گزارش هاي سازمان هاي زيست محيطي نشان مي دهد سدسازي بي رويه، بزرگترين و مهمترين رودخانه هاي جهان، يانگ تسه در چين، لاپلاتا در آمريكاي جنوبي و دجله و فرات در خاورميانه را تهديد مي كند. در اين گزارش ها مشخص شده كه ۲۲۷ رودخانه بزرگ جهان به وسيله سدهاي غيراصولي تكه تكه شده اند و اين روند باعث نابودي زمين هاي خيس و باتلاقي، كاهش گونه هاي آب شيرين - ازجمله دلفين هاي رودخانه اي، ماهي ها و پرندگان - و انتقال يا مهاجرت اجباري ده ها ميليون انسان شده است.
رودخانه يانگ تسه يكي از مخاطره آميزترين هاست؛ ۴۶ سد بزرگ بر روي آن ساخته شده يا در دست ساخت و طراحي است. دانوب و آمازون نيز وضع بهتري ندارند. براساس گزارش هاي اين سازمان ها، ظاهرا دولت ها توصيه هاي كميسيون جهاني سدها (WCD) را در پروسه هاي سدسازي خود ناديده مي گيرند. بدين ترتيب، منافع حاصل از ساخت سدها - همچون انرژي، آبياري و خدماتي كه در جهت كنترل سيل مي د هند - اغلب در مقابل تاثيرات منفي زيست محيطي و اجتماعي آنها كمرنگ مي شود. به عنوان مثال، بيشتر آب تهيه شده به وسيله سدها به سبب نبودن سيستم هاي آبياري كارآمد كشاورزي نابود مي شود - ميزان اين آب هاي هرز، سالانه ۱۵۰۰ تريليون ليتر است. اين مقدار ۱۰ برابر آب مصرفي كل قاره آفريقا در طول سال است.
دكتر اوته كولير، متخصص سد، گفت: «سد هم رحمت است و هم لعنت- منافعي كه از آنها حاصل مي آيد اغلب به بهاي ضررهاي بزرگ زيست محيطي و اجتماعي تمام مي شود.»
گزارش ها حاكي است كه جوامع پايين رودها بيش از همه از وجود سدها رنج مي برند. رودخانه ها خشك مي شوند و ماهي ها از بين مي روند. پايين رودي ها با خشكرود چه بايد بكنند جز ترك زادگاه خويش؟ سدها تعادل اكولوژيك رودخانه ها را نيز، با تهي كردن آب از اكسيژن و مواد مغذي، به هم مي زنند و بر مهاجرت و تكثير ماهي ها و ديگر گونه هاي آب شيرين تاثير منفي مي گذارند.
حرف امروز متخصصان اين است: سدسازي آخرين گزينه است، يعني زماني بايد اقدام به سدسازي كرد كه هيچ انتخاب بهتري وجود نداشته باشد. در آن هنگام نيز بايد كليه استانداردهاي تعريف شده بين المللي (به ويژه استانداردهاي( WCD رعايت شود.

گرايش به اكوتوريسم در كشورهاي مختلف روزبه روز بيشتر مي  شود. كشور پرتغال نيز با همكاري WWF اقدام به برنامه ريزي گسترده اي براي اكوتوريسم كرده است.
توسعه، بخشي از اين پروژه همه جانبه است كه منطقه اي معادل ۵۳۰۰ هكتار را پوشش مي  دهد و اقامت، حفاظت از طبيعت، احياي جنگل و خانه سازي و حمل و نقل پايدار و موافق محيط زيست را دربر مي گيرد.
در بخش اول اين طرح يك ميليارد يورويي كه در جنوب ليسبون انجام مي  شود، ساخت يك اقامتگاه سنتي توريستي- كه تمامي انرژي مورد نياز آن تجديدپذير و ميزان زباله هاي توليدي آن بسيار حساب شده و كم خواهد بود و از جمع آوري آب باران و تصفيه آب هاي هرز براي تامين آب مورد نياز و ديگر تمهيدات براي تامين انرژي و... استفاده مي  شود- آغاز شده است. ميزان زباله ها و مصارف آب و انرژي در اين مجموعه اكوتوريستي ۵ درصد ميانگين مصرف، مردم پرتغال است.
به علاوه بيشتر غذاي مورد نياز توريست ها از منابع محلي تامين مي  شود. طرح هايي در دست اجراست كه طي آن شبكه پايدار حمل و نقل نيز در اين مجموعه به كار گرفته شود- مثل وسايط نقليه اي كه بدون استفاده از بنزين كار مي  كنند و احداث جاده مخصوص دوچرخه سواري در تمام مجموعه و... هدف از اين طرح آن است كه هيچ كس در اين مجموعه از خودرو شخصي استفاده نكند.
اين پروژه شامل يك پناهگاه طبيعي ۴۸۰۰ هكتاري است كه در آن كريدورهاي زيستگاهي ، مناطق حفاظت شده پيراموني را به هم متصل مي  كندو جايگاه امني براي پرندگان لانه گذار آسيب پذيري چون عقاب بونلي (Bonelli Eagle) فراهم مي  سازد. اين پايگاه همچنين محل يكي ازبزرگترين پروژه هاي احياي جنگل است كه توسط بخش خصوصي سرمايه گذاري شده و در نظر دارد جنگل هاي بومي- از درختان بلوط چوب پنبه اي و كاج چتري- را جايگزين جنگل هاي اوكاليپتوس و كاج هاي غيربومي كند.
به نظر كارشناسان، ظرف ۲۰ سال درآمد توريسم در مديترانه به ارقام بالايي خواهد رسيد و سالانه حداقل ۱۷۵ ميليون نفر از اين منطقه كه«ماتادسسيمبرا» نام دارد ديدار خواهند كرد!
دكتر كلودمارتين، كارشناس اكوتوريسم در پرتغال گفت: «توريسم از سرمايه هاي طبيعي ما تغذيه مي  كند و مي  تواند تاثيرات منفي بر محيط زيست داشته باشد. مدل هاي جديد، مثل ماتادسسيمبرا، مشكل را حل مي كند و مي  توان آن را توريسمي زنده و حياتي دانست كه دست در دست توسعه پايدار پيش مي  رود.»
پروژه فوق الذكر اولين طرح از يك سري برنامه بلندپروازانه و هدفمند توسعه پايدار است كه توسط دولت پرتغال و با همكاري WWF و پروژه خانه سازي پايدار Bed ZED لندن انجام مي  شود. (قبلا طي گزارش مفصلي در صفحه «زيباشهر» اين روزنامه، خوانندگان را با روش هاي خانه سازي پايدار «بد-زد» آشنا ساخته ايم.)
اين روش ها براي رسيدن به توسعه پايدار در كنار توريسم و اكوتوريسم سود آور و پايدار مي  تواند سرمشق بسيار خوب و قابل تقليدي براي همه كشورهايي كه در پي دستيابي به فرآيندهاي پيشرفته در اين صنعت هستند، باشد.

اولين روز جمعه مردادماه؛ پيش به سوي دماوند.
به منظور درخواست معرفي قله دماوند به عنوان مظهر آثار طبيعي كشور و معرفي روزي ملي در پاسداشت اين اثر ارزشمند ملي، صعودي عمومي بر فراز اين قله با شعار «ايراني بر بام ايران» در روز دماوند برگزار خواهد شد.
عبيري دبير خبري اين روز گفت: «اين صعود از تاريخ ۳۱ تيرماه تا دوم مردادماه برگزار خواهد شد و همزمان با آن پاكسازي هم انجام خواهد گرفت و به دليل اينكه اين بزرگداشت همزمان با وفات حضرت فاطمه(س) است گروه پيشتازي پرچم سبزي را بر فراز اين قله خواهند افراشت.» اين روز به همت فدراسيون كوهنوردي و هيات كوهنوردي استان تهران و هيات بانوان و هيات هاي كوهنوردي شهرستان هاي تابعه استان وگروه هاي كوهنوردي و نيز تشكل هاي زيست محيطي و ساير علاقه مندان با همكاري اداره كل تربيت بدني استان تهران و شهرداري تهران برگزار مي   شود.
علاقه مندان به شركت براي كسب اطلاعات بيشتر مي  توانند با شماره تلفن ۷۶۳۰۰۳۲ تماس حاصل كنند.