق نيست، بلكه به دنبال القاي مفاهيم به شيوه هنرمندانه آن است و همچنين با توجه به آموزه هاي علم روانكاوي در مي يابيم كه عدم پيوستگي موجود در بافت روايي نبايد به پيش داوري هاي ما مبني بر بي معنا بودن متن بيانجامد.

يك كتاب، يك داستان ،يك گفت وگو
يك گوشه دنيا
003702.jpg
نويسنده: آن ام. مارتين / ناشر: پيك آوين/ ۱۳۸۲، ۱۹۶ صفحه/ ۱۷۰۰ تومان.
خانم مامك بهادرزاده، مترجم كتاب، در گفت وگويي كوتاه درباره «يك گوشه دنيا» اظهار داشت: داستان درباره زندگي يك دختر دوازده ساله است كه ديدگاه ها و معيارهاي خاصي براي زندگي دارد. او ترجيح مي دهد در گوشه امن خود و در مسير آشناي زندگي اش در خانه پدري و شهر كوچكش به سر ببرد. او دوست ندارد از شهرشان دور باشد يا با ديگران آشنا شود، يكي از روزهاي تابستاني كه اين دختر دوازده ساله مي شود، دايي بيست و يك ساله اش كه تا آن روز كسي اسمي از او نبرده است، براي نخستين بار به خانه آنها مي آيد. دختر براي اولين بار با دايي خود ملاقات مي كند. بعد از ديدن دايي، زندگي دختر دگرگون مي شود و دنياي جديدي توام با شجاعت و شهامت را آغاز مي كند.وي در زمينه انتخاب اين كتاب براي ترجمه گفت: چون موضوع خوبي داشت و نويسنده آن با چنان زيبايي و فريبندگي و همدردي كامل به نقل داستاني از يك دوستي پيچيده و نافرجام مي پردازد كه خواننده دلباخته آن مي شود. من خلاصه بيشتر كتابهاي مطرح دنيا را از روي اينترنت مي خوانم و كتابهايي را كه با فرهنگ ما همخواني دارند، ترجمه مي كنم.
اين مترجم در مورد گرايش خود به ترجمه كتاب هاي حوزه كودك و نوجوان گفت: دليل اصلي اين گرايش احساس كمبود كتاب خوب در اين حوزه است. كتاب خوب در حوزه كودك و نوجوان خيلي كم است. فقط هري پاتر است كه بازار داغي دارد. اين گروه چون كتاب خوبي براي مطالعه نمي يابند، به سوي كتابهاي ديگر مي روند. وي راجع به كتاب جديدي كه در دست ترجمه دارد، گفت: كتابي كه در حال ترجمه آن هستم، راجع به محله هارلم (محله سياه پوستان) شهر نيويورك است. اين كتاب در قالب داستاني از يك مدرسه در اين محله نوشته شده و فكر مي كنم براي كودكان و نوجوانان جالب باشد.
ماهي!، چه كسي پنير مرا برداشت؟ پدر پولدار، پدر بي پول، نيمه زندگي، گراني دان، يك قدم تا بهشت،مزرعه و باورهاي حقيقي، عناوين كتاب هايي است كه توسط خانم بهادرزاده ترجمه شده است.
علي اصغر محمدي

كتاب سال شهيد حبيب غني پور
003714.jpg
سومين دوره انتخاب كتاب سال شهيد حبيب غني پور، عصر روز پنج شنبه ۲۱ اسفندماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، در مسجد جوادالائمه واقع در تهران، خيابان قزوين، خيابان شهيد سبحاني (۱۳ متري حاجيان) برگزار مي شود.
شوراي نويسندگان مسجد جوادالائمه، جمعي خودجوش از نويسندگان و شاعران متعهد بودند كه از سال هاي آغازين پيروزي انقلاب اسلامي، در اين مسجد، براي تجربه اندوزي در زمينه ادبيات، بويژه داستان نويسي در حوزه كودكان و نوجوانان گرد هم آمده اند و بسياري از چهره هاي مطرح ادبيات داستاني، از كساني هستند كه در اين جمع حضور داشته اند كه از جمله آنها شهيد حبيب غني پور نيز كه از بروبچه هاي مسجد جوادالائمه بود و از نويسندگان جواني كه در اين مسجد پا به پاي بزرگان داستان نويسي فعاليت مي كرد و چند كتاب هم از وي به چاپ رسيده است. وي، از شهداي دوران دفاع مقدس است و اكنون سومين دوره كتاب سال مردمي به ياد او برگزار مي شود.

