Hamshahri Newspaper

دفتر مركزي و منزل شخصي «احمد چلبي» عضو شوراي حكومتي و رهبرحزب كنگره ملي عراق در منطقه «منصور» واقع در غرب بغداد چندي پيش مورد تهاجم نيروهاي پليس عراق و بخشي از نظاميان آمريكايي قرار گرفت.
تعرض به دفتر مركز كنگره ملي عراق و منزل شخصي احمد چلبي در حالي است كه وزير دفاع عراق «عبدالامير علاوي» در اين منزل سكونت دارد.نظاميان مهاجم پس از اين اقدام، رايانه ها و مقدار زيادي مدارك و پرونده از اين دفتر و منزل شخصي برداشته و محافظان چلبي را خلع سلاح كردند.
بعد از اين حادثه «دان سينور» سخنگوي حاكم نظامي آمريكا در عراق در نشستي خبري در اين خصوص گفت: گزارش هايي مبني بر انجام برخي تحقيقات سر خود از طرف احمد چلبي در قضيه رسوايي «برنامه نفت در برابر غذا»! وجود داشت كه با درخواست وزارت دارايي عراق اقدام به تفتيش از منزل و مقر اصلي حزب كنگره ملي عراق صورت گرفته است.
اين حادثه با واكنش هاي بسياري از سوي اعضاي دفتر چلبي و اعضاي شوراي انتقالي روبرو گرديد.بعد از اين حادثه «احمد چلبي» عضو شوراي حكومتي عراق در يك مصاحبه مطبوعاتي تاكيد كرد از اينكه منزل و دفتر مركزي وي از سوي نيروهاي آمريكايي تحت بازرسي قرار گرفته است، احساس غرور مي كند.
احمد چلبي اداره تحقيقات فدرال آمريكا «اف.بي.اي» و سازمان اطلاعات مركزي اين كشور «سيا» را به در اختيار گرفتن امتيازات نفتي كه صدام به گروه هاي عربي اعطا كرده بود، متهم كرد و گفت آنها تمامي اسناد مهم را به سرقت برده اند!
وي ضمن متهم كردن آمريكا به ترور عزالدين سليم، رئيس دوره اي شوراي حكومت انتقالي عراق، گفت: فلوجه چراگاه بعثي ها شده است، چراگاه كساني كه مي خواهند با حمايت آمريكايي ها ما را ترور كنند.
روابط ومناسبات
احمد چلبي بانكدار قديمي كه بيشتر عمر و فعاليت هاي سياسي خود را در خارج از عراق گذرانده است، رهبر كنگره ملي عراق به شمار مي رود.
چلبي كه قبل از سقوط صدام و حمله آمريكا، از روابط بسيار نزديكي با پنتاگون برخوردار بود، رهبر گروهي است كه در اوايل دهه ۹۰ در جريان كنفرانس معارضين عراقي در منطقه صلاح الدين كردستان عراق به وجود آمد. آن هنگام قرار بود كه كنگره ملي عراق به صورت جبهه اي عمل كرده و محل تجمع تمامي معارضين باشد. اما پس از مدتي به تدريج به گروه خاص احمد چلبي تبديل شد.
چلبي كه طي سال هاي آخر عمر رژيم صدام، به طور مداوم بين لندن و واشنگتن در حال تردد بود، از قدرت لابي و چانه زني بالايي با مقام هاي آمريكايي برخوردار بود و مقام هاي آمريكايي نيز تلاش كردند تا از وي به عنوان محوري براي گرد آوردن بخشي از معارضان عراقي بهره گيرند. طي اين مدت بسياري از كمك هاي مالي و لجستيكي آمريكايي ها عليه صدام از طريق احمد چلبي به كار گرفته مي شد، اما شدت اختلافات بين وزارت خارجه آمريكا و پنتاگون، باعث محدود شدن اين كمك ها گرديد زيرا وزارت خارجه معتقد بود كه احمد چلبي اين كمك ها را در راه اموري غير از مبارزه با صدام و از جمله امور شخصي و گروهي هزينه مي كند.
نقطه ضعف ديگر چلبي در مقايسه با رهبراني چون حكيم، بارزاني، طالباني و جعفري حزب الدعوه اين بود كه او فاقد پايگاه هاي عملياتي در درون خاك عراق بود. گروه هاي مذكور به دليل برخورداري از هسته هاي فعاليت عملياتي و حتي نيروي شبه نظامي در درون خاك عراق، حاضر به پذيرش قيادت و رهبري چلبي نبودند و ترجيح مي دادند كه خود از زاويه اي مستقل وارد معادلات قدرت و بده بستان با بازيگران منطقه اي و بين المللي شوند.
چلبي براي برطرف كردن اين ضعف در يكسال آخر قبل از سقوط صدام به گروه جنبش سلطنت مشروطه به رهبري شريف علي وارث خاندان سلطنتي عراق نزديك شد و در دو كنفرانس لندن و صلاح الدين تلاش كرد تا اين گروه و شخص شريف علي را در خدمت اهداف خود بگيرد، اما هنگامي كه رژيم عراق سقوط كرد و شوراي حكومتي عراق تشكيل شد بين چلبي و شريف علي فاصله افتاد چون شريف علي با شوراي حكومتي عراق كه او را در درون خود نپذيرفته بود به مخالفت برخاست.از طرف ديگر احمد چلبي از سوي بسياري از كشورهاي همسايه عراق به عنوان يك متحد قابل اطمينان نگريسته نمي شود. اردني ها حتي با بازگشايي پرونده هاي قضايي چلبي، مدعي اختلاس و فساد مالي وي در جريان معاملات سال هاي گذشته او در اردن هستند. چلبي به طور متقابل طي ماه هاي اخير به شدت و با انرژي تمام عليه اردني ها و نقش آنها در معادلات عراق موضع گيري كرده است و حتي اعزام نيروهاي جديد پليس عراق براي آموزش در اردن را نكوهش كرده است.
سعودي ها و ساير كشورهاي عرب منطقه نيز اصولا از آنجايي كه حاضر به گسترش جدي مراودات خود با شيعيان عراق نيستند، از همين زاويه به روابط با چلبي مي نگرند.
در خصوص اين حادثه و اظهارات چلبي چند سناريو مطرح است كه مي تواند برخي زواياي پنهان آن را مشخص كند.
سناريوي اول، اين حادثه با توجه به وضعيت ناپايدار سياسي عراق از سوي شخص چلبي طراحي شده است تا بتواند روابط نزديك خود با آمريكا را تحت الشعاع قرار دهد و وانمود كند كه وي و كنگره ملي عراق از اقدامات آمريكا به هيچ وجه حمايت نمي كنند.
در اين راستا سخنان چلبي بعد از حادثه حمله قابل توجه است.
چلبي در مصاحبه با شبكه تلويزيوني العربيه گفت: اين جستجوها كه صبح پنجشنبه در منزل و محل كارم صورت گرفت، تمامي آنچه را كه نشان از رابطه من با آمريكايي ها داشت، از بين برد و ثابت كرد كه من با عراقي ها بوده ام!
اين سناريو با توجه به واقعيت موجود در عراق نمي تـواند به طور جدي مطرح شود، زيرا چلبي نمي تواند به عنوان يك عراقي و سياستمدار زيرك به يك ريسك خطرناك دست بزند.سناريوي دوم، تغيير سياست آمريكا در قبال كنگره ملي عراق به دلايل زير بوده است:
الف) گفته مي شود كه چلبي متهم است در مساله سلاح هاي كشتار جمعي رژيم صدام بزرگ نمايي كرده و همين امر موجب خصومت سازمان اطلاعات مركزي آمريكا و وزارت خارجه به وي شده است.
چلبي يكي از نزديكان وزارت دفاع آمريكا و به ويژه «دونالد رامسفلد» بود، اما به دنبال انتقال پرونده عراق از وزارت دفاع به وزارت خارجه آمريكا، كالين پاول كه دل خوشي از چلبي نداشت، زمينه بركناري وي را فراهم كرد، «بنابراين احمد چلبي قرباني درگيري ميان وزارتخانه هاي دفاع و امور خارجه آمريكا شد.»
ب) چلبي با فعاليت هاي «اخضر ابراهيميي» نماينده سازمان ملل در عراق مخالفت كرده است، در حالي كه واشنگتن اميدوار بود كه ابراهيمي نقش خود را در انتقال قدرت به مردم عراق به خوبي ايفا كند.
ج) مخالفت چلبي با به كارگيري مجدد بعثي ها و لزوم استفاده از معارضان نظام سابق در ارتش و سازمان هاي دولتي بود.
سناريوي سوم، برخي معتقدند كه رقابتهاي بين عدنان پاچه چي سني (نظامي كهنه كار ارتش سابق عراق) و چلبي شيعي باعث شده است كه پاچه چي كه از حمايت كشورهاي عربي برخوردار است براي حذف چلبي به آمريكا و دولتهاي عربي فشار بياورد. آنها رفتار دولت اردن در قبال چلبي را يادآوري مي كنند. شاه اردن كه از متحدان مهم آمريكا محسوب مي شود، در ديدار با جرج بوش، وي را از پرونده اختلاس ۲۰۰ ميليون دلاري چلبي از بانك «پيترا» در اردن و محكوميت غيابي وي به زندان با خبر كرد و اين مساله موجب شد كه بوش دستور توقف همكاري با چلبي را صادر كند.سناريوي چهارم، طرفداران اين سناريو معتقدند كه درك درست چلبي از شرايط موجود در عراق و نزديكي به مركز مذهبي شيعيان در نجف، از سوي مقامات آمريكايي خوش نيامده است و همين عدم همسويي با واشنگتن به رغم دريافت كمكهاي مالي فراوان، باعث شده است آنها اولا كمك مالي خود را به نقل از ولفو ويتز قطع كنند، ثانيا به اقدامات تحقيرآميز عليه چلبي دست بزنند.
سناريوي پنجم، چلبي به تازگي در صدد جذب طرفداران داخلي و منطقه اي براي خود بوده است و اقدام به ارايه اطلاعات به برخي كشورهاي همسايه از جمله ايران درباره فعاليت هاي نيروهاي اشغالگر كرده است.از برآيند حادثه فوق چنين برمي آيد سياست آمريكا نسبت به چلبي و كنگره ملي عراق در حال تغيير است (سناريوي دوم) و اين تغيير با زمينه هاي خاصي در قالب سناريوي پنجم طرح شده است.طرح همكاري اطلاعاتي چلبي با ايران (سناريوي پنجم)، فاقد پشتوانه تحليلي است.
اولين بار شبكه خبري فاكس نيوز و هفته نامه نيوزويك آمريكا در گزارشي مدعي شدند كه ممكن است احمد چلبي اطلاعاتي كه به وسيله آمريكا طبقه بندي شده است را به ايران تحويل داده باشد و لذا سازمان اطلاعات مركزي آمريكا (سيا) نسبت به نزديكي بيش از اندازه احمد چلبي، رئيس كنگره ملي عراق به مقامات ايران، نگران و مشكوك است، آنها معتقدند كه پس از جنگ عراق، روابط چلبي با ايران بيشتر شده است.
برخي معتقدند آنچه كه باعث شده چلبي مورد غضب آمريكا قرار گيرد، جهت گيري هايي است كه در يك ماه گذشته از سوي وي در خصوص تحولات عراق اتخاذ شده است.
در اين خصوص دكتر فرجي راد، كارشناس مسايل عراق به خبرنگار ايرنا گفت: «اتهامات اخير به احمد چلبي در خصوص ارايه اطلاعات به ايران، بيشتر به يك شوخي شبيه است، چرا كه اين نوع اتهامات با توجه به موضع اخير آمريكا در عراق نسبت به ايران، بيشتر مصرف داخلي دارد.»
وي معتقد است، شرايط آمريكا در عراق به گونه اي است كه مي خواهد با اين بهانه ها، از يك سو چلبي و كنگره ملي عراق را به تدريج از صحنه سياسي عراق حذف نمايد و از سويي ديگر مانورهاي تبليغاتي خود را عليه ايران تقويت كند.
اين كارشناس افزود: چلبي و اعضاي كنگره ملي عراق، در طول چند سال گذشته نسبت به ساير گروه هاي معارض سابق كمترين تعامل را با ايران داشته است و برعكس با آمريكا داراي بيشترين و گرم ترين مناسبات بوده است، بنابراين طرح اين موضوع از سوي برخي محافل عربي و غربي، يك مانور مسموم تبليغاتي است.