دكتر ابراهيم جعفرزاده پور
دكتر ابراهيم جعفرزاده پور مديرگروه اپتومتري دانشگاه علوم پزشكي ايران در واكنش به مطالب متعارفي كه درباره عينك هاي طبي مطرح مي شود نوشته اي را براي صفحه درمانگاه فرستاده است كه چاپ آنها خالي از لطف نيست. باب بحث درباره واقعيت هاي شغلي دست اندركاران بهداشت و درمان در روزنامه، كماكان باز است و چكيده اي از نوشته وي در ادامه چاپ مي شود.
در قرون گذشته به علت محدوديت علوم، افراد در تخصص ويژه اي قرار نمي گرفتند و تقريبا هر فرد بر اساس تجربه اش و جسارتش مي توانست هر اقدامي را انجام دهد. مثلا وان هوك پارچه فروش، ميكروسكوپ را اختراع كرد. در اين دوره جواهرسازان، عينك سازي مي كردند، شايد به همين خاطر برخي به ياد پيشينيان خود عينك را به قيمت جواهر مي فروشند! گسترش علوم مختلف باعث گسترش و تنوع تخصص ها شد. علوم از شكل سينه به سينه و موروثي، جنبه آكادميك و علمي به خود گرفت. در اين تحول در سال ۱۹۰۱ در ابتداي قرن بيستم رشته آكادميكي و دانشگاهي به وجود آمد كه اپتومتري(Optometry) ناميده مي شد. اپتومتريستها كساني بودند كه به معاينه چشم مي پرداختند، عينك تجويز مي كردند و عينك تجويزي را براي بيمار آماده مي ساختند. به مرور اين رشته به شكل آكادميك خود به ساير نقاط جهان نيز گسترش يافت و در نقاط مختلف به نام هاي گوناگوني شناخته شد. مثلا در انگلستان بهOptician ، در سوئد بهOptiker و در سال ۱۳۵۲ در ايران به «بينايي سنجي» شناخته شد. اما قبل از آنكه اين رشته به صورت دانشگاهي خود در ايران شكل بگيرد، قانونگذار در سال ۱۳۳۴ هجري شمسي اينطور در قانون مربوط مواد خوراكي و آشاميدني بيان مي كند «انجام امور مربوط به عينك سازي بر عهده اپتومتريستهاست و تا زماني كه تعداد فارغ التحصيلان اين رشته به حد كفايت نرسيده، افراد تجربي بر اساس ارزشيابي وزارت بهداري مي توانند مبادرت به اين امر كنند.» چند نكته در اين قانون جلب نظر مي كند. -۱ عينك جزو امور وابسته به پزشكي است بنابراين صلاحيت اين افراد بايستي توسط وزارت بهداري (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي فعلي) مورد ارزيابي قرار گيرد. -۲ از نظر علمي خاستگاه اصلي عينك سازي در اپتومتري قرار دارد. لذا شرايط مطلوب اين است كه اين امر در دست اپتومتريست ها قرار گيرد.
تاسيس اين رشته در دهه ۵۰ مصادف با تحولات سياسي - اجتماعي كشور و انقلاب فرهنگي، فرصت زيادي را به رشته اپتومتري (بينايي سنجي) نداد كه بتواند وظيفه علمي خود را در جامعه گسترش دهد لذا تا سال ۱۳۶۸ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي آزمون هايي را برگزار كرد و مجوز تاسيس عينك سازي را به افراد تجربي اعطا كرد. در حال حاضر بر اساس قوانين موجود وزارت بهداشت، دو مجوز براي هر واحد عينك سازي براي اپتومتريست ها صادر مي شود ۱- پروانه تاسيس ۲- پروانه مسووليت فني. لذا با علم به اين مساله درمي يابيم كه وزارت بهداشت نسبت به اين امر آگاهي داشته كه نمي توان مسووليت خطير فني عينك سازي را به افراد غيرتحصيلكرده محول كرد.
پس از انقلاب فرهنگي و بازنگري رشته هاي دانشگاهي شوراي عالي برنامه ريزي در مصوبه ۱۷۹ مورخ ۳/۱۰/۱۳۶۸ براي رشته اپتومتري، آن طور تصميم گرفت كه وظيفه مراقبت هاي اوليه بينايي، چشمي را برعهده اپتومتريست ها نهاد و تجويز و تهيه عينك را جزو وظايف آنها قرار داد و كليه رشته هاي موازي و مشابه آن را منحل اعلام كرد. بنابراين تاسيس هر دوره آموزشي دانشگاهي در اين زمينه به غير از اپتومتري غيرقانوني خواهد بود. در مورخ ۸/۲/۱۳۸۰ موارد جديدي به حوزه اختيارات و عملكرد اپتومتريستها افزوده شد كه برخي اين موارد را تنها شرح وظايف اپتومتريستها محسوب مي كنند.
در واقع اپتومتريستها (بينايي سنج ها) در تمامي كشورهاي توسعه يافته جزو اركان اساسي سيستم بهداشت و درمان آن كشور محسوب مي شدند و بر اساس تعاريف سازمان بهداشت جهاني جزو رشته هاي Primary health care (مراقبت اوليه سلامت) محسوب مي شوند. اين افراد مسووليت معاينه بينايي و چشمي افراد جامعه را بر عهده داشته و اقدام به تجويز و تهيه عينك، عدسي هاي تماسي، درمان تنبلي چشم، درمان غير جراحي انحراف هاي چشم، تجويز وسايل كمك بينايي، آزمون هاي الكترودياگنوستيك و بسياري از آزمونها و درمانهاي مختلف را بر اساس شرح وظايف تعريف شده خود در هر كشور برعهده خواهند داشت.
روند معاينه، تجويز و تهيه عينك يك روند به هم پيوسته است و در اين زنجيره اگر حلقه معيوبي وجود داشته باشد روند با مشكل روبه رو خواهد شد. مطمئنا براي همه اپتومتريستها و بسياري از افراد جامعه اين تجربه وجود داشته است كه پي از صرف وقت و دقت بسيار شماره عينك دقيقي براي فردي تجويز شده است و يك عينك ساز ناآگاه و بي اطلاع بر اساس تجربيات محدودش و نه بر اساس علم روز عينك تجويز شده را در اختيار بيمار قرار نداده است و براي بيمار، اپتومتريست و براي خودش مشكلات زيادي را ايجاد مي كند. متاسفانه شايد كمتر كسي به اين نكته توجه كند كه ساخت و ارايه عينك طبي در پاره اي از موارد حساس تر از يك «نسخه پيچي» ساده است زيرا يك اثر ديوپتريك معين و ثابت براي تصحيح عيب انكساري در افراد متفاوت به تنوع بسيار زيادي از عينك ها منتهي خواهد شد. لذا محول كردن تمام اين مسووليت ها باعث خواهد شد كه شخص معين (اپتومتريست) نسبت به اين روند به هم پيوسته پاسخگو باشد و هر فرد مسووليت را به گردن ديگري نيندازند.
هيچگاه فجايع تلخي را كه برخي از اين آقايان عينك ساز با مغازه هاي شيك و با زبان چرب براي سلامت مردم ايجاد كرده اند، فراموش نبايد كرد (بيماري كه به خاطرEsotropia عينكBifocal ويژه اي برايش تجويز شد ولي عينك دو ديد مخصوص پيرچشم ها برايش ساخته شد. بيماري مبتلا بهAnisometropia كه عدسيeikonic سريf برايش تجويز شد و عينك ساز چون اصلا عدسي را نمي شناخت بيمار را از گرفتن عينك منصرف كرد يا به خاطر اختلال ديدي كه براي بيمار به علت عدم انتخاب صحيحM.R.P عينك ساز ايجاد كرده بود، بيمار پس از استفاده از عينك در هنگام رانندگي تصادف سختي را متحمل شد و...). آيا به فردي كه نسخه و خط پزشكان را خوب مي تواند بخواند و نوشته هاي روي جعبه هاي داروهاي آماده شده، توسط كارخانه را مي تواند بخواند مي توان اجازه تاسيس داروخانه و مسووليت فني آن را اعطا كرد؟ هر عقل سليمي پاسخ منفي به اين سوال خواهد داد. حال وضعيت و شرايط را براي داروهاي ساختني در نظر بگيريد. شرايط خيلي بدتر خواهد بود در واقع ساخت عينك طبي نيز چنين وضعيتي دارد. مغازه هاي عينك سازي فاقد مجوز از وزارت بهداشت قارچ وار از گوشه گوشه شهر مي رويند و متاسفانه اين نقاط بدخيم آنچنان رشد يافته اند كه مراكز سالم كمتر ديده مي شوند و به همين دليل اين نقاط سرطاني به وجاهت و آبروي علمي اپتومتريستها معترض شده اند. سخن پراكني در رسانه هاي جمعي و برخورد فيزيكي و ايجاد اختلال در كنگره هاي علمي از فعاليت هايي است كه اينگونه افراد در سطوح مختلف اقدام به انجام آن كرده اند. خوشبختانه مجلس شوراي اسلامي با احساس مسووليت و يا بينش عميق به عينك طبي، در سال ۱۳۷۵ در قانون آموزش مداوم جامعه پزشكي در ماده يك تبصره ۳، عينك را يك امر وابسته به پزشكي لحاظ كرد و وزارت بهداشت را موظف كرده كه براي تمديد پروانه هاي مسووليت فني و تاسيس اپتومتريست ها، آنها را ملزم به شركت در دوره هاي بازآموزي علمي كرد. اين دوره هاي بازآموزي علاوه بر دوره دانشگاهي چهار سال و نيم است كه اپتومتريست ها با گذراندن بيش از ۱۵۶ واحد آموزشي فارغ التحصيل و طبعا مانند ساير رشته هاي پزشكي، دندانپزشكي و... كه در وزارت بهداشت موظف به گذراندن بازآموزي و آشنايي با يافته هاي جديد هستند، اپتومتريستها نيز به اين امر ملزم شده اند.
ضروري است تمامي مسوولان مرتبط به مساله سلامت، رفاه و حفظ حقوق مردم به امر عينك سازي توجه جدي تري كنند و به اين واقعيات توجه داشته باشند كه:
۱-بر اساس قوانين مجلس شوراي اسلامي، مصوبات وزارت فرهنگ و آموزش عالي،مصوبات شوراي عالي برنامه ريزي و وزارت بهداشت تنها متولي امر عينك سازي اپتومتريست ها هستند.
۲- تجويز و ارايه عينك يك پديده واحد است و نمي توان آنها را از يكديگر جدا كرد. (آيا مي توان براي دوخت لباس، پارچه اي را تهيه كرد و به فردي مراجعه كرد تا پارچه را ببرد و فرد ديگري در مكان ديگري بدون هيچ ارتباطي با يكديگر آن را بدوزد؟ اگر چنين باشد هيچكدام مسووليت خراب شدن پارچه و لباس شما را برعهده نخواهند گرفت.) جدا كردن اين موارد باعث مسووليت گريزي در افراد دخيل در موضوع خواهد بود و يكپارچگي آن باعث پاسخگويي بهتر نسبت به بيمار و جامعه خواهد شد.
۳-گسترش علمي هر پديده باعث بهبود كيفي آن خواهد شد. طبعا اپتومتريستها با تحصيلات دانشگاهي كه از مجراي قانوني و علمي سختي چون كنكور سراسري، اين علم و تخصص را فرامي گيرند قادر خواهند بود مسووليت خود را نسبت به جامعه ادا كنند.