تازه هاي داستان
آيينه جي.دي سلينجر
003705.jpg

مؤلف: هاله مشتاقي نيا/ ناشر: رامانيوش/ چاپ اول۱۳۸۲،/ ۱۲۱صفحه، رقعي/ ۹۰۰ تومان
مؤلف كتاب در گفت وگويي كوتاه درباره آيينه جي.دي سلينجر اظهار داشت: اين كتاب در دو دفتر، آيينه اي از سلينجر، نويسنده مطرح و معاصر آمريكايي است. دفتر اول نمايشنامه «ديالوگ لو رفت ...!» برداشتي آزاد از داستان كوتاه «انعكاس آفتاب بر تخته هاي بارانداز» و دفتر دوم شامل «خلاصه» و «پرداخت دراماتيك» نه داستان جي.دي سلينجر از كتاب دلتنگي هاي نقاش خيابان چهل و هشتم است كه جزو ده كتاب برتر در بين آثار كلاسيك ادبيات مدرن جهان است
گلي آبي آسماني
مؤلف: آزيتا خشايار/ ناشر: معرفت و زبان آموز/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۴۶ صفحه، رقعي/ ۶۰۰ تومان
پشت لحظه ها
نويسنده: فريده ذوالفقاري/ ناشر: پيك سحر/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۳۶۶ صفحه/ قطع: رقعي/ شمارگان: ۲۰۰۰ نسخه/ قيمت: ۲۰۰۰ تومان.
اين كتاب نخستين تجربه نويسنده در امر داستان نويسي است .
داستان هاي كوتاه انگليسي
تأليف: فرشيد اقبال/ ناشر: انتشارات در/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۲۰۸ صفحه، رقعي/ ۲۰۰۰ تومان.
اين كتاب حاوي چهل داستان كوتاه انگليسي است كه به گفته مؤلف، هر يك از واژه هاي دشوار اين داستان ها طبق كاركرد آن در متن ترجمه شده است. در پايان هر داستان تمرين هايي قرار داده شده و پاسخ آنها نيز در انتهاي كتاب آ مده است.
انتشار دو اثر از دانيل استيل
003699.jpg

«ملاقات هاي عاشقانه» و «جاني فرشته»، نام دو رمان از دانيل استيل، نويسنده مشهور آمريكايي است كه با ترجمه  روان ليلي كريمان، اخيراً از سوي انتشارات توفيق آفرين منتشر شده است.
راه دراز خانه، تلخ و شيرين، تصويري در آينه، نور درخشان او، خانه اي در خيابان اميد، غروب عشق، غروب در سنت ترويز، خانه ييلاقي، عقاب تنها، نامزدي، دعاهاي اجابت شده، عناوين ديگر رمان هاي دانيل استيل است كه پيشتر از سوي همين ناشر روانه بازار نشر شده است.

داستان كوتاه
كليسا
003708.jpg
ايوان بونين
ترجمه از حميدرضا آتش بر آب و بابك شهاب
يك روز گرم تابستاني است. در دشت، آن سوي باغي در ملك قديمي، گورستاني قرار دارد كه مدتهاست به دست فراموشي سپرده شده است، برآمدگي ها زير پوشش علف ها و گل هاي بلند و كليسايي آجري و نيمه ويران با گل ها، علف ها و گزنه ها و خاربن هاي خودرو و بچه هايي كه از ملك آمده اند زير كليسا چمباتمه زده اند و با چشم هايي دقيق از شيشه شكسته پنجره باريك و دراز كليسا كه در سطح زمين است به داخل نگاه مي كنند. هيچ چيزي در آن جا ديده نمي شود، از آن جا تنها بادي سرد مي وزد. همه جا گرم و روشن است، اما آن جا تاريك و سرد: آن جا در جعبه هاي فلزي چند پيرمرد و پيرزن و يك آقا كه با تفنگ خودكشي كرده است،  دراز كشيده اند. همه اينها بسيار جالب و شگفت انگيز است، ما در اينجا آفتاب، گل، علف، مگس،  زنبور و پروانه داريم، ما مي توانيم بازي كنيم،  بدويم، با وجود وحشتمان، از چمباتمه زدن لذت ببريم، اما آنها هميشه در آنجا، در تاريكي- گويي در شب- در جعبه هاي زمخت و سرد دراز كشيده اند، مردها و زن ها همه پير هستند، اما آن آقا هنوز جوان است ...
- براي چه خودش را با تفنگ كشت؟
- او خيلي عاشق شده بود، وقتي هم كه مردم خيلي عاشق مي شوند، هميشه خودشان را با تفنگ مي كشند...
در درياي آبي آسمان، در اين سو و آن سو، ابرهاي سفيد و زيبا چون جزيره هايي ايستاده اند، باد گرم از دشت بوي شيرين  گل هاي چاودار را مي آورد و هر چه خورشيد داغتر و شادتر مي تابد، بادي كه از تاريكي و پنجره مي وزد، سردتر مي شود.
دوم  ژوئيه ۱۹۴۴

ادبيات
اقتصاد
انديشه
جهان
سياست
فرهنگ
ورزش
|  ادبيات  |  اقتصاد  |  انديشه  |  جهان  |  سياست  |  فرهنگ   |  ورزش  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |