اميد سليماني فاخر
تحقيقات انجام شده در آمريكا نشان مي دهد كه آمريكايي ها از مار، ارتفاع، بيماري، مشكلات مالي و مرگ به شدت هراس دارند، اما چيزي كه بيش از همه اينها موجب هراس آنها مي شود، صحبت در حضور جمع است، در حالي كه به طور طبيعي يك سخنراني ناموفق هم نبايد آنقدرها اهميت داشته باشد كه آن را با ترس از بيماري، فقر يا مرگ مشابه دانست، با اين وجود تعداد كثيري از مردم هنگام صحبت در حضور ديگران دچار ترس هاي هيجاني و ناراحت كننده مي شوند، حتي سخنرانان حرفه اي هم از اين نظر مستثني نيستند، برخي از سياستمداران موفق وعاظ مذهبي و مجريان برنامه هاي تلويزيون هنگامي كه پشت تريبون يا روي صحنه قرار مي گيرند شديداً معذب هستند و به عبارت ساده تر به «اضطراب در هنگام سخنراني» دچار مي شوند.
آگاهي از اين كه چنين اضطرابي تقريباً جنبه عمومي و جهاني دارد و طبعاً اگر بتوان به فرمولي سحرآميز دست يافت كه از اين اضطراب رهايي يابيم، در هنگام صحبت در حضور جمع تقريباً آرامش بيشتري خواهيم داشت. قطعاً چنين فرمولي وجود ندارد، اما تحقيقات اخير در پي كشف علل اين اضطراب برآمده و راه هايي نيز براي كنترل آن توصيه نموده است.
آشكارترين جنبه اضطراب در هنگام سخنراني، علايم جسمي آن است، اكثر مردم تركيبي از علايم زير را بيان كرده اند: كف دست هاي عرق كرده، خشكي دهان، طپش قلب شديد، لرزش دست ها، سستي زانوها، تنگي نفس و دل پيچه. تحقيقات آزمايشگاهي افزايش فشار خون و گرفتگي عضلات را نيز به فهرست علايم فوق اضافه مي كند، با توجه به پيش آمدن اين همه عوارض جسمي در هنگام سخنراني تعجبي ندارد كه بعضي افراد آن را اين قدر ناخوشايند بدانند و براي خلاصي از آن به هر قيمتي هم كه برايشان تمام شود از صحبت در جمع كلاً اجتناب ورزند.
چه بسا مديران روابط  عمومي، وزراء و وكلايي وجود دارند كه به علت فرار از سخنراني  و صحبت در حضور جمع، خود را براي استعفا آماده نموده اند.
«محمد مويدي» دبير زيست شناسي در اين رابطه مي گويد: من به علت فرار از سخنراني چندين موقعيت علمي را از دست داده ام. او مي گويد چندين ماه قبل به خاطر مقاله اي كه نوشته بودم حائز رتبه اي شدم منتها به خاطر دفاع از نظريه ام از ادامه راه انصراف دادم تا جايي كه مدير دبيرستان چنين پنداشت كه مقاله مزبور از من نيست.
ابراهيم حشمتي كه دانشجوي سال اول زبان و ادبيات فارسي است اظهار مي كند: «از حضور در ميان جمع و صحبت كردن به طور دوستانه هم بيزارم چه برسد به اين كه در حضور چندين نفر به طور رسمي سخنراني كنم، حتي سر كلاس از پرسيدن مشكلي كه برايم مطرح است، احساس خجالت مي كنم».
علايم جسمي فقط يك جنبه از اضطراب در هنگام سخنراني است، مهم ترين جنبه آن تعبيري است كه سخنران از اين علايم دارد. البته معدودي از سخنرانان، يعني آنهايي كه از اعتماد به نفس بالايي برخوردارند اين واكنش هاي جسمي را بسيار مثبت مي دانند و آن را دال بر آمادگي روحي خود براي سخنراني تلقي مي كنند، اما به طور كلي اكثر ما اين علايم را نشانه هايي از ترس مي دانيم. اين ترس هنگامي شكل مي گيرد كه ما در ذهن خود عواقب اجراي نامطلوب سخنراني را مجسم مي كنيم مثلاً ممكن است از ذهنمان بگذرد كه: اگر تپق بزنم حضار مرا مسخره خواهند كرد. در حالي كه معمولاً وقتي مستمعين محتواي سخنراني را مفيد و قابل استفاده تشخيص مي دهند، اغلب خطاهاي ناشيانه و تپق هاي گوينده را ناديده مي گيرند. اين قبيل ترس هاي غيرمنطقي و علايم جسمي اغلب در يك دور مكرر متقابلاً يكديگر را تقويت و افزايش مي دهند زيرا حالت ترس، علايم آن را افزايش مي دهد و با تشديد علايم، ترس نيز بيشتر مي شود؛ تا جايي كه تحريكات شديد فيزيولوژيك با افكار فاجعه آميز و هولناك تركيب مي شود. هنگامي كه گوينده به خودش تلقين مي كند كه حضار او را مسخره خواهند كرد، ضربان قلبش به ۲۰۰ مرتبه در دقيقه هم مي رسد.
دكتر «مسعود پيكرزاده» روان شناس و مشاور خانواده اينگونه مي گويد: افرادي كه سخنراني را نوعي اجراي برنامه مي دانند، معمولاً به اضطراب بيشتري دچار مي شوند، زيرا در اين صورت خود را ملزم به جلب رضايت مستمعين مي دانند، سخنران چون دچار تصورات اغراق آميز مي شود، تصور مي كند كه مستمعين با دقت به نقد و ارزشيابي ژست ها، گفتار و هر عمل ديگري كه انجام مي دهد، نشسته اند، اين افراد هيچ گاه نمي توانند متوجه شوند كه به خاطر كدام عمل خود مورد انتقاد قرار مي گيرند. آنها رفتار رسمي و ساختگي را بهتر از رفتار معمولي و طبيعي خود مي پندارند. تحقيقات نشان داده است كه وقتي سخنران تصور مي كند مورد ارزشيابي قرار گرفته است و يا اين كه به رفتار خود اعتماد ندارد و يا از روش سخنراني مطمئن نيست، در هر موقعيت اجتماعي هم كه باشد دچار اضطراب مي شود، حال اگر سخنران به جاي آن كه فكر كند در حال اجراي برنامه است، تصور كند در حال ايجاد ارتباط با حضار است، راحت تر مي تواند كار خود را به پايان برساند، نقش و وظيفه سخنران، بيان عقايدش براي مستمعين است. سخنران بايد اين انديشه را در ذهن خود بپروراند و رشد دهد، زيرا حضار در واقع مشتاق شنيدن محتواي حرف هاي او هستند و در صدد نقد روش صحبت كردن او برنمي آيند؛ درست مانند مكالماتي كه ما هر روز با اطرافيان خود داريم.
اضطراب در هنگام سخنراني پديده اي است سه مرحله اي كه قبل از ايراد نطق به وجود مي آيد و رشد مي كند، اين سه مرحله عبارتند از: تعيين چگونگي اجرا، تهييج فيزيولوژيكي و بالاخره افكاري كه باعث مي شود هيجان ناشي از سخنراني را ترس بدانيم، ابعاد ديگر اين اضطراب در حين ايراد سخنراني به وجود مي آيد و آن هم بر اثر افكار غلطي است كه تأثير مخرب دارند، براي مثال گويندگاني كه سخنراني را نوعي اجراي برنامه مي پندارند اغلب تصور مي كنند كه مستمعين متوجه ميزان نگراني او هستند، اندكي اغراق در مورد تصورات سخنران در حين ايراد نطق مي تواند به اين شكل در آيد: «اوه، خداي من! مردم متوجه لرزش صدايم شده اند... دارند لرزش دست هايم را مي بينند و حالا مي دانند كه زانوهايم مي لرزند، الان غش مي كنم.»
در صورتي كه مطالعه درباره بازتاب حضار از حالت سخنران در حال سخنراني نشان داده است كه نظر آنها اغلب مثبت است و آگاهي سخنران از اين مطالب باعث آرامش او مي شود.
محققين دريافته اند كه مردم متوجه نگراني سخنران نمي شوند و يا اگر هم مي شوند فقط اضطراب ناچيزي را مشاهده مي كنند حتي زماني كه عده اي از مشاهده كنندگان جهت تشخيص علايم اضطراب در هنگام سخنراني آموزش داده و مكلف به يافتن اين علايم شدند، باز در گزارش هايشان ميان ارزشيابي آنها با ميزان واقعي نگران سخنران همبستگي ضعيفي ديده شده است.
اكثر سخنرانان با دو مرحله تحريكات فيزيكي آشنايي دارند. تحريكات اوليه معمولاً از چند دقيقه قبل از ايراد نطق آغاز مي شود يعني هنگامي كه سخنران در انتظار فرا رسيدن زمان سخنراني به سر مي برد. مرحله دوم هنگامي است كه سخنراني شروع مي شود. در اين مرحله، تحريكات فيزيكي به مراتب بيشتر و شديدتر است، ضربان قلب در مرحله انتظار معمولاً بين ۹۵ مرتبه در دقيقه تا چيزي حدود ۱۴۰ مرتبه در دقيقه است، در حالي كه ضربان طبيعي قلب در مواقع عادي حدود ۷۰ مي باشد، سپس هنگامي كه فرد با مدعوين مواجه مي شود و شروع به صحبت مي كند، ضربان قلب چيزي حدود ۱۰۰ تا ۱۹۰ نيز افزايش مي يابد.
تحريكات فيزيكي، مرحله سومي هم دارد كه اكثر سخنرانان از وجود آن آگاهي ندارند. اين مرحله، مرحله اي است كه مي تواند آرامش بخش باشد، موج هاي تحريكاتي در هنگام مواجهه با مردم طولاني نيست، اين تحريكات و تنش در عرض ۳۰ ثانيه فروكش مي كنند و ميزان طپش قلب به تدريج به سطحي كه در مرحله انتظار بود، مي رسد گاه حتي به كمتر از آن نيز نزول مي كند. واكنشي كه هنگام مواجهه با مستمعين از خود بروز مي دهيم. واقعاً به يادماندني است البته بسياري از سخنرانان متوجه نزول ناگهاني تحريكات نمي شوند.
در اينجا، دو مطلب را بايد به سخنرانان مضطرب اطلاع دهيم: اول كوتاه بودن عمر واكنش هاست. آگاهي از اين امر باعث مي شود كه فرد در هنگام مواجهه با حضار تسلي خاطر يابد، مطالعات مقدماتي نشان داده است كه سخنرانان مطلع از كوتاه بودن عمر اين واكنش ها، مي توانند عمل تطبيق دادن خود با محيط را سريع تر انجام دهند. مثلاً واكنش هاي آنها مي تواند چنين باشد: «حالم دارد خوب مي شود... حالا بهترم...» مطلب دومي كه آگاهي سخنرانان از آن باعث راحتي در كارشان مي شود اين است كه بدانند حتي افرادي هم كه از سخنراني هراس چنداني ندارند نيز اين سه مرحله «انتظار» «رويارويي» و «تطبيق» را طي مي كنند.
از بين بردن اين مراحل كامل امكان پذير نيست، با توجه به اين امر مي توانيم علايم و تحريكات جسمي را به عنوان نشانه هايي طبيعي از اين كه آماده سخنراني هستيم، بپذيريم و آنها را به روش صحيحي هدايت كنيم. براي كنترل نگراني روش هاي متعددي آزمايش شده است كه با موفقيت همراه بوده اند، يكي از روش هاي رايج «حساسيت زدايي برنامه ريزي شده» است. هدف از اين روش كاستن تحريكات جسمي است.

تئاتر در آينه فجر
گروه ادب و هنر شبكه ۴سيما به مناسبت برپايي بيست و سومين جشنواره بين المللي تئاتر فجر، برنامه اي با عنوان «تئاتر در آينه فجر» را براي پخش در ايام جشنواره تهيه و توليد مي كند.
اين برنامه تلويزيوني «تئاتر در آينه فجر» به تهيه كنندگي و كارگرداني «مسعود ساكت اف» در گروه ادب و هنر شبكه ۴ تهيه و توليد مي شود. برنامه از آيتم هاي مختلفي تشكيل شده است.
در اين برنامه علاوه بر ارائه گزارش هاي روزانه از جشنواره، هر روز گفت وگويي از كارگرداناني كه كارهايشان در جشنواره به روي صحنه رفته پخش مي شود. و در كنار آن گزارشي از پشت صحنه نمايش ها كه شامل گفت وگو با بازيگران و... است روي آنتن مي رود. بحث هاي كارشناسي با حضور صاحب نظران و كارگردانان تئاتر از ديگر بخش هاي برنامه «تئاتر در آينه جشنواره» است. گروه توليد اين برنامه تلويزيوني در حال حاضر با حضور در تئاتر شهر و اداره تئاتر مشغول تهيه گفت و گوها و گزارشهاي پشت صحنه از نمايش هاي مختلف هستند. طي روزهاي اخير اين گروه گزارشي از تمرين نمايش هاي «خانم سرگرد باربارا» به كارگرداني مهرداد راياني مخصوص، «تراژدي قيصر» به كارگرداني «كيومرث مرادي» ، «دن كيشوت» به كارگرداني علي اصغر دشتي، «دفترچه يادداشت» به كارگرداني «كتايون فيض مرندي» و... را تهيه كرده است.
تئاتر و موسيقي
در آستانه بيست وسومين جشنواره بين المللي تئاتر فجر گروه ادب و هنر شبكه دو سيما درنظر دارد، گزارش مفصلي از نمايش هاي اجرا شده دراين جشنواره و گروه هاي شركت كننده داخلي و خارجي تهيه كند.
به گزارش ايسنا، اين برنامه از اول بهمن ماه به صورت روزانه به اطلاع مخاطبان مي رسد و علاوه بر به تصوير كشيدن صحنه هايي از اين نمايش ها و نقد و بررسي آنها، گذري اجمالي هم بر ۲۲جشنواره قبلي خواهد داشت. اين برنامه يازده قسمت ۳۰ دقيقه اي است كه از اول بهمن تا ۱۱ بهمن ماه هر روز از شبكه دو سيما پخش خواهد شد.
همچنين ويژه برنامه  «بهار موسيقي» در دوازده قسمت ۳۰ دقيقه اي از ۸ بهمن لغايت ۲۰ بهمن ماه هر روز از شبكه دو سيما پخش خواهد شد.بنا بر اين گزارش، برنامه با توجه به اهميت برگزاري بيستمين جشنواره بين المللي موسيقي فجر و حضور گروه هاي مختلف از سراسر كشور و همچنين گروه هايي از ديگر كشورها، سعي خواهد داشت تا با نگاهي تحليلي به جايگاه موسيقي در كشور، اهميت آن ، آسيب شناسي و بررسي جوانب مختلف آن پرداخته شود.
همچنين اين برنامه با نگاهي جستجو گر سعي در اعتلاي ساختار پژوهشي و بررسي مباحث نظري دارد. از بخش هاي مهم اين دوره:پژوهش در موسيقي نوايي ايران ،بررسي گرايش هاي محتوايي موسيقي سنتي ايران، پژوهش در موسيقي كلاسيك ايران، آسيب شناسي موسيقي پاپ ايران خواهد بود.
در توليد برنامه بهار موسيقي سعي خواهد شد علاوه بر موارد تحليلي در خصوص موسيقي ايراني به جنبه هاي خبري اين رويداد نيز پرداخته شده و همچنين از زواياي ديگر از جمله جايگاه جوانان و استعدادهاي جديد در اين حيطه نيز به موضوع نگاه خواهد شد.
مجله فجر جام جم
«مجله فجر» طرحي از سيدمحمد سيدرضي است كه در يازده قسمت با اجراي مهسا ملك مرزبان و شهرام شكيبا به موضوع جشنواره هاي هنري فجر مي پردازد.به گزارش ايسنا، اين برنامه سعي دارد كه با تهيه گزارش هايي از جشنواره هاي فيلم، تئاتر و موسيقي فجر، بينندگان شبكه جام جم را از خبرها ومسائلي كه در طول اين جشنواره ها مي گذرد، آگاه سازد. اين برنامه ضمن معرفي دست اندركاران،  ميهمانان و هنرمندان اين جشنواره، با ايجاد فضايي شاد و متنوع مناسب ايام مبارك دهه فجر همراه خواهد بود.
«مجله فجر» از دوازدهم بهمن ماه به مدت ۱۱ شب ساعت ۶ صبح به وقت تهران از جام جم  ۱ و ساعت  ۱‎/۳۰ بامداد به وقت تهران از جام  جم۲ و ساعت۱۳ به وقت تهران از جام جم ۳ پخش مي شود.
برنامه هاي شبكه اول
مجموعه تلويزيوني فرار بزرگ، «تو جان آينده» ، «جشن انقلاب» و «ترنم» ويژه ايام دهه فجر از شبكه اول سيما پخش مي شود. به گزارش خبرگزاري فارس، مجموعه تلويزيوني فرار بزرگ در ايام دهه فجر هر شب از شبكه اول سيما پخش خواهد شد.
اين سريال كه پخش آن از عيد غدير خم آغاز خواهد شد، ماجراي گروهي از درباريان فاسد رژيم پهلوي را به نمايش مي گذارد كه در اوايل انقلاب قصد فرار از كشور را دارند.
فرار بزرگ به كارگرداني محمدحسين لطيفي و تهيه كنندگي سيدكمال طباطبايي تهيه شده است. در ايام دهه فجر ويژه برنامه «توجان آينده» از شبكه اول سيما نيز پخش خواهد شد. اين برنامه در ۱۰ قسمت سعي دارد دستاورد بزرگ انقلاب اسلامي را در زمينه هاي علمي و اقتصادي در گفتگو با كارشناسان معرفي كند. جشن انقلاب نيز در ايام دهه فجر هر شب به عنوان آخرين برنامه از شبكه اول سيما پخش خواهد شد. اين برنامه از سوي اميرحسين فرشاهي تهيه شده و جنگي تركيبي نمايشي است كه لحظات شاد و سرگرم كننده اي را براي مخاطبان فراهم مي كند. اين برنامه در گروه اجتماعي شبكه اول سيما تهيه شده است. برنامه ترنم هم در ايام دهه فجر پخش مي شود. در اين برنامه خوانندگان سرودهاي انقلابي حضور خواهند يافت.