حسن حيدري
آنچه در موفقيت هاي ژاپن در سال هاي اخير نقش داشته برگزاري ليگ حرفه اي با نام جي ليگ است. ابتدا ستارگان اروپايي آمدند _ البته پا به سن گذاشته ها - كه جذابيت هاي ويژه اي داشتند و باعث رونق فوتبال در سرزمين آفتاب تابان شدند ،اگر چه ژاپن از راهيابي به جام جهاني ۱۹۹۴ ايالات متحده بازماند، ولي توانست چهار سال بعد در اين تورنمنت معتبر حاضر شود و نهايتاً نيز جام جهاني ۲۰۰۲ را به همراه كره جنوبي برگزار كرد. فوتبال ژاپن در اين سال ها بازيكنان بزرگي داشته كه شناخته ترين آنها هيده توشي ناكاتا است. هر چند شين چي اونو و يانا گيساوا را نيز نبايد فراموش كرد. آنها به عنوان اركان اصلي ژاپن شناخته شدند و در مرحله دوم مقدماتي جام جهاني ۲۰۰۶ وظيفه سنگيني برعهده خواهند داشت.
فدراسيون فوتبال ژاپن در سال ۱۹۲۱ تأسيس شد و ۸ سال بعد در سال ۱۹۲۹ به عضويت فيفا درآمد.
اين تيم تا كنون در دو دوره جام جهاني ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ حضور داشته و در سال هاي ۱۹۹۲ و ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ به مقام سوم قهرماني جام ملت هاي آسيا دست يافته است و در المپيك ۱۹۶۸به مقام رسيده است. ژاپني ها در سال ۱۹۹۸ و در جام جهاني فرانسه با تيم هاي آرژانتين ، كروواسي و جامائيكا همگروه بودند و با سه شكست مجبور به ترك مسابقات شدند.
۴ سال بعد ژاپن به دليل ميزباني مشترك با كره جنوبي از حضور در ديدارهاي مقدماتي معاف شد و مستقيماً در جام جهاني حضور يافت و دو پيروزي مقابل روسيه و تونس و يك تساوي برابر بلژيك براي صعود ژاپن به جمع شانزده تيم برتر جام جهاني كافي بود. اين تيم در دومين حضورش نتايج قابل قبولي گرفت. هر چند در مرحله يك هشتم نهايي با يك گل مغلوب تركيه شد تا از دور رقابت ها حذف شود، اما در مجموع موفقيت اين تيم در جام جهاني ثابت كرد تيم هاي آسيايي مي توانند در عرصه هاي جهاني كارهاي بزرگي انجام دهند. در حال حاضر زيكو هدايت چشم بادامي ها را عهده دار است و در صدد آن برآمده تا با بهبود شرايط كلي مجموعه بعد از رقابت هاي قهرماني آسيا جايگاه ژاپن را در دنيا تثبيت كند.
راه آبي
تيم ژاپن با گام هاي استوار مرحله اول را پشت سرگذاشت. اين تيم در گروه سوم با عمان، هند و سنگاپور همگروه بود كه در هر ۶ مسابقه خود به پيروزي مي رسيد.
تيم زيكو در ورزشگاه سايماتا بازي نخست خود را مقابل سنگاپور با پيروزي يك بر صفر پشت سرگذاشت. تامارا مهاجم جوان تيم كاشيمارويالز تك گل اين ديدار را درون دروازه «ليوايز ليونل» جاي داد.مقصد بعدي ژاپني ها در يك سفر طولاني منطقه خاورميانه و مسقط -پايتخت عمان- بود. ژاپن اين بازي را نيز با پيروزي يك بر صفر به پايان رساند تا با خاطره اي خوش ورزشگاه سلطان قابوس را ترك كند.
ژاپن در آخرين بازي مرحله رفت ميهمان هندوستان آسان ترين تيم گروه بود و موفق شد با چهار گل از سد اين تيم عبور كند. سوزوكي، شينجي اونو، فوكونيشي و مايا موتو گل هاي تيمشان را درون دروازه حريف جاي دادند. ژاپني ها در دور برگشت اين بازي را در سايماتا تكرار كردند و اين بار با ۷ گل به برتري رسيدند.
فاصله ژاپن در اين گروه با ساير تيم ها در تمام سطوح بسيار فاحش بود به گونه اي كه از آغاز بازي ها پيش بيني مي شد كه اين تيم از گروهش صعود مي كند.ژاپن در ايستگاه پنجم با عمان روبرو شد و با گل «كوبو» صعودش را به دور بعدي قطعي كرد.
زيكو براي آخرين بازي در مرحله نخست تغييراتي را در تركيب تيمش بوجود آورد و عليرغم اين موضوع دو بر يك سنگاپور را از پيش رو برداشت.اين گونه بود كه ژاپن با ۶ پيروزي و ۱۶ گل زده و تنها يك گل خورده به دور بعدي راه يافت. ژاپن در بين تيم هاي ۸ گروه مرحله مقدماتي با ۱۶ گل زده بعد از ايران كه ۲۲ گل زده بود، رتبه دوم بهترين خط حمله را در اختيار گرفت. ازبكستان نيز در گروه دوم با اين تعداد گل در كنار ژاپن قرار گرفت.
ژاپن  به همراه چين و عربستان با دريافت تنها يك گل عنوان بهترين خط دفاع را بدست آورد. ژاپن بعد از قهرماني در رقابت هاي جام ملت هاي آسيا با ۷۰۷ امتياز به رتبه هفدهم جهان صعود كرد. اين تيم در قاره آسيا عنوان نخست را در اختيار دارد.ژاپن علاوه بر بازي هاي مقدماتي جام جهاني دو ديدار دوستانه نيز برگزار كرده كه طي آن يك بار مقابل آرژانتين به ميدان رفت و با نتيجه دو بر يك شكست خورد و در بازي ديگر مقابل آلمان سه بر صفر بازنده شد.
پله سفيد
آرتور آنتونس كوئيمبرا ملقب به زيكو متولد ۳ مارس ۱۹۵۳ يكي از مربيان نسل جديد دنياست كه باعث ادامه پيشرفت فوتبال ژاپن شده است.او با ژاپني ها به مقام قهرماني آسيا رسيد و اكنون در آستانه يك آزمون بزرگ براي صعود به مرحله نهايي جام جهاني ۲۰۰۶ قرار دارد.
زيكو در شهر ريودوژانيرو به دنيا آمد و در خانواده اي بزرگ شد كه ۵ برادر ديگر در آن حضور داشتند و همگي فوتباليست بودند. البته زيكو بعدها به ستاره بزرگ فوتبال دنيا تبديل شد فرصتي كه ساير برادرها بدست نياوردند.
او در سال ۱۹۷۳ در حاليكه تنها ۲۰ سال داشت به عضويت تيم فلامينگو درآمد. او طي ۳ فصل بازي در اين باشگاه ۱۰۰ گل به ثمر رساند.
زيكو در سال ۱۹۷۷ به عنوان مرد سال آمريكاي جنوبي برگزيده شد و در سال هاي ۸۱ و ۸۲ دو بار ديگر به اين مقام دست يافت.او از سال ۱۹۷۸ و از جام جهاني آرژانتين به تيم ملي برزيل دعوت شد و در آن سال بعد از پيروزي مقابل ايتاليا به عنوان سوم جهان رسيد. اوج درخشش زيكو به جام جهاني ۱۹۸۲ ايتاليا برمي گردد كه اقبال برزيل آنقدر بلند نبود تا به فينال راه يابد. گل هاي زيباي او به نيوزيلند و آرژانتين و ... هنوز در خاطره ها باقي است.
او در سال ۱۹۸۳ با ۵۰ بازي ملي راهي اودينزه ايتاليا شد و در ازاي اين انتقال مبلغ ۲ ميليون پوند دريافت كرد. او سپس بعد از دو سال بازي در ايتاليا در سال ۱۹۸۵ به فلامينگو بازگشت. يك سال بعد زيكو در جام جهاني ۱۹۸۶ بار ديگر نبوغ خود را در مستطيل سبز مكزيك به دنيا عرضه كرد، اگر چه كه با خاطره اي تلخ با جام وداع كرد. او در ديدار در مرحله يك چهارم نهايي يك ضربه پنالتي را در بدو ورودش به ميدان از دست داد تا در نهايت بازي با تساوي يك بر يك خاتمه يابد و در ضربات پنالتي فرانسه به نيمه نهايي برسد.
زيكو كه به پله سفيد شهرت يافته بود در ۲۵ فوريه ۱۹۷۶ برابر اروگوئه درمونته ويدئو بازي كرد و سرانجام با ۸۴ بازي ملي و ۵۸ گل زده از تيم ملي كنار رفت.
زيكو بعد از پايان دوره بازيگري در برزيل به ژاپن رفت تا دوران بازنشستگي خود را در تيم هاي ژاپني تجربه كند.
زيكو سرانجام در اين كشور به عنوان سرمربي تيم ملي برگزيده شد. او در حالي به اين سمت برگزيده شد كه پيش از اين در مصاحبه هاي زمان بازيگري اش گفته بود نه سياستمدار خواهم شد و نه مربي، ولي با فوتبال سروكار خواهم داشت.
لژيونرها
به موازات پيشرفت فوتبال ژاپن در قاره آسيا پاي بازيكنان اين تيم به كشورهاي اروپايي باز شد. در حال حاضر در تركيب اصلي ژاپني ها دو بازيكن لژيونر وجود دارند. ناهيروتاكاهارا مهاجم تيم هامبورگ تا كنون ۲۹ بازي در اين تيم انجام داده است. همچنين او در بوندس ليگا با ۴۵ بازي ۵ گل نيز به ثمر رسانده است. تاكاهارا از سال ۲۰۰۳ به هامبورگ آمد.او اكنون با ۲۵ سال در اوج پختگي و تجربه قرار دارد. او سابقه بازي در تيم هاي جوبيليوايواتا و بوكاجو نيورز آرژانتين را در پرونده خود به ثبت رسانده و از اركان اصلي خط حمله ژاپني ها به شمار مي رود.
يونيچي ايناموتو هافبك اين تيم نيز در تيم وست بروموويچ آلبيون انگليس حضور دارد. او با قدرت بازيگرداني در ميانه ميدان يك فرمانده واقعي در زمين است و يكي از بازيكناني است كه در جام جهاني ۲۰۰۲ نيز حضور داشت. يكي ديگر از بازيكنان مؤثر ژاپن در بين فوتباليست هاي حاضر كه در داخل اين كشور بازي مي كند تاكايوكي سوزوكي مهاجم اصلي ژاپن است كه در هر ۶ بازي مرحله نهايي جام ملت هاي آسيا حضور داشت. سوزوكي برخلاف بازي هاي جام ملت ها در رقابت هاي مقدماتي جام جهاني تنها در دو بازي بطور فيكس در ميدان ظاهر شد، زيرا او با يك مصدوميت كهنه از ناحيه زانو مواجه شده بود.
تيم ژاپن به واسطه سرمايه گذاري كلان در فوتبال در طول برنامه آماده سازي تيم ملي اين كشور ديدارهاي تداركاتي را با تيم هاي بزرگ دنيا در تقويم خود گنجانده است.
از جمله اين ديدارها مي توان به بازي با تيم هاي آرژانتين، انگليس و آلمان اشاره كرد كه در هر بازي مي توان به تجربه هاي گرانبهايي دست يافت. ژاپن در آخرين بازي تداركاتي اش در يوكوهاما ميزبان آلمان بود كه با نتيجه سه بر صفر شكست خورد. در اين ديدار مثل بازي هاي گذشته با سيستم ۲-۴-۴ وارد ميدان شدند. نازاراكي در اين تيم درون دروازه ايستاد. كاجي،  تاكاهارا، چونو و آلكس برزيلي كه به تبعيت ژاپن درآمده در خط دفاع بازي مي كردند.
فوكونيشي، ايناموتو، اوگاماوارا و فوجيتا در خط مياني و سوزوكي و تاكاهارا در خط حمله انجام وظيفه مي كردند.
ژاپن در سال ۲۰۰۵ بايد در جام كنفدراسيون ها نيز حضور پيدا كند كه اين امر مي تواند در صورت صعود ژاپن به دور نهايي براي اين تيم بسيار ارزنده باشد. اين تيم در جام كنفدراسيون ها ابتدا بايد با مكزيك،  سپس با يونان و در بازي آخر با برزيل روبرو شود.
در تقويم فيفا بعد از حضور ژاپن در اين تورنمنت اين تيم در بازي برگشت ميزبان ايران خواهد بود.

شينجي اونو در يك نگاه
نام و نام خانوادگي: شينجي اونو
تاريخ تولد: ۲۷ سپتامبر ۱۹۷۹
محل تولد: شيزوكا ژاپن
شماره پيراهن: ۸
قد: ۷۵/۱ سانتي متر
وزن: ۷۴ كيلو
مدارس زمان تحصيل: ايمازومي(دوره هاي راهنمايي) ، شوميزو (دوره دبيرستان)
باشگاه ها: ايمازاوا بويز(نوجوان) ، ايمازومي(جوانان)، دايموندز(بزرگسالان)،  فاينورد(روتردام)
افتخارات: نايب قهرمان جوانان جهان، بهترين بازيكن جوان آسيا (۲۰۰۳) قهرمان جام يوفا در سال ۲۰۰۲
اولين گل در باشگاه هاي اروپا: ۱۴ اكتبر مقابل گرونيگسن (دانمارك)
تعداد بازي ملي: ۳۳ بازي
تعداد گل: ۶ گل
شينجي اونو شايد بعد از هيروتسي ناكاتا معروفترين فوتباليست ژاپن باشد كه در ليگ هاي معتبر اروپايي بازي كرده است.
اونو متولد ۲۷ دسامبر سال ،۱۹۷۹در سن ۱۳سالگي در رقابت هاي زير ۱۶سال آسيا كه در سال ۱۹۹۴ در قطر برگزار شده بود، ۶ بازي براي تيم ملي ژاپن انجام داد. اونو ۲ سال بعد به تيم زير ۱۷ساله ها راه يافت و در جام جهاني ۱۹۹۶ اكوادور با ژاپني ها حضور پيدا كرد. وي كه در جاده موفقيت گام برمي داشت در سال ۱۹۹۷ به عنوان بهترين بازيكن جوان ژاپن برگزيده شد كه اين افتخار براي او بسيار مهم بود. اونو دراين باره مي گويد: براي من كه در سن ۱۶ سالگي به اين عنوان دست پيدا كردم شايد زيباترين افتخار زندگي ام به شمار مي رفت. البته من اين موفقيت را بيشتر مديون مردم هستم كه در اين راه كمك هاي شاياني را چه از نظر فكري و چه از نظر مالي به من كردند.
روزهاي خوب اونو از پي هم مي آمد. در سال ۱۹۹۸ اونو براي اولين بار به تيم ملي دعوت شد و در ديدار دوستانه اي مقابل كره جنوبي به ميدان رفت و سپس در همان سال به عنوان جوان ترين بازيكن تاريخ جهان به جام جهاني ۹۸ فرانسه اعزام شد و در ديدار با جامائيكا نيز كه به پيروزي دو بر يك حريف منجر شد به مدت ۱۵ دقيقه به ميدان رفت.
اونو در جام جهاني جوانان در سال ۱۹۹۹ كه در نيجريه برگزار شد به همراه تيم جوانان ژاپن به مقام دوم رسيد. تروسيه مربي وقت آن زمان جوانان ژاپن بواسطه قابليت هاي ويژه او را به عنوان كاپيتان تيم برگزيده بود. او دوران بازيگري اش را در J-League2 با تيم دايموندز آغاز كرد كه به عنوان كاپيتان اين تيم در سال ۲۰۰۰ اين تيم را به رقابت هاي J-League1 رساند.
در سال ۲۰۰۱ او طي يك انتقال بزرگ به تيم فاينورد هلند رفت. اونو تا قبل از رفتن به هلند سبب حضور ۳۰ خبرنگار ژاپني در كمپ تمرينات تيم فاينورد شد. در اين باره خود اونو مي گويد: «كليد اصلي موفقيت من در هلند آموختن زبان بود و در چنين شرايطي براي عقب نماندن و افت نكردن بايد به شدت تمرين مي كردم. من درآن زمان با مردم، زبان و آداب و رسوم تازه اي آشنا شدم و اين نكته بسيار مثبتي بود.» پست اصلي او در فاينورد يك هافبك نخودي است در حالي كه او در تيم ملي به عنوان مهاجم به ميدان مي رود.
الگوي اونو به گفته خودش ديه گو مارادوناست. او قبل از رفتن به فاينورد پيشنهادي از دورتموند داشت اما خودش مي گويد با توجه به فوتبال ماشيني و خشن آلمان و جثه كوچك اش ترجيح داد به هلند برود.
زيكو سرمربي تيم ملي ژاپن در مورد اونو مي گويد: او بازيكن تيزهوشي است و همه چيز را زود فرا مي گيرد. تنها نقطه ضعف اونو عدم شركت در كار تدافعي تيم است كه بارها اين نكته را به او متذكر شده ام.
اونو در صورت صعود ژاپن به جام جهاني مي تواند نقش مهمي را براي تيمش ايفا كند. او يك بازيكن بزرگ است كه در آسيا رشد پيدا كرده و در اروپا به كسب تجربه پرداخته است.

تيم ملي فوتبال ژاپن، قهرمان آسيا در گروه B، مسابقات انتخابي جام جهاني ۲۰۰۶ آلمان با تيم هاي ايران، بحرين و كره شمالي همگروه شده است. در اين بين، حتي بازي در مقابل دو تيمي كه احتمالا حذف خواهند شد، يعني بحرين و كره شمالي هم عاري از هيجان و تب و تاب نخواهد بود.
تيم تحت رهبري زيكو، در جام آسيا كلاس كار خود را به اثبات رساند، جايي كه با وجود نبودن چند بازيكن ثابت توانست از عنوان قهرماني خود در قاره دفاع كند. در چين مقابل تيم بي تجربه اي چون عمان، ژاپني ها تجربه خود را به طور كامل به نمايش گذاشته و در سال جاري سه بار با اختلاف يك گل آنها را شكست دادند: دو بار در مسابقات مقدماتي جام جهاني و يك بار در جام ملت هاي آسيا. تيم ايران نيز كه در مرحله نيمه نهايي جام ملت هاي آسيا مغلوب چين، ميزبان اين رقابت ها شد، توانست در يك چهارم نهايي، در مقابل كره جنوبي با سه گل علي كريمي كه به تازگي به عنوان بهترين فوتباليست سال ۲۰۰۴ آسيا معرفي شد، به پيروزي دست يابد.
در كنار كريمي، تيم ملي مي تواند علي دايي اسطوره، هافبك هامبورگ - مهدي مهدوي كيا - و هلي كوپتر بايرن مونيخ -وحيد هاشميان- را وارد ميدان كند.
بحرين را نيز نبايد دست كم گرفت. هرچه باشد در نيمه نهايي جام ملت هاي آسيا، اين تيم، موفق شد ژاپن را زجركش كند. بحريني ها بازيكن بسيار با استعدادي مثل علاهبيل ۲۲ ساله را در جمع خود دارند كه با پنج گل زده در جام ملت هاي آسيا، به همراه علي كريمي، توپ طلا را تصاحب كرد. كره جنوبي را نيز كه مرحله دوم را با سه پيروزي، دو شكست و يك تساوي به پايان رساند و به عنوان تيم اول از گروه ۵ صعود كرد، نبايد دست كم گرفت.
دوئل رقباي اصلي
هر دو ديدار بين ژاپن و ايران، نه تنها تقابل دو تيمي است كه يكي پخته ترين و حساب شده ترين تاكتيك و ديگري بهترين و زيباترين تكنيك را در ميان تيم هاي آسيايي دارد، بلكه رويارويي دو رقيب ديرينه است.
شش سال قبل، ژاپني ها كه آن موقع تيم بسيار بهتري داشتند، در يك ديدار پلي آف مقابل ايران بر حريف فائق آمده و توانستند به مرحله پاياني جام جهاني راه پيدا كنند. ايراني ها مجبور شدند پس از اين شكست در ديداري سرنوشت ساز به مصاف استراليا، قهرمان قاره اقيانوسيه بروند. تيم ملي ايران هم با به نمايش گذاردن بازي هايي پرشور و هيجان، پس از كسب دو تساوي، طبق قانون گل زده بيشتر در خانه حريف، از سد استراليا گذشت تا بتواند راهي فرانسه شود.
بدون شك نقطه قوت تيم ايران خط حمله قوي اين تيم است كه در سطح آسيا جزو بهترين هاست. اما اين هميشه كافي نيست، كما اين كه ايران در جام ملت هاي آسيا با نتيجه بدون گل در مقابل ژاپن متوقف شد. تيم زيكو كه با ايجاد تغييراتي، عملا ضعيف تر از قبل شده بود، موفق شد حملات خط حمله ايران را كه از بهترين مهاجمان ايراني تشكيل مي شد خنثي كند. ژاپني ها، ضعف خود در خط حمله را با بازي روان و سازماندهي فوق العاده تعديل و جبران كردند. تيم تحت هدايت برانكو ايوانكوويچ مجبور بود در ديدار مقابل عمان در همان تورنمنت، قدرتمندانه عمل كند تا عقب ماندگي دو بر صفر را تبديل به يك نتيجه مساوي كند.
حالا روز پنجم فروردين ماه، ايران پذيراي ژاپن خواهد بود. اگر ايران نتواند هيجان و شور و حرارت ناشي از حساسيت اين بازي را مهار كند، بايد منتظر عواقب منفي آن هم باشد، مثل شكست يك بر صفر در تهران مقابل اردن در مسابقات مقدماتي جام جهاني، كه مي توانست پيامدهاي وخيمي داشته باشد.
اما چه كسي مي تواند تيم هايي را كه داراي بيشترين شانس صعود هستند، متوقف كند؟
پرواضح است كه ايران و ژاپن، بخت هاي اول صعود از گروه خود مي باشند. بحرين حداكثر مي تواند نقش تيمي اميدوار را بازي كند. تيمي كه در رنكينگ جهاني فيفا در سال ۲۰۰۲ صعود چشمگيري كرده بود، فصل تلخي را در تاريخ فوتبال ايران رقم زد: در آخرين بازي در مرحله مقدماتي جام جهاني ،۲۰۰۲ بحرين توانست در منامه ايران را شكست بدهد كه به قيمت از دست رفتن موقعيت صعود مستقيم ايران به دور پاياني اين رقابت ها شد.
در جام ملت هاي آسيا پكن، تيم استريچكو درخشش زيادي داشت. آنها تا مرحله نيمه نهايي پيش رفتند و تنها در اين مرحله بود كه در مقابل ژاپن با تك گل كيجي تامارا در وقت اضافي، از دور مسابقات كنار رفتند. استريچكو، قبل از مرحله پاياني مسابقات مقدماتي با خوشبيني مي گويد كه آنها - ژاپن - تيم بسيار خوبي دارند و مي توانند از سد تمام حريفان آسيايي بگذرند.
حريف ژاپن در اولين بازي، كره شمالي است. تيمي كه عزمي بزرگ و راسخ براي صعود به مرحله بعدي دارد. هنوز هم وقتي اين دو تيم با يكديگر روبه رو مي شوند، همگان در كره به ياد ديدار آنها در سال ۱۹۸۹ مي افتند كه اين تيم در مسابقات انتخابي جام جهاني، توانست دو بر صفر به ژاپن فائق آيد. حالا آنها مي توانند انتظار يك چنين موفقيتي را در ديدار روز ۹ فوريه در خانه حريف و يا به عنوان ميزبان، در ۸ ژوئن سال ۲۰۰۵ داشته باشند.