امير بهادري نژاد
عكس ها : عليرضا بني علي
گپ زدن با مربي اي كه تيم هايش همواره براي بزرگان فوتبال اروپا دردسرساز بوده اند مي تواند بسيار جالب و جذاب باشد به ويژه اين كه او از زمان ورودش به ايران تاكنون با هيچ رسانه اي مصاحبه اي طولاني انجام نداده بود. مصطفي دنيزلي كه ۵ سال قبل تيم تركيه را به جمع ۸ تيم برتر قاره اروپا رساند هم اكنون مربي تيم پاس است. براي مصاحبه با وي به دفتر كارش در طبقه اول باشگاه مي رويم در حالي كه مشغول بررسي پيش بيني وضعيت هواي تهران در چند روز آينده است. كمي دورتر از ميزكار دنيزلي، برنامه بازيهاي پاس در نيم فصل دوم و جدول رده بندي ليگ روي ديوار نصب شده تا به آينده نگري اين مربي بيشتر پي ببريم.
چكيده دو ساعت گفت وگوي همشهري با دنيزلي از نظرتان مي گذرد.
* كمتر كسي در فوتبال جهان است كه مصطفي دنيزلي را نشناسد اما شايد آغاز مصاحبه با يك بيوگرافي مختصر از وي بهتر باشد.
- من متولد ۱۰/۱۱/۱۹۵۰ هستم كه در شهر ازمير و در محله چشمه به دنيا آمدم. فوتبال را در آلتاي ازمير آغاز كردم و ۱۸ سال براي اين تيم به ميدان رفتم. پست بازي ام مهاجم سمت چپ بود. سپس يك سال براي گالاتاسراي بازي كردم و دوران بازيگري را براي هميشه كنار گذاشتم.
* چرا؟
- به دليل سن بالا، چون در هنگام خداحافظي از دنياي بازيگري ۳۴ساله بودم. البته در آن زمان با گالاتاسراي قرارداد داشتم اما مسئولان اين تيم خواستند تا از بازيگري كنار بروم و به عنوان كمك مربي در اين تيم مشغول به كار بشوم. به هر حال يك ماه پس از خداحافظي از دنياي بازيگري، كمك مربي گالاتاسراي شدم كه در مجموع سه سال كمك مربي و ۴سال سرمربي اين تيم بودم.در اين مدت ۲بار قهرمان ليگ و دو بار قهرمان جام حذفي تركيه شديم و به مراحل يك چهارم نهايي جام قهرمانان اروپا و جام يوفا رسيديم.بعداً به گوجالي اسپور رفتم و سه سال مربي اين تيم بودم كه يك بار قهرمان جام حذفي و سه بار تيم سوم ليگ تركيه شديم. از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ نيز در تيم ملي تركيه مربيگري كردم كه در يورو ۲۰۰۰ همراه با اين تيم به مرحله يك چهارم نهايي رسيديم كه براي اولين بار در تاريخ فوتبال تركيه، موفق شديم هلند، آلمان و ايرلند را شكست بدهيم. همچنين نه از آلمان و نه از هلند گل خورديم.بعد از تيم ملي به فنر باغچه رفتم و دو سال در اين تيم ماندم. در سال اول قهرمان ليگ و فصل بعد فيناليست جام حذفي شديم. پس از جدايي از فنر باغچه تصميم گرفتم استراحت بكنم، به همين دليل يك سال مفسر بزرگترين شبكه تلويزيوني تركيه بودم و حالا هم در اينجا هستم. البته دو سال نيز در يك تيم دسته دومي به مربيگري پرداختم.
* گفته مي شود كه پيشنهاد چشمگير باشگاه فنرباغچه منجر به جدايي شما از تيم ملي فوتبال تركيه شد؟
- چنين ادعايي صحت ندارد، چون پول پرداختي فنر باغچه و تيم ملي يكسان بود. به نظرم ۴سال كار با تيم ملي كافي بود. مربيگري در تيم ملي كار بسيار آساني است، چون در طول سال شايد يك مربي تنها ۲ماه يا كمتر در كنار بازيكنانش و داخل زمين چمن باشد در حالي كه من دوست دارم هر روز در زمين چمن در كنار بازيكنانم فعاليت كنم.اگر يك مربي براي مدت زمان طولاني در تيم ملي بماند به تدريج انگيزه اش كاهش خواهد يافت.
* راز پيشرفت فوتبال تركيه در چند سال اخير چه بوده است؟
- پيشرفت فوتبال تركيه از سال ۱۹۸۰ آغاز شد كه از سال ۱۹۹۰ نتايج اين پيشرفت نمايان شد. نقطه اوج منحني پيشرفت فوتبال تركيه نيز جام جهاني گذشته بود. در اين چند سال گالاتاسراي در فوتبال اروپا غوغا كرد و تيم ملي در جام ملت هاي اروپا به مرحله يك چهارم پاياني رسيد و در جام جهاني ۲۰۰۲ سوم شد كه نتيجه ۱۰سال كار زيربنايي بود. براي اين مدت برنامه ريزي داشتيم، باشگاه ها متحول شدند، دولت به باشگاه ها كمك كرد و اغلب آنان درآمدزا شدند و بازيكنان خارجي خوبي به فوتبال تركيه آمدند كه مجموعه اين عوامل باعث شد تا به نقطه كنوني برسيم.
* اما گفته مي شود كه باشگاه ها و كلاً ورزش بايد به صورت خصوصي اداره بشود و در اختيار دولت نباشد؟
- دولت بايد براي باشگاه ها زمين چمن و خوابگاه بسازد و از لحاظ مالي آنها را حمايت كند، نه اين كه خودش به طور مستقيم وارد ورزش و باشگاه ها بشود.البته اين حمايت مالي بايد در يك مقطع زماني مشخص صورت بگيرد تا اين كه باشگاه بتواند روي پاي خود بايستد و درآمدزايي كند.هم اكنون هزينه فوتبال دنيا را شبكه هاي تلويزيوني با پرداخت حق پخش تلويزيوني مسابقات فوتبال تأمين مي كنند. به عنوان مثال ۱۸تيم حاضر در سوپر ليگ تركيه ۱۵۰ ميليون دلار در سال پول حاصل از پخش تلويزيون بازي را دريافت مي كنند. همچنين باشگاه ها در ابتداي فصل كليه بليت هاي مسابقات خانگي خود را پيش فروش مي كنند كه از اين راه بخشي از هزينه هاي باشگاه ها تأمين مي شود.از سوي ديگر هر باشگاهي فروشگاه دارد كه در اين فروشگاه به فروش محصولات خود از جمله پيراهن، كلاه، شال گردن، دستكش، ليوان و... مي پردازد كه تيم هاي پرطرفدار به طور متوسط ۲۰ ميليون دلار در سال از محل اين فروشگاهها درآمد دارند.در ايران نيز بايد چنين برنامه اي اجرا بشود. ابتدا بايد دولت وارد عمل بشود و سازمان تربيت بدني با همكاري فدراسيون و باشگاهها فوتبال را متحول كنند.
* آيا در تيم ملي فوتبال تركيه مشكل بازيكن سالاري وجود داشت؟
- اصلاً، مگر چنين چيزي امكان دارد.
* بله، در تمام دنيا وجود دارد مثلاً در رئال مادريد.
- در سيستم فوتبال تركيه چنين چيزي وجود نداشت كه بازيكن بخواهد عليه مربي توطئه بكند.
* يعني بازيكنان نمي خواستند و يا جرأت دخالت در كار مربي را نداشتند؟
- بازيكن جرأت چنين كاري را ندارد. بازيكن عضوي از خانواده يك تيم فوتبال است و نمي تواند عليه پدر خانواده كه مربي تيم است طغيان بكند. من نه رقيب بازيكنان هستم و نه آنها رقيب من و كسي كه در چارچوب قوانين من نتواند كار كند، به راحتي او را كنار مي گذارم.
* آيا در ايران با مشكل بازيكن سالاري مواجه شده ايد؟
- ممكن است يك بازيكن نتواند با خصوصيات مربي خود كنار بيايد كه اين يك امر عادي در سراسر جهان است. مهم نيست كه يك بازيكن مرا دوست داشته و يا نداشته باشد، بلكه مهم اين است كه به من اطمينان بكند.
* با آنكه ايران و تركيه دو كشور همسايه هستند اما به چه دليل ارتباط فوتبالي آنها با هم اندك است؟
- دولت هاي دو كشور يك مقدار از هم دور ماندند. از سوي ديگر تقويم فوتبال ايران و تركيه با هم هماهنگ نبوده و نيست و به همين دليل امكان برگزاري بازيهاي ملي و يا باشگاهي دو كشور با هم دشوار است.
* فرض كنيد كه قرار است دو تيم ايران و تركيه با هم بازي كنند، كدام كشور از اين ديدار بيشتر بهره فني خواهد برد؟
- ايران بهره بيشتري خواهد برد، چون برنامه ريزي باشگاههاي تركيه اي از باشگاههاي ايران بهتر است. رمز پيشرفت فوتبال تركيه بازي با حريفان بهتر از خود در اروپا بود. همچين باشگاههاي تركيه راه و رسم تيمداري را از كشورهاي اروپايي فرا گرفتند. ۲۰ سال قبل در تركيه يك زمين چمن مناسب وجود نداشت، اما برقراري ارتباط با تيم هاي بزرگ اروپايي و الگوبرداري از آنان، سطح فوتبال تركيه را بسيار بالا برد.ايران از لحاظ ورزشي يك كشور قوي بود، اما جنگ با عراق لطمه بزرگي به ورزش اين كشور وارد كرد و از كشورهاي همسايه عقب افتاد.تاريخ فوتبال ايران قدمت زيادي دارد و اين كشور ۱۰ تا ۱۵ بازيكن به فوتبال اروپا صادر كرده كه نشان از قدرت فوتبال اين كشور مي باشد. حتي ايران بيش از تركيه بازيكن به اروپا صادر كرده است.
* آيا شما با حضور مربيان خارجي در باشگاهها موافق هستيد؟
- فوتبال يك ورزش آزاد است و مرز و حدود جغرافيايي را نمي شناسد. در فوتبال همواره بايد از ديگران درس گرفت. اگر روزي به مربيان داخلي ايمان آورديد ديگر نيازي به مربي خارجي نداريد. ۱۵ سال پيش اغلب مربيان باشگاههاي تركيه خارجي بودند اما پس از اينكه در اروپا مقام آورديم به تدريج وابستگي مان به مربيان خارجي كاهش يافت و در حال حاضر اغلب باشگاهها مربي داخلي دارند.
* در تيم ملي چطور؟
- بستگي به شرايط دارد. مثلاً كشور انگليس كه مبدع فوتبال است حالا از يك مربي سوئدي در رأس كادر فني تيم ملي خود بهره مي برد. مربي خارجي همراه با خود تجربياتش را به كشور مقصد انتقال مي دهد كه بسيار سودمند است. با اين حال تصور مي كنم كه فوتبال ايران قابليت ارائه مربيان مطرح را به فوتبال جهان دارا مي باشد. اگر تيم ايران در جام جهاني شگفتي ساز بشود به طور حتم راه پيشرفت مربيان ايراني هموار خواهد شد.
* عملكرد برانكو را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- از لحاظ فني ايشان مربي خوبي بودند و او را مي شناختم، اما از عملكرد وي در ايران اطلاع چنداني ندارم. او از لحاظ شخصيتي و رفتاري يك انسان بسيار محترم و دوست داشتني است. البته از اين پس بازيهاي تيم ملي را تعقيب خواهم كرد و حتي از نظرات يكديگر استفاده خواهيم كرد.
*برخي از باشگاههاي ما از اين كه سهميه زيادي در تيم ملي دارند راضي نيستند چون معتقدند باشگاهشان در ليگ لطمه خواهد خورد؟
- مگر چنين چيزي ممكن است. آرزو مي كنم كه مربي تيم ملي ۱۰ بازيكن از تيم من انتخاب بكند، چون هدف همه ما ارتقاي سطح فوتبال اين مملكت است.
* قبل از سفر به ايران چه شناختي از فوتبال ما داشتيد؟
- بازيهاي ايران را در جام جهاني ۱۹۹۸ تعقيب كرده بودم و حتي مي دانستم كداميك از بازيكنان شما خارج از كشور بازي مي كردند.
* به چه دليل تيم پاس را براي مربيگري انتخاب كرديد؟
- ۸ ماه قبل چند تن از مدير برنامه هاي رسمي فيفا براي مذاكره سراغم آمدند ،اما هيچ يك از آنان پيشنهاد باشگاه پاس را مطرح نكرد. من زماني كه به تيم گوجالي اسپور رفتم، نمايندگان باشگاههاي فنرباغچه و بشيكتاش مرا در خانه ام محاصره كرده بودند تا به تيم هاي آنان بپيوندم اما فكرهاي ديگري در سر داشتم و تيم ضعيف تر گوجالي را انتخاب كردم. من به فكر تيمي بودم كه در آن راحت تمرين و بازي كنم. باور كنيد پولي كه از گوجالي مي گرفتم نصف مبلغ پيشنهادي بشيكتاش و يا فنرباغچه بود.علت سفرم به تهران، تنها دعوت باشگاه پاس بود و به خاطر فوتبال به ايران سفر نكردم. اگر تهران را نمي ديدم هرگز در اين شهر مربيگري نمي كردم. حتي اگر ۱۰ ميليون دلار به من مي دادند. اما پس از اينكه تهران و مردم اطراف خود را ديدم تصميم گرفتم در اينجا مربيگري كنم. البته برخورد خوب سردار قاليباف،سردار آجرلو و سردار يعقوبي باعث شد تا به كار كردن در پاس تمايل پيدا كنم. تهران واقعاً شهر زيبايي است و آن را دوست دارم.
* زماني كه شما به پاس پيوستيد، وضعيت اين تيم مساعد نبود، در حقيقت ريسك بزرگي را پذيرفتيد؟
- من به خودم اطمينان داشتم. اگر تاريخچه زندگي مرا مطالعه كنيد متوجه مي شويد كه مربي شجاعي هستم.
* يعني همواره به دنبال خطر و ريسك كردن هستيد؟
- اگر بشر ريسك نكند نمي تواند موفق و بزرگ بشود. در تركيه اولين مربي اي كه ريسك كرد من بودم،چون در بدو مربيگري در تيم ملي مدعي شدم كه تركيه را به يك تيم جهاني تبديل كنم و اين كار را انجام دادم. البته ريسك كردن تنها از آدم هاي مهم برمي آيد و آدم هاي عادي نمي توانند ريسك بكنند.
* سرانجام وضعيت مالي قرارداد شما به كجا انجاميد با آن همه هياهويي كه در رسانه هاي تركيه و ايران ايجاد كرد؟
- هر آنچه كه در مطبوعات تركيه و ايران در مورد مبلغ قراردادم نوشته شد، صحيح نبود.
* يعني مبلغ را كم نوشتند و يا زياد؟
-قيمت هاي مطرح شده خيلي بالا بود.
* ببينيد آقاي دنيزلي، در حال حاضر گفته مي شود كه مربي تيم ملي ايران ۵۰۰ هزار دلار مي گيرد، آيا شما از ايشان بيشتر مي گيريد؟
- من به هيچ كس كاري ندارم چون برخي از مربيان كم مي گيرند و برخي زيادتر. يك نفر با يك دلار خوشحال مي شود و يك نفر با ۱۰ هزار دلار، مهم اين است كه خود خوشحال بشود.
* شما چند سؤال قبل تر مدعي شديد كه آدم هاي بزرگ ريسك مي كنند. تا آنجايي كه مي دانم قيمت آدم هاي بزرگ ارزان نيست؟
- (پس از خنده اي بلند) مطمئن باشيد به اين سؤال شما جواب نخواهم داد.
* در حال حاضر پاس در اواسط جدول قرار دارد، به نظر شما پاس در پايان فصل در كجاي جدول رده بندي خواهد بود؟
- من به عنوان مربي به ايران آمده ام نه يك پيشگو. به هر حال از جايگاه فعلي پاس راضي نيستم. پاس در سه بازي تحت هدايت من سه پله در جدول صعود كرد و شايد تا پايان فصل اين روند صعودي ادامه داشته باشد.من مي توانم بگويم كه در حال حاضر نسبت به تيم خود و كل اين مجموعه علاقه مند شده ام و در مسير صحيح حركت قرار داريم.
* با توجه به اين كه شيوه بازي پاس، به حركت در آوردن توپ روي زمين است،آيا فكر نمي كنيد كه نبود يك زمين چمن ايده آل كيفيت تيم شما را پايين بياورد؟
- زمين هاي خراب به ضرر تيم هايي است كه فوتبال بازي مي كنند، اما يك تيم خوب بايد بتواند در زمين و هواي خراب نيز خوب نتيجه بگيرد. من هر روز صبح به زمين چمن باشگاه سركشي مي كنم و با همكاري مسئول چمن ورزشگاه در حال ترميم و بالا بردن كيفيت زمين چمن هستيم، در حال حاضر دو هدف داريم، افزايش تعداد طرفداران پاس و بالا بردن كيفيت بازي اين تيم. مطمئن باشيد كه اگر خوب بازي كنيم، تماشاگران تيم ما افزايش خواهد يافت.
* با ساير مربيان ليگ برتر ارتباط داريد؟
- اولاً فارسي بلد نيستم، ثانياً بيشتر مربيان را هم نمي شناسم، البته در تركيه نيز با ساير مربيان ارتباط زيادي نداشتم.
* آيا شما علاقه مند هستيد با شركت در كلاس هاي مربيگري و يا تماشاي فيلم هاي آموزشي، دانش خود را به روز كنيد؟
- اگر براي شركت در كلاس هاي مربيگري و كنفرانس ها از من دعوت كنند حتماً شركت مي كنم، اما اهل تماشاي فيلم هاي آموزشي نيستم، چون معتقدم سيستم ها و تاكتيك هاي جديد را بايد در زمين چمن آزمايش كرد نه مقابل تلويزيون.
* آيا به سيستم ها اعتقاد داريد؟
- من به اعداد اعتقادي ندارم. اگر تيمي قوي و مقتدر باشد ديگر نياز ندارد هر روز روي سيستم مشخصي كار بكند.
* شانس تيم ملي براي حضور در جام جهاني چه اندازه است؟
- با توجه به اين كه از هر گروه دو تيم به صورت مستقيم به جام جهاني مي رود، اگر صعود نكنيد معجزه رخ داده است. در واقع فيفا با اجراي اين شيوه از تيم ايران دعوت كرده تا به راحتي روانه جام جهاني بشود. (با خنده)
* يك توصيه دوستانه براي شما داريم، اگر مي خواهيد در فوتبال ايران موفق بشويد بايد هر چه سريع تر زبان فارسي را ياد بگيريد.
- اگر بتوانم فارسي صحبت كنم بزرگترين امتياز ممكن نصيبم خواهد شد. البته در حدود ۵ جمله فارسي مي دانم و قصد دارم براي آموختن زبان فارسي يك معلم استخدام بكنم.
