عكس : ساتيار

بهتر است انتهاي باند فرودگاه به دريا، بركه يا شن زار وصل شود. اما آنچه باعث تشديد پيامد هاي حادثه هواپيما شد ، فرو رفتن هواپيما در رودخانه اي بود كه باند را قطع مي كرد. يك كارشناس هواپيمايي در اين باره با ايرانشهر به گفت و گو نشست.
براي طراحي و اجراي ساخت هر فرودگاه، نظام نامه اي موجود است.در اين نظام  نامه ايمني در اولويت قرار گرفته و فرودگاه ها بر همين اساس ساخته مي شود. در اين دستورالعمل استاندارد كه مورد تاييد ايكائو(سازمان بين المللي هواپيمايي) است، مسيرها طراحي شده، همچنين ويژگي هايي كه باند بايد داشته باشد و مختصات و مشخصات جانبي نيز در طرح مورد تاييد گنجانده شده است و متاسفانه از استانداردها فاصله گرفته ايم.
در مواقعي كه هواپيما مشكل پيدا مي كند،بايد تسهيلا تي براي خلبان فراهم باشد تا بتواند هواپيما را سالم به زمين بنشاند. براي مثال فرودگاه نمي تواند بين دو كوه يا در چنين منطقه اي طراحي و ساخته شود. اطلا عات نظام نامه ساخت فرودگاه در مركز منابع و ماخذ سازمان هواپيمايي موجود است.
معمولا  در كشورهايي كه امكانش وجود داشته باشد ، انتهاي باند را به دريا ،بركه يا شنزار وصل مي كنند. در مواقع خطر هواپيما به آب يا گل مي نشيند. به اين ترتيب احتمال و قوع حريق نيز كاهش پيدا مي  كند . ايمن سازي براي خلبان از نكات مهم فني ساخت فرودگاه است. حال آنكه مسير هواپيماي بوئينگ 707 به رود خانه اي منتهي شده، خشك و فرسايش يافته طبيعت ،بدون باز سازي و نگهداري اصولي. اگر آسفالت ادامه باند را نگاه كنيد و سپس به ادامه خطوط سفيد دقت كنيد، متوجه خواهيد شد كه بخش انتهايي باند ريزش كرده است. وجود يك چاله در انتهاي باند غير قابل قبول است. اين سوالي است كه بايد از مسوولا ن هواپيمايي كشور پرسيد. چرا نقطه پاياني باند جايي بود كه مسافران به محض ترك هواپيما دچار سانحه شدند؟
امضاء محفوظ


همه به زهرا مي گفتند بپر، اما او مي ترسيد.
بپر بذار نفر بعدي بياد. بپر دخترجان.
مي گويد كاش نمي پريد تا شايد گرفتار گرداب شديد زير هواپيماي بوئينگ 707 در رودخانه كن نمي شد.
زهرا عاطفه يكتا و پدرش احمد، جانباختگان حادثه سقوط هواپيماي ساها بودند و اميرحسين موسوي شاهد مرگ آنها بود.
اميرحسين 20 ساله تنها شاهد عيني گرفتاري اين پدر و دختر در گرداب سهمگين زير هواپيما بود؛ كسي كه اگر اين دو را نمي ديد شايد جنازه هاي آنان همانند آرين كوچولو در امتداد رودخانه كن ناپيدا بود.
اميرحسين به تازگي از بيمارستان حضرت رسول اكرم (ص) مرخص شده است، با يادآوري آن لحظات منقلب مي شود. وقتي هواپيما با لرزش بسيار شديد روي باند نشست، مسافران به خصوص خانم ها جيغ مي كشيدند و فرياد مي زدند. در همين لحظه يكي از ميهمانداران در قسمت جلو صندلي ها ظاهر شد و با دست اشاره كرد كه آرام باشيد. چيزي نيست... البته از بقيه ميهمانداران خبري نبود.
