م. مجدفر
اشاره: شيخ محمودبن الحسين كاشغري (۳۸۰-۴۷۷ قمري) يكي از بزرگان علم و ادب ايراني است كه بيشتر عمر خود را در بغداد سپري كرده است. محققان، مقام علمي او را مانند «ابن سينا» و «فارابي» ارزيابي مي كنند. وي، آثار خود را به عربي نگاشته است. اخيراً يكي از آثار مهم وي تحت نام «ديوان لغات الترك» به ترجمه دكتر حسين محمدزاده صديق، استاد دانشگاه، محقق و مترجم انتشار يافته است. انتشار ترجمه كتاب «ديوان لغات الترك» بهانه اي شد تا گفت وگويي را درباره اهميت ترجمه اين كتاب به زبان فارسي با مترجم آن انجام دهيم. حاصل گفت وگوي ما را از نظر مي گذرانيد:
* آقاي دكتر صديق! در سخنراني هايتان شنيده ايم،  در كتابهايتان خوانده ايم و مي دانيم كه جنابعالي از پژوهشگران پيگير ادبيات تطبيقي سه زبان فارسي و عربي و تركي هستيد و عمر خود را وقف اين كار كرده ايد و اخيراً ترجمه «ديوان لغات الترك» اثر محمود كاشغري از شما انتشار يافته است. مايل هستيم بدانيم چه انگيزه و احساس ضرورتي در انجام اين كار وجود داشته است؟
- در تاريخ اسلام، عصر خلفاي عباسي به لحاظ برپايي مدارس و كتابخانه ها و شكوفايي علوم و ادبيات و رقابت شعرا و علما در بلاد گوناگون اسلامي و شكسته شدن انحصار شهرت بغداد و گسترش زمينه هاي ارتزاق اهل علم در تمامي شهرها مشهور است. در اين دوره، اهل انديشه و قلم با تفكر اسلامي، نهضت عظيمي برپا كردند و با آن كه برخي دولت هاي مستقل مانند سامانيان، غزنويان و قراخانيان اصالتاً غيرعرب بودند، به قصد حراست از زبان قرآن و به خاطر حاكميت ديني و معنوي اين زبان، آن را زبان رسمي خود در مدارس و مساجد و ديوان ها قرار دادند. آثاري كه در اين دوره در گستره فرهنگ و علوم بشري تأليف گرديد، جزو پايه هاي اصلي، مجموعه آثار علمي جمعيت مسلمان را تشكيل مي دهد. «ديوان لغات الترك» يكي از اين آثار است كه من توانستم آن را به گنجينه كتاب هاي فارسي بيفزايم و برگرداني نسبتاً بهنجار و بسامان از آن بيرون دهم.
* دوره اي را كه شما آن را «عصر عباسي» مي ناميد، مشحون از تحريكات فلسفي، كلامي و علمي در ميان مسلمانان است. به نظر شما اين اثر، هم سنگ كدام يك از آثار آن عهد به شمار مي رود؟
- در اين دوره، «فارابي» و «ابن سينا» ظهور كردند. «ابن رشد» پيدا شد. «جارالله زمخشري» دو كتاب «مقدمه الادب» و «تفسير كشاف» را نوشت، شهرستاني «ملل و نحل» را تأليف كرد. جوهري در صرف و نحو لغت عرب، اثر ماندگار خود «صحاح اللغه» را تأليف كرد. همه اينان از اعجوبه هاي تاريخ انديشه هستند و خلاقيت علمي_ فلسفي و ادبي آنها چند وجهي و مختلف الجهات بوده است. كاشغري نيز در اين دوره ظهور مي كند و در شناخت از گويش ها و لهجه هاي تركي، كتابي تأليف مي كند كه نمي توان به آن فقط نام «لغت نامه» و يا «دستور زبان» داد، بلكه كتابي است با صبغه دانشنامه اي كه مؤلف با طرح ريزي عجيب و سخت باوري، توانسته است مخزن واژگان اين گويش ها را طبق قواعد صرف عربي و با نگرش سيستمي به مسئله لغت پژوهشي و با شرح دقايق فرهنگ عامه، نمونه هاي ادبيات شفاهي، حماسه ها و اساطير كهن مردمي سازه بندي كند و نزديك هفت هزار و پانصد تكواژ اين زبان ها را در قالب باب هاي عربي ريخته و در بخش هاي مختلف با هنجارهاي صرف زبان عربي تدوين نمايد.
* علاقه مند هستيم درباره موضوع اين كتاب بيشتر از زبان شما بشنويم؟
- ببينيد، بايد گفت كه اين كتاب در ميان گونه هاي «لغت نامه»  ها و مجموعه هاي واژه پژوهي،  گونه «فرهنگ نامه» (=Encyclopedia)اي آن است كه گستره «دانش شناسي» و «علم پژوهي» بر آن سايه افكنده است و آن را به «دانشنامه» (= Cyclopedia)ها نزديك كرده است. با اين ويژگي كه لغت پژوهي بر همه مباحث ديگر در آن سبقت مي جويد. از ميان دانشنامه هاي فارسي مي توانم مثلا كتاب «دره التاج لغره الدباج» اثر خواجه مسعود شيرازي و يا «نفائس الفنون في عرائس العيون» اثر شمس الدين آملي را مثال بزنم كه دانش هاي روزگار خود را با اشراف در برگرفته اند. اما مثلاً لغت نامه هاي «برهان قاطع» و يا «فرهنگ آنندراج» فقط ساختار «لغت _ معني نگاري» دارند و فرسنگ ها از دانشنامه هايي نظير آنچه ياد كردم، دور هستند. ولي «ديوان لغات الترك» ضمن آن كه يك لغت نامه «گسترده» است، ماهيت فرهنگ نامه اي و دانشنامه اي با تكيه بر همه وجوه «ادب پژوهي» از ريخت شناسي واژگاني،  تاريخ ادبيات، فولكلور، گونه شناسي ادبي، واژه پژوهي و فن اشتقاق،  ادبيات تطبيقي، دستور زبان توصيفي و مقايسه اي، اسطوره  شناسي، جغرافيا، تاريخ و جز آن نيز دارد. بي جهت نيست كه بسياري از پژوهندگان آن را «قاموس» ناميده اند. اما، همين عنوان نيز، كافي براي تعريف آن در جهت در برگرفتن همه وجوه و جوانب بي حد و حصر محتواي آن نيست.
آثاري نظير «قاموس المحيط مجدالدين فيروز آبادي» «و يا«قاموس الاعلام» و يا حتي «قاموس قرآن» گستره پژوهشي محدودي دارند كه نمي توانند از آن بيرون آيند.
* با توجه به اين كه كلمه «ديوان» به مجموعه هاي شعر اطلاق مي شود،  چرا اين كتاب با توجه به توضيحاتي كه بيان كرديد،«ديوان» ناميده شده است؟
- كلمه «ديوان» در  آن روزگار در تركيباتي مانند ديوان انشا، ديوان استيفا، ديوان زمام،  ديوان عرض، ديوان داوري، ديوان مظالم و غيره به كار مي  رفت. خود لغت «ديوان» در معناي «مجلس عالي فراهم آمدن اعيان» به كار مي رفته است. كاشغري در گزينش اين عنوان براي ناميدن اثر بي نظير خود، بي گمان به دو ديدگاه نظر داشته است: نخست آن كه گنجينه اي از مباحث و احكام بسيار پيچيده و دشوار واژه پژوهي فراهم آورد، به گونه اي كه مثلاً به حد «مقدمةالادب» اثر جارالله زمخشري قابل تنزل نباشد و دوم آن كه خواننده را به مجلس اعلاي محاكمات لغوي و ادبي فراخواند و مثلاً بيش از حد يك مجموعه مثل «صحاح اللغه» اثر حماد الجوهري باشد. مي توانيم بگوييم كه كاشغري اين لفظ را آگاهانه براي ناميدن اثر خود برگزيده و با اين تصنيف نشان داده است كه در روزگار خود،  تسلط كافي و سخت باوري به همه شاخه هاي دانش فقه اللغه داشته است و نخستين مجموعه كم نظيري را در آنچه كه امروز به آن «فيلولوژي» گفته مي شود، آفريده است كه تاكنون در نوع خود غيرقابل تكرار بوده است. كاشغري «گسترده نگاري» دقيق و عالمانه اي را شروع كرد و هم از اين روي، حاصل كار خود را «ديوان» ناميد. پس از او، تا دوره نوزايي انديشه نگاري و انديشه پژوهي، تا روزگار بازپسين،  شمس قيس رازي و حتي شمس الدين سامي و ديگران هيچ گاه به خود اجازه ندادند، گسترده پژوهي هاي خويش را «ديوان» بنامند و با فروتني در برابر كاشغري،  معنايي ثانوي و محدود يافت و شاعران مجموعه اشعار خود از هر نوع را چنين ناميدند.
در جهان اسلام،  چهار زبان عربي،  فارسي، تركي و اردو پيوسته در تعامل با هم بوده اند، در پژوهش هاي مربوط به آثار ادبي هريك از اين زبان ها، بايد تأثير و تأثر با سه زبان ديگر مورد توجه و دقت فراوان قرار گيرد. ما هنوز در اين زمينه كه عطار نيشابوري از خواجه احمد يسوي شاعر تركستاني چه تأثيري گرفته و در شيخ غالب عثماني چه تأثيري برجاي نهاده است، مطالعه اي نكرده ايم، از كيفيت تأثير حافظ بر فضولي و تأثير فضولي بر صائب بي خبريم
* با توجه به اين كه اين كتاب به زبان عربي نگاشته شده است، آِيا در منابع فارسي ذكري از آن رفته است و اساساً نقشي در تاريخ ادبيات فارسي داشته است؟
- در تاريخ ادب فارسي، ظاهراً نخستين استناد به اين كتاب، در كتاب نصيب ابوالفضل بيهقي (متوفي ۴۷۰ .ه) هم روزگار خود كاشغري شده است كه در كتاب «تاريخ بيهقي» در اشاره به ازدواج سلطان محمود غزنوي با «شاه خاتون» دختر يوسف قدرخان، مستند آن را نقل مي كند. كاشغري در كتاب خود ذيل تكواژ «قسراق» به اين حادثه اشاره دارد. بسياري از كتب تاريخ فارسي از «جامع التواريخ» و «جهانگشاي جويني» تا «ناسخ التواريخ» دوره ناصري، نقل قول هاي فراواني از ديوان دارند. در كتاب «عقد الجهان في تاريخ اهل زمان» اثر بدرالدين عيني و «كشف الظنون» از حاج خليفه نيز از كاشغري و اثر او ياد شده است. شايد بتوان ادعا كرد كه در دوره هاي بعد، نزديك يكصد كتاب با دنباله روي از كتاب كاشغري و به تقليد از آن تأليف شد.
* منظورتان كتاب هاي لغت است؟
- بله، اما كتاب هايي كه اغلب به عربي تأليف شده و تاكنون هم به فارسي درنيامده اند. مانند : «بلغه المشتاق في لغه الترك و القفجاق» و يا كتاب عظيم: «حليه اللسان و حلبه البيان» و يا كتاب «الشذور الذهبيه و القطع الاحمديه» و يا «التحفه الزكيه» و يا «ميسرالعلوم» و غيره.
* ِآيا در زبان فارسي هم نظيره هايي بر آن نوشته شده است؟
- در فارسي كتاب بسيار مهم «سنگلاخ» اثر ميرزا مهدي خان استرآبادي، منشي نادر شاه افشار و مؤلف دو كتاب «دره نادره» و «جهانگشاي نادري» در اقتفاي از اين اثر نوشته شده است. نسخه هاي خطي نفيس آن در تهران موجود است و يك بار در سال ۱۹۶۵ به صورت چاپ عكسي يكي از نسخه ها از سوي كلاوزن به طريق فاكسيمله در بيش از يك هزار صفحه تكثير شده است و اينجانب در حال حاضر مشغول آماده سازي آن براي چاپ انتقادي و علمي هستم. كتاب هاي «بدايع اللغه»، «اللغه النوائيه»، «التمغاي ناصري» و «لغت فتحعلي قاجار» نيز به تقليد از اثر كاشغري به فارسي نگاشته شده اند.
* آيا شما اولين مترجم اين كتاب به فارسي هستيد؟
- در سال ۱۳۷۵ ترجمه فارسي بخش ناچيزي از كتاب شامل اسم گونه ها، حاصل كار كارل بروكلمان،  در تهران انتشار يافت. من تمامي كتاب را با معاضدت ترجمه انگليسي و ترجمه تركي استانبولي، از متن عربي ترجمه كرده ام و حاصل كار خود را لفظ به لفظ به همراهي دو تن از همكاران عربي پژوه خود، ديگر بار با متن مقابله كرده ام و از فرجامين پژوهش هاي غربيان و دانشمندان دانشگاه هاي تركيه نيز بهره برده ام. با توجه به اين كه عربي كاربردي كاشغري، مانند لهجه به كار رفته در «شفا» ابن سينا،  گونه اي عربي نگاري خاص و تكرارناپذير كلاسيك است، كار برگردان خيلي ساده نيست، همان گونه كه در مقدمه هم گفته ام،  مترجمان زبان هاي انگليسي و تركي استانبولي و آلماني، بارها درماندگي خود را در انتقال دقيق مفاهيم بر زبان آورده اند. اينجانب تا آنجا كه در توان داشتم، سعي كرده ام با توجه به اهميت زبان فارسي در تحقيقات زبان شناسي، برگرداني نسبتاً رضايت بخش بيرون بدهم.
* با توجه به اين كه، زمينه تخصصي جنابعالي ادبيات تطبيقي است، در اين مورد و نيز جايگاه اين اثر در جامعه ايراني توضيح دهيد؟
- درس ادبيات تطبيقي (Comparative litrature) در دانشگاه هاي ما خيلي جدي نيست و برخي مدرسان اين رشته اغلب به كليات و يا مباحث ادبيات مقايسه اي غربي و اغلب انگليسي و فرانسه با ادب يونان باستان مي پردازند. به نظر اينجانب با توجه به اين كه در جهان اسلام،  چهار زبان عربي،  فارسي، تركي و اردو پيوسته در تعامل با هم بوده اند، در پژوهش هاي مربوط به آثار ادبي هر يك از اين زبان ها، بايد تأثير و تأثر با سه زبان ديگر مورد توجه و دقت فراوان قرار گيرد. ما هنوز در اين زمينه كه عطار نيشابوري از خواجه احمد يسوي شاعر تركستاني چه تأثيري گرفته و در شيخ غالب عثماني چه تأثيري برجاي نهاده است، مطالعه اي نكرده ايم، از كيفيت تأثير حافظ بر فضولي و تأثير فضولي بر صائب بي خبريم و همين گونه مخزن واژگان اين زبان ها را كه قرن ها در همديگر تأثير گذاشته اند،  تحت بررسي درنياورده ايم.
كاشغري در اين زمينه هم پيشتاز است. او، به ويژه از تأثير متقابل تركي و فارسي در هم، در موارد گوناگون مثلاً در ذكر اسطوره ها، شأن نزول ضرب المثل ها، معاني اسماء جغرافيايي و غيره، موشكافانه سخن مي گويد. فكر مي كنم اكنون در دسترس بودن برگردان فارسي اين اثر، كمك شاياني به دوستان من در پژوهش هاي ريشه شناسي لغات و نمونه هاي كهن ادب فارسي و تركي خواهد كرد.
* به عنوان آخرين سؤال بفرمائيد كه با اين كتاب كي و چگونه آشنا شديد؟
- آشنايي من با «ديوان لغات الترك» به سال ها پيش برمي گردد؛ به روزگار جواني، دوران دانشجويي در نيمه اول دهه چهل، كه به امر و ارشاد مرحوم «عبدالصمد امير شقاقي» نحوي و لغوي معروف تبريز، بسياري از معاني لغات آن را، براي ايشان استخراج مي كردم و به آراستن آن مي پرداختم. اما به طور جدي در دهه گذشته، به كار برگردان آن پرداختم و پس از تدوين،  تنقيح و آرايش كار، ترجمه خود را در سال ۱۳۸۲ به فرجام رساندم و چاپ و نشر آن نزديك به يك سال طول كشيد و اكنون خواننده فارسي زبان،  مي تواند بي  هيچ رنج و تعبي از حاصل كار عجيب و سخت باور شيخ محمود كاشغري در قرن پنجم هجري، بهره جويد.

عاشقانه با خدا
مجموعه شعر/ شاعر: محمدرضا مهديزاده/ ناشر: انتشارات اطلاعات/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۲۱۰۰ نسخه/ قطع: رقعي/ ۱۰۳ صفحه/ ۶۰۰ تومان.
«عاشقانه با خدا» ، آخرين دفتر شعر محمدرضا مهديزاده، شاعر و روزنامه نگار پركار است كه به تازگي انتشارات اطلاعات آن را چاپ و منتشر كرده است. در اين مجموعه، مهديزاده گزيده اشعار سپيد خود را گرد آورده است. بيشتر اشعار اين دفتر، كوتاه است و محتواي اشعارش حالتي نيايش گونه دارد.
لازم به توضيح است كه شاعر در پي سرودن شعر عرفاني به شيوه قدما(در قالب شعر سپيد) نبوده، بلكه وي ناخودآگاه و بدون به كار بردن اصطلاحات و تعبيرات عرفاني، شعر عارفانه- عاشقانه سروده است. همين ويژگي ، مهديزاده را ناگزير كرده است كه زبان جديدي برگزيند. مهديزاده، علاوه بر شعر سپيد، در قالب هاي كلاسيك «بخصوص دوبيتي» نيز اشعار زيبا و دلنشيني دارد و چندي پيش نيز مجموعه دوبيتي هاي او تحت عنوان «از تو و عشق» چاپ و منتشر شده بود كه با استقبال خوب شعرخوانان و علاقه مندان شعر و ادبيات معاصر قرار گرفت. وي از روزنامه نگاران و شاعران و مترجمان فعالي است كه بيش از دو دهه در عرصه مطبوعات مبادرت به چاپ آثار خود و ديگران كرده است. او حدود ۲۰ سال است كه مسئوليت صفحات شعر مجله اطلاعات هفتگي و نيز چند سالي است كه سردبيري مجله «روزهاي زندگي» را برعهده دارد.
از وي تاكنون بالغ بر ۱۰ عنوان كتاب در زمينه هاي شعر، نثر ادبي و ترجمه چاپ و منتشر شده است.
راز شبانه يا خلوت عشاق
تأليف: سيد محمد تقي حشمت الواعظين قمي/ ناشر: آسيانا قم/ چاپ اول(ناشر)، ۱۳۸۳/ ۱۴۴ صفحه، وزيري/ ۱۵۰۰ تومان.
موضوع كتاب حاضر، نماز شب و بيان آثار معنوي آن در انسان و بيان فضيلت هايي درباره آن است كه در قرآن و سخنان معصومين(ع) و گفتار بزرگان ديني آمده است.
جمهوري خواهي در ايران
مؤلف: غلامعباس مصلي نژاد/ با مقدمه: دكتر عليرضا ازغندي/ ناشر: قومس/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۲۹۰ صفحه، رقعي/ ۲۳۰۰ تومان.
در كتاب حاضر، نويسنده با رويكردي تاريخي- تجربي به تبيين فرضيه ها، شرايط و عوامل سياسي، اجتماعي و رواني داخلي و نيز معادلات بين المللي روي كار آمدن رضاخان و بسترهاي جمهوري خواهي در ايران اهتمام ورزيده است.
روش هاي ساده براي داشتن دختري توانمند
نويسنده: پرمودا باترا/ مترجم: زهرا منصوري/ ناشر: پيك آوين/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۶۹ صفحه/ ۱۲۰۰ تومان.
كتاب حاضر، فرصت ها و نكته هاي مفيد را براي آموزش دختران به خانواده ها ارائه مي دهد.
عذرخواهي يك دقيقه اي
نويسنده: كن بلانچارد، مارگارت مك برايد/ مترجم: مامك بهادرزاده/ ناشر: پيك آفرين/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۰۲ صفحه، رقعي/ ۹۵۰ تومان.
سايه سرمست
گزيده شعرهاي روبردسنوس(متن دوزبانه)/ انتخاب و ترجمه: زهرا تعميدي/ ناشر: كتاب خورشيد/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۵۷ صفحه/ ۹۰۰ تومانو.
تلنگر ترانه ها
مؤلف: پرستو رشيدي/ ناشر: خورشيد/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۸۰ صفحه، رقعي/ ۷۰۰ تومان.
زناني از باران
مؤلف: الهه فاضل نيا/ ناشر: مرغ آمين/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۸۷ صفحه، رقعي/ ۱۸۰۰ تومان.
«پنجره اي رو به عشق» و «مونس» نام دو اثر ديگر الهه فاضل نياست كه پيشتر به چاپ رسيده و كتاب حاضر سومين اثر وي است.
سايه هاي آفتاب
سراينده: فروغ سميعي/ ناشر: علم و ادب/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۷۹ صفحه، رقعي/ ۹۰۰ تومان.
رنج و رنگ
مؤلف: محمدرضا اسدزاده امين/ ناشر: صفحه سفيد/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۶۰ صفحه، پالتويي/ ۱۰۰۰ تومان.
كتاب حاضر نگاهي به زندگي استاد حسين بهزاد است.
اموال و مالكيت (حقوق مدني۲)
مؤلف: احمدعلي حميتي واقف/ ناشر: رخسار/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۲۳۲ صفحه، وزيري/ ۲۴۰۰ تومان.
عاشقانه هاي بي كلام
گزيده شعرهاي پل ورلن(متن دوزبانه)/ انتخاب و ترجمه: زهرا تعميدي/ ناشر: كتاب خورشيد/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۵۹ صفحه/ ۹۰۰ تومان .
پاريس در شب
گزيده شعرهاي ژاك پرور(متن دوزبانه)/ انتخاب و ترجمه: اصغر عسكري خانقاه/ ناشر: كتاب خورشيد/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۵۹ صفحه/ ۹۰۰ تومان.
سلامان و ابسال
مؤلف: سيدحسن امين/ ناشر: دايرة المعارف ايران شناسي/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۲۷۲ صفحه، وزيري/ با جلد گالينگور و روكش/ ۳۰۰۰ تومان.
سلامان و ابسال، يك داستان رمزي، فلسفي و عاشقانه است. سلامان و ابسال از فرهنگ يوناني به حوزه تمدني ايران منتقل شده است، اما اصل آن از اساطير يونان محو شده است.
كتاب حاضر چهارده روايت متفاوت از داستان سلامان و ابسال را از منابع گوناگون در اختيار خواننده مي گذارد. قديمي ترين روايت سلامان وابسال كه براي نخستين بار در اين كتاب، ترجمه شده است، ۱۲۰۰ سال پيش به دست يكي از دانش آموختگان جندي شاپور از يوناني به عربي برگردانده شد. ابن سينا با استفاده از عنوان سلامان و ابسال يوناني، داستان رمزي كاملاً مستقلي به همين نام نوشته است كه خواجه نصيرالدين طوسي آن را يافته و نقل كرده است.
ابن طفيل در پايان داستان حي بن يقظان (زنده بيدار) مستقل از طرح ابن سينا، طرحي ديگر از سلامان و ابسال ريخته و ضرورت نظام حقوقي را براي جامعه اثبات كرده است. جامي، مثنوي، سلامان وابسال خود را بر اساس طرح يوناني سروده است و از آن نتايج عرفاني گرفته است. اين داستان از نظر ادب، فلسفه، اخلاق، طب و زيست شناسي يعني «شبيه سازي انسان» حايز اهميت است.

كتاب  ماه ادبيات و فلسفه شماره ۸۷ و ۸۸
شماره هاي ۸۷ و ۸۸ ماهنامه تخصصي «كتاب ماه ادبيات و فلسفه» در ۳۲۰ صفحه منتشر شد.نشريه تخصصي اطلاع رساني و نقد و بررسي كتاب ماه «ادبيات و فلسفه» به صاحب امتيازي خانه كتاب ايران و مديرمسئولي احمد مسجدجامعي به سردبيري علي اصغر محمدخاني منتشر شده است. مطلب ابتدايي كتاب ماه ادبيات و فلسفه به مراسم بزرگداشت دكتر يحيي مهدوي اختصاص دارد كه با عنوان نشست «يحيي مهدوي و فلسفه در ايران، كه با حضور رئيس مجلس شوراي اسلامي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و استادان فلسفه و اهل فرهنگ و ادب برگزار شد. تاريخچه آموزش زبانشناسي در ايران و گفت وگو با دكتر هرمز ميلانيان، نشست بررسي آثار زويا پيرزاد، نقد و بررسي كتاب منطق الطير سليماني، بررسي كتاب اينجا گنجشك ها نفس مي كشند، چند نكته درباره ساختار داستان هاي سلينجر و آثار و احوال پزشكان نويسنده و شاعر جهان و... از جمله مطالب اين شماره از ماهنامه ادبيات و فلسفه است.
نگاهي به شاهنامه فردوسي، فرهنگ زبانزدهاي رامسر، معرفي و نقد ديوان فريد اصفهاني، بررسي و تحقيق در ادبيات معاصر، نقدي فيلسوفانه بر اينترنت، گزين گويه هايي درباره حكمت مدرن، زندگي و اشعار عماد الدين نسيمي، دورنمايي از كتاب فيروزشاه و چشمه حيات و... بخش ديگري از مطالب پرمحتوا و متنوع اين شماره كتاب ماه ادبيات و فلسفه را اختصاص مي دهد. حدود يكصد صفحه از اين شمار ادبيات و فلسفه به فهرست كتاب هاي منتشر شده در زمينه هاي «ادبيات»، «زبان» و«فلسفه و روانشناسي» طي ماه هاي آبان و آذر سال ۸۳ اختصاص دارد.
فراخوان شعراز شاعران و شعردوستان
«فرهنگ كتابشناسي شعر شاعران» در سال ۱۳۸۱ به كوشش و تحقيق مهدي غفوري ساداتيه از محققان و شاعران باذوق خراساني در ۳ مجلد چاپ و منتشر شد. غفوري طي ۱۴ سال پژوهش، اطلاعات كتابشناسي دفترهاي شعر شاعران معاصر را در اين كتاب گردآوري كرده است. اما از آنجا كه در تأليفات كتابشناسي، محقق به منابع و مراجع زيادي جهت تأليف نياز دارد، عدم همكاري برخي از شاعران در ارسال همه دفترهاي شعرشان و نيز ناقص بودن منابع مورد استفاده(از جمله فهرست مستند اسامي مؤلفان و مشاهير كتابخانه ملي، تاريخ تحليلي شعر نو تأليف شمس لنگرودي و منابع ديگر) موجب شد به دليل عدم  دسترسي مؤلف به كليه دفترهاي شعر شاعران معاصر، فرهنگ مذكور(با عنايت به كوشش فراوان غفوري) نقايصي داشته باشد. با اين وصف، مؤلف درصدد است با تكميل اين فرهنگ، بيش از پيش در خدمت به ادبيات و فرهنگ شعر كشور بكوشد. از اين رو، وي از تمامي شاعران و شعردوستان  تقاضا  دارد تا دفترهاي شعر تازه منتشرشده خود و نيز آثاري را كه احياناً در كتاب مذكور نامشان از قلم افتاده است، جهت درج در چاپ دوم فرهنگ كتابشناسي به نشاني: مشهد مقدس، صندوق پستي ۳۱۷۱-۹۱۳۷۵ ارسال دارند.
همچنين طبق خبر واصله، غفوري در نظر دارد در چاپ دوم اين فرهنگ، از هر مجموعه، سه شعر را انتخاب و در كتاب درج كند. بنابر اين  چاپ دوم كتاب مذكور، علاوه بر اطلاعات كامل كتابشناسي، يك آنتالوژي شعر معاصر شمرده  مي شود و بالغ بر ۶ مجلد خواهد شد. در چاپ اول، غفوري به معرفي آثار بيش از ۳ هزار شاعر پرداخته بود، اما در چاپ دوم وي احتمال مي دهد كه رقم شاعراني كه آثارشان در فرهنگ معرفي مي شوند، از مرز ۶ هزار نفر فراتر رود.
شايان ذكر است، غفوري، سالنامه شاعران معاصر ايران را نيز در سال ۱۳۸۳ منتشر كرده بود. وي در نظر دارد با تكميل فرهنگ كتابشناسي، سالنامه شاعران معاصر را كاملتر از قبل، در سال ۱۳۸۵ منتشر كند.
شماره جديد نيكي منتشر شد
چهل و يكمين شماره نشريه نيكي منتشر شد. در اين شماره، مطالبي از جمله: روان شناسي وحشت در منطقه وحشت، ايران مسافر آلمان مي شود؟، داستان جام جهاني فوتبال، شام آخر، سفر به درون سلول و جايزه ۲۵ هزار دلاري، گفت وگو با وودي آلن، پرسش و پاسخ درباره هپاتيت، مرطوب سازي و تغذيه پوست و اشعاري از شاعران معاصر به چشم ما خورد. در اين شماره نشريه نيكي، دكتر محقق داماد در يادداشتي پيرامون محوريت اخلاق آورده است: «امروز اخلاق با علم درگير است، بعد از انقلاب صنعتي اقتصاد با اخلاق درگير بود، اما اينك علم بحث اخلاق را تحت الشعاع خود قرار داده است. در حالي كه اخلاق محور كرامت انساني است. فيلسوفان و دانشمندان بايد ميان اخلاق و گونه هاي علمي همزيستي مسالمت آميزي برقرار كنند و به علم آزادي بيش از اندازه ندهند كه اخلاق و كرامت انساني را محدود كند و يا از بين ببرد. در بحث اخلاق پزشكي تحقيقات بسياري انجام شده است اما انگيزه خدمات پزشكي با اخلاق پزشكي متفاوت است.»
جشن  ۴۰۰ سالگي  دن كيشوت در ۵ قاره  جهان
فارس: «كارمن  كالوو» ، وزير فرهنگ  اسپانيا اعلام  كرد: شهرهايي از  ۵ قاره  جهان  طي يك هفته آينده به  مناسبت  گراميداشت چهارصدمين سالگرد انتشار كتاب  دن كيشوت  اثر سروانتس، مراسم  گوناگوني  را برپا خواهند كرد.
به گزارش خبرگزاري فارس به  نقل از  شبكه  تلويزيوني  كانال  ۲ فرانسه ، كتاب  دن  كيشوت  اثر سروانتس  نخستين  رمان  ادبيات  مدرن  غرب  محسوب  مي شود و امسال سالگرد چهارصدمين  سال  انتشار آن  است . شهرهاي  مادريد، دالاس، مكزيكو، پاريس ، بروكسل ، اوران ، سنت  پترزبورگ و شهرهاي مختلف دو كشور آمريكا و الجزاير نيز  صحنه  نمايشگاه ها، كنگره ها، كنسرت ها، جنگ هاي  ادبي ، اجراي   نمايش هاي  تئاتر و مسابقه ها در تجليل  انتشار رمان  «دن  كيشوت » اثر ميگوئل  دو سروانتس  خواهند بود.
نخستين  نسخه  دن كيشوت  كه بيستم دسامبر سال  ۱۶۰۴ ميلادي  از زير دستگاه هاي  چاپ  يكي از انتشاراتي هاي  شهر مادريد به  نام  «خوان  دولاكوئستا» بيرون آمده بود،  شانزدهم ژانويه  سال  ۱۶۰۵ ميلادي  به  بازار عرضه  شد و خيلي زود  به  يك  كتاب  پرفروش  تبديل  شد.

به خاطر گستردگي آثار تاريخي ارجان
حريم منطقه تاريخي ارجان تعيين مي شود
فاز اول تهيه نقشه توپوگرافي منطقه تاريخي ارجان واقع در ۱۲ كيلومتري شمال بهبهان به منظور تعيين حريم و شبكه بندي منطقه براي كاوشهاي علمي باستان شناسي آغاز شد.
علي طيبي مدير پروژه منطقه تاريخي ارجان با اعلام اين مطلب، به وسعت و گستردگي آثار تاريخي اين منطقه مهم اشاره كرد و لزوم تعيين عرصه و حريم اين منطقه، بازسازي قلاع و آرامگاه ايلامي ارجان را از جمله برنامه هاي سال جاري برشمرد.
به گزارش اداره كل ارتباطات و تبليغات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري منطقه تاريخي ارجان در سال ۱۳۱۰ در اولين گروه آثار ملي ايران با قدمتي متعلق به دوره ساساني به ثبت رسيد ولي با حادثه اي كه در پاييز سال ۱۳۶۱ هنگام عمليات خاكبرداري جهت برپايي سدي بر روي رودخانه مارون به طور تصادفي رخ داد تاريخ قدمت اين منطقه تغيير يافت.
در اين عمليات به آرامگاهي با ديوارهاي سنگي برخورد شد كه پس از اعزام كارشناسان و انتقال اشياي درون آرامگاه و كاوش در اين منطقه و خواندن نوشته اي با خط ميخي در حلقه زرين (حلقه قدرت) مكشوفه از اين آرامگاه، تاريخ آن ۸۵۰ ق.م و زمان پادشاهي كيدين هوتران پسر كوروش اعلام شد.
به گفته طيبي اين منطقه داراي سه بخش پيش از تاريخ، تاريخي و اسلامي است كه محوطه پيش از تاريخ آن به نام تل سبز از سوي هيات آمريكايي در سال ۱۳۴۹ طي دو فصل مورد حفاري قرار گرفته است.
اين هيات قدمت اين محوطه را هزاره ششم و پنجم ق.م اعلام كرده اند. مدير پروژه منطقه تاريخي ارجان، بخش تاريخي اين منطقه را ارجان ايلامي اعلام كرد كه امروزه سد خاكي شهدا واقع در جنوب رودخانه مارون در آن احداث شده است. وي گفت اين منطقه پس از ۲۳ سال به شدت آسيب ديده و در معرض خطر قرار گرفته است.
ميراث فرهنگي و گردشگري ايران در بازسازي اماكن متبركه عراق همكاري مي كند
رئيس  ستاد بقاع  متبركه  و بناهاي  مذهبي  كشور گفت  سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  در آينده  نزديك  براي  بازسازي  بقاع  متبركه  عراق  اقدام  خواهدكرد.
«سيدحسين  شاهمرادي »  در جمع  خبرنگاران  افزود: بازسازي  بقاع  متبركه  عراق  با همكاري  بخش  خصوصي  صورت  مي گيرد.
وي  افزود: كساني  كه  مايل  به  شركت  در بازسازي  بقاع  متبركه  و ياري  رساندن به  مردم  و دولت  عراق  هستند مي توانند به  سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  مراجعه  كنند.
وي  اضافه  كرد: با توجه  به  استقبال  بخش  خصوصي  براي  بازسازي  بقاع  متبركه  در عراق  بخش  دولتي  هيچ  سرمايه گذاري  در اين  زمينه  نخواهد كرد.
شاهمرادي  در پاسخ  به  سئوال  خبرنگاران  مبني  براين  كه  آيا در عراق  امنيت  كافي  براي  حضور سرمايه گذاران  خارجي  وجود دارد، گفت : ايران  تلاش  خواهد كرد تا با مذاكره  با مقامات  عراقي  و راه هاي  ديپلماتيك  امنيت  كافي  براي  حضور سرمايه گذاران  را فراهم  كند.
مشاور رئيس  سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  افزود: تعداد زيادي  از سرمايه گذاران ايراني  براي  ايجاد و ساخت  تاسيسات  و امكانات  زيربنايي  چون  هتل  و زائرسرا در كشور عراق  و به ويژه  شهرهاي  مذهبي  اعلام  آمادگي  كرده اند.
وي  درباره  بودجه  ستاد بقاع  متبركه  و بناهاي  مذهبي  سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  گفت : مجلس  شوراي  اسلامي  امسال  نيز چون  سال هاي  گذشته  هيچ  رديف  بودجه اي  براي  ساماندهي  بقاع  متبركه  در نظر نگرفت .
سيدحسين  شاهمرادي  افزود: با توجه  به اين كه  بيش  از ۶۰ درصد گردشگران  در ايران ، زيارتي - سياحتي  هستند، سازمان  بخشي  از بودجه  خود را به مرمت  و احياي بقاع  متبركه  و آثار مذهبي  اختصاص  خواهد داد . وي  ادامه  داد: با توجه  به  اين كه  بودجه  اختصاص  يافته  به  سازمان  نسبت  به  سال هاي  پيش  رشد داشته  بنابراين  معاونت هاي  مختلف  سازمان  بنا به  دستورالعمل  رئيس  سازمان ، اولويت  را به  مرمت  و احياي بقاع  متبركه  مي دهند.
شاهمرادي  اضافه  كرد: شمار زيادي  از خيرين  و سازمان هاي  غير دولتي  نيز با توجه  به  اعتقادات  مذهبي  و علاقه  قلبي  مردم  به  ائمه  اطهار و بقاع  متبركه  در اين  زمينه  با سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  هستند.
رئيس  ستاد بقاع  متبركه  و بناهاي  مذهبي  گفت : متاسفانه  عدم  توجه  مسئولان  نظام  به  آثار مذهبي  و بقاع  متبركه  موجب  شده  تا برخي  افراد سودجو به  اين بناها خسارات  زيادي  وارد كنند. وي  همچنين  به  نقش  مهم  خبرنگاران  و رسانه ها در ارتقاي فرهنگ  مردم  اشاره كرد و افزود: بايد افكار عمومي  نسبت  به  حفظ اين  بناها حساس  شود تا مسئولان  موظف  به  توجه  بيشتري  نسبت  به  حفظ و احيا اين  آثار و بناها شوند.
مشاور رئيس  سازمان  ميراث  فرهنگي  و گردشگري  از برگزاري  نخستين  جشنواره  هنري  مكان هاي  مذهبي  و بقاع  متبركه  خبر داد و گفت : تمامي  كساني  كه  در بخش عكس ، فيلم  و هنرهاي  تجسمي  فعاليت  مي كنند مي توانند در اين  جشنواره  كه  تيرماه  سال  جاري  در تهران  برگزار مي شود شركت  كنند.