با تشكر
مديرگروه اپتومتري دانشگاه علوم پزشكي ايران 

سابقه كشف اين داروها نسبتا طولاني است و از گذشته هاي دور تا به حال به عنوان داروهايي موثر جهت از بين بردن باكتريهاي مضر و بيماريزا توسط پزشكان و دامپزشكان تجويز مي شوند. اكثر اين داروها با منشا قارچها و يا باكتريها هستند. بنابراين موادي طبيعي به شمار مي روند. اما بعضي از آنها نيز موادي شيميايي و مصنوعي هستند لذا در مورد دسته اخير به جاي استفاده از لفظ آنتي بيوتيك واژه آنتي باكتريال را بكار مي برند.
امروزه پزشكان در درمان بيماران خود كه به انواع عفونتهاي باكتريايي مبتلا هستند به موارد زيادي از سخت جواب دادن و يا احيانا جواب ندادن به درمان آنتي بيوتيكي برخورد مي كنند. در اغلب موارد پزشكان با محدوديت انتخاب دارو براي تجويز مواجه مي شوند. بدين ترتيب كه براي مثال در بعضي از عفونتهاي سالمونلايي انسان مشاهده مي شود كه اينها به سادگي به آنتي بيوتيكهاي معمول و رايج خود براي درمان جواب نمي دهند.
واقع امر اين است كه مقاومت به يك داروي خاص همواره به موازات مصرف آن دارو رشد و توسعه مي يابد. تا قبل از كشف آنتي بيوتيك ها و استفاده از آنها مسلما هيچ مقاومتي هم نبوده ولي حالا كه مدت مديدي از زمان شروع استفاده از آنتي بيوتيكها مي گذرد مقاومت باكتري ها به آنها هم بسيار وسيع شده و به معضلي نگران كننده براي انسان تبديل شده است.
مصرف آنتي بيوتيكها در دامپروري با صنعتي شدن پرورش دام افزايش يافته است زيرا كه دامداري به شيوه صنعتي و نگهداري تعداد زياد دام و يا طيور در كنار هم خطر ابتلاي آنها به بيماريها و شيوع بيماري هاي واگير را به شدت زياد مي كند و در صورت ابتلا و همه گيري نيز درمان قطعي بسيار مشكل است و لذا تلفات زياد و خسارتهاي اقتصادي سنگيني را متوجه صاحبان دامداريها مي كند به علاوه كه اين ضايعات ضربه اي به اقتصاد كشور نيز مي زند. بنابراين آنتي بيوتيكها در پرورش دام به اهداف ديگري نيز غير از درمان بيماريهاي دامي استفاده مي شوند. براي پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي ميكروبي و همچنين براي تسريع رشد دامها و افزايش توليد و همچنين حداكثر بهره برداري از غذاي داده شده به آنها يعني بالا بردن ضريب تبديل غذايي.(FCR) جالب آنكه ۹۰درصد آنتي بيوتيكهاي تجويز شده توسط دامپزشكان به هدف تسريع رشد دامهاست تا براي درمان. استفاده از آنتي بيوتيكها براي نيل به اين هدف بحث جنجالي را در ميان متخصصان بهداشت و سلامت عمومي و متخصصان علوم تغذيه و پرورش دام به راه انداخته است. متخصصان سلامت عمومي كه در زمينه سلامت جامعه انساني تحقيق و فعاليت مي كنند به مصرف بي رويه و ناصحيح آنتي بيوتيكها در دامها و مساله باقيماندگي دارويي در غذاهاي با منشا دامي و اثرات سوء آن در انسان و حتي محيط زيست، هشدار مي دهند و از سوي ديگر متخصصان پرورش دام استفاده از آنتي بيوتيكها را به دليل فوايدي كه به همراه دارد اجتناب ناپذير مي دانند.
مدافعان استفاده از آنتي بيوتيكها اين طور استدلال مي كنند كه كاربرد اين داروها با دوز تحت درماني بدين علت كه با از بين بردن باكتريهاي مضر دستگاه گوارش دامها زمينه هضم و جذب بيشتر غذا را فراهم مي كنند سبب بهره برداري بيشتر از غذاي داده شده و در نتيجه افزايش ميزان اضافه وزن روزانه دامهاي پرواري و افزايش توليد شير و يا تخم مرغ مي شوند. به علاوه اينكه در ضمن توليدات بيشتر به علت مصرف اين داروها چندان افزايش قيمتي متوجه مصرف كننده نخواهد شد در نتيجه هم توليد كننده راضي است و هم مصرف كننده. از ساير مزاياي استفاده از آنتي بيوتيكها مي توان به موارد زير اشاره كرد:
۱- استفاده از آنتي بيوتيكها به علت افزايش كارآيي غذا باعث كاهش مصرف آن مي شود و اين امر اين مزيت را دارد كه زمينهاي كشاورزي كمتري زير كشت علوفه مي روند.
۲- دستگاه گوارش دامي كه به همراه غذا آنتي بيوتيك دريافت كرده چون مواد غذايي بيشتري جذب مي كند بنابراين مواد جذب نشده و دفعي كمتري وارد محيط زيست مي شود و اين يعني جهاني تميزتر. نيتروژن و فسفر به ويژه مشكل زا هستند. اين عناصر و يا تركيبات آنها هنگامي كه به آبها وارد مي شوند باعث ايجاد پديدهeutrophication مي شوند. اين پديده مربوط به رشد فزاينده و كنترل نشده جلبكها در آبهاست كه به علت مصرف اكسيژن توسط آنها ميزان اكسيژن محلول در آب كاهش مي يابد و حيات ماهيان و ساير آبزيان از اين بابت تهديد مي شود. طبق مطالعه اي كه در سه كشور فرانسه، آلمان و انگلستان انجام شده اين نتيجه به دست آمده كه چنانچه آنتي بيوتيكها از جيره دامهاي مولد غذاي اين كشورها حذف شود ۷۸ هزار تن نيتروژن و بيش از ۱۵ هزار تن فسفر همه ساله به محيط زيست و آبهاي جاري برمي گردد كه اين مقدارها خيلي بيشتر از شرايط عادي است.
۳- دستگاه گوارش دام در اثر مصرف آنتي بيوتيك گازهاي زايد كمتري را به هوا برمي گرداند. مطابق با همان تحقيق دامهايي كه به آنها آنتي بيوتيك داده شده ۱۵ درصد كمتر گاز متان و حدود ۳۳ درصد كمتر گاز آمونياك دفع مي كنند، بنابراين در سه كشور فوق در اثر استفاده از آنتي بيوتيك ۲۴۶/۱ ميليون مترمكعب كمتر گاز متان توليد مي شود.
۴- بدن دامها در شرايط استفاده از آنتي بيوتيك ها گوشت بيشتري توليد مي كند و چربي گذاري پايين مي آيد.
در عين حال اين نگراني هميشه از جانب پزشكان مطرح مي شود كه مصرف آنتي بيوتيك ها در پرورش دام، بهداشت عمومي و سلامت انساني را به خطر مي اندازد، مخصوصا كه همان نوع آنتي بيوتيك هايي كه در دامها استفاده مي شود، در انسان هم براي درمان بيمارهاي عفوني مصرف مي شود.
باكتري هاي مقاوم شده در بدن دام ها ايجاد مي شوند و انسان از طريق خوردن گوشت، آشاميدن آب هاي آلوده به فضولات دامي و يا حتي مصرف محصولات باغي و زراعي كه كود داده شده به آنها حاوي باكتري هاي مقاوم بوده است، به اين اجرام آلوده مي شود. اجرام مقاوم شده همچنين مي توانند از طريق تماس مستقيم از دام يا فضولات دام به انسان سرايت كنند. در كشتارگاه ها هم اگر شرايط بهداشتي به خوبي رعايت نشود، تماس لاشه دام ها با محتويات شكم و ساير اجزاي آلوده بدن، سبب آلوده شدن گوشت مي شود.
در ايالت مينه سوتاي آمريكا موارد بيماري هاي انساني كه علت آنها باكتري هاي مقاوم شناخته شده اند رو به افزايش است و اين مي تواند يك اثر جهاني داشته باشد، زيرا كه اجرام مقاوم مي توانند از افرادي كه واجد آنها هستند چه بيمار و چه حامل نهفته، از راه هاي گوناگون به افراد سالم منتقل شوند و مقاومت ميكروبي را در جهان توسعه دهند. كودكان، سالمندان و افرادي كه سيستم ايمني ضعيفي دارند بيشتر در معرض خطر مقاومت هاي دارويي هستند.
تجويز مداوم آنتي بيوتيك ها به دام هاي توليد كننده، همچنانكه به منظور تسريع رشد به كار مي روند، زمينه ساز ايجاد مقاومت در باكتري ها نسبت به اين داروهاست. باكتري ها از راه هاي مختلفي نسبت به داروهاي ضدميكروبي مقاوم مي شوند كه به نوع دارو بستگي دارد. براي مثال در مورد سولفاناميدها كه يك دسته از آنتي بيوتيك هاي قديمي و مصنوعي هستند راه عمده بروز مقاومت از طريق تغيير مسير متابوليسمي در سلول باكتري است، زيرا سولفاناميدها در يك مسير متابوليسمي مشخص مربوط به توليد اسيدفوليك در باكتري ها مداخله مي كنند، بنابراين در اين اجرام مي توانند با تغيير اين مسير و انتخاب يك مسير ديگر جايگزين نسبت به سولفاناميدها مقاوم شوند، البته در برخي موارد هم ديده شده باكتري هاي مقاوم قابليت و توانايي استفاده از اسيدفوليك آماده را پيدا كرده اند - چيزي كه در شرايط عادي غيرممكن است- امروزه به دليل مصرف زياد سولفاناميدها طي ساليان متمادي، بسياري از سويه هاي باكتري ها نسبت به آنها مقاوم شده اند.
به هر حال در موارد ديگر باكتري ها با تغيير در نفوذپذيري جداره خود جلوي ورود داروهاي ضدباكتريايي را به داخل پيكر خود مي گيرند و يا همچنين با موتاسيون هايي كه در گنجينه ژنتيكي آنها تغييراتي را ايجاد مي كند توانايي توليد آنزيم هايي را پيدا مي كنند كه به كمك آنها مي توانند مولكول داروها را تجزيه و غيرفعال كند. راه آخري، علت عمده بروز مقاومت باكتري ها نسبت به پني سيلين است. اجرام موتاسيون يافته كه توانايي زنده ماندن در برابر آنتي بيوتيك را كسب كرده اند بنابر اصل انتخاب طبيعي باقي مي مانند و اجازه رشد و تكثير مي يابند و از راههايي كه گفته شد به ساير موجودات و انسان منتقل مي شوند.
طبق تحقيقات انجام شده در زمينه انواع باكتري هاي مقاوم و چگونگي برخورد با آنها كه به صورت يك مقاله در جلسه اي در شهر برلين در تاريخ ۱۷ اكتبر سال ۱۹۹۷ مطرح شد به سويه هاي مقاوم چهار باكتري اشاره شد كه به عنوان مهمترين اجرام مقاوم بيماريزا در انسان شناخته شدند. اين باكتري ها شامل سالمونلاكمپيلوباكترانتروكوك و اشريشياكلي هستند. در جلسه مذكور كه از ۷۰ متخصص پزشك و دامپزشك تشكيل شده بود، پزشكان با ذكر شرح حال بيماران مبتلا به انواع عفونت هاي سالمونلايي مقاوم تاكيد كردند كه مصرف آنتي بيوتيك ها در دامها بايد به حداقل برسد. دانشمندان در اين جلسه همچنين از روند افزايش مقاومت به فلوروكينولون ها اظهار نگراني كردند.
با توجه به معايبي كه مصرف آنتي بيوتيك ها به همراه دارد پژوهش هايي جهت يافتن موادي كه بتوانند جايگزين آنها شوند مدتي است كه آغاز شده و همچنان ادامه دارد و پيشرفت هايي در اين زمينه حاصل شده است. چنانكه پروبيوتيك ها پا به عرصه گذاشته اند و متخصصان زيادي صاحبان دامها را به استفاده از اين مواد به جاي آنتي بيوتيك ها تشويق مي كنند. پروبيوتيك ها مي توانند در عمل به خوبي آنتي بيوتيك ها باشند، در ضمن اثرات جانبي هم براي انسان و دام ندارند.
درمورد حل مساله گوشت هاي آلوده به باكتري هاي مقاوم در بعضي مناطق دنيا از روش اشعه دادن ياRadiation محصولات دامي استفاده مي شود. اشعه در عين حال كه باعث از بين رفتن باكتري ها مي شود مقداري از ويتامين هاي ضروري و آنزيم هاي مهم گوشت را هم تخريب مي كند، حتي مي تواند با تركيب مواد شيميايي موجود در گوشت، مواد سمي جديدي را به وجود آورد. ضمن اينكه هنوز بي خطر بودن اين روش از نظر تغذيه انسان ثابت نشده.
مناسب ترين راههاي پيشگيري از ايجاد مقاومت هاي دارويي:
عدم استفاده بي رويه و ناآگاهانه از دارو، استفاده از تركيبات جايگزين آنتي بيوتيك نظير پروبيوتيك در صورت امكان، استفاده موقتي از آنتي بيوتيك ها آن هم حتي الامكان از انواعي كه در انسان استفاده نمي شود يا كمتراستفاده مي شود. به كار بردن آنتي بيوتيك هاي كوتاه اثر به جاي انواع طولاني اثر، همچنين رعايت دوره لازم جهت دفع دارو از بدن دام، از زمان تجويز تا قبل از كشتار يا تا قبل از استفاده از شير احتمال باقيماندگي دارويي را كاهش مي دهد. مثلا به دنبال تجويز هر آنتي بيوتيك از هر راهي به گاوان شيروار شير بايد براي مدت زمان معيني دور ريخته شود كه اين زمان به نوع دارو بستگي دارد. با تجويز بنزيل پني سيلين، شير نبايد در طي تجويز و ۲۴ ساعت بعد از آخرين درمان، مورد مصرف قرار گيرد.
دامپزشكان بايد با در نظر گرفتن اهميت بهداشت و سلامت عمومي از تجويز بي لزوم آنتي بيوتيك ها به دام هاي مولد غذا خودداري كنند و همچنين با مشاوره و نظارت صحيح خود و دادن آگاهي هاي مربوط، صاحبان دام را نيز در اين راه با خود همگام كنند.
سارا ميرزايي 
دانشجوي دكتراي دامپزشكي 
منابع در دفتر روزنامه موجود است 

چهل و چهارمين كنگره علمي سالانه و يازدهمين كنگره بين المللي دندانپزشكي ايران با هدف ارتقاي سطح علمي دندانپزشكان ۲۵ تا ۲۸ فروردين ماه امسال در مركز همايش هاي جمهوري اسلامي برگزار مي شود. به گفته دكتر مسعود اجلالي - رئيس اين كنگره- اين كنگره قصد دارد علاوه بر برپايي پانل هاي تخصصي، رفع مشكلات مبتني بر مدارك و شواهد را همراه تجربيات دندانپزشكان كند تا آنان با هدف ارايه فعاليت هاي درماني مطلوب تر، از يافته هاي پژوهش ها در درمان بيماران بهره گيرند.
همزمان با برپايي اين كنگره، بيست و دومين نمايشگاه بين المللي تجهيزات، مواد و لوازم دندانپزشكي در محل دايمي نمايشگاه هاي بين المللي تهران (سالن هاي ۶ و ۷) آخرين دستاوردهاي اين رشته را به دندانپزشكان ارايه خواهد كرد.

وخامت وضعيت اقتصادي ممكن است سبب ايجاد تنش شديد در زن باردار شود. به گفته دكتر مهرداد صالحي، وجود سطح بالايي از تنش، اضطراب، درگيري و آشفتگي در مادر باردار احتمال ابتلاي كودك را در دوران پس از زايمان به اختلال بيش فعالي و كمبود توجه افزايش مي دهد.
