بعضي ها از دوربين مي گريزند. يادم هست هميشه مي گفتند وقتي عكاس از شما عكس مي اندازد يا يك دوربين فيلمبرداري دارد از شما فيلم مي گيرد، به آ ن توجه نكنيد، بلكه به جاي ديگري نگاه كنيد، اما اين موضوع همه جا صدق نمي كند. مثلا وقتي مناظره تلويزيوني مهمي در پيش داريد، آن هم در زمان نزديك شدن انتخابات رياست جمهوري، بايد به گونه خاصي عمل كنيد. شما نيازمنديد تا با مردم ارتباط برقرار كنيد. آن هم از طريق تلويزيون. ميليون ها نفر شما را مي بينند و تنها راه ارتباط شما با مخاطبانتان كه شديدا به راي آنها علاقه منديد دوربين فيلمبرداري مقابلتان است. پس به آ ن نگاه كنيد. اين از آن مواردي است كه قاعده عوض مي شود. نگاه شما به دوربين در واقع نگاه به ميليونها نفري است كه دارند شما را نگاه مي كنند.
خانم پتي وود، كارشناس و متخصص رفتار، حركات و ميميك صورت اشخاص مي گويد: در مناظره تلويزيوني نگاه كردن به دوربين بسيار مهم است. او با اشاره به دومين مناظره تلويزيوني جورج دبليو بوش، رئيس جمهوري آمريكا، و سناتور جان كري، نامزد دموكرات ها، در انتخابات دوم نوامبر اين كشور مي گويد: «اگر جان كري مي خواهد بيشتر با مخاطبانش ارتباط برقرار كند و در دل آ نها نفوذ كند، بايد اهميت بيشتري براي دوربين قائل باشد.» از نظر پتي وود نگاه دايمي كري در مناظره تلويزيوني اول اكتبر به رقيب جمهوريخواهش نوعي بي اعتنايي به حضور ۶۲ ميليون بيننده تلويزيوني بود كه به صورت زنده، او را مي ديدند و مخاطب وي بودند؛ «اين درست مثل اين است كه شما در برابر جمعي بايستيد و در حين سخنراني يا گفتگو براي آنها، تنها به كسي كه كنار دستتان ايستاده است، نگاه كنيد و يا چشمان خود را گاهي به زمين و گاهي به آ سمان بدوزيد؟» پتي وود تنها برگ برنده جورج بوش در اولين مناظره تلويزيوني با رقيب دموكرات خود را اطلاع از اين نكته مهم مي داند و مي گويد: «دانسته يا ندانسته، بوش در اين مورد خيلي خوب عمل كرد و در عمده اوقات مخاطب تلويزيوني را فراموش نمي كرد و دوربين را از ياد نمي برد.» برخلاف بوش، كري كمتر به دوربين تلويزيوني توجه مي كرد و در عمده مواقع به نقطه اي در انتهاي سالن يا درست به رقيب جمهوريخواهش نگاه مي كرد.
از نگاه كارشناسان رفتارشناسي كه حركات و عكس العمل هاي ناخودآگاه و غيرارادي اعضاي بدن و خصوصا ميمك صورت را در واقع عصبانيت، مورد حمله قرار گرفتن يا مخاطب واقع شدن بررسي مي كنند، جرج دبليو بوش در اولين مناظره تلويزيوني خود بازنده اي كامل بود.
رئيس جمهور آمريكا در سي دقيقه اول مناظره بسيار خوب ظاهر شد و با تمام وجود توانست آرامش نسبي خود را در مقابل حريف حفظ كند. اما با شروع دور دوم يا زماني كه بحث حمله به عراق به ميان آمد، وي نتوانست از حركات غيرعادي لب و دهان و گردش بي اراده چشم هايش يا سرتكان دادنهاي عصبي و استرس زايش كه دايما با ادامه مناظره شدت مي گرفت، جلوگيري كند.
خانم وود مي گويد: «وقتي مخاطب جملات عادي را به همراه حركات غيرعادي بدن و سر و صورت مي شنود و به كلافگي و استيصال گوينده آن پي مي برد، احساس مي كندكه شخص دارد به او دروغ مي گويد.» چنين حالاتي درست در نيمه هاي مناظره به بوش دست داد و آن زماني بود كه پاسخ هاي خود را چندين بار تكرار مي كرد مرتبا حالت چشم ها، لب و دهان و موقعيت سر او كه پيش تر ثابت و رو به دوربين متمركز بود، تغيير مي كرد.
به گفته پتي وود، استيصال و درماندگي كامل در حركات، رفتار و ميميك صورت جورج دبليو بوش هنگامي كه رقيب او لب به سخن مي گشود، براي مخاطبان تلويزيوني وي قابل درك و مشهود بود.
دوربين هاي تلويزيون لحظه به لحظه تغييرات ميمك صورت بوش را به ثبت رساندند و پس از پايان مذاكره، بسياري از اين تصاوير را لابه لاي گزارش خود پخش كردند.
نحوه سخن گفتن بوش از ديگر مواردي بود كه ارتباط وي با مخاطب را ضعيف مي كرد. ايستادن در برابر دوربين و نگريستن به آن يعني انتظار مخاطب براي شنيدن سخناني از اعماق روح و جان و جملاتي روان و ساده كه گويي از سرچشمه اي جوشان و پايان ناپذير نشأت مي گيرد، اما بوش فقط يك سري جملات خاص را براي مخاطبان خود تكرار مي كرد و پس از آن نمي توانست دنباله آن را بگيرد و مخاطب را با خود به عمق ببرد. استفاده چندين باره رئيس جمهوري آمريكا از جمله «جنگ كار سختي بود» در برابر خيل عظيمي از بينندگان تلويزيوني سبب مي شد تا آنها به اين باور برسند كه او پيش از مناظره چندين جمله را حفظ كرده و يا در حال خواندن يك يادداشت است.
اما سخن گفتن كري اين گونه نبود. وي سليس و روان و گويي مانند كسي كه تكيه بر دانشي عظيم و پويا دارد با مخاطب سخن مي گفت، اما به قول پتي وود، حيف كه مخاطب او تنها جورج بوش بود. اگر كمي مي توانست با دوربين ارتباط بيشتري برقرار كند، سخنان او بسيار تاثيرگذارتر بود.
در تحليل مناظره اول نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري آمريكا، بسياري از مفسران اظهار داشتند كه بوش در بسياري از صحنه هاي مناظره در واكنش به اظهارات رقيبش، نسبت به كري نگران، عصباني و فاقد وجاهت رياست جمهوري به نظر مي رسيد. بدون ترديد، حاميان كري از نتيجه اين مناظره بسيار خوشحال بودند، به طوري كه كميته ملي دموكرات ها روز بعد از مناظره يك برنامه ويديويي از صحنه هاي مناظره منتشر كرد. عنوان اين نوار ويديويي «چهره هاي ناكامي» بود. اين نوار واكنش هاي عصبي بوش را به نمايش مي گذاشت. پخش تصاوير منقطع از بوش و كري در حالي كه نوبت صحبت كردن خود را انتظار مي كشند، طبق توافقنامه ۳۲ صفحه اي براي كنترل و هدايت اين رويداد ممنوع است، اما از همان آغاز پخش اين برنامه تلويزيوني نود دقيقه اي كه ۶۲ ميليون آمريكايي نظاره گر آن بودند، شبكه هاي تلويزيوني با استفاده فراوان از تصاوير منقطع اين مقررات را زير پا گذاشتند و به بينندگان اجازه دادند دو نامزد را در حالي كه يكي صحبت و ديگري گوش مي كرد در كنار هم ببينند.
|
|
|
براساس يك نظام گردشي كه شبكه هاي مهم تلويزيوني براي پوشش رويدادهاي سياسي بنا نهاده اند، فاكس نيوز براي تهيه خوراك تصويري همه شبكه هاي تلويزيوني در روز جمعه از دوربين هاي مشترك استفاده مي كرد. مارتي رايان، مدير توليد فاكس نيوز گفت كه اين شبكه كابلي تمايل دارد هنگامي كه بحث محتوايي به نقطه خاصي مي رسد از تصاوير منقطع استفاده كند. وي اظهار داشت: «ما دنبال لحظه اي مي گرديم كه يكي از افراد مورد نظر آبي بنوشد يا كتش را مرتب كند. در مناظره بوش و كري، ما دنبال لحظاتي بوديم كه صحبت يكي به شكلي خاص به ديگري مربوط مي شد، خصوصا زماني كه انتقاد دو طرف از هم بالا مي گرفت. اين درست لحظه اي است كه شما مي خواهيد واكنش نامزد ديگر را ببينيد.» بسياري از بينندگان تاثير اين شيوه را بعد از مناظره بازگو كردند.
بريت هيوم، مجري فاكس نيوز، گفت: «بوش نگران به نظر مي رسيد.» ران براوانستين، از «لس آنجلس تايمز» نوشت: «در يك لحظه بوش حتي آهي از سر نااميدي كشيد. پژواك از راه دور اين رفتار بود كه ال گور رقيب دور قبل بوش را در اولين مناظره تلويزيوني اش در مقابل بوش در سال ۲۰۰۰ دچار ناكامي كرد.» تام شيلر از «واشنگتن پست» نيز اظهار داشت: «هر چند از طريق زواياي دوربين سعي مي شد هر دو نامزد در يك قد و قواره ظاهر شوند، در تصاوير منقطع، در مقايسه با بوش كه كوتاه تر و ناراحت به نظر مي رسيد، كري بلند قامت و سياستمدار به چشم مي آمد.
بينندگان صاحب نام سياسي نيز درباره چگونگي ارائه مناظره به اظهار نظر پرداختند. جيم لرز، ميانه رو، از پي.بي.اس، به خاطر منصف بودنش از هشتاددرصد طرفداران بوش و كري كه در يك نظرسنجي آنلاين از ۲۸۰۰ بيننده به عمل آمد، نمره بالايي گرفت. اين نظرسنجي توسط گروه اصلاح رسانه هاي Mediachannel.org انجام شد. اما هنگامي كه پرسيده شد آيا زمان كافي براي بحث درباره جنگ در عراق اختصاص داده شد، پاسخ دهندگان با توجه به گرايش حزبي خود پاسخ هاي متفاوت دادند. در حالي كه اكثر طرفداران كري (۶۷ درصد) معتقد بودند كه تاكيد مناظره بر مساله عراق« مناسب » بود، تنها ۴۵ درصد از حاميان بوش با اين اظهارنظر موافق بودند. ۴۲ درصد از طرفداران بوش اين زمان را« بسيار زياد »توصيف كردند.
