يكشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۸۲ - سال يازدهم - شماره - ۳۳۳۵
ستون ما
فقدان اطمينان اجتماعي
مازيار اسلا مي 
سرمايه اجتماعي از مفاهيم بسيار جديد در حوزه علوم اجتماعي است كه در كنار مفاهيمي همچون سرمايه انساني و سرمايه اقتصادي مطرح شده است. سرمايه اجتماعي، منابع و منافعي است كه شخص مي تواند با عضويت در يك يا چند گروه، انجمن، كانون يا شبكه و در ارتباط با اعضاي ديگر گروه، كسب كند.
در ايران به دليل كم بودن كانون ها و انجمن هاي صنفي يا گروهي و عدم آگاهي مردم از منافع ناشي از عضويت در كانون ها و انجمن ها، سرمايه اجتماعي در پايين ترين موقعيت خود قرار دارد.
پديده سرمايه اجتماعي از وقتي موردتوجه جامعه شناسان قرار گرفت كه در جست وجوي روش هاي غيرپولي براي حل مسايل و كمبودها بودند و نيز از زماني كه بر اهميت عوامل اجتماعي در نبود يا ضعف دولت ها پي برده شد. در سرمايه اجتماعي اين سوال مطرح است كه رابطه انسان ها در كنار يكديگر چگونه است؟ آيا اين ارتباط براساس اعتماد متقابل است، آيا ارتباط انسان ها با يكديگر براساس هنجارهاي مثبت است؟
براي جامعه شناسان، بررسي رابطه افراد، درون گروه ها، انجمن ها و نهادها نتايج پرباري به همراه داشت. جامعه شناسان پي بردند كه در هر جامعه اي كه افراد آن جامعه به اشكال مختلف عضوي از گروه يا انجمن يا صنفي هستند، داراي اعتمادبه نفس بيشتري نسبت به جامعه مي شوند و درصد اعتماد و احساس مسووليت شان نسبت به گروه و حتي بيرون گروه بسيار بيشتر مي شود.
جامعه شناسان با بررسي هاي جوامع ايتاليا و آلمان پي بردند كه دليل شكل گيري بافت خاص حكومت اين كشورها در زمان جنگ هاي جهاني اول و دوم، نبود گروه هاي كوچك، اتحاديه ها، اصناف و كانون هايي بوده است كه مردم درون آنها انسجام يابند يا همسو شوند.
در ايران نيز سرمايه هاي اجتماعي اشكال بروز خاص خود را دارد. مثلاً در ايام محرم، هيات هاي عزاداري در ماه محرم، يكي از اشكال بروز سرمايه اجتماعي است. يا مثلاً در كمك به زلزله زدگان بم، سرمايه اجتماعي را در ابعادي عظيم ديديم، اما باوجود تمامي اين شكل ها، ما واجد سرمايه هاي اجتماعي به شكل مدون و قابل اتكا نيستيم. اصناف و انجمن ها از نفوذ اندكي در ايران برخوردارند، به همين دليل هم، ايراني ها طبق، يك تحقيق ميداني موثق، (كه توسط وزارت ارشاد انجام شده) ، صرفاً به اعضاي خانواده خود اعتماد دارند و اطمينان چنداني به ديگران ندارند اگرچه هنگامي كه ايرانيان در وضعيت هاي حاد قرار مي گيرند - همچون جنگ - عميقاً به يكديگر معتمد و داراي يك همدلي درازمدت مي شوند.
يك گروه جامعه شناس، اخيرا تحقيقات ميداني در خصوص ميزان«سرمايه اجتماعي» در ايران انجام داده است كه نتايج آن قابل بررسي و توجه است. در اين تحقيق ميداني كه از سوي دفتر طرح هاي ملي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا مي انجام شد، مشخص شد كه در جامعه آماري ۴۵۰۰ تن درسراسر كشور، مردم به افراد خانواده خود اعتماد بسياري دارند و تنها ۸/۱ درصد به افراد خود اعتماد نداشتند. يعني روابط اجتماعي درون گروهي در حد بالا يي در ايران وجود دارد. اما ۴۹ درصد مردم به اقوام و فاميلشان اعتماد دارند و ۴۴ درصد به دوستان اعتماد دارند و نه بيشتر. اين نشان مي دهد كه ايرانيان به جز به افراد خانواده، به ديگران اعتماد كمي دارند حتي به دوستان خود.
دراين تحقيق درباره باور به دورويي در جامعه نيز مشخص شد. ۶۹ درصد مردم معتقدند كه مردم جامعه دورو و رياكار هستند.

ايرانشهر
تهرانشهر
حوادث
در شهر
درمانگاه
سفر و طبيعت
طهرانشهر
يك شهروند
|  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  حوادث  |  در شهر  |  درمانگاه  |  سفر و طبيعت  |  طهرانشهر  |  يك شهروند  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |