مسوولا ن آموزش و پرورش مي گويند: شهريه مدارس به هيچ وجه بيشتر از ۷۰۰-۶۰۰ هزار تومان نمي شود، اما...!
همين اما مبناي شهريه هاي نجومي است!
سهيلا بيگلرخاني 
براي نسل ما كه دوازده سال بدون پرداخت شهريه هاي جورواجور درس خوانديم و تازه در دانشگاه با مفهوم آزاد و دولتي آشنا شديم، پرداخت سالانه چيزي حدود ۲ ميليون تومان براي يك سال تحصيل باورپذير نيست.
اما پدر ومادرهاي امروزي از همان بدو تولد فرزندشان حساب وكتاب مدرسه رفتن و دانشگاه را دارند. وقتي هنوز در جامعه اي تب تحصيلات عاليه فروكش نكرده باشد، طبيعي است كه بازار مدرسه هايي با سطح آموزش بالا داغ خواهد شد.
درست است كه هر كه طاووس خواهد جور هندوستان كشد و لابد پدر و مادرهاي پولدار و خواهان رشد تحصيلي فرزندانشان بايد پيه شهريه هاي گران را به تن بمالند، حتي اگر قاعده اي بر تعرفه شهريه هاي مدارس غيرانتفاعي حكمفرما باشد.
در حال حاضر بر اساس منطقه بندي براي مدارس غيرانتفاعي تهران شهريه هايي تعريف شده است. هر چند كمتر مدرسه اي به اين تعرفه ها اكتفا مي كند. «براي شهريه سال قبل پسرم يك ميليون و ۸۰۰ هزار تومان پرداختم.» اين را خانمي ميانسال مي گويد. او امسال هم از شهريه دبيرستان پسرش مطمئن نيست. روز ثبت نام حتي الامكان مقدار بيشتري پول با خود بر مي دارد. «يك دفعه وسط كار شايد گفتند، بايد فيش ديگري را هم واريز كنم، آن وقت بي دليل معطل مي شوم.»
به گفته وي با آنكه شهريه ثابت مدرسه بر اساس تعرفه هاي آموزش و پرورش دريافت مي شود، اما هميشه بهانه هاي ديگري مثل كلاس هاي فوق برنامه و تقويتي براي دريافت پول بيشتر وجود دارد.
اول قصه يا اول غصه 
از خرداد سال ۱۳۶۷ پس از تصويب مجلس، مدارس غيرانتفاعي در كنار مدارس دولتي شروع به كار كردند. ابتدا قرار بود اين مدارس فضاي رقابتي در آموزش و پرورش ايجاد كنند، همچنين از بار تصدي گري دولت نيز بكاهند. با اين حال پس از گذشت بيش از ۱۵ سال، تنها اثر ملموس تاسيس اين مدارس افت كيفيت تدريس در مدارس دولتي بود. اكنون ۱۱ درصد مدارس كل كشور غيرانتفاعي هستند و مجموعا ۶/۳ درصد از دانش آموزان كل كشور در اين مدارس درس مي خوانند.
بر اساس آماري كه حسن مسعودي مدير كل دفتر پشتيباني و توسعه مدارس غيرانتفاعي ارايه مي دهد، در سال تحصيلي ۸۳-۸۲، يك ميليون و ۴۰ هزار دانش آموز در مدارس غيرانتفاعي كشور درس مي خوانند كه از اين ميزان ۳۷ درصد دختر و ۶۳ درصد پسر هستند. مسعودي مي گويد: «حدود ۱۳هزار و ۵۰۰ مدرسه غيرانتفاعي در كل ايران فعاليت مي كنند.»
با آنكه مدارس غيرانتفاعي با ارايه سطح بالاتر آموزش و امكانات اقبال خوبي ميان مردم داشته اند اما هنوز ظرفيت اين مدارس كامل نيست. به طوري كه در مقطع ابتدايي ۳۰ درصد از ظرفيت مدارس اين مقطع عملا خالي است، در مقطع راهنمايي ۱۰ درصد و در مقطع متوسطه ۳۳ درصد از ظرفيت مدارس اين مقطع خالي است. به گفته مسعودي موفقيت هر يك از اين مدارس به پر شدن ظرفيتشان است. اگر ظرفيت كامل شود هم خدمات و هم كيفيت كار ارتقا پيدا مي كند. تجميع امكانات محدود آموزشي در مدارس غيرانتفاعي پيامدهايي هم داشته، از آن جمله پذيرش ۶۰ درصد از دانش آموزان اين مدارس در دانشگاه است. «سال ۸۲-۸۱، حدود ۸۲ هزار نفر ازدانش آموزان فارغ التحصيل مدارس غير انتفاعي در دانشگاه ها پذيرفته شدند و حدود ۸۰ هزار نفر از دانش آموزان اين مدارس نيز حايز رتبه اول تا سوم در مسابقات مختلف علمي و فرهنگي شدند.
از طرفي در اين سال ها از كيفيت آموزش در مدارس دولتي كاسته شده است. والدين دانش آموزان مدارس دولتي از اينكه ناچارند براي بالا بردن توان علمي و جبران مافات آموزش و پرورش هزينه هايي هم براي كلاس هاي تقويتي فرزندانشان كنار بگذارند ، گله مند هستند.
بچه  پولدارهاي مظلوم
اين يك واقعيت است كه شهريه هاي سنگين و متفاوت والدين را مجبور كرده به خاطر موفقيت تحصيلي فرزندانشان از شكم خود و خانواده بزنند. اما واقعيت بزرگتر اين است كه بر خلاف تصور افكار عمومي، اكثريت مشتريان مدارس غير انتفاعي بچه پولدارها نيستند.
براساس آماري كه اداره كل مدارس غير انتفاعي ارايه مي دهد، حدود ۷۵ درصد از دانش آموزان اين مدارس متعلق به طبقه متوسط جامعه هستند.« ۲۵ درصد اولياي دانش آموزان اين مدارس كارمند، ۲۵ درصد فرهنگي و دانشگاهي، ۲۴ درصد كسبه ومشاغل آزاد جزء ، ۱۵ درصد اقشار كم درآمد و بي درآمد، يك درصد فرزندان مديران ارشد و۱۰درصد از طبقه مرفه هستند. با اين حساب اگر فرزندان مديران ارشد را به حساب نياوريم، تنها ۱۰ درصد از دانش آموزان مدارس غير انتفاعي به قول معروف بچه  پولدارند.
و اما نكته اي هم درباره ميزبانان بچه هاي طبقه متوسط. براساس آمار اداره كل مدارس غير انتفاعي ۶۵ درصد از موسسان اين مدارس مدرك ليسانس و بالاتر دارند، ۲۲ درصد فوق ديپلم و ۱۳ درصد هم ديپلمه اند.
شهريه هاي اما و اگردار
با اين اوصاف نظارت بر شهريه هاي مدارس غير انتفاعي اهميت ويژه اي مي يابد. امسال اداره كل دفتر پشتيباني و توسعه مدارس غيرانتفاعي وزارت آموزش و پرورش، قواعد جديدي را براي دريافت شهريه طراحي كرده است. براساس اين قواعد با آنكه شهريه ثابتي براي مدارس غير انتفاعي تعريف نمي شود، اما آموزش و پرورش نظارت بيشتري بر تعرفه ها دارد، البته اين نكته اي است كه طراحان عنوان مي كنند.
مسعودي مي گويد:« شهريه مدرسه به پيشنهاد موسس و باتوجه به سطح آموزش، ارزيابي هزينه هاي سال گذشته مدرسه و همچنين برنامه هاي سال آينده پيشنهاد مي شود و در صورت تاييد آموزش و پرورش به مدارس ابلاغ خواهد شد.» اين قاعده قرار است، در كل كشور به اجرا درآيد. بر همين اساس كميسيون هايي به رياست رئيس آموزش و پرورش شهرستان يا منطقه در مناطق مختلف كشور تشكيل مي شود. اعضاي اين كميسيون عبارتند از: مسوول پايه (مقطع)، دو نفر از شوراي هماهنگي موسسان منطقه و معاونان منطقه اين كميسيون گزارش موسس را بررسي كرده و سپس رقمي را به عنوان شهريه اعلام مي كند.»
به گفته مسعودي براي سهولت كار كميسيون ها در برخي از مناطق، مدارس با رعايت شاخص ها گروه بندي مي شوند. همچنين هزينه هاي امكانات ديگر مدرسه با موافقت بين موسس و رئيس منطقه اخذ خواهد شد. به اين منظور فرم هايي نيز طراحي شده است.
مسعودي مزاياي اين طرح را در شفاف شدن شهريه ها و دريافت پول متناسب با ارايه خدمات مي داند.
«پس از اجراي اين طرح ممكن است شهريه بعضي از مدارس حتي كمتر هم شود. در مقابل، شهريه برخي افزايش يافته و تعدادي هم تغييري نمي كند.»
با اين حال مسعودي همچون ديگر مسوولان وزارت آموزش و پرورش و مانند سنوات گذشته امكان دريافت شهريه هاي نجومي را منتفي مي داند. «شهريه مدارس به هيچ وجه بيشتر از ۷۰۰-۶۰۰ هزار تومان نمي شود.»
اما... اين مقام مسوول سخن از امايي به ميان مي آورد كه مبناي شهريه هاي نجومي است «اما بايد بين شهريه آموزش و هزينه امكانات اضافي تفاوت قايل شد. وقتي مدرسه لابراتوار زبان يا آزمايشگاه هاي فردي در اختيار دانش آموزان مي گذارد يا هر روز به بچه ها ناهار گرم مي دهد يا مرتب بچه ها را به اردو مي برد يا معلمي مرتبط با رشته تدريس استخدام مي كند، قاعدتا هزينه اين امكانات را نيز بايد از دانش آموزان بگيرد. پولي كه مردم به عنوان شهريه به مدارس مي دهند، يك بخشي شهريه ثابت و بخشي هزينه فوق برنامه است. گذشته از اين قرار شده هزينه هاي اين برنامه و همچنين اجرا شدن يا نشدن آن در انجمن اوليا به تصويب پدر ومادرها برسد بعد در قالب توافقنامه به كميسيون رفته و ابلاغ شود. به اين ترتيب والدين مي دانند هزينه چه چيزي را پرداخت مي كنند» آخر اين قصه همان اعداد نجومي است.
حرفه اي نه چندان پولساز!
اداره كل مدارس غيرانتفاعي آماري را ارايه داده كه به قاعده بايد باور ما را در مورد درآمدهاي ميليوني موسسان مدارس غيرانتفاعي فرو بريزد. اين آمار حكايت از آن دارد كه كمتر از ۵۰ درصد كساني كه موفق به گرفتن موافقت اصولي راه اندازي مدرسه غيرانتفاعي شده اند، مدرسه تاسيس كرده اند. «تاكنون حدود ۲۸ هزار موافقت اصولي تاسيس مدرسه صادر شده، با اين حال چيزي حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ مدرسه راه اندازي شده است.»
آمار انصراف ها به زعم كارشناسان اين اداره حكايت از هزينه بالاي راه اندازي مدرسه و سود اندكآنها دارد، اما اين تنها يك روي سكه است و برخي معتقدند گرفتن موافقت اصولي براي مدرسه غيرانتفاعي بسيار سخت است. نه تنها به خاطر بوروكراسي پيچيده در وزارت آموزش و پرورش، بلكه به دليل سودآوري كلان اين واحدهايآموزشي است.

وقتي رسيديم بم نمي دانستيم چه كنيم ، حتي وقتي برگشتيم هم نمي دانستيم كه بايد برگرديم يا بمانيم ، اما حالا  همه ما روزنامه نگاراني كه در بم بوديم مي دانيم كه در آن شرايط بحراني خودمان نبوديم ،گم شدن در بحران زلزله، بحران بلاياي طبيعي و غيره و ذالك كه با همه خسارت هاي مالي و جاني زيادي كه در كشور ما به همراه دارد، براي جماعت روزنامه نگار اسباب خير شد، چرا كه برگزاري كلاس هاي آموزش مديريت بحران را براي اين جماعت در پي داشت.
اين يك واقعيت است كه بازار مطبوعات در كنار وقوع زلزله يا هر حادثه طبيعي ديگري داغ مي  شود اما با همه هجوم خبري كه موجبات رضايت اهل مطبوعات را ايجاد مي  كند همان اندازه هجوم شايعات نيز موجب مخاطره در كار خبري مي  شود و همين جاست كه يك رسانه با تشخيص درست خود و هدايت خبري و مديريت كارآمد مي  تواند اعتماد مخاطبان را براي آينده نسبت به رسانه خود تضمين كند. در حالي كه بارها شاهد بوديم اكثر رسانه هاي ما در موقعيت بحران به قولي دست وپاي خود را گم مي  كنند.
مركز مطالعات و تحقيقات رسانه  نيز شايد به همين دليل درصدد برآمد تا با برگزاري كلاس هاي «مديريت بحران» به آموزش مديريت خبري در ماجراي وقوع بلاياي طبيعي چون زلزله بپردازد. جلسه اول اين كلاس ها در مورد «مباني لرزه شناسي» كه توسط دكتر ساسان عشقي، مدير گروه سازه هاي خاص پژوهشگاه  بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله، تدريس شد به بررسي منشا زلزله، شدت زلزله و تعاريف مفاهيم پايه اي زلزله كه مي  تواند در تهيه گزارشات مستند و علمي تاثيرگذار باشد پرداخت.
اين كلاس ها كه تا دهم مردادماه ادامه دارد روزهاي زوج در مركز تحقيقات و مطالعات رسانه  با حضور نمايندگاني از مطبوعات و خبرگزاري ها برگزار مي  شود.
در ديگر جلسات اين دوره از كلاس ها دكتر حسن نمكدوست استاد ارتباطات و عضو هيأت علمي دانشكده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي نيز به مباني كلي روزنامه نگاري بحران مي  پردازد. همچنين دكتر محكي استاد ارتباطات دانشكده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي نيز درجلسات بعدي اين دوره از كلاس ها در خصوص مسايل عملياتي زلزله بعد از رخ دادن بلاياي طبيعي نيز به ارايه مباحث خود مي  پردازد.
دكتر سيد وحيد عقيلي، معاونت آموزشي مركز مطالعات و تحقيقات رسانه در مورد دليل برگزاري اين كلاس ها مي  گويد: «حوزه هاي مختلف روزنامه نگاري مي  طلبد تا روزنامه نگاران آن بخش ها به صورت تخصصي آموزش ببينند. همان طور كه روزنامه نگاري جنگ و عكاسي خبري جنگ وجود دارد بايد در مقاطع بحران نيز روزنامه نگاران به شكل تخصصي آموزش ببينند تا با مفاهيم اوليه آن حوزه آشنا شوند.»
به هر حال آشنا كردن مردم با مسايل مربوط به زلزله و مسايل ناشي از آن نبايد محدود به زمان بعد از زلزله شود و اين وظيفه مطبوعات است و وظيفه روزنامه نگاران آموزش ديده در اين بخش.دكتر عقيلي مي  گويد: قصد داريم كه يك روانشناس را هم در يكي از جلسات دعوت كنيم تا در مورد ترس از زلزله، اضطراب ناشي از آن و حتي خصوصيات روزنامه نگاران در انتقال اين مساله صحبت كند.»در اين دوره از كلاس هاي مركز مطالعات و تحقيقات رسانه از ۲۲ روزنامه كثيرالانتشار و حدود ۱۱ خبرگزاري فعال و همچنين واحد مركزي خبر دعوت شده است.گرچه همه نمايندگان اين رسانه حضور نداشتند اما كلاس كوچك مركز مطالعات و تحقيقات رسانه واقع در خيابان پاكستان پر از روزنامه نگارها و خبرنگارهايي  بود كه دلشان مي  خواست اعتماد مخاطبان را جلب كنند.

يك خبر خوش براي علاقه مندان سفر به شمال آن هم از راه جاده چالوس؛ قرار است جاده چالوس از اول مردادماه به روي مسافران تابستاني گشوده شود.
بعد از تخريب يكي از زيباترين جاده هاي دنيا توسط زلزله مازندران مسوولان ستاد زلزله و متوليان راهسازي كشور از مسدود شدن اين جاده، براي اجراي عمليات بازسازي خبر دادند.ريزش كوه به قدري سهمگين بود كه هيچ اميدي براي آزادسازي اين جاده وجود نداشت. اما اخيرا مسوول ستاد حوادث غيرمترقبه استان مازندران اعلام كرد كه با توجه به بازسازي بخش اعظمي از جاده چالوس - كرج از اول مردادماه اين مسير به روي خودروها و مسافران تابستاني باز مي شود.ظاهرا پيشرفت كار خوب بوده و در نقاط بحراني و حادثه ديده جاده چالوس، طي چند روز باقيمانده از تيرماه ديگر اقدامات تكميلي جهت بازگشايي مجدد انجام مي شود.

احتمالا از اين پس ديگر استفاده از دفترچه بيمه ديگران ساده نخواهد بود. به اين ترتيب كار و كاسبي كساني كه فاميلي از يك دفترچه بيمه استفاده مي كنند، كساد مي شود. سازمان تامين اجتماعي قرار است كارت هوشمند را جايگزين دفترچه هاي بيمه كند. دكتر شريف زادگان مديرعامل سازمان تامين اجتماعي گفته، در حال حاضر چگونگي جايگزين شدن كارت هوشمند به جاي دفترچه بيمه در دست بررسي و مطالعه است و هنوز سيستم لازم راه اندازي نشده.وي افزود: «كارت هوشمند در دنيا به نوعي يك كارت شناسايي محسوب مي شود. جايگزيني كارت هوشمند به جاي دفترچه بيمه نيازمند بودجه خاصي است كه اميدواريم اين بودجه فراهم شود.»به گفته شريف زادگان، اگر طرح اوليه كارت هوشمند در شوراي عالي بيمه به تصويب برسد، به صورت آزمايشي اجرا خواهد شد. گويا در حال حاضر، بيشتر كشورهاي دنيا از سيستم كارت هوشمند در بخش درمان و شناسايي بيمه شدگان خود استفاده مي كنند.

يك خبر خوش براي مستمري بگيران تامين اجتماعي. اگر نيازمند مبلغ بالايي پول هستند و يا اگر مي خواهند خريد كلي كنند، كافي است تا پايان مردادماه منتظر بمانند، چون مدير كل تامين اجتماعي تهران بزرگ وعده داده است كه ؛ اضافه حقوق ۲۰۷ هزار توماني مستمري بگيران تحت پوشش اداره كل تامين اجتماعي تهران تا پايان مردادماه، يكجا پرداخت مي شود. مجيد روزيفراخ گفته، با ابلاغ تصويب نامه هيات وزيران مبني بر افزايش ۵/۱۵ درصدي كليه مستمري  هاي بازنشستگي، از كار افتادگي كلي و مجموع مستمري بازماندگان كه تا سال ۸۲ برقرار شده اند، سازمان تامين اجتماعي اين افزايش را از زمان پرداخت حقوق مردادماه اعمال كرده و مستمري بگيران مي توانند، همزمان با دريافت حقوق خود، مبلغ افزوده شده مربوط به ۴ماهه اول سال را هم دريافت كنند. نگفتيم، مي توانيد با اين اضافه حقوق برويد، خريد كلي.