Hamshahri Newspaper

اميربهادري نژاد
آخرين باري كه تغييرات بنيادي در قانون آفسايد ايجاد شد، تحول بزرگي در فوتبال جهان به وجود آمد. بلافاصله پس از اجراي اين قانون، تعداد گلهاي رد و بدل شده در بازيهاي فوتبال افزايش يافت و از لحاظ تاكتيكي، فوتبال متحول شد كه نتيجه آن پديدار شدن سيستم هاي مختلف بود. در حال حاضر ۸۰ سال از آن تغييرات بنيادي مي گذرد و حالا قانونگذاران فوتبال تغيير ديگري را در قانون آفسايد پيشنهاد داده اند. قرار است حدود يك ماه ديگر اين قانون جديد به رأي گيري گذاشته شود كه در صورت تصويب آن، در سراسر جهان قابل اجرا خواهد بود.
براساس اين طرح پيشنهادي، اعمال قانون آفسايد تنها در محوطه جريمه تيم حريف صورت مي گيرد و خارج از محوطه جريمه هيچ بازيكني از تيم حريف در موقعيت آفسايد قرار نخواهد گرفت.
اين طرح بايد در يك هيأت ۸ نفره متشكل از نمايندگان فدراسيون هاي فوتبال انگليس، ولز، اسكاتلند و ايرلند و همچنين۴ نماينده از فيفا به رأي گيري گذاشته شود و در صورتي كه ۶ نفر از اعضا به آن رأي مثبت بدهند، جنبه قانوني و اجرايي پيدا خواهد كرد.
در پايان فصل۲۵- ۱۹۲۴ ، قانون آفسايد تغيير كرد كه بلافاصله تغييرات آن بر فوتبال جهان نمايان شد.
در فصل ۲۶-۱۹۲۵ كه بازيهاي ليگ انگليس با قانون جديد آفسايد اجرا شد، ۶۳۷۳ گل از خط دروازه ها گذشت كه نسبت به فصل قبل از آن (پيش از اعمال قانون جديد) ۳۵ درصد افزايش نشان مي داد. در فصل ۲۵-۱۹۲۴ تنها ۴۷۰۰ گل از خط دروازه ها عبور كرده بود.
در آن زمان سيستم رايج در فوتبال جهان ( ۵-۳-۲) بود كه در اين سيستم دو مدافع جلوزن ، يك هافبك دفاعي، يك هافبك چپ و يك هافپك راست وجود داشت كه دو هافبك راست و چپ اندكي جلوتر از دو مدافع جلوزن انجام وظيفه مي كردند. همچنين در اين سيستم هر تيم با ۵ مهاجم به دروازه حريف حمله مي كرد.
با توجه به تغيير قانون آفسايد، مربيان دريافتند كه بايد سيستم بازي سنتي (۵-۳-۲) را تغيير بدهند.
اولين مربي اي كه اين تغيير سيستم را بوجود آورد، هربرت چپمن از آرسنال بود كه هافبك دفاعي را به پست دفاع آخر انتقال داد. همچنين دو مهاجم از ۵ مهاجم سيستم قبلي را به ميانه ميدان آورد تا به صورت مشترك وظايف هافبك دفاعي را انجام دهند. بر اين اساس سيستم (۳- ۴- ۳) و يا همان (M.W) بوجود آمد كه به مدت ۳۰ سال در جهان از اين سيستم استفاده شد.
سپس سيستم (M.W) تبديل به (۴- ۲- ۴)، (۳-۳-۴)و (۲- ۴- ۴) گرديد.
در صورت تصويب قانون جديد آفسايد كه بر اساس آن تنها در محوطه جريمه قانون آفسايد اعمال خواهد شد، تيم ها مجبور مي شوند كه در عمق به دفاع كردن بپردازند.
در چنين شرايطي هافبك هاي شوتزن تيم ها مانند ديويد بكهام به مهاجم تبديل خواهند شد چون همواره بايد اطراف محوطه جريمه حضور داشته باشند. همچنين اجراي اين قانون باعث مي شود كه بازي در وسط زمين متمركز نشود و به جاي آن، بازي بيشتر در دو محوطه جريمه جريان خواهد داشت.
به همين دليل مدافعان سعي خواهند كرد با ارسال توپ هاي بلند در كمترين زمان ممكن توپ را به محوطه جريمه حريف برسانند.
به طور حتم با تغيير قانون آفسايد، طبيعت فوتبال كاملاً دچار تغيير و تحول خواهد شد و بايد پست بازي بازيكنان و همچنين سيستم ها را براي انطباق با شرايط جديد تغيير داد.
پس از اينكه در يك سه شنبه شب كه پدرومندس بازيكن تيم تاتنهام از فاصله اي بسيار دور دروازه منچستر يونايتد را در دقيقه ۸۹ گشود اما داور بازي و كمك وي عبور توپ را از روي خط دروازه نديدند، همگان بحث استفاده از تكنولوژي مدرن را براي جلوگيري از ضايع شدن حق تيم ها در رقابت هاي فوتبال مطرح كردند.
يكي از اين پيشنهادات استفاده از توپ هاي هوشمند بود. اين نوع توپ را گابريل كروچيالي يكي از داوران ايتاليايي طراحي كرد اما انگيزه وي از طراحي اين توپ هوشمند چه بود؟ وي در جريان يكي از بازيهاي سري ب ايتاليا، گل تيم ميزبان را به اشتباه مردود اعلام كرد، به همين دليل تماشاگران او را كتك زدند. به همين دليل او تصميم گرفت كه يك توپ هوشمند طراحي كند تا از اين پس امنيت داوران در جريان مسابقات فوتبال حفظ شود.
در داخل اين توپ هوشمند، يك ريزتراشه نصب شده كه بلافاصله پس از عبور از خط دروازه، موضوع را به داور اطلاع مي دهد.
در صورتي كه از چنين توپهايي در فينال رقابتهاي سال ۱۹۶۶ استفاده مي شد، داستان اين جام به طور حتم تغيير مي كرد. در حال حاضر امتياز انحصاري توپهاي مورد تأييد فيفا متعلق به شركت آديداس است كه نحوه عملكرد اين توپها را سرّي نگاه داشته است. به محض اينكه اين توپ از خط دروازه عبور مي كند، ريزتراشه موجود در توپ براي دستگاه گيرنده اي كه روي مچ داور قرار دارد سيگنال ارسال مي كند و داور در كمتر از يك ثانيه متوجه مي شود كه توپ وارد دروازه شده است، اما در همين حال يك شركت آلماني سازنده تجهيزات مدرن الكترونيكي اقدام به ساخت و طراحي نوعي ساق بند كرده كه در اين ساق بندها ريزتراشه نصب شده است. با استفاده از اين تكنولوژي، داور مي تواند قرار داشتن و يا نداشتن بازيكنان را در شرايط آفسايد متوجه شود. البته هر بار كه بازيكني در شرايط مشكوك به آفسايد قرار بگيرد و كامپيوتر با استفاده از ريزتراشه داخل ساق بندها اين شرايط را شناسايي كند، ۱۳۵هزار پوند هزينه تحميل مسئولان برگزار كننده مسابقه خواهد شد.
در حال حاضر مردي كه در برابر ورود تكنولوژي مدرن به كالبد فوتبال مقاومت مي كند، سپ بلاتر رئيس فيفا است. البته مقاومت بلاتر قابل درك است چون وي دهه ششم زندگي اش را پشت سر مي گذارد و جاي تعجب نيست كه يك پيرمرد مخالف استفاده از تجهيزات مدرن باشد.
او همچنين معتقد است قوانين فوتبال چه در بازيهايي كه در چمن پاركها انجام مي شود و چه در فينال جام جهاني بايد يكسان باشد.
با آنكه كاهش فاصله ميان فوتبال آماتور و حرفه اي بسيار منطقي است، اما نبايد فراموش كرد، استفاده از تكنولوژي مدرن در جريان رقابتهاي فوتبال باعث خواهد شد كه حقي از تيمي ضايع نشود و يا جنجال و هياهو در رسانه هاي گروهي وقت مردم را پر نكند.
عكس ها: عطاءالله طاهركناره