اميرحسين مي گويد درست در همين لحظه هواپيما با شدت به چيزي برخورد كرد و ميهماندار به طرفي پرت شد: يك لحظه انگار همه چيز روي هوا معلق شد و بعد هواپيما ايستاد. من كه كنار پنجره نشسته بودم، بال هواپيما را ديدم كه آتش گرفته.
اميرحسين سرش را كه به شدت زخمي شده بود باندپيچي كرده. يادش مي آيد كه ششمين نفري بود كه از در اضطراري هواپيما به درون آب پريد.
فاصله در تا سطح آب حدود 2/5 متر بود. آب آنقدر سرد بود كه استخوان هاي آدم تير مي كشيد. ديدم دو سرسره بادي در اضطراري از روي آب به طرف ساحل رودخانه انداخته شد.مسافران در عقب هواپيما از روي سرسره بادي به شدت به سنگلا خ هاي ساحل مي خوردند كه صداي فرياد دلخراش آنان، حتي از ميان سروصداي جريان آب به گوشم مي رسيد.
سرسره بادي دوم درست از بالا ي سرم روي ساحل رودخانه جا گرفت. نفر اول از در روي سرسره پريد و بلا فاصله نفر دوم كه با سر خوردن او باد سرسره خالي شد و بقيه مجبور شدند كه به درون آب بپرند. اميرحسين محكم ميله هايي كه از قسمت بال هواپيما آويزان بود را چسبيده بود.
فشار آب باوركردني نبود. بي اختيار به قسمت زير هواپيما كشيده مي شدم. ناگهان متوجه پيرمرد تنومندي شدم كه بعدها فهميدم احمد عاطفه يكتا است. به ميله اي چسبيده بود و تلا ش مي كرد تا سرش را روي آب نگه دارد. صحنه تلخي بود. دختري در آب كه پدرش را صدا مي كرد، درحالي كه دستش به هيچ كجا بند نبود. با يك دستم كمرش را گرفتم، اما بدنم آنقدر بي حس بود كه تاب مقاومت نداشتم.

عكس : حسن قائدي / فارس

يك ساعت طول كشيد تا مسافران همگي به سمت دو اتوبوس كنار جاده برسند. 154 مسافر با 2 جنازه كيپ تا كيپ سوار دو اتوبوس شدند. اتوبوس حركت كرد. يك ربع بعد به ترمينال فرودگاه رسيد. تازه آنجا بود كه گروه امداد وارد عمل شد
او زهرا عاطفه يكتا بود كه فرياد مي زد:   بابا، بابا.
آنقدر آب خورده بودم كه حد نداشت. سر پدر زهرا زير آب بود و فقط هر از چند گاه سرش را براي نفس كشيدن بيرون آب مي آورد. زهرا با كمك من به سمت پدرش رفت. با دو دست ميله ها را گرفتم. ديگر صداي فرياد زهرا و ناله مسافران را نمي شنيدم. چشم هايم را بستم، تمام توانم را يكجا جمع كردم و براي آخرين بار فرياد زدم: تو رو خدا كمكم كنيد. چند لحظه بعد مردي كه به گفته شاهدان عيني كمك موثري را در نجات مسافران انجام داده بود، دست اميرحسين را گرفت و او را آرام از آب بيرون كشيد. اميرحسين يادش مي آيد: برگشتم زهرا و پدرش را نديدم، گفتم دو نفر توي گرداب گير افتادند. همان شخص گفت: تو برو، من مي رم ميارمشون. لحظه اي بعد روي سنگلا خ هاي ساحل رودخانه دراز كشيده بودم و از بين مژگان خيس، مسافران حيران را تماشا مي  كردم. فكر كردم حالا  كه دارم مي  ميرم بگذار همه چيز را ببينم! سه مسافر به بقيه امداد مي  رساندند. يك نفر با خونسردي با دوربين دستي فيلمبرداري مي  كرد. يكي دنبال شناسنامه و پاسپورتش مي  گشت. يكي سعي مي  كرد با تلفن همراهش شماره بگيرد. آن يكي پيراهنش را درآورده بود و آن را مي  چلا ند...
يك ساعت طول كشيد تا مسافران همگي به سمت دو اتوبوس كنار جاده برسند. 154 مسافر با 2 جنازه كيپ تا كيپ سوار دو اتوبوس شدند. اميرحسين وقتي سوار اتوبوس شد خدمه هواپيما و خلبان را نديد، اما مسافران آرامتر شده بودند.
نه پتو داشتيم و نه كسي بود كه دست ما را بگيرد. وقتي سوار اتوبوس شدم مرد جواني را ديدم كه در حالت شوك مرتب مي  گفت: آرين، آرين، آرين. چند لحظه بعد زن جواني كه فهميدم مادر آرين كودك مفقود شده است سوار اتوبوس شد. به طرف مرد رفت و با تعجب پرسيد: پس آرين كو؟ پدر با همان حالت شوك گفت: آرين رفت. آرين رفت. آرين رفت و بعد صداي ناله مسافران در ميان جيغ و فريادهاي زن گم شد...
اتوبوس حركت كرد. يك ربع بعد به ترمينال فرودگاه رسيد. تازه آنجا بود كه گروه امداد وارد عمل شد. بسياري از مسافران به همراه آشنايان و بستگان خود به بيمارستان يا به خانه رفتند. در بخش اورژانس بيمارستان حضرت رسول اكرم بستري بودم كه دو تا خانم جوان به اتاقم آمدند و از من پرسيدند كه كسي هم مرده، گفتم نمي  دانم، من فقط از دو تاي آنها خبر دارم. دختر جوانتر گفت: پدر و خواهرم جزو مسافران بودند هر چه مي  گرديم نيستند. نشاني را پرسيدم. فهميدم اين دو زن از بستگان زهرا و پدرش تنها قربانيان اين سانحه هستند.
كاش زهرا به داخل آب نمي  پريد...

طول عمر هواپيما دليل بر وقوع سانحه نيست. اين مهمترين نكته اي است كه اميرمحمد منهاج، كارشناس ارشد صنعت هوايي بر آن تاكيد مي كند.
بوئينگ 707 از مدل هاي قديمي هواپيماهاي مسافربري به شمار مي رود، به شكلي كه در بسياري از شركت هاي مسافربري هوايي از رده خارج شده است. با اين حال به گفته منهاج، هواپيماهاي اسكورت هواپيماي رئيس جمهوري آمريكا، بوئينگ 707 هستند و بنابراين نمي شود اين هواپيما را از رده خارج حساب كرد. وي مي گويد: قديمي ترين هواپيماي مسافربري كه در حال حاضر مي پرد، هواپيماي B52 است. اين هواپيما سال 1952 توليد شده و اكنون بيش از 50 سال است كه مي پرد. براي به روز كردن اين هواپيما، سيستم آن ارتقا يافته و آزمايش هاي پروازي را پشت سر گذاشته و آماده پرواز شده است.
به گفته منهاج، هواپيما با دو معيار براي از رده خارج شدن سنجيده مي شود: يكي بالا  رفتن عمر هواپيما و ديگري پر شدن ساعت پروازي. عمر مفيد يك هواپيما معمولا  30 سال است و ساعت پروازي 60 هزار ساعت. با اين حال در صورتي كه عمر مفيد هواپيما به سر رسد، معمولا  شركت هاي سازنده، عملياتي روي هواپيما انجام مي دهند و با آزمايش بدنه هواپيما و ارتقاي سيستم هاي موتوري بقيه سيستم ها، آن را مجددا آماده پرواز مي كنند. پرواز مجدد اين هواپيماها منوط به اخذ مجوزهاي پرواز است.
حدود 3-4 سال قبل، شركت هواپيمايي هما بوئينگ هاي 707 خود را واگذار كرد. اين هواپيماها براي ورود مجدد به ناوگان مسافربري بايد ارتقا مي يافتند؛ مساله اي كه به نظر برخي از كارشناسان بعيد به نظر مي رسد. منهاج در اين باره مي گويد: ايران اير، 6 فروند هواپيماي بوئينگ 707 داشت كه 2 فروند آن را از رده خارج كرد. 4 فروند نيز به نيروي هوايي فروخته شد. نيروي هوايي نيز 7 فروند 707 سوخترسان داشت كه از اين تعداد 3 فروند را به هواپيماي مسافربري تبديل كرد.
هواپيماهاي ايران بايد براي پرواز كد EP بگيرند؛ اين كه مخفف امپراتوري پارس است، به نوعي استاندارد كشوري به حساب مي آيد. كسب استاندارد كشوري نياز به گذراندن آزمايش هاي سخت دارد. كارشناس ارشد صنعت هوايي مي گويد: هواپيما پس از گذشت عمر مفيد يا بايد از رده خارج شود يا ارتقا يابد. بايد مشخص شود چه شركت هايي سيستم 707هاي موجود را ارتقا داده اند و مجوزهاي لا زم براي پرواز مجدد هواپيماهاي 707 پس از طي عمر مفيد چگونه صادر شده است؟ بايد مشخص شود آيا شركتي مانند ساها از سختگيري هاي نظارتي سازمان هواپيمايي كشوري در امان است يا خير؟ چراكه به گفته برخي از مسافران سرسره اضطراري هواپيما به موقع باز نشده است. به اين لحاظ بايد روند اعطاي مجوز پرواز پس از طي عمر مفيد به اين هواپيماها بررسي شود. به گفته منهاج حدود دوسوم هواپيماهاي ژاپن و آمريكا بالا ي 20 سال سن دارند. با اين همه با ارتقاي سيستم موتورها، ناوبري و ... به روز مي شوند. هواپيماهاي قديمي مي توانند به روز شوند. فقط هزينه زيادي لا زم دارد. هرچند صرف اين مبالغ نسبت به از رده خارج كردن هواپيما مقرون به صرفه تر است. از طرفي هزينه نگهداري و استفاده از هواپيماهاي قديمي بيشتر از هواپيماهاي جديد است. اين يكي از دلا يل ارجحيت استفاده از هواپيماهاي جديد نسبت به هواپيماهاي قديمي در شركت هاي هوايي است.
منهاج نظر دادن درباره دليل سانحه هوايي مهرآباد را منوط به بررسي كامل ابعاد سانحه و بررسي جعبه سياه هواپيما مي داند. عده اي مي گويند چرخ جلوي هواپيما باز نشد. اينكه چرا در اين صورت خلبان موضوع را به برج خبر نداده، جاي سوال دارد، چراكه براي اين مواقع تمهيداتي انديشيده مي شود كه در اين سانحه به كار بسته نشد؛ تمهيداتي مانند استفاده از كمربندهايي روي باند براي توقف. همچنين اين سوال مطرح است كه چرا با وجود نقص فني، خلبان هواپيما را از ابتداي باند فرود نياورد و از ميانه باند به زمين نشست...

تا زمان تهيه اين گزارش، خانواده آرين مقدم، ردي از كودك خردسالشان نيافته و همچنان در حال جست وجو بودند. شنبه صبح علي الطلوع بيرون زده بودند تا وجب به وجب اطراف رودخانه را بگردند. از مهر آباد تا ورامين. مي گويند كسي به ما كمك نكرد جز محلي ها. هر بار كه با تلفن همراه مادر آرين تماس مي گيريم، خاله اوست كه جواب مي دهد: از روزي كه اين حادثه اتفاق افتاده، داريم دنبال آرين مي گرديم. روز حادثه از هلا ل احمر و آتش نشاني، چند گروه امداد آمدند تا كمك كنند، ولي مسوولا ن فرودگاه با اين توجيه كه از پس كار برمي آيند، همه را برگرداندند. اعتراض هم كرديم كه جوابي دستگيرمان نشد. تا اينكه بالا خره امروز خودمان با هلا ل احمر تماس گرفتيم و درخواست كمك كرديم. الا ن هم همه فاميل، آمدند اينجا يعني كهريزك ورامين.
خاله آرين كه خودش هم حال و روز چندان مساعدي ندارد، سعي مي كند