فاصله زماني ميدان آرژانتين تا فرودگاه امام ره ، حداقل با خودروي سواري 70 تا۹۰ دقيقه است. حال آنكه هلي تاكسي ها مي توانند اين مسير را 20 دقيقه اي طي كنند.
عليرضا باغاني
شايد خيلي ها ورود هلي تاكسي ها به ناوگان حمل ونقل عمومي را يك شوخي بامزه از سوي مسوولان تلقي كرده باشند، اما بهتر است اين شوخي را جدي بگيريم، چون مديران صنعت هوايي از برقراري خط پروازي تاكسي هاي هوايي در ميدان آرژانتين مهرآباد فرودگاه امام ره خبر مي دهند.
هلي كوپتر و هواپيما براي مردم همواره به عنوان يك وسيله نقليه گرانقيمت و اجباري بوده است، گرچه در سالهاي بعد از انقلاب هواپيما رفته رفته جزئي از ملزومات حمل ونقل بين شهري ايرانيان شد، اما هلي كوپتر سواري همچنان يك رويا در اذهان مردم باقيمانده است.
هلي تاكسي
باور كنيد هلي تاكسي ها سركاري نيستند، بلكه قرار است نخستين خط پروازي هلي تاكسي ها توسط يكي از مجموعه هاي وابسته به صنايع هوايي نيروهاي مسلح در تهران در ماه هاي اوليه سال 84 برقرار شود. مشاور سازمان صنايع هوايي نيروي مسلح از تاسيس شركتي نيمه خصوصي با مشاركت 50 درصدي اين سازمان براي خدمات هلي كوپتري عمومي خبر مي دهد. اصغر تركان مي گويد: خدمات هلي كوپترهاي مردمي در شركتي تحت عنوان هلي كوپتري خليج فارس به مردم ارايه مي شود كه نخستين خدمات مردمي اين شركت ايجاد خط پروازي از ميدان آرژانتين به فرودگاه مهرآباد و فرودگاه امام ره و بالعكس خواهد بود. به گفته وي، هلي تاكسي ها قرار است به مديران و صاحبان صنايعي كه روزانه به شهرهاي اطراف تهران رفت و آمد مي كنند نيز سرويس دهي كند. او از شاهرود، سمنان، گرمسار و قم به عنوان شهرهايي ياد مي كند كه قرار است هلي تاكسي ها بدانجا پرواز كنند.
فوايد اقتصادي
گرچه براي هلي كوپتر سواري بايد كمي بيشتر از حد متعارف سركيسه را شل كرد، اما ارزشش را دارد چرا كه دست كم۵۰درصد در وقت شما صرفه جويي مي شود، كما اينكه استرس شما براي رسيدن به پرواز آن هم پروازي كه 5/1 ميليون تومان بابت آن پول داده ايد، را از بين خواهد برد.
تركان در اين باره مي گويد: فاصله زماني ميدان آرژانتين تا فرودگاه امام ره ، حداقل با خودروي سواري 70 تا۹۰ دقيقه است. حال آنكه هلي تاكسي ها مي توانند اين مسير را 20 دقيقه اي طي كنند، اگر هزينه كرايه هلي تاكسي ها را براي هر نفر 50 هزار تومان درنظر بگيريم در برابر كسي كه 5/1 ميليون تومان هزينه بليت پرواز بيزنس كلاس به لندن را پرداخت كرده است، رقمي نيست كه به جايي از مسافر بربخورد. نماينده سابق ايران در ايكائو مي افزايد: از سويي ديگر گردش مالي خوبي در صنايع هلي كوپتري ايران به وجود مي آيد و اين صنعت كه كمتر خدمات دهي به مردم را تجربه كرده، وارد عرصه جديدي از فعاليت خواهد شد. تماس مستقيم با مردم، مردمي شدن صنعت و سود اقتصادي بسيار بالا از جمله دستاوردهاي تاكسي ها هستند. به گفته يك كارشناس ديگر صنايع هوايي، گرچه به دليل هزينه بالاي هلي تاكسي ها، تنها قشر خاصي مي توانند از اين وسيله استفاده كنند، اما باورود هلي كوپتر به ناوگان حمل ونقل عمومي، رفته رفته شايدهلي كوپترها هم مثل هواپيماها به جزئي از وسايل حمل و نقل مردم تبديل شده و با استقبال مردم، قيمت بهره مندي از اين وسيله هم به مراتب كمتر از حال حاضر شود.
قيمت انواع هلي تاكسي ها
تصورش بسيار جالب است كه مسافران مي توانند نوع هلي تاكسي دلخواهشان را هم انتخاب كنند، درست مثل مسافر جاده كه حق انتخاب سفر كردن با پژو، سمند يا پيكان سواري را براي خود محفوظ مي داند. هلي تاكسي ها انواع مختلفي دارند. سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري رابينسون۲۲ را رايج ترين نوع هلي تاكسي ها عنوان مي كند. به گفته وي، اين هلي كوپتر دو نفره است و توانايي پرواز از تهران به نوشهر را دارد و قيمت خريد آن 70هزار دلار يعني نزديك به 6 ميليون تومان است. هلي كوپترهاي 205۲۱۲، و 214 نيز هلي تاكسي هايي هستند كه قرار است در خط پروازي آرژانتين مهرآباد فرودگاه امام ره به كار گرفته شوند.
اما قيمت اين هلي تاكسي ها سرسام آور است و خريد آنها غير قابل تصور.
هلي تاكسي ها قرار است در خط پروازي ميدان آرژانتين مهرآباد فرودگاه امام (ره ) به كار گرفته شوند
تركان مي گويد: داشتن هلي كوپتر شخصي در حال حاضر معقول و به صرفه نيست، بلكه اجاره يا پرداخت كرايه بابت حمل و نقل در مسيرهاي تعيين شده، مثل 50 هزار توماني كه براي آرژانتين فرودگاه امام ره در نظر گرفته شده، به صرفه تر و به واقعيت نزديكتر است.
به گفته اصغر تركان، خريد هلي كوپتر 9 نفره 205 ، يك ميليارد تومان، هلي كوپتر 12 نفره 212 ، دو و نيم ميليارد تومان و هلي كوپتر 14 نفره 214 نزديك به 3 ميليارد تومان براي مردم عادي آب مي خورد. اما اين قيمت ها براي هلي تاكسي هاي صفر و متاليك است، نه كار كرده. دست دوم ها كمتر به فروش مي رسند و قيمت آنها تا 20 درصد كمتر است. هلي كوپترهاي روسي هم 30 تا۳۵ نفر ظرفيت دارند، اما مسوولان امر چندان موافقتي با به كارگيري اين نوع هلي كوپترها ندارند. هلي كوپترهاي تمام كامپوزيت هم توسط يك شركت ايراني وابسته به نيروهاي مسلح ساخته شده كه توانايي جا به جايي 4 نفر را دارد. به گفته مدير عامل اين شركت، از هلي كوپتر كوچك 4 نفره تمام كامپوزيت كه توانايي نشست و برخاست در هر باندي را دارد، مي توان به عنوان هلي تاكسي استفاده كرد. او مي گويد: قيمت اين نوع هلي كوپتر يك ميليون دلار يعني 880 ميليون تومان است.
هلي كوپتر شخصي
گرچه هلي تاكسي دلخواه را مي توان مثل خودرو مورد علاقه، انتخاب كرد اما هلي تاكسي ها را نمي توان مانند خودرو هر وقت كه بخواهيم به حركت درآوريم. براي خودروها، جاده، جاده خداست اما پرواز در آسمان محدوديت هاي ويژه اي دارد كه به صرفه بودن و داشتن هلي كوپتر شخصي را منتفي مي كند.از نظر مشاور سازمان صنايع هوايي نيروهاي مسلح، داشتن هلي كوپتر شخصي در شرايط كنوني امكان پذير نيست چرا كه هر وسيله پرنده اي براي پرواز بايد مجوز لازم را از برج مراقبت و نزديكترين فرودگاه دريافت كند. چه هواپيما چه هلي كوپتر يا حتي كايت فقط مي تواند در زمان هاي از پيش تعيين شده به پرواز درآيند. در حالي كه كسي كه 880 ميليون تومان پول بابت هلي كوپتر شخصي مي دهد، طبيعتا دوست دارد هر وقت كه دلش خواست از اين وسيله مورد علاقه اش استفاده كند، اما قوانين بين المللي ايكائو اين اجازه را به صاحبان هلي كوپتر هاي شخصي نمي دهد.تركان مي گويد: داشتن هلي كوپتر شخصي در حال حاضر معقول و به صرفه نيست، بلكه اجاره يا پرداخت كرايه بابت حمل و نقل در مسيرهاي تعيين شده، مثل 50 هزار توماني كه براي آرژانتين فرودگاه امام ره در نظر گرفته شده، به صرفه تر و به واقعيت نزديكتر است. پرواز با هر وسيله پرنده نياز به مجوز قبلي، هماهنگي قبلي و كسب اجازه از برج مراقبت آن شهر دارد.اما سرپرست هواپيمايي كشوري نظر ديگري دارد.رضايي نياركي معتقد است: قيمت هلي تاكسي رابينسون 22 70 هزار دلار يعني نزديك به 6 ميليون تومان است. اين در حالي است كه قيمت بسياري از خودروهاي در حال تردد بيش از 70 هزار دلار است، در اين شرايط آيا داشتن يك هلي كوپتر شخصي ضربه اي به اقتصاد خانواده مي زند؟وي مي گويد: تهران مي تواند پذيراي 10 فروند هلي تاكسي باشد و با توجه به اينكه پرواز هلي تاكسي در آسمان تهران يا ديگر شهرها در چارچوب قانون، نوعي فعاليت هوانوردي است، از اين رو هيچ مشكلي از لحاظ مجوز ندارد.مديرعامل سازنده هواپيماي 4 نفره تمام كامپوزيت نيز مي گويد: اين شركت آمادگي دارد به هر نهاد يا شخصي كه خواهان خريد هلي كوپتر 4 نفره است، اين هلي كوپتر را بفروشد.
ايمني
نگران ايمني هلي تاكسي ها نباشيد، چون ساخت اين نوع هلي كوپترها به گونه اي است كه ضريب خطر را تا حد بسيار زيادي كاهش مي دهد و در صورت بروز حوادثي چون سقوط، آسيب ديدگي سرنشينان آنها نسبت به ديگر وسايل حمل و نقل هوايي بسيار كمتر است. گرچه همه پرنده ها از شرايط ايمني يكساني بايد برخوردار باشند.مي گويند هلي تاكسي تمام كامپوزيت هم اگر خداي نكرده سقوط كند، هيچ آسيب جدي به مسافران آن وارد نمي شود.
خستگي و مرگ هلي تاكسي ها
هلي كوپترها هم مانند انسان خسته مي شوند، مدتي زندگي كرده و حتي مي ميرند. باور نمي كنيد؟ اظهارات سرتيپ دادبين كه تا چند روز پيش مديرعامل پنها پشتيباني و نوسازي هلي كوپترهاي ايران بود را بخوانيد.دادبين مي گويد: ما پديده اي در صنعت هوايي داريم، پديده اي كه علم به ما ديكته مي كند و آن پديده خستگي است. خستگي در قطعاتي كه بار سيكلي دارند و اين بارهاي سيكلي max و min دارند و مثلا از 5 بار در ثانيه شروع مي شود و تا صدها سيكل در ثانيه و در مجموع هر قطعه تا ميليون ها بار در طول عمر قطعه پيش مي رود و اصطلاحا به نقطه مرگ خودش مي رسد.
مشكل ارتفاع ايران
مديرعامل سابق پنها مي گويد: در اكثر كشورهايي كه ارتفاع آنها تا سطح دريا كم است، به راحتي مي توان با هلي كوپترهايي كه موتور پيستوني دارند پرواز كرد، مثل آمريكا كه قيمت يك هلي كوپتر در حد يك مرسدس بنز يا حتي كمتر است. ولي ايران يك كشور مرتفع است. به گفته دادبين، در تهران ارتفاع از سطح دريا نزديك به 4 هزار پا است. در اصفهان 4 هزار و 700 پا، در كرمان 5 هزار پا و هلي كوپترهاي پيستوني كه به راحتي مي توانند در دشت هاي آمريكا پرواز كنند، اگر به تهران بيايند بسياري از انواع پيستوني آنها حتي نمي توانند از زمين بلند شوند. در ايران تنها نقاطي كه شرايط مساعدي براي پرواز با هلي كوپتر را دارند، حاشيه خليج فارس در روزهاي غيرگرم و درياي خزر در شمال است، چون شرايط ايده آل براي پرواز چه با هلي كوپتر چه با هواپيما روي دريا و درياچه هاست.
هلي كوپتر ملي
شنيدن خبر ساخت هلي كوپتر ملي در ايران هر ايراني را خوشحال مي كند. سرتيپ دادبين مي گويد: ساخت هلي كوپتر در دو فاز انجام مي شود: يكي تبديل هلي كوپتر يك موتوره به دو موتوره است و فاز دوم طراحي هلي كوپتر ملي است. طرح دوموتوره كردن در پايان امسال صورت خواهد گرفت. طرح دو موتوره كردن روي هلي كوپتر در حال اجراست و مراحل تغييرات طراحي بدنه و تطبيق جديد و تنظيم ملخ و گيربكس با موتور جديد در حال انجام است و پيش بيني مي شود اگر بتوانيم 50 عدد از هلي كوپتر هاي موجود را دوموتوره كنيم، نياز ما در محدوده خيلج فارس كاملا رفع مي شود و ديگر نيازي به اجاره هلي كوپتر هاي خارجي نداريم، چون اين نوع هلي كوپتر در هر شرايطي در هواي سرد و گرم، در مناطق كويري و كوهستاني خيلي خوب مي تواند پرواز كند.
هلي كوپتر امداد
فردي كه دست و پايش در تصادف آسيب شديدي ديده و قسمتي از سرش هم شكسته، حاضر نيست سوار هلي كوپتر امداد شود. او نگران هزينه حمل و نقل هلي كوپتر است و مي گويد: پول هلي كوپتر امداد را از كجا بياورم؟! اما اين بيچاره اگر مي دانست كه بهره مندي از هلي كوپتر امداد رايگان است، با آن وضعيتش تعللي براي هلي كوپتر سواري نداشت.كارشناس اورژانس هوايي در اين باره مي گويد: تمام خدمات اورژانس در سطح كشور چه به وسيله آمبولانس و چه هلي كوپتر و موتور امداد، رايگان است و هيچ وجهي از بيماران، مجروحان و مصدومان حوادث دريافت نمي شود. ما حتي روي پرفرم ها ذكر كرده ايم كه ارايه خدمات اورژانس رايگان است.به گفته مديرعامل پنها، از زماني كه تصادف يا سانحه به وقوع پيوسته، به ما اطلاع داده مي شود تا وقتي كه خلبان ما سوار هلي كوپتر مي شود و به حركت در مي آيد، فقط 90 ثانيه طول مي كشد. او مي گويد: مردم مي توانند براي استفاده از هلي كوپتر امداد با امداد تهران، امدادخودرو و پليس راه تماس بگيرند.رئيس اورژانس كشور نيز مي گويد: از خرداد سال 79 كه اورژانس هوايي شروع به كار كرده است، تا الان بيش از 2 هزار و 500 پرواز و انتقال نزديك به 4 هزار بيمار انجام شده است. اورژانس هوايي به تعداد 2 فروند هلي كوپتر تجهيز شده ولي اين تعداد در زمان بحران تا 9 فروند افزايش خواهد يافت.به گفته وي، يك ماموريت هلي كوپتر امداد، حدود يك ميليون و 400 هزار تومان هزينه در بردارد.