بهتر است كه يكي دو ماه پيش از وضع حمل، زن و شوهر با هم براي تهيه وسايل نگهداري نوزاد اقدام كنند.
بسيار مهم است كه در اين دوران اگر خانواده با مشكلات اقتصادي مواجه است، شوهر به گونه اي رفتار كند كه احساس امنيت اقتصادي در همسرش حفظ شود.

رئيس سازمان پزشكي قانوني در جريان ديدار سرزده از دو مركز پزشكي قانوني شمال و غرب استان تهران، بر اجراي برنامه اتوماسيون اداري تاكيد كرد.
سيد شهاب الدين صدر در حاشيه اين ديدارها اهم فعاليت هاي اين سازمان در سال ۸۲، در زمينه خدمت رساني به مردم را شبانه روزي شدن مراكز پزشكي قانوني استان ها، ابلاغ دستورالعمل ارجاع اجساد به بيمارستان ها، تخصصي كردن كميسيون ها، تدوين و ابلاغ موارد مجاز سقط جنين برشمرد.
وي همچنين از اجراي آزمايشي طرح اتوماسيون اداري در مركز پزشكي قانوني شمال تهران خبر داد و اظهار اميدواري كرد كه با اجراي اين طرح، مدت انجام امور اداري مراجعان به يك چهارم تقليل يابد.

پژوهشگران دستگاهي ساختند كه مي تواند تغييرات پنهاني در سلول هاي بافت سينه زنان را پيش از آنكه توده اي در ماموگرافي ديده شود، مشخص كند.
پژوهشگران مركز پزشكي دانشگاه دوك در كاروليناي شمالي مي گويند كه اين دستگاه دوربيني است كه با استفاده از داروهاي هسته اي، دگرگوني هاي شيميايي در سلول هاي بافت سرطان سينه زنان را كه نمايانگر بدخيم شدن آنهاست، تشخيص مي دهد.
پژوهشگران اين طرح بر اين باورند كه اين دستگاه به ويژه براي تشخيص تومور در سينه هاي بزرگ كه اغلب استفاده از روش ماموگرافي براي آن كارساز نبوده، سودمند است.

پژوهش هاي دانشمندان نشان داد كه بچه هاي دو ساله يا كوچك تر، ۱۰ برابر بيشتر از سايرين در اثر مواجه شدن با حشره كش ها و ساير موادشيميايي موجود در محيط، به سرطان مبتلا مي شوند.
بر اساس گزارشي كه سازمان حفاظت از محيط زيست اعلام كرده است، اين بچه ها نسبت به ابتلاي سرطان هاي محيطي حساس تر هستند و بچه هايي كه در سنين ۲ تا ۱۵ سالگي بسر مي برند، سه برابر بيشتر مستعد ابتلا به سرطان هاي محيطي هستند.
مواجه شدن با خطرات محيطي در بچه هاي كوچك بسيار بيشتر است؛ چرا كه اين كودكان تمايل به قرار دادن اشيا در دهان خود دارند.

يك روش جديد موسوم به شست وشوي اسپرم، مردان مبتلا به ايدز را قادر مي سازد كه بدون به خطر انداختن سلامتي همسر خود، پدر شوند.
پژوهشگران بيمارستاني در انگلستان با بررسي شماري از افراد به اين نتيجه رسيدند كه با اين روش مي توان از انتقال ويروسHIV جلوگيري كرد. در اين روش، اسپرم قادر به حمل ويروس نيست، در حالي كه ويروسHIV مي تواند توسط مايع مني حمل شود.
پژوهشگران گفتند كه هيچ اثر و مدركي مبني بر وجود ويروس ايدز در نمونه هاي اسپرم موجود در مايع مني افرادي كه با اين روش صاحب فرزند شده اند، وجود نداشته است و در اين روش اسپرم فقط از وجودHIV پاك مي شود.