حامد ياري
از آغاز بروز تنش ها و ناآرامي هايي كه پس از برگزاري انتخابات رياست جمهوري اوكراين در ۲۱ نوامبر اين كشور را به كانون توجهات بين المللي تبديل كرد و پس از افشا شدن كمك هاي مالي دولت بوش به برخي از گروه هاي سياسي در اوكراين و همچنين دست داشتن برخي ديگر از كشورهاي غربي در دامن زدن به ناآرامي هاي اين كشور، دولتمردان فدراسيون روسيه به عنوان ميراث دار شوروي سابق و به عنوان مهم ترين و تأثيرگذارترين كشوري كه در همسايگي اوكراين قرار دارد اقدام به موضع گيريهاي مختلفي در زمينه تحولات اوكراين كرده اند.
الكساندر گئورگيچ مارياسوف، سفير فدراسيون روسيه در تهران است كه از ژوئن سال ۲۰۰۱ تاكنون عهده دار اين سمت بوده است. وي كه متولد سال ۱۹۴۷ ميلادي است فارغ التحصيل دانشگاه روابط بين الملل مسكو است. وي در گفت وگو با همشهري به بحث درباره برخي از جنبه هاي تحولات اخير اوكراين و بيان مواضع دولت خويش در اين زمينه پرداخته است.
اين گفت وگو پيش از برگزاري انتخابات مجدد در اوكراين انجام شده و سفير روسيه بر اساس تحولات پيش از انتخابات كه به پيروزي يوشچنكو نامزد غربگرايان انجاميد، سخن گفته است. او اميدوار بود كه رقيب يوشچنكو يعني يانوكويچ كه به پيروي از روسيه متهم است در انتخابات پيروز شود، اما نتيجه انتخابات اينگونه نشد. به هر حال اين گفت وگو نشان دهنده ديدگاه استراتژيك روسيه نسبت به اوكراين است و تا حدودي روشن مي سازد كه مسكو در فضاي جديد با «همسايه متفاوت» خود چه خواهد كرد.
* با توجه به اظهارات آقاي پوتين در زمينه كمك هاي مالي مقامات آمريكايي به برخي سازمان هاي سياسي اوكراين و وجود شواهد و مداركي مبتني بر تأييد اين اظهارات آقاي پوتين، به نظر شما دليل مداخله غربيها در امور داخلي اوكراين چيست و منافع غرب از به سر كار آمدن يك رئيس جمهور غرب گرا در اوكراين در چه مواردي است؟
- به گزارش منابع آمريكايي، وزارت امور خارجه آمريكا ۱۴ميليون دلار براي «كمك به روند انتخابات» در اوكراين اختصاص داده است، همچنين بر اساس اخبار منتشر شده توسط رسانه هاي غربي اين كمك هاي مالي بيشتر از كانال صندوق هاي خيريه و سازمانهاي غيردولتي آمريكايي و غربي و در چارچوب به اصطلاح «برنامه حمايت از دموكراسي» به اوكراين فرستاده مي شوند.
اما نكته قابل توجه در اين ميان آن است كه اين كمك ها فقط به ستاد انتخاباتي يك نامزد رياست جمهوري يعني آقاي ويكتور يوشچنكو مي رسد، بنابر اين كاملاً روشن است كه آمريكا و ديگر كشورهاي غربي فقط به يوشچنكو اميد بسته اند تا او مجري سرسپرده خط مشي سياسي آنها در اوكراين باشد و راه را براي استيلاي اقتصادي و سياسي غرب در اين كشور باز كند، ولي عليرغم حمايت هاي قوي مالي و معنوي سياسي غرب از «گروه نارنجي» سناريوي تصاحب قدرت به خاطر وجود يك «دموكراسي كوچه و خياباني» از همان ابتدا مؤثر واقع نشد، چرا كه اساساً اين خواسته غرب در اوكراين نمي تواند اتفاق بيفتد زيرا نيمي از رأي دهندگان اوكرايني، يعني ۱۵ ميليون نفر از يانوكويچ، ديگر نامزد رياست جمهوري اوكراين حمايت كرده اند و اين واقعيت عيني را نمي توان به حساب نياورد.
* به نظر شما دخالت غربي ها در امور جمهوري هاي شوروي سابق مثل دخالت هاي آمريكا و ناتو در امور كشورهايي مثل گرجستان، آذربايجان و اوكراين به منظور كاهش حوزه نفوذ روسيه در اين مناطق نيست؟ موضع دولت متبوع شما در اين زمينه چيست؟
- آقاي پوتين رئيس جمهور فدراسيون روسيه اعلام كرده اند كه روسيه حوزه كشورهاي مشترك المنافع را يك حوزه ژئوپليتيكي نمي داند كه در آن روابط روسيه با كشورهاي حوزه در انحصار مسكو قرار داشته باشد، اما ما در زمينه امنيت، اقتصاد و عرضه اقدامات بشردوستانه و غيره منافع مشروع خود را در اين مناطق داريم، به هر حال اعتقاد ما بر آن است كه با همه اين اوصاف همسايگان ما بايد به منافع ما احترام بگذارند.
در خصوص اوضاع اوكراين نيز بايد گفته شود كه موضع ما در اين باره كاملاً واضح و روشن است، مردم اوكراين بايد خود مسائل به وجود آمده را بر اساس قانون اساسي و قوانين خود و بدون دخالت خارجي و بدون ايجاد ترس حل كنند، ضمناً حاكميت و تماميت ارضي اين كشور نيز بايد محترم شمرده شود، همچنين به نظر ما در جريان رأي گيري مجدد نيز بايد اراده آزاد مردم اوكراين و نظارت عيني بر شمارش نتايج انتخابات اين كشور تأمين شده باشد و من لازم مي دانم كه بر اين نكته تأكيد كنم كه روسيه در امور داخلي اوكراين دخالت نكرده و قصد دخالت نيز ندارد، اما در عين حال ما نسبت به آن چه كه در اين كشور اتفاق مي افتد بي تفاوت نيستيم چرا كه تنها و بر طبق آمار رسمي ۱۷درصد جمعيت اوكراين را روس تبارها تشكيل مي دهند و از هر دو خانواده اوكرايني يك خانواده روابط خويشاوندي و شخصي با روسيه دارد، لذا ما جداً به تثبيت اوضاع در اوكراين و حل و فصل سياسي بحران در آن كشور بر اساس قوانين موجود و طبق اراده همه مردم اوكراين علاقه منديم.
سياستمداران غربي و اوكرايني نيز بايد عامل فوق را در نظر بگيرند، آنها بايد بدانند كه اوكراين بعد از انتخابات نيز همسايه روسيه باقي مي ماند و پيوندهاي متعدد و محكم اقتصادي، فرهنگي، انساني و غيره خود را همچنان با روسيه خواهد داشت و تخريب يك روزه اين پيوندها بدون كشاندن اوكراين به يك بحران عميق امكان پذير نيست.
* نظر شما در زمينه نقش رسانه هاي گروهي غربي در تهييج و تحريك مردم اوكراين به گسترش اعتراضات مردمي همانند آنچه كه سال گذشته در گرجستان اتفاق افتاد چيست؟ آيا بخشي از اين اعتراضات در نتيجه القائات و تحريك هاي اين دسته از رسانه ها نبوده است؟
- با توجه به حساسيت وقايعي كه در اوكراين مي گذرد، بي طرفي و همه جانبه بودن پوشش خبري اين وقايع توسط رسانه هاي گروهي عامل فوق العاده مهمي مي باشد، بنابر اين هر گونه تعبير و تفسير يك جانبه از سوي رسانه هاي گروهي اوكرايني و غربي(تا چه رسد به تحريك و تهييج) فقط مي تواند، اوضاع سياسي داخلي در اين كشور را وخيم تر سازد. متأسفانه مطالب و اخبار بسياري از رسانه هاي غربي خيلي دور از عينيت و واقعيت و غالباً مشحون از روحيه جنگ سرد است كه تصور مي رفت اين روحيه مي بايست از مدتها پيش از بين رفته باشد.
اما من تصور مي كنم كه آن دسته از محافل كوته انديش غرب كه سفارش خطرناك تبليغات آن را بعضي از رسانه هاي گروهي آمريكايي و غربي انجام مي دهند، نبايد فراموش كنند كه ايجاد دشمني، سرگشتگي و تحريك و به وجود آوردن خطوط فاصل جديد در اروپا، مي تواند زماني مخرب ترين پيامدها را هم براي خود آنها و هم به طور كلي براي قاره اروپا به بار آورد.
