دوشنبه ۲۷ مهر ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۵۲۹
جشن تولد براي يك سرود
اي ايران 60 ساله شد
020286.jpg
اي ايران بي  گمان گفتني هاي زيادي دارد. اينكه دقيقا در چه مقطعي ساخته شد؟ آيا پيش از آن، ذهنيتي براي اين كار وجود داشت؟ دكتر گل گلاب، و روح الله خالقي چگونه با هم همكاري مي   كردند؟
هوشنگ ساماني 
درست 60 سال پيش در چنين روزي، 27 مهر 1323، سرودي متولد شد كه در طول شش دهه پس از آن عملا به ترجمان وطن دوستي ايرانيان تبديل شد. در واقع استفاده از عنصر فرهنگي و در اينجا موسيقي، به مثابه حربه اي براي مبارزه، اعتراض و حركتي بود كه از نهضت مشروطيت آغازيدن گرفت و در دهه هاي پرتب و تاب قرن اخير بارها خود را نشان داد. تصنيف معروف از خون جوانان وطن ساخته عارف قزويني را مي توان نخستين نمونه از آثار موسيقايي با گرايش ميهني قلمداد كرد. وجه مشخصه تمام آثار ملي، ميهني و حماسي در حوزه موسيقي، پيدايش بسترهاي مناسب براي آفرينش هنري است، به طوريكه همان آثار در شرايط معمولي امكان وجود نمي يافتند.
بر اين اساس سوم شهريور سال 1320 خورشيدي، سرآغاز تحولات عميق در تمام شئون زندگي ايرانيان مي شود. ارتش سه كشور متفق در جنگ جهاني دوم، طبق يك نقشه از پيش تعيين شده و پنهاني، خاك ايران را از شمال و جنوب مورد تعرض نظامي قرار مي دهند و اين در حالي است كه دولت ايران، بارها موضع بي طرفي خود را به طرفين جنگ اعلام كرده است. در فاصله چند روز نقاط مهم كشور از جمله پايتخت به صحنه اي براي رژه چكمه پوشان روس، انگليس و آمريكا تبديل مي شود؛ صحنه اي كه براي هر ايراني غيرتمند دردآور و خفت بار است. آنان كه اسلحه اي در دست دارند و براي دفاع از خاك ميهن منتظر بخشنامه نيستند، مختصر مقاومتي مي كنند. گرچه تلاش پراكنده و ضعيف آنها در مقابل ارتش مجهز متفقين راه به جايي نمي برد.
كمي اين سوتر و در قلب پايتخت، اهل فرهنگ و هنر نيز دست كمي از سربازان مرزي ندارند و به همان مقدار از اشغال نظامي كشور تلخ كامند، پس دست به اسلحه خود مي برند و حماسه اي جاودان خلق مي شود. شادروان دكتر حسين گل گلاب ترانه سراي معروف و زنده ياد روح الله خالقي آهنگساز نامي در فضاي دردآلود اشغال ميهن، مي سازند و مي سرايند:
اي ايران، اي مرز پرگهر
اي خاكت سرچشمه هنر
دور از تو انديشه بدان 
پاينده ماني تو جاودان 
شرايط ويژه كشور در سال هاي پس از شهريور 1320، مجال بروز به اي ايران را نمي دهد تا اينكه 27 مهر 1323 در تالار دبستان نظامي - دانشكده افسري فعلي - كنسرت انجمن موسيقي ملي به رهبري خالقي برگزار مي شود و اي ايران از بطن مادر هنر به ياري فرزندان ايراني بيرون مي آيد تابلكه قدري از آثار مخرب تجاوز كمرنگ شود. خالق آهنگ، زنده ياد خالقي مي گويد: در آن وقت كشور ما را قواي انگليس، روس و آمريكا اشغال كرده بودند و جنگ بين الملل دوم هنوز دوام داشت. تظاهرات ملي نمي شد، زيرا وضع آماده نبود، ولي آهنگ و شعر اين سرود، احساسات ملي را سخت برانگيخت و مخصوصا در مقابل خارجيان كه در آن مجلس كنسرت بودند از طرف ايرانيان تظاهرات بيشتري شد و اولين ضربه اي بود كه به طور غيرمستقيم بر پيكر ارتش خارجي كه ناخوانده ميهمان ما بودند، زده شد. برخلاف غالب آثار ماندگار كه گذر زمان مهر ماندگاري بر آنها مي زند، اي ايرانكه رنگ اعتقاد يكتا پرستانه ايرانيان رادرخود داردخيلي زود و در همان روز تولدش معروف و ماندگار شد. چنانكه روح الله خالقي در كتاب سرگذشت موسيقي ايران مي نويسد؛ آهنگ اين سرود با آن همه تاثير موجب شد كه وزير فرهنگ، هيات نوازندگان را به مركز پخش صدا فرستاد و صفحه اي از اين سرود ضبط شد تا همه روزه از راديو تهران پخش شود.از آن پس اي ايران به زمزمه هميشگي ايرانيان تبديل شد و در بزن گاه هاي مختلف خود را نشان داد. ويژگي كلام سرود چه از نظر مفهوم و چه از نظر رواني اشعار به همه گروه هاي سني اين امكان را مي داد كه دست كم، بند اول آن را به خاطر بسپارند چنانكه به جرات مي توان گفت اين تنها شعر و سرودي است كه ميليون ها ايراني آن را در حافظه خويش ثبت كرده اند. به همين دليل در فرصت هاي مختلف، يكي از تقاضاهاي شنوندگان از راديو و تلويزيون، پخش سرود اي ايران است. اركستر موسيقي ملي به رهبري فرهاد فخرالديني هم در يك پيمان نانوشته ملزم به اجراي چندين باره اين سرود شده است، چنانكه رهبر اركستر مي گويد: وقتي مردم در پايان كنسرت ها، اجراي سرود را درخواست مي كنند، ما نمي توانيم اجرا نكنيم.
زنده ياد خالقي در مقدمه سرود، هنرمندانه از يك تم انگاره بختياري بهره برده است، به طوريكه تشخيص آن بسيار دشوار مي  كند. نگاهي به كارنامه هنري وي نيز ميزان آشنايي و علاقه مندي او به موسيقي بختياري را نشان مي  دهد. استفاده از نغمات موسيقي نواحي ايران در موسيقي شهري، امروزه امري متداول است، ولي كمتر كسي مي  تواند نسخه اي متفاوت و برگرفته از آهنگ هاي بومي را ارايه دهد و معمولا عين آهنگ رايج در يك منطقه با اركستري شهري اجرا مي  شود. استفاده از فواصل پرشي چهارم و پنجم، در كنار ريتم پر تب و تاب، هيجان سرود را تضمين مي  كند. علاوه بر اين به كار گرفتن فاصله پرشي ششم نيز بدعتي در موسيقي ايراني به حساب مي  آيد. نحوه تلفيق شعر و آهنگ در بيان مفهوم و ايجاد ارتباط با شنونده حرف نخست را مي  زند. براي نمونه آنجا كه شعر از نظر مفهومي دشمن را مورد خطاب قرار مي دهد، آهنگ نيز به نقطه اوج مي  رود تا خطاب قرار دادن دشمن توام با فرياد باشد.
020388.jpg
اي دشمن ار توسنگ خاره اي من آهنم 
جان من فداي خاك پاك ميهنم 
بهره گيري از تكنيك دو صدايي و سازگار با موسيقي ايراني، نفوذ كلام را قوت مي  بخشد. يعني وقتي گروه كر مردان مصرع اي دشمن ار تو سنگ خاره اي من آهنم را سر مي  دهند، پيش از آنكه هجاي دوم آهنم ادا شود، گروه كر زنان همان مصرع را با تغييري اندك چنين آغاز مي  كنند دشمن ار تو سنگ خاره اي من آهنم. از نظر جامعه شناسي و توجه به اينكه وطن براي زن و مرد ارزش يكساني دارد و در مقوله دفاع از وطن، زنان پا به پاي مردان و به تبع آنان حركت مي  كنند، زيبايي سرود بيش از پيش خودنمايي مي  كند، اما وقتي نوبت به مصرع پاياني بيت آخر مي  رسد، زن و مرد به طور همصدا و همزمان صدا سر مي  دهند:
پاينده باد خاك ايران ما
نزديك به 30 سال پيش از تولد اي ايران، عارف قزويني چند تصنيف ملي ميهني ساخته بود و از اين منظر اي ايران اولين نبود، اما ريتم تند و حماسي آن در مقايسه با آثار عارف كه داراي ريتمي آرام و نوحه وار بودند، جلاي ديگري به آن داد و حتي نسل پس از خالقي نيز خواسته و ناخواسته از سرود ماندگار او الهام گرفتند. اعضاي كانون چاووش در فاصله  سال هاي 56 تا 59 باخلق آثار حماسي و انقلابي، خاطره اي ايران خالقي را در اذهان زنده كردند و اين در حالي بود كه تاثير پذيري آنها از كار خالقي به ويژه در خصوص ريتم كاملا مشهود بود.
اي ايران بي  گمان گفتني هاي زيادي دارد. اينكه دقيقا در چه مقطعي ساخته شد؟ آيا پيش از آن، ذهنيتي براي اين كار وجود داشت؟ دكتر گل گلاب، و روح الله خالقي چگونه با هم همكاري مي   كردند؟
چه كسي پيشنهاد آن را داده بود؟ و بسياري پرسش هاي ديگر كه براي نسل حاضر و نسل هاي بعد ممكن است پيش بيايد. شايد بازماندگان اين دو بزرگوار بتوانند در اين خصوص كمكي بكنند. آنچه مسلم است اي ايران حاصل عشق و ايران دوستي چند هنرمند پاك سيرت بود كه در فضايي ويژه، مجال بروز يافت و بر مصداق آنچه از دل برآيد لاجرم بر دل نشيند، بر دل ها نشست. يافتن رمز توفيق آن كاري چند جانبه است وحوزه هاي مختلف اجتماعي، سياسي، روانشناسي و... را در مي        نوردد، اما از نگاه شعر و موسيقي شايد بتوان اين موارد را بر شمرد.
مشخصات شعر
۱- سليس و روان و به دور از واژگان دشوار كه تقريبا تمام گروه هاي سني قادر به درك مفاهيم آن هستند.
۲- توصيف مفهوم و زيبايي هاي عنصروطن كه به طور طبيعي براي شهروندان هر كشوري دلپذيراست.
۳- دوري از هر گونه گرايش سياسي، مذهبي و قومي.
مشخصات آهنگ 
۱- ريتم دو چهارم با سرعت نسبتا زياد كه حالتي بسيار حماسي دارد و رژه سربازان را تداعي مي  كند.
۲-گردش زيباي نغمات در فواصل دستگاه شور و آواز دشتي كه براي گوش هاي ايراني جذبه زيادي دارد. زنده ياد خالقي در كتاب سرگذشت موسيقي ايران به فراگير بودن دستگاه شور و علاقه وافر ايرانيان به آن اشاره كرده است.
۳- تلفيق درست واژه ها با نغمات موسيقي بي  آنكه به هم بريزد يا اداي كلام نامفهوم باشد.

ورود
از شنبه تا دوشنبه 
ناگهان روزها شبيه هم شدند. شنبه براي تو، مثل جمعه بود، مثل يكشنبه، براي توي يك من. گاهي لازم است جاي آدم ها در روزها عوض شود. اگر چيزي آزارتان مي  دهد، مي توانيد مثلا شنبه، شكل همان آزار شويد. شايد اين روش بهتر از گلايه يا چه فرق مي كند، نصيحت باشد. اين يك پيشنهاد نيست، اينكه ستون امروز نيست.
...و امروز دوشنبه است، دوشنبه اي شكل خودش!

ستون شما
بازنشستگي 
از رياست محترم جمهوري و وزير محترم بهداشت و درمان خواهشمنديم تا به حداقل خواسته ما كارمندان بهداشت و درمان كه با حداقل حقوق و با مشقت هاي زياد به پايان خدمت 30 ساله خود نزديك مي شويم رسيدگي كرده و جامه عمل بپوشانند و آن اين است كه به محض بازنشسته شدن كليه مزايا و پاداش هايمان را درهمان روز بازنشستگي پرداخت نمايند. اين كار شدني وكاملا مقدور است، چون زمان بازنشستگي كليه كارمندان مشخص است، بنابراين وزارتخانه مي تواند با همكاري سازمان هاي ذي ربط از يكسال يا چند ماه مانده به زمان بازنشستگي، كليه پرداخت ها را محاسبه و اعتبارلازم را تامين كرده و در زمان مورد نظر به هر كارمند در روز بازنشستگي پرداخت كند تا كارمند مربوطه بتواند حداقل با همين خاطره خوش خانه دوم خود را ترك و با خيال راحت تري به رفع مشكلات خود بپردازد.
با تشكر فراوان كارمند بهداشت و درمان از فومن

ذهن زيبا
خدمت به وطن، نيمي از وظيفه است و خدمت به انسانيت، نيم ديگر آن.
ويكتور هوگو
با صبر و بردباري، برگ توت تبديل به پيراهن ابريشمي مي شود.
ضرب المثل چيني
هيچ چيز به قدر رنج و بدبختي،  روح انسان را بزرگ نمي كند.
شكسپير
مهمترين مساله در يك كار شروع آن است .
افلاطون

هوا
چند لكه ابر
تازه هوا پاييزي شده. صبح هايي خنك و البته شب هايي تقريبا سرد. حالا با وزش بادهاي خنك و به حركت درآمدن درختان، برگ هاي پاييزي هم به شدت روي زمين خودنمايي مي كنند. اين خنكي و سرماي هوا از اواخر هفته گذشته آمده و بار وبنديلش را بر سر ايران و تهران پهن كرده است. هواي امروز تهران هم چندان تغييري با دو سه روز پيش ندارد و نه قرار است كه سردتر شود و نه قرار است گرم تر شود. هر از چند گاهي هم ابري مي آيد روي آسمان و جلوي آفتاب را مي گيرد، ولي اين بدان مفهوم نيست كه امروز بايد منتظر بارندگي باشيد.
دماي هواي امروز تهران در گرمترين ساعت به 23 درجه بالاي صفر مي رسد كه در مقايسه با ديروز تغييري نكرده. شب سرد امروز، 12 درجه دما خواهد داشت و حتما نياز هست كه چيزي اضافه بر لباس هر روزتان بر تن كنيد.

جعبه
رمضان پر از سريال 
ماه رمضان است و تلويزيون مملو از سريال هاي گوناگون. ساعت 15 از شبكه اول سريال سوار بي اسب پخش مي شود. البته ساعت 14 هم مي توانيد از شبكه دوم سريال دايره بسته را تماشا كنيد. دسيسه ساعت 16 از شبكه 2 پخش مي شود. ساعت 17 ويژه برنامه هاي افطار آغاز مي شود. اذان مغرب امروز و لحظه افطار ساعت 43:17 خواهد بود. سريال كمكم كن ساعت 18 از شبكه دوم پخش مي شود. 30:18 مي توانيد سريال خانه به دوش را از شبكه سوم تماشا كنيد.
ساعت 15:20مي توانيد سريال من يك مستاجرم را مانند هر دوشنبه تماشا كنيد. باجناق ها را مي توانيد ساعت۳۰:21 از شبكه تهران ببينيد 15:22 كمربندها را ببنديد از شبكه 3 پخش مي شود. دايره ترديد را مي توانيد امشب ساعت 10:22 از شبكه يك ببينيد. بررسي مسابقات ليگ برتر در هفته گذشته و همچنين بررسي مسابقه فوتبال تيم هاي ملي ايران و قطر در دستور كار عادل فردوسي پور و بروبچه هاي برنامه 90 قرار دارد. ساعت 23 اين برنامه از شبكه 3 پخش مي شود.

نمايشگاه
آداب طهران قديم و سرزمين مادري
احتمالا برايتان جالب است كه درباره آداب و رسوم و مشاغل طهران قديم بيشتر بدانيد. براي اين كار مي توانيد از آثار حجمي طلق نقاشي كه با عنوان هويت جاودان در نگارخانه آبي فرهنگسراي سالمند به نمايش گذاشته شده اند، بازديد كنيد. در اين نمايشگاه تعداد 120 تابلو با موضوع آداب و رسوم و مشاغل طهران قديم به نمايش درآمده اند.
اين آثار متعلق به حبيب الله دلشكيب است كه بعد از بازنشستگي اوقات فراغتش را صرف كارهاي هنري كرده و تصميم به ايجاد آثاري براي زنده نگه داشتن سنت ها و رسومات قديمي ايران گرفت. او كار حجم سازي را با مواد مختلفي انجام داد تا اينكه بعد از تحقيقات مختلف با حرارت دادن طلق و رنگ كردن آنها روش جديدي را با نام طلق نقاشي به وجود آورد. براي ديدن اين آثار تا ششم آبان ماه فرصت داريد تا از ساعت 8 تا۱۸ به نشاني: ميدان امام حسين - خيابان 17شهريور- خيابان خشكبارچي- پارك خيام - نگارخانه آبي مراجعه كنيد. علاوه بر اين نمايشگاه ،  نمايشگاهي هم از عكس هاي ايمان موسوي و با عنوان بادهاي سرزمين مادري ام در نگارخانه شفق، فرهنگسراي دانشجو بر پا شده است. اين نمايشگاه تا 4 آبان ماه ادامه دارد و براي بازديد از آن مي توانيد هر روز از ساعت 9 تا۱۳ و۱۴ تا۱۹ به نشاني خيابان سيد جمال الدين اسدآبادي، خيابان 21- پارك شفق برويد.

فرهنگ
آموزش قرآن و خط تحريري
بالاخره ماه رمضان هم آمد تا فرصت خوبي باشد براي بيشتر شدن فعاليت هاي معنوي و مذهبي . به همين دليل هم فرهنگسراي اقوام در ادامه فعاليت هاي مذهبي و قرآني خود كلاس  هاي علوم قرآني برگزار كرده است. اين كلاس ها شامل : آموزش روخواني، روانخواني، حفظ، فصيح خواني، تجويد، صوت و لحن، مداحي، تفسير، احكام و مهد قرآن هستند. براي شركت و ثبت نام در اين كلاس ها مي توانيد به نشاني: ميدان ابوذر- خيابان سجاد جنوبي - ميدان بهاران - دارالقرآن بهاران مراجعه كنيد يا با شماره   تلفن هاي 6218568 و 6237470 تماس بگيريد. همچنين كانون فرهنگي نابينايان مهرگان فرهنگسراي سالمند براي به وجود آوردن فرصت هاي برابر كلاس هاي آموزش خط تحريري نابينايان و كم بينايان را برگزار مي كند. در اين دوره آموزشي استادان برجسته شيوه  هاي جديد خط تحريري را به نابينايان آموزش مي دهد. براي اطلاعات بيشتر درباره ثبت نام اين كلاس ها مي توانيد به نشاني : ميدان امام حسين- خيابان 17شهريور- خيابان خشكبارچي- پارك خيام برويد يا با شماره  تلفن  هاي 9-3358688 تماس بگيريد.

پايتخت
هانوي
يك مسوول بلندپايه تجاري ويتنام روز جمعه اعلام كرد: دولت ويتنام از بيم افزايش نفوذ غربي ها، به مسوولان فروشگاه هاي سراسر اين كشوردستور داده است از به كارگيري كلمه سوپرماركت خودداري كنند.
به گزارش خبرگزاري آلمان از هانوي، بر اساس تصميم وزارت بازرگاني اين كشور صاحبان فروشگاه ها بايد كلمه سوپرماركت را از تابلوهاي فروشگاه  هايشان حذف و از كلمه ويتنامي آن استفاده كنند.
نگوين وان سانگ، معاون امور بازارهاي داخلي و سياست هاي وزارت بازرگاني گفت: مراكز تجاري كه عناوين سوپرماركت يا هايپر ماركت يا تابلوهايي با اسامي بيگ مارت يا پلازا دارند، بايد اين كلمات خارجي را حذف و كلمات مترادف ويتنامي آن را به كار ببرند.
گفتني است سه فروشگاه زنجيره اي خارجي در ويتنام فعاليت دارند كه شامل فروشگاه مترو آلمان، سيو آلمان و بوربون فرانسه هستند.
سنگاپور
پليس سنگاپور از رانندگان تاكسي در اين كشور خواسته است در تلاش براي مبارزه با تروريسم، مسافران خود را به دقت زير نظر بگيرند.
پليس سنگاپور با توزيع 75 هزار در خواست بين رانندگان تاكسي از آنان خواسته است مسافران را تحت كنترل بگيرند و مشخصات هر مسافري را كه پرسش غيرعادي مي  كند و مشكوك به نظر مي  رسد، سريعا اطلاع دهند.نگ جوات تينگ، يك مسوول پليس اين كشور گفت: از اين پس 40 هزار راننده تاكسي در اين كشور چشم و گوش پليس خواهند بود.وي تصريح كرد: تروريست ها رانندگان تاكسي را كمكي موثر براي دريافت اطلاعات مي  دانند.پليس به رانندگان تاكسي هشدار داده افراد مظنوني كه سوار تاكسي مي  شوند ممكن است در خصوص اجاره يا خريد كاميون هاي ارزانقيمت يا اينكه از كجا مي  توان مواد آتش زا تهيه كرد، سوال كنند.
مسكو
يك راننده تاكسي در مسكو در كيسه پلاستيكي كه در خودرواش جا مانده بود، دو كيلوگرم تي ان تي كشف كرد.پليس مسكو افزود: ظاهرا اين كيسه پلاستيكي متعلق به دو مسافر بوده است كه هنگام پياده شدن نزديك يكي از ايستگاه هاي مترو كيسه را فراموش كرده اند.روسيه كه از زمان فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در سال 1991 با جرم و جنايت فزاينده اي روبه رو است به ويژه در مسكو با مساله قاچاق اسلحه و مواد منفجره مواجه است.

تهرانشهر
ايرانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
در شهر
درمانگاه
زيبـاشـهر
|  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  درمانگاه  |  زيبـاشـهر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |