مقبره مائو

نيلوفر قديري
«هواي مه آلود يا باراني نشانه خوش آمدگويي چين به مهمانان است.» اين اولين جمله مترجم چيني بود كه در مسير فرودگاه پكن به مركز شهر، وقتي چشم هاي ما شهر مه گرفته را جست وجو مي كرد، به زبان آورد. اما بعد از پنج ساعت تأخير در فرودگاه مهرآباد آن هم از نوعي منحصربه فرد كه پرواز هشت ساعته تهران - پكن را به پروازي ۱۳ساعته تبديل كرده بود، اين هواي مه آلود معناي نمادين مطلوب چيني ها را براي ما نداشت.
يكي از همسفران كه ده سال پيش براي شركت در كنفرانس مسائل زنان در پكن به چين رفته بود و اين دومين سفر او به اين كشور بود، تغييرات عمده شهر از ده سال پيش تاكنون را از ميان همان هواي مه آلود نشانه مي كرد و از اين همه تحول ابراز شگفتي مي نمود. آنچه در روزهاي بعد شنيديم و ديديم اين شگفتي را كامل كرد: برج هاي بزرگ بيست و چند طبقه در چين طي فقط چند ماه ساخته مي شود، تغييرات قوانين آنقدر زياد و سريع است كه چيني ها به شوخي مي گويند فرصتي براي چاپ آنها باقي نمي ماند؛ تا براي چاپ و انتشار آماده مي شوند با تغييري تازه روبه رو مي شوند. در بحران شيوع سارس يك بيمارستان هفت هزار تخت خوابي طي يك هفته برپا شد و اين بحران چنان تحت كنترل درآمد كه گويي به جاي جمعيت يك ميليارد و سيصد ميليون نفري، جمعيتي يك ميليوني در معرض آن قرار داشتند.
اين سرزمين پرجاذبه اكنون دومين انقلاب صنعتي خود را تجربه مي كند و با بزرگترين حزب كمونيست جهان با ۷۰ ميليون عضو بزرگترين نظام سرمايه داري دنيا را نيز تجربه مي كند.
از نگاه آمار
از نگاه تاريخ
چين سومين كشور پهناور جهان با نزديك به يك ميليارد و ۳۰۰ ميليون نفر جمعيت در شرق آسيا، ميان كره شمالي و ويتنام واقع شده است. در آمار و ارقام آمريكايي ها چين بعد از روسيه، كانادا و آمريكا چهارمين كشور پهناور دنيا ذكر مي شود.
رشد توليد ناخالص داخلي چين ۷/۷ درصد است و اكنون سريع ترين نرخ رشد اقتصادي در دنيا را دارد و يكي از بزرگترين صادركنندگان دنياست كه فعاليت تجاري اش، توازن تجاري با آمريكا را برهم زده و همه كشورهاي بزرگ و كوچك را به تقلا انداخته است.

بزرگترين تلويزيون چين CCTV

* انقلاب فرهنگي كه چيني هااز آن به عنوان «۱۰ سال سياه» نام مي برند در سال ۱۹۷۷ پايان يافت در اواسط دهه ۱۹۸۰ نسل دوم رهبران چين آن را مذمت كردندو بعضي عوامل آن محاكمه شدند
طي قرون چين صاحب تمدني پيشرو بود اما در قرن ۱۹ و اوائل قرن بيستم، ناآرامي هاي داخلي، قحطي، درگيري نظامي و اشغال خارجي، اين كشور را دچار مشكلات اساسي كرد. بعد از جنگ جهاني دوم، كمونيست ها به رهبري مائوتسه دونگ حكومتي اقتدارگرا تشكيل دادند كه در عين حفظ حاكميت ملي همه ابعاد زندگي روزانه مردم را نيز تحت كنترل شديد قرار مي داد. در دهه ۱۹۸۰ دنگ شيائوپنگ، رفته رفته اصلاحات اقتصادي مبتني بر بازار را اعمال كرد و تصميم گيري هاي اقتصادي را از حالت تمركزگرايانه خارج ساخت. نسل دوم رهبران چين در همين مقطع روي كار آمدند. در اين دوره، انقلاب فرهنگي كه خود چيني ها از آن به عنوان «۱۰ سال سياه» نام مي برند با همه خاطرات تلخ آن طي شده و دوران جديدي آغاز شده بود.
انقلاب فرهنگي در چين از اكتبر سال ۱۹۶۶ آغاز و تا اكتبر سال ۱۹۷۶ ادامه يافت. هدف از آن درحقيقت پاكسازي سياسي اجتماعي و ايدئولوژيك حزب كمونيست بود. گروه هاي تخريب گر موسوم به گاردهاي سرخ به «عناصر نامطلوب» حمله كرده و آنها را به اصطلاح پاكسازي مي كردند. دهها هزار نفر طي اين سال هاي سياه اعدام شدند و ميليون ها نفر به اردوگاه هاي كار اجباري فرستاده شدند.
در كنگره يازدهم حزب كمونيست در سال ۱۹۷۷ بود كه پايان انقلاب فرهنگي رسماً اعلام شد .
در اواسط دهه ۱۹۸۰ بعد از روي كار آمدن نسل دوم رهبران چين، انقلاب فرهنگي مذمت شد و بعضي عوامل آن محاكمه شدند.
دوران جديد، آغاز تحولات بزرگ در چين بود. در اين دوره ۶۰۰ نفر از كادرهاي حكومتي تحت آموزش قرار گرفتند تا بازار، شرايط ارتباطات و مسائل دنياي خارج را بياموزند. هريك از اين افراد مسئول آموزش ده نفر و آنها هم مسئول آموزش ده نفر ديگر شدند. اين آموزش زنجيروار دستاوردهاي بسياري براي چيني ها داشت. مرحله بعد، نياز به جذب سرمايه و جلب اعتماد بود. فضاي چين براي جذب نيروهاي فراري از انقلاب فرهنگي آماده شد و اين نيروها آرام آرام وارد كشور شدند. هريك از آنها با ورود خود تجربه، اطلاعات، مديريت و سرمايه را هم وارد كشور مِي كردند. اين افراد هريك در خارج ارتباطاتي داشتند كه اين ارتباطات براي چين جديد بسيار مفيد بود.
سرمايه هاي هنگ كنگ، تايوان و ماكائو وارد چين شد و در پي آن سرمايه هاي اروپا و آمريكا را نيز با خود آورد. اين گونه بود كه تحول ناگهاني چين شكل گرفت.

شانگهاي

* بعد از تحولات دهه ۱۹۸۰ بود كه نيروهاي گريخته از انقلاب فرهنگي به تدريج به چين بازگشتند و تجربه اطلاعات، مديريت و سرمايه مورد نياز كشور را نيز با خود آوردند
تجارت بخش خصوصي به رسميت شناخته شد و قوانين براي فعاليت و ورود بخش خصوصي اصلاح شد. نام صاحبان سرمايه به كارآفرينان و توليدگران تغيير يافت و آنها جذب شدند. در سال ۲۰۰۰ ميزان توليد در چين چهار برابر شد. توليد ناخالص داخلي اين كشور نيز از سال ۱۹۷۸ چهار برابر شده است. اكنون چين بعد از آمريكا دومين اقتصاد بزرگ دنياست و از ركوردداران جذب سرمايه خارجي است. درآمد سرانه در اين كشور هنوز پايين است كه البته رقم دقيقي براي آن در دست نيست اما با نگاهي به خيابان هاي پررفت وآمد پكن يا نانجينگ از شهرهاي مهم چين، مي توان پايين بودن آن را حس كرد. اكنون ۸۰۰ ميليون نفر در چين زير خط فقر زندگي مي كنند. اما در چين امروز گرسنه اي وجود ندارد و دولت اين را دستاورد بزرگي مي داند.چراكه گفته مي شود در گذشته نه چندان دور وقتي دو چيني به هم مي رسيدند بعد از سلام و به جاي احوال پرسي از يكديگر مي پرسيدند امروز غذا خورده اي؟
اما اكنون دولت به خود مي بالد كه گرسنه اي در چين وجود ندارد. مسئولان چيني مي گويند وضعيت مردم، بسيار بهبود يافته و ثروتمند شده اند. سردبير روزنامه «ايكونومي ديلي» دومين روزنامه پرتيراژ پكن در پاسخ به اظهارنظر ما كه «مردمي كه در خيابان ها ديديم چندان ثروتمند به نظر نمي رسند» مي گويد: هنگام خروج از ساختمان روزنامه ماشين هاي پارك شده جلوي در را كه به خبرنگاران و كارمندان تعلق دارد نگاه كنيد تا ببينيد وضع مردم چقدر بهتر شده است.»
نيروي كار چين بيش از ۷۷۸ ميليون نفر است كه ۵۰ درصد از آن به بخش كشاورزي، ۲۲ درصد صنعت و ۲۸ درصد به خدمات تعلق دارد. محصولات كشاورزي چين برنج، گندم، سيب زميني، بادام زميني، چاي، پنبه، دانه هاي روغني و ماهي است و در صنعت هم آهن و فولاد و ذغال سنگ، ماشين آلات، منسوجات و پتروشيمي، سيمان، كود شيميايي، اسباب بازي، جوراب و كفش، خودرو و الكترونيك و مخابرات را شامل مي شود. چين در روز ۳/۳ ميليون بشكه نفت توليد مي كند و ۵۷/۴ ميليون بشكه نيز مصرف دارد. مصرف بالاي صنايع و همچنين جمعيت يك ميليارد و سيصدميليوني چين تأمين انرژي را به يكي از چالش هاي اين كشور تبديل كرده است. تا ۷ يا ۸ سال پيش روشنايي چنداني در خيابان هاي شهرها تأمين نمي شد و مردم تا ۱۰ سال پيش در هر خانه فقط يك لامپ ۶۰ وات مصرف مي كرده اند. اما امروز روشنايي به دقت طراحي شده خيابان هاي اصلي به يكي از جاذبه هاي شهرهاي چين تبديل شده است. البته در شهر پكن و شانگهاي بعد از ساعت ۳۰/۱۰ شب روشنايي خيابان ها و چراغاني ساختمان هاي بلند به طور همزمان خاموش مي شوند.

يادبود قهرمانان ملي در ميدان تيان آنمن

* چيني ها براي رويارويي با عوارض دوران جديد براساس آموزه هاي كنفوسيوس مي كوشند گذشته خود را زنده نگهدارند
پوسته نو بر روي بافتي قديمي
خيابان هاي پهن و عريض پكن كه گاه تعداد لاين هاي آن به ۱۰ يا ۱۲ عدد مي رسد اولين نكته اي است كه توجه هر تازه واردي را به خود جلب مي كند. مساحت پكن ۸۰۰/۶ ۱كيلومتر و جمعيت ثابت آن بيش از ۶/۱۰ ميليون نفر است كه البته اين جمعيت در روز به ۱۳ ميليون نفر مي رسد. به دليل همين وسعت شهري است كه با ورود به پكن احساس حضور در پايتخت كشوري ميلياردي را پيدا نمي كنيم. تقريبا در هيچ خياباني ترافيك سنگين ديده نمي شود چون خيابان هاي پهن سيل ماشين ها را در خود حل مي كند. بعد از پهناي شگفت آور بزرگراه ها و خيابان ها، دومين نكته اي كه در طول مسير فرودگاه به مقصد توجه ما را به خود جلب كرد، پوشش سبز چادرمانندي بود كه روي فضاي سبز كنار يا وسط خيابان ها كشيده شده بود.
اين پوشش يك دست كه با طنابي محكم شده بود و رويه فضاي سبز كنار و وسط خيابان ها را تماما گرفته بود در كنار درختاني كه همه به طور يكدست سر خود را به دست تيغ و تبر سپرده بودند نظم خاصي به خيابان بخشيده بود. ظاهرا علت آن، حفاظت از پوشش گياهي در مقابل سرماي زمستان و يكدست شدن درختان در رويش مجدد بعد از قطع سر همه آنهاست.
اتوبوس هاي شهري در پكن اندكي فرسوده تر و البته خلوت تر از اتوبوس هاي شهري تهران به نظر مي رسد. در كنار خيابان هاي پهن كه مسير تردد روان خودروهاي نسبتا مدل بالاست، مسيرهاي مخصوص عبور دوچرخه هم ديده مي شود كه پهناي آن اندكي بيشتر از پهناي يك خودروست. اين مسيرهاي مخصوص عبور دوچرخه هيچگاه از دوچرخه سوار خالي نمي شود. در پياده روها و گوشه خيابان گاري هايي شبيه نمكي هاي خودمان ديده مي شود كه البته به جاي نان خشك كه چندان در جايي ديده نمي شود پلاستيك و ديگر اشياء به درد نخور را جمع آوري مي كنند.
بافت جديد و فرسوده شهر چندان از يكديگر قابل تفكيك نيست. از خياباني رد شديم كه طول آن به اندازه خيابان وليعصر خودمان بود و البته با پهنايي سه تا چهار برابر خيابان وليعصر. نكته جالب توجه اين خيابان تفاوت يك طرف آن با طرف ديگر است. در سمت راست ساختمان هايي با بافت قديمي و حداكثر چهار طبقه با نمايي كهنه و ظاهري نامناسب كه تصوير ساختمان هاي جنوب شهر را به ذهن مي آورد. اما در سمت چپ ساختمان هايي جديد و حداقل ۱۰ طبقه با نمايي مدرن و ظاهري كاملا متفاوت. در همه جاي شهر مي توان اين بافت قديمي را ديد و اين به نقطه اي خاص منحصر نمي شود.
ماشين ها در خيابان هاي چند لاينه هيچ گاه از خط خود خارج نمي شوند. البته اين بارزترين نكته فرهنگ ترافيكي پكن است چراكه در موارد ديگري همچون بوق هاي ممتد يا كندي و تندي حركت تفاوت چنداني با خيابان هاي تهران ندارد.

تحريريه بزرگترين روزنامه شانگهاي- جي فانگ ديلي

* بافت قديمي و بخش جديد شهر پكن چندان قابل تفكيك نيست؛ در يك سو خياباني عريض باساختمان هاي كوتاه و كهنه به چشم مي خورد و در سوي ديگرخيابان ساختمان هاي مدرن و مرتفع با ظاهري كاملاً متفاوت
از ديدني هاي شهر پكن كه در برنامه ريزي به دقت تنظيم شده چيني ها جاي گرفته است شهر ممنوعه يا كاخ هاي سلطنتي و ديوار بزرگ است كه قدمت و عظمت آن چشم ها را خيره مي كند. شهر ممنوعه كه ۵۰۰ سال درهاي آن به روي خارجي ها بسته نگاه داشته شده بود، بزرگترين مجموعه كاخ هاي قديمي چين است كه به بهترين شكل هم حفاظت شده اند. اين مجموعه بيش از ۸۰۰ ساختمان و كاخ سلطنتي و ۹ هزار اتاق را در خود جاي داده است.
ديوار بزرگ نيز كه جزء عجايب دنيا به شمار مي رود دو هزار سال پيش توسط خاندان «كينگ» و براي جلوگيري از نفوذ قبايل اقليت مناطق اطراف ساخته شده است. طي قرن هاي بعد، اين ديوار مورد غفلت قرار گرفته و فراموش شده بود تا اين كه در قرن ۱۸ اروپايي ها لقب «بزرگ» را به آن دادند و آن را تحسين كردند. ديوار چين براي مردم دنيا جذابيت زيادي دارد و آن را از عجايب مي دانند اما براي چيني ها فقط يك ديوار است. منظره اي كه از بالاي اين ديوار ديده مي شود صحنه اي ديدني است كه وقتي در كنار احساس ناشي از قدم گذاشتن بر روي بنايي عظيم و دو هزارساله قرار مي گيرد، حسي وصف ناشدني را به همراه مي آورد. شيب تند پله هاي روي ديوار امكان طي كردن مسيري طولاني را نمي دهد اما جهانگردان با شوق بسيار اين مسير را طي مي كنند و در پاگردها به تهيه عكس و فيلمبرداري مشغول مي شوند.
ميدان تيان آنمن بزرگترين ميدان دنيا و از ديگر مكان هاي مورد توجه خارجي ها در پكن است. تيان آنمن كه در زبان چيني به معناي «دروازه آرامش آسماني» است، در گذشته دروازه اصلي كاخ هاي سلطنتي يا همان شهر ممنوعه بوده است. مائوتسه دونگ در اول اكتبر سال ۱۹۴۹ تشكيل جمهوري خلق چين را در اين مكان اعلام كرد.
در وسط اين ميدان يادبود قهرمانان خلق و در پشت آن مقبره مائو قرار دارد. يادبود قهرمانان خلق كه مقبره اي ستون مانند است گراميداشت مردان و زناني است كه براي استقلال چين پيش از به قدرت رسيدن كمونيست ها مبارزه كرده و جان خود را از دست داده اند. تيان آنمن براي دنيا بيشتر به دليل اتفاقي كه در ژوئن سال ۱۹۸۹ در آن روي داد شناخته شده است.
ارتش چين بعد از چند هفته تظاهرات دانشجويان، با تانك وارد ميدان شد و هزاران دانشجو را به گلوله بست. امروز در چين كسي درباره آن واقعه حرفي نمي زند اما ميدان تيان آنمن براي خارجي ها فقط يادآور اين رويداد است.
رسانه ها
براساس آخرين آمار و ارقامي كه در دست است و به سال ۲۰۰۲ مربوط مي شود، در چين ۲۱۳۷ روزنامه منتشر مي شود. اين رقم نسبت به سال ،۲۰۰۱ ۲۳/۱ درصد رشد داشته است. از اين ميان ۲۱۲ نوع روزنامه دولتي هستند كه ده ها ميليون نسخه تيراژ دارند. در همين سال ۹۰۲۹ نوع مجله ادواري در چين منتشر شده است. در سال هاي اخير تشكيل گروه هاي مطبوعاتي بزرگ در ميان رسانه هاي چين باب شده است. اين گروه ها گاه با ادغام چند روزنامه و گاه با توسعه يك روزنامه تشكيل مي شوند و بعد از شكل گيري، بيش از ۱۰ تا ۱۳ روزنامه و مجله و نشريه مختلف را به چاپ مي رسانند.
در حال حاضر در چين ۳۰۳ ايستگاه پخش برنامه راديو و ۳۵۸ ايستگاه تلويزيوني فعاليت مي كنند.
انجمن روزنامه نگاران چين انجمني به ظاهر غيردولتي اما وابسته به دولت است كه براي دفاع از حقوق خبرنگاران و رسيدگي به امور اين صنف فعاليت مي كند. اين انجمن توسط يك خبرنگار برجسته چيني در سال ۱۹۳۷ تأسيس شد. در شانگهاي تنديسي از اين خبرنگار و مؤسس انجمن روزنامه نگاران، ساخته شده و در معرض ديد عموم قرار دارد. اين انجمن به صورت دوسالانه در چارچوب جشنواره اي را به خبرنگاران برگزيده اهدا مي كند. در چين بيش از ۷۰۰ هزار خبرنگار فعاليت دارند كه ۲۰۰ هزار نفر از آنها عضو انجمن هستند. «شائو هواز» رئيس ۷۲ ساله اين انجمن ۱۲ سال سردبير روزنامه خلق پرتيراژترين روزنامه چين بوده است. او كار اصلي انجمن روزنامه نگاران را كار فكري و توسعه همكاري هاي بين المللي از طريق سفر هيأت هاي خارجي و رفت و آمد هيأت هاي خبرنگاري عنوان مي كند. سالانه نزديك به ۳۰ هيأت خبري خارجي و با هماهنگي اين انجمن به چين مي روند و ۳۰ هيأت همه از چين به ديگر كشورها سفر مي كنند. چين امروز دومين اقتصاد بزرگ جهان پس از آمريكا به شمار مي رود و از كشورهاي تراز اول در جذب سرمايه خارجي است . چيني هابه شوخي مي گويند سرعت تغيير قوانين و مقررات آنقدر زياد است كه فرصت چاپ آنها را ندارند
ارائه خدمات به خبرنگاران از جمله خدمات آموزشي، حفاظت از منافع خبرنگاران و هماهنگي فعاليت هاي غيركاري آنها از ديگر وظايف اين انجمن است. برگزاري مسابقات ورزشي از جمله اين فعاليت هاي غيركاري است كه انجمن آن را انجام مي دهد. آموزش اخلاق صنفي به خبرنگاران ايجاد نظم و انضباط و نظارت بر رفتارهاي خبرنگاران بخش ديگري از كار اين انجمن است. رئيس اين انجمن رئيس دانشكده خبرنگاري دانشگاه پكن نيز هست. اين دانشكده هر سال سهميه اي براي بورسيه خارج از كشور دارد. در چين ميان خبرنگاران روزنامه ها و راديوتلويزيون تفاوتي وجود ندارند و همگي در يك گروه به حساب مي آيند. اگرچه حقوق خبرنگاران تلويزيون از روزنامه نگاران بيشتر است و درآمد روزنامه نگاران هم از خبرنگاران راديويي بالاتر است. متوسط درآمد ماهانه خبرنگاران در پكن بين ۶۰۰ تا هزار دلار است كه اين رقم در شهر شانگهاي به دو تا سه برابر مي رسد.
رسانه هاي چين به طور مستقيم و غيرمستقيم دولتي هستند اما فضاي حاكم بر آنها در ۱۰ سال گذشته تفاوت زيادي كرده است. امروزه انتقاد از دولت با هدف بهبود روند توسعه و رفع موانع موجود در راه آن، آزادانه صورت مي گيرد.
بزرگترين تلويزيون
نخستين بازديد هيات خبرنگاران ايراني ديدار از تلويزيون مركزي چين بود كه به اختصار آن را CCTV مي خوانند. از شروع به كار اين تلويزيون بيش از چهار دهه مي گذرد اما ساختمان پيشرفته و جديد آن در هنگام ورود چنين حسي از قدمت را القا نمي كند.
ساختمان اصلي يا اداري اين تلويزيون در منطقه اي به وسعت ۱۱ هكتار و در ۲۴ طبقه واقع شده است. اين تلويزيون ۱۳ كانال دارد كه شامل كانال هاي خبري اقتصادي، سرگرمي و موسيقي، ورزشي، فيلم و سينما، كشاورزي، كودكان، آموزش و علوم و كانال بين   المللي است كه اين كانال آخر به زبان انگليسي برنامه پخش مي كند.
اين تلويزيون در روز ۳۰۰ ساعت برنامه پخش مي كند و با پوشش بيش از ۹۰ درصد از جمعيت چين، بيش از يك ميليارد نفر مخاطب دارد. CCTV داراي بزرگترين استوديوي ضبط صداي آسياست. اين شبكه تلويزيوني يك سايت اينترنتي با پخش برنامه و چندين نشريه چاپي هم دارد كه از آن جمله مي توان به «هفته نامه راهنماي برنامه هاي تلويزيون»، «تحقيق درباره تلويزيون» و «فن آوري هاي مدرن تلويزيون» اشاره كرد.
CCTV در جهت درآمدسازي براي خود، بخش تبليغاتي فعال و چند گروه و شركت صنعتي دارد كه از اين طريق در سال ،۲۰۰۲ درآمدي بالغ بر ۷ ميليارد يوان (بيش از ۸۷۰ ميليون دلار) بدست آورده است.
اين تلويزيون همچنين با ۲۰۸ سازمان رسانه اي از ۱۳۴ كشور دنيا همكاري دارد و در خارج از چين ۱۴ دفتر دارد.
CCTV بيش از ۸ هزار كارمند دارد كه ۴۰ درصد آ نها را زنان تشكيل مي دهند. رئيس بخش برنامه ريزي اين تلويزيون مي گويد قرار است شبكه اي مخصوص زنان  به زودي راه اندازي شود و به شبكه هاي CCTV افزوده گردد. اين شبكه سه هدف دارد: نشان دادن نقش و كاركرد زنان، بالابردن توانايي هاي زنان در فعاليت هايشان و ارائه خدمات بيشتر به زنان . به عبارت ديگر هدف اين شبكه تلويزيوني مخصوص زنان كه قرار است به زودي راه اندازي شود ارتقاء زيرساخت هاست.
ديدار از دو روزنامه و يك چاپخانه
نخستين ديدار روزنامه اي ما بازديد از چاپخانه «بيجينگ ديلي» پكن بود كه يك گروه مطبوعاتي است و چندين روزنامه و مجله منتشر مي كند. چاپخانه اين گروه مطبوعاتي در خارج از شهر واقع شده است و بعد از بازديد از دستگاههاي چاپ و شنيدن توضيحات رئيس چاپخانه نشستي يك ساعته با معاون سردبير روزنامه بيجينگ ديلي داشتيم. در طول اين سفر و ديدارها هر جا كه وارد مي شدم حتما يك مدير زن وجود داشت. اينجا هم معاون سردبير يك خانم ميانسال و خوشرو بود. چاپخانه اي كه از آن بازديد كرديم ۵۲ سال سابقه فعاليت دارد و نشريات گروه مطبوعاتي بيجينگ ديلي را به چاپ مي رساند. نشريات اين گروه شامل بيجينگ ديلي نيوز، ديلي مسيج (MESSAGE) ، بيزينس نيوز و المپيك نيوز هستند كه بيش از ۶۰ درصد شهروندان پكن را پوشش مي دهند.
اين روزنامه در كانادا، استراليا، فرانسه، روسيه و ژاپن شعبه دارد. بيجينگ ديلي ۱۶ صفحه دارد كه ۲ صفحه آن سياسي و يك صفحه آن منحصر به اخبار بين الملل است؛ اخبار اجتماعي، اقتصادي و ورزشي نيز هر يك ۱۰ درصد از مطالب روزنامه را به خود اختصاص مي دهد. وقتي معاون سردبير، روزنامه را به ما نشان مي داد، تصوير صفحه نخست آن توجه ما را به خود جلب كرد. اين تصوير كه تنها عكس صفحه اول بود و تقريبا نيمي از نيم تاي بالاي صفحه نخست را به خود اختصاص داده بود زن و مرد غربي را نشان مي داد كه روي مبلي نشسته بودند. از معاون سردبير پرسيديم مفهوم اين تصوير چيست و چرا تصوير يك زوج غربي در نيم تاي اول به چاپ رسيده. او در جواب گفت مطلب مربوط به يك كارخانه پوشاك است كه محصول آن به تن اين زن و مرد ديده مي شود. در روزهاي بعدي اقامت در پكن وقتي تصاوير زنان و مردان غيرشرقي را بر روي تابلوهاي آگهي بزرگ خياباني ديديم دريافتيم كه عكس صفحه اول آن روزنامه تعجب چنداني نداشت. وقتي شنيديم كه تا ده سال پيش مردم خيابان و بازار پكن از صحبت كردن با خارجي ها و حتي پاسخ به سوال آنها درباره نشاني خيابان ها بيم داشتند، مفهوم تغييرات واقعي چين را نيز دريافتيم.
ديدار مطبوعاتي بعدي ما بازديد از روزنامه ايكانومي ديلي (ECONOMY DAILY) بود كه بعد از روزنامه خلق كه پرتيراژ ترين روزنامه چين است، دومين روزنامه پرتيراژ اين كشور به حساب مي آيد. اين روزنامه اقتصادي كه البته به موضوعات ديگر هم مي پردازد، ۸۰۰ هزار تيراژ دارد و با ۲۱ دفتر در خارج از چين، از حضور بين المللي پررنگي برخوردار است.
ديدار مطبوعاتي بعدي ما بازديد از روزنامه ايكانومي ديلي (ECONOMY DAILY) بود كه بعد از روزنامه خلق كه پرتيراژ ترين روزنامه چين است، دومين روزنامه پرتيراژ اين كشور به حساب مي آيد. اين روزنامه اقتصادي كه البته به موضوعات ديگر هم مي پردازد، ۸۰۰ هزار تيراژ دارد و با ۲۱ دفتر در خارج از چين، از حضور بين المللي پررنگي برخوردار است.
سردبير روزنامه مردي ميانسال و جدي است كه كمتر مي خندد. اينجا هم با يك مدير زن روبرو مي شويم كه دبير بخش بين الملل است. البته مدير سايت اينترنتي روزنامه هم يك زن است. از سردبير درباره وضعيت آگهي ها و تبليغات روزنامه پرسيديم و او گفت كه ۲۵ درصد مطالب روزنامه به تبليغات اختصاص دارد.
قرارداد جديد يكصد ميليون دلاري ميان ايران و چين موضوع پرسش ديگري بود كه از سردبير سئوال شد. او در پاسخ گفت كه حجم اين قرارداد اندك بوده و ظرفيت هاي همكاري اقتصادي دو طرف بسيار چشمگير تر از اين است.
در چين از يك روزنامه ديگر هم ديدار كرديم كه ساختار و ظاهري متفاوت داشت چون در شانگهاي واقع شده بود. شانگهاي شهري متفاوت از پكن و ديگر شهرهاي چين است.
روزنامه جيفانگ ديلي كه از مهمترين روزنامه  هاي شانگهاي است با روزنامه هاي پكن متفاوت است. ساختمان آن مدرن تر و تحريريه آن متفاوت تر است.
اين روزنامه بيش از نيم قرن سابقه فعاليت دارد اما از سال ۲۰۰۰ به يك گروه مطبوعاتي با نشريات متعدد تبديل شد. پيش از اين جيفانگ روزنامه رسمي كميته مركزي حزب كمونيست در شانگهاي بود. اما اكنون ۹ روزنامه را منتشر مي كند كه شامل روزنامه صبح، عصر، شانگهاي تايمز، روزنامه  ويژه دانشجو و چندين مجله و نشريه اقتصادي و بازرگاني است. تيراژ سالانه كليه نشريات اين روزنامه به بيش از ۵۰۰ ميليون نسخه مي رسد.
جي فانگ ديلي پنج ساختمان و يك مركز چاپ در شانگهاي دارد و از نظر اقتصادي يكي از پردرآمدترين مراكز مطبوعاتي چين است. اين روزنامه اكنون بيش از ۱۵۰۰ كارمند دارد كه بيش از ۵۰۰ نفر از آنها كار خبري انجام مي دهند.
جيفانگ ديلي با خريد يك كارخانه نساجي در شانگهاي اولين سازمان رسانه اي چين بود كه وارد كار تجارت و صنعت شد. البته اكنون اين موضوع در چين باب شده است.
جيفانگ روزنامه اي مخصوص دانش آموزان دارد كه در اواسط دهه ۱۹۸۰ آغاز به كار كرده و به زبان انگليسي منتشر مي شود. اين روزنامه را جيانگ زمين رئيس جمهور پيشين چين در زماني كه شهردار شانگهاي بود تاسيس كرده است. هدف از چاپ اين روزنامه به زبان انگليسي تقويت مهارت زبان انگليسي نوجوانان چيني است. در چين تعداد كساني كه به زبان انگليسي تسلط دارند و يا حتي آنهايي كه مي توانند نيازهاي اوليه زباني خود را در حد يك ارتباط ساده برطرف كنند بسيار اندك است. در ميان مقامات بلندپايه و مسئولاني كه با آنها ديدار كرديم كسي نمي توانست به خوبي انگليسي صحبت كند، فقط يكي دو نفر از آنها بخشي از سئوالات ما را كه به زبان انگليسي مطرح مي شد متوجه مي شدند. اكثر اين افراد به نسل قديم چين تعلق داشتند؛ همان نسلي كه پشت درهاي بسته چين از هر گونه ارتباط با خارج پرهيز مي كردند. اما اكنون همين نسل سعي در گسترده كردن ارتباطات نسل بعدي دارد. اكنون در چين كلاس هاي آموزش زبان انگليسي براي نوجوانان و جوانان به صورت رايگان برگزار مي شود. روزنامه انگليسي زبان دانش آموزان شانگهاي نيز با همين هدف منتشر مي شود. اين روزنامه روزهاي سه شنبه و جمعه هر هفته منتشر مي شود و در تابستان چندين شماره ويژه مخصوص تعطيلات دارد.
جيفانگ ديلي چندين شركت تجاري غيرمطبوعاتي درآمدزا دارد كه از آن جمله مي توان به شركت سرمايه گذاري، تاكسيراني، صنعتي و تبليغات و روابط عمومي اشاره كرد.
معاون سردبير جيفانگ ديلي روزنامه جديد خود را به ما نشان مي دهد كه فقط يك سال از عمر آن مي گذرد. قطع و شكل اين روزنامه با نسخه روزنامه قبلي متفاوت است. او مي گويد كه اين روزنامه جديد به تيراژي بيشتر از نسخه قبلي دست پيدا كرده است. او مي گويد مخاطبان اين نسخه جديد جوانان و نسل جديد هستند و به همين دليل مخاطبان بيشتري پيدا كرده است. اما تاكيد مي كند كه نسخه قديمي هم به كار خود ادامه مي دهد چون آ ن روزنامه هم مخاطبان خودش را دارد.
توريسم كشاورزي در كنار يانگ تسه
در كنار رود يانگ تسه روستايي به مساحت ۱۵ هزار كيلومتر مربع وجود دارد كه در سالهاي گذشته فقط يك مزرعه كشاورزي بزرگ با دهقاناني فقير بود. اما در سالهاي اخير اين منطقه هم مانند سراسر چين دچار تغيير بزرگي شده است.
منشأ اين تغيير بزرگ درخواست دولت از كشاورزان منطقه براي تغيير مسير كشاورزي خود و تغيير محصول از برنج به سبزيجات بود. مردم منطقه از اين تغيير محصول كه به دستور دولت انجام شده بود سود زيادي بردند. با توسعه منطقه، مردم به سمت كشت ميوه رفتند و به ويژه به كاشت انگور پرداختند. سپس با هدايت دولت به سوي فعاليت هاي توريستي رفتند. اكنون اين منطقه يكي از مراكز توريسم كشاورزي در چين است.
اين توريسم كشاورزي سه جهت دارد. اولين آن جشنواره هايي مانند جشنواره انگور است كه ده روز اول ماه اوت برگزار مي شود. هر سال ۳۰۰ هزار توريست براي شركت در اين جشنواره به اين منطقه مي آيند و درآمد اقتصادي اين جشنواره ۲۰ ميليون يوان (بيش از دو ميليون و پانصد هزار دلار است) است. باغ گل نمونه ديگري از اين بخش از توريسم كشاورزي است.
جهت ديگر توريسم كشاورزي ديدني هاي يانگ تسه دومين رودخانه بزرگ جهان است كه طول آن به ۶۳۰۰ كيلومتر مي رسد. نزديك به ۲۵۰ ميليون نفر در اطراف اين رودخانه زندگي مي كنند عامل ديگري كه توريسم كشاورزي را تقويت مي كند ديدني ها و جاذبه هايي است كه خود كشاورزان ايجاد مي كنند. يكي از اين ديدني ها در معرض ديد قراردادن خانه كشاورزان منطقه است، خانه  اي كه همه نمادهاي سنتي يك زندگي روستايي و كشاورزي چيني در آن جمع شده و در معرض ديد توريست ها قرار مي گيرد. در مكاني ديگر اتاق هايي ايجاد كرده اند كه در هر اتاق مجسمه هايي به قامت انسان مشغول انجام كارهاي سنتي مردم روستا همچون عطاري، كشاورزي، سبدبافي و پنبه زني هستند. در اين فضاي ديدني  نمادهاي قديمي در اتاق هاي جداگانه كه هر يك فعاليتي از گذشته را به نمايش مي گذارد، حفظ شده اند؛ اتاق كار، صنعت، كشاورزي، پزشكي، پخت غذا و استراحت و مهماني.
پاريس شرق
با ورود به شانگهاي اگر شهروند چيني را در خيابان نبيني، باور نمي كني كه در چين يا يك منطقه آسيايي هستي. ساختمان معمولي و كوتاه به ندرت به چشم مي خورد و همه جا پر از برج هاي بلند و غول پيكر است. شانگهاي يكي از ۵ كلان شهر دنياست و مي گويند برج هاي آن از برج هاي نيويورك بيشتر شده است. شانگهاي بعد از رتردام دومين بندر بزرگ دنيا و شهر مورد علاقه غربي هاست. اما آنچه اكنون در شانگهاي ديده مي شود تا ۱۰ سال پيش اصلا وجود نداشته است. سيل سرمايه هاي خارجي چهره شانگهاي را كاملا با گذشته متفاوت كرده است.
اين شهر با ۱۶ ميليون نفر جمعيت و با رقم رشد سالانه توليد ناخالص داخلي ۷ درصدي اصلي ترين موتور رشد اقتصادي و صنعتي چين است. دولت مركزي چين در حقيقت با هدف مقابله با موقعيت تجاري اقتصادي هنگ كنگ و سنگاپور از دو دهه پيش سرمايه گذاري روي شانگهاي را شروع كرد و اكنون به جايي رسيده كه در يك سال يك برج ۲۵ طبقه در شانگهاي بالا مي رود.
برج جين مائو كه ۸۸ طبقه دارد و چهارمين برج بلند دنياست در شانگهاي واقع شده است.
۴۰ طبقه از اين برج تجاري است و بقيه آن هتل است. نكته قابل توجه برج هاي شانگهاي آسانسورهاي پرسرعت آن است كه هر سه يا چهار طبقه را در يك ثانيه طي مي كند. فقط وقتي گوش ها را با دو دستمان مي گيريم مي توانيم سرعت آسانسورها را حس كنيم.
در شانگهاي سالانه بيش از ۲۰۰ نمايشگاه برگزار مي شود و اكثر شركت هاي تجاري بين  المللي دنيا در اين شهر دفتر دارند.
جنرال موتورز ماه گذشته دفترش را در شانگهاي با ۵/۱ ميليارد دلار سرمايه باز كرده است. كداك نيز بزرگترين سرمايه گذاري خود را در اين شهر انجام داده است.
نكته جالب توجه ديگر در شانگهاي پل هاي هوايي چند طبقه آن است كه گاه تعداد طبقات آن به پنج عدد مي رسد. جمعيت بسيار زياد شهر و تراكم خودرو در خيابان ها مسئولان شهر را به فكر ايجاد اين بزرگراههاي هوايي چند طبقه انداخته است. در شانگهاي چهار تونل زير آب نيز براي عبور خودروها وجود دارد.
برنامه ريزي هزار ساله
چيني ها ضرب المثل معروفي دارند كه مي گويد، اگر برنامه ريزي يك ساله داشته باشيد غله بدست خواهيد آورد، اگر ده ساله درخت و اگر برنامه شما هزار ساله باشد، انسان پرورش خواهيد داد. آنچه طي ۱۰ روز در چين شاهد بوديم تلاش براي برنامه ريزي هزار ساله بود.
همه جا ساخت و سازهاي عظيم به چشم مي خورد و با هر مديري كه حرف مي زديم به بخشي از برنامه سال ۲۰۲۰ يا ۲۰۳۰ خود اشاره مي كرد، يكي از اين برنامه ريزي ها، ايجاد حزبي درون حزب كمونيست است تا نظام حكومتي چين از حالت تك حزبي خارج شود.
مردم چين مردم قانعي هستند. مصرف گرايي هنوز ميان آنها باب نشده است.
شايد در پي بازشدن دروازه هاي چين از چند سال گذشته تاكنون سيل سرمايه هاي خارجي، سرمايه گذاران خارجي و كالاهاي خارجي، رفته رفته فرهنگ مصرف گرايي ميان چيني ها باب شود اما هنوز در آ پارتمان هاي كوچك زندگي مي كنند.
يك مقام حزبي ۵۷ ساله چيني كه از مسئولان انجمن ميزبان خبرنگاران ايراني بود درباره وضعيت حال و آينده اين كشور مي گويد: توسعه اقتصادي و حركت به سوي پيشرفت  هدف اول تك تك چيني هاست، چه مقامات دولتي و حزبي و چه مردم عادي. يائو كه به نسل قديم و محافظه كار چيني ها تعلق دارد ضمن ابراز نگراني درباره تبعات اين حركت سريع، مثلا نفوذ فرهنگ غرب در چين، تاكيد مي كند كه هر چيزي كه بر سر راه اين توسعه وجود داشته باشد، كنار مي گذاريم.
چيني ها براي مقابله با تبعات دوران جديد، بر طبق آموزه هاي كنفوسيوس، سعي در زنده نگه  داشتن گذشته دارند. به گفته يائو، زنده نگه داشتن تئاترهاي سنتي و كنترل اينترنت و برنامه هاي تلويزيون از جمله اين اقدامات است.
يائو نسل جديد چين را با نسل قبل متفاوت مي داند و مي گويد، امروز جوانان چيني همه چيز را اول مي پرسند بعد قبول مي كنند. او تاييد مي كند كه آنچه امروز از كمونيسم باقي مانده با مفاهيم گذشته آن متفاوت است. اما هنوز فلسفه كنفوسيوس پابرجاست. هنوز در مدارس چيني وقتي معلم سر كلاس است، دانش آموزان نمي توانند سرشان را از روي كتاب به جهت ديگري بچرخانند.
در مقابل مراكز اداري و نظامي چين نگهباناني ديده مي شود كه هيچ حسي در چشمشان وجود ندارد و به نقطه اي خيره شده اند.
آخرين جمله يائو در فرودگاه پكن اين بود: ما در چين براي زمان اهميت زيادي قائل هستيم. براي چيني ها زمان، زندگي و ثروت است. ما براي توسعه وقت اضافه نداريم.