|
پيش نويس طرح ساماندهي لباس آماده شد
به هيچ وجه اجباري نيست
افرغ مي گويد:ما معتقديم اگر متناسب با فرهنگ و هويت ايراني و استفاده از نمادها و نشانه هاي ايراني و هماهنگ با ذائقه ايراني و متناسب با خرده فرهنگ هاي مختلف و فرهنگ عمومي و سنين اقشار و فصل ها و عرصه هاي مختلف مد ايراني طراحي بشود و به قيمت مناسب در اختيار شهروند ايراني قرار بگيرد، شهروند ايراني استقبال خواهد كرد
پژما ن راهبر
در آخرين روزهاي ماه اول زمستان 83 ، خبري فاصله كوتاه و بلند ورودي سايت سينا و مانتيورهاي كوچك و بزرگ روزنامه ها را طي كرد و دست به دست گشت؛ آنجا كه گزارشي حاكي از آن بود كه مهرانگيز مروتي نماينده مجلس پرده از طرحي برداشته است كه چادر را براي بانوان ايراني اجباري مي كند. اصل خبر اين بود:
تنها زن اصلاح طلب مجلس شوراي اسلامي از فعاليت چند نماينده براي پيشنهاد طرحي خبر داد كه بر اساس آن زنان ايراني مكلف به استفاده از چادر به عنوان پوشش ملي مي شوند. اين چادر آستين دار و شبيه به چادرهاي عربي خواهد بود.
مهرانگيز مروتي تنها نماينده دوم خردادي زن مجلس در گفت و گويي عجولا نه با خبرنگار سينا گفت: فاطمه آجرلو نماينده مردم تهران در پي ارايه طرح عفاف به مجلس است و عفت شريعتي ديگر نماينده تهران و رئيس فراكسيون زنان با جمع آوري امضا تلاش دارد تا اين طرح هر چه سريعتر به هيات رئيسه تقديم و مورد بررسي قرار گيرد.
آنها كه تحولات و جلسات و ماجراهاي كميسيون فرهنگي مجلس و طرح ساماندهي مد و لباس را تعقيب مي كنند، از اين خبر جا خوردند و البته شخص خانم آجرلو كه با چنين عباراتي، جملات مروتي را به شدت تكذيب كرد: روزي كه در شوراي فرهنگي اجتماعي زنان نشست داشتيم، قرار بود كارگروه هايي تشكيل بدهيم كه در آنها به مسايل اجتماعي زنان پرداخته شود. نامه اي به ما دادند كه اولويت هاي خود را در مورد كار گروه ها مشخص كنيد. من سرفصل هايي نوشتم كه يكي از آنها طرح عفاف بود. با اين توصيف كه احتياج است به تعيين راهكار براي مد و اينكه حريم حجاب به صورت علمي مشخص شود. من پيشنهادم را نوشتم، اما به نفر آخر نرسيده، خبر دار شديم از قول خانم مروتي نقل شده من طرح عفاف را داده ام. البته من بعد از اين جلسه در مركز پژوهش ها جلسه داشتم و نتوانستم با خانم مروتي حرف بزنم، اما مثل اينكه ايشان تكذيب كرده است. اين آخرين مجادله پيرامون جلساتي بود كه با موضوع ساماندهي مد و لباس دهان به دهان گشت ... اما اين آ غاز ماجراي طرحي است كه روزهاي پر سر و صدايي را در پيش دارد.
فلاش بك
مدت زيادي از توجه به مد و پيشنهاد طرح ساماندهي مد در مجلس هفتم نمي گذرد، اما بحث و نقل بسيار است. بحث و نقل درباره سوژه اي به ظاهر مهيب و خطرناك كه كمتر مطبوعه ايراني در تمام سالهاي گذشته حاضر شده به درستي به آن بپردازد. مد واژه اي است چند پهلو كه حتي از پوشش خبري اتفاقات كم شمار آن در سالهاي اخير خاطرات خوبي در دست نيست.
امروز اما در شرايطي به ظاهر متفاوت ضرورت مد مورد توجه قرار گرفته است. آنجا كه عماد افروغ جامعه شناس و رئيس كميسيون فرهنگ و ارشاد مجلس از غفلت دولتمردان ايراني به اين مقوله مهم حرف مي زند. جمله اي كه باعث تعجب تمام آنها كه براي طرح موضوع با موانعي عجيب رو به رو بوده اند، خواهد شد.
مد واژه اي است چند پهلو كه حتي از پوشش خبري اتفاقات كم شمار آن در سالهاي اخير خاطرات خوبي در دست نيست
در قم...
حجت الاسلام بي ريا، در هشتاد و ششمين نشست گفتمان ديني در مدرسه فيضيه قم، با موضوع مدگرايي به نكات تازه اي اشاره كرد.
او با تاكيد بر اينكه نبايد جوانان را با برخوردهاي بد طرد كنيم، خاطرنشان ساخت: مي توانيم با آگاهي صحيح، مدهاي خود را به جوانان عرضه كنيم و مدهاي استعماري را دور بيندازيم. وي ادامه داد: ما هنوز لباس ملي نداريم و شلوارهايي كه از فرنگ آمده غير از روحانيون همه استفاده مي كنند. لباس روحانيت را هم نمي شود به عنوان لباس ملي معرفي كنيم. اما مي توانيم لباس ملي طراحي كنيم.
در اين فضا، گرچه انتشار اخباري مثل آنچه نقل قول مهرا نگيز مروتي است به بهبود اوضاع كمكي نمي كند، اما ظاهرا اتفاقي افتاده كه در قم يك سخنراني بلند با موضوع مد برگزار مي شود. شما چه فكر مي كنيد؟
لباس با بخشنامه؟
جلسات مكرر كميسيون فرهنگي و مركز پژوهش ها با چند طراح لباس ايراني، منجر به ارايه طرحي خواهد شد كه اسفند ماه به صحن علني مجلس مي آيد، طرحي كه پيش نويس 11 بندي آن آماده است. عفت شريعتي مخبر كميسيون فرهنگي مي گويد: در اولين جلسات كاري كميسيون فرهنگي اولويت هايي ارايه شد، از جمله طرح تسهيل ازدواج و طرح ساماندهي مد و لباس.
سوال مهمي كه قبل از به ثمر رسيدن جلسات اين كميسيون وجود دارد اين است: آيا اصولا امكان اجرايي شدن اين طرح وجود دارد؟
عشرت شايق ديگر نماينده مجلس مي گويد: به هيچ وجه نمي شود مدل طراحي كرد و به مردم گفت بپوشيد. ضمن اينكه بدانيد مجلس قصد ندارد مد ارايه كند. ما فقط قانون طراحي مي كنيم، اما بخش خصوصي آن را پيش ببرد. و اين نكته ايست كه بقيه روي آن صحه مي گذارند.
پيش نويس اوليه
عماد افروغ مي گويد: به نظر مي رسد نسبت به اين مساله غفلت صورت گرفته است. ما براي اينكه طرح خود را كامل تدوين كنيم از طراحان دعوت كرديم و با آنها به گفت و گو نشستيم. مي خواستيم ببينيم گير كار كجاست و عوامل پيش برنده چه چيزهايي هستند. بعد از اين جلسات مركز پژوهش ها پيش نويس غير رسمي طراح را آماده كرده و ما پيش نويس را به نمايندگان داده ايم تا نظرات تكميلي را ارايه بدهند.
بند ماده واحده اين پيش نويس، دولت را مكلف كرده است به منظور حفظ فرهنگ و هويت ايراني و اسلامي، تثبيت وتكريم الگوهاي پوشش ملي، هدايت بازار توليد و عرضه البسه و پوشاك بر اساس طرح ها و الگوهاي داخلي و نيز در جهت ترغيب عموم مردم به پرهيز از انتخاب و مصرف الگوهاي غربي و غير مانوس با فرهنگ و هويت ايراني طرح ساماندهي لباس را با تاكيد بر محورهاي ذيل تهيه كند و ظرف مدت 6 ماه، پس از تصويب، اين قانون را به مجلس ارايه كند. يعني دولت مكلف مي شود لايحه خود را ارايه كند كه البته گرچه روح اين ماده مورد توافق است اما اين نكته كه دولت ملزم به دادن لايحه مي شود ممكن است تغيير كند. افروغ مي گويد: يعني اين احتمال هست كه خود ما طرح بدهيم و منتظر لايحه نباشيم.
و اما محورها
۱ تشويق و ترغيب طراحان و توليد كنندگان پوشاك به الگو سازي لباس با استفاده از نمادها، الگوها و نشانه هاي فرهنگ ايراني اسلامي در هر يك از مراحل توليد پارچه، طراحي و دوخت لباس
۲ احترام به الگوهاي سنتي و جلوه هاي حيات فرهنگي اقوام ايراني و توجه به پوشيدگي و رعايت موازين شرعي در طرح ها و الگوها
۳ استفاده از دستاوردهاي پژوهشي جهت دستيابي به الگوهاي اصيل لباس
۴ ترغيب و تشويق عمومي جهت استفاده و استقبال ايراني لباس و پوشاك
۵ حمايت و تشويق توليد كنندگان داخلي لباس هاي متناسب با الگوهاي بومي از طريق پيش بيني تسهيلات بانكي، برپايي جشنواره ها و نمايشگاه هاي ملي انتخاب لباس و پوشاك
۶ اهتمام و سياستگذاري در زمينه دسترسي عمومي به عرضه ارزان لباس و پوشاك متناسب با الگوهاي ملي از طريق برگزاري نمايشگاه هاي لباس به صورت دايمي به محلي و منطقه اي براي دسترسي مردم
۷ حمايت از برپايي جشنواره هاي منطقه اي پوشاك براي تبادل فرهنگي ملل مسلمان در زمينه پوشش
۸ نظارت و كنترل بر واردات لباس و پوشاك به منظور ممانعت از ورود لباس هاي نامتناسب با شئون فرهنگ اسلامي و ملي
۹ پي ريزي ساختار مديريتي سامان لباس و پوشش و شفاف كردن وظايف دستگاه هاي اجرايي مرتبط
۱۰ حمايت مالي و اعتباري از نهادهاي مردمي، اتحاديه ها، اصناف و مراكز و موسسات غير دولتي فعال در عرصه لباس و پوشاك ملي. پيش بيني اعتبارات لازم و اختصاص رديف بودجه براي دستگاه هاي اجرايي و مراكز غير دولتي
۱۱ اهتمام رسانه ها به ويژه رسانه ملي براي نهادينه كردن استفاده از پوشاك و لباس متناسب با الگوهاي ملي و پرهيز از مصرف الگوهاي مغاير با فرهنگ ايراني.
چند نكته
افروغ در تكميل اين پيش نويس به چند نكته اشاره مي كند:
۱ به هيچ وجه استفاده از مدهاي ايراني اجباري و تحميلي نيست. ما معتقديم اگر متناسب با فرهنگ و هويت ايراني و استفاده از نمادها و نشانه هاي ايراني و هماهنگ با ذائقه ايراني و متناسب با خرده فرهنگ هاي مختلف و فرهنگ عمومي و سنين اقشار و فصل ها و عرصه هاي مختلف مد ايراني طراحي بشود و به قيمت مناسب در اختيار شهروند ايراني قرار بگيرد، شهروند ايراني استقبال خواهد كرد.
۲ اين يك كار ايجابي است. معتقديم در خصوص برخورد با معضلات فرهنگي صرفا نبايد برخورد سلبي كرد. بايد دو كار ايجابي كرد؛ اول طرح تسهيل ازدواج جوانان است كه معتقديم بخشي از معضلات به دليل عدم دسترسي آسان به ازدواج است و يكي ديگر از كارهاي ايجابي ما عرضه مد ايراني با استفاده از نمادهاي ايراني است.
۳ اعتقاد ما بر اين است كه عرضه مد يك طرفه است، رقابتي نمي بينيم. به خاطر غفلتي كه حاكميت در رابطه با طراحي و عرضه مد كرده ما شاهد هجوم تمام عيار مدهاي خارجي از اروپايي، آمريكايي گرفته تا عربي و پاكستاني و... هستيم. براي يك فرهنگ ريشه دار و كهني مثل ايران، اين حداقل مايه افتخار نيست كه نسبت به نمادهاي خودش اعم از معماري و شهرسازي، موسيقي، هنر پوشش كوتاهي نشان بدهد. ما بايد اهتمام جدي نسبت به فرهنگ و سنت خود نشان بدهيم و بخشي از اين اعتماد از طريق توجه به نمادهاست.
طراح خارجي؟
حقيقت اين است كه بازار پوشاك ايران از خياطان متبحري بهره مي برد، اما كمتر مي توان فردي با مشخصات يك طراح لباس حرفه اي در ايران يافت، گرچه در بازار جهاني مد، نام هاي مشهوري با شناسنامه ايراني وجود دارند، از جمله يك طراح ايراني مقيم آمريكا كه ادعا مي كند رئيس جمهوري وقت ايران در دهه گذشته از طريق وزير امور خارجه فعلي به او پيغام داده است براي كار به ايران بيايد. فاطمه آجورلو مي گويد: ما به دنبال بحث نظري هستيم و اگر لازم باشد از بيرون از ايران براي اين كار طراح دعوت مي كنيم، گرچه پتانسيل داخلي آنقدر خوب هست كه نياز فعلي ما را پوشش دهد. اين در حالي است كه عشرت شايق با اشاره به مد يقه پيراهني كه دكتر ولايتي در دوران وزارت خود مد كرد، مي گويد: آنها براي اينكه در مجامع بين المللي گفته شود ايراني ها نسبت به پيراهني با يقه هاي معمولي كه كراوات زدن لازمه اش بود بي توجهند، آرام آرام مدل يقه را عوض كردندو به خوبي هم جا افتاد . حتي در ديگر كشورها هم نسبت به اين مدل استقبال به عمل آمد. اين يك تجربه است. ما قصد داريم آدم ها را تحريك كنيم كه بيايند لباس جديد طراحي كنند. ما امروز كپي كاريم، اما شايد روزي برسد با توليد فكر صادركننده مد باشيم. وعده جالبي است. صدور مد از كشوري كه امروز به دنبال طراحي يك لباس ملي است؛ يك لباس كه البته فقط پيشنهاد مي شود...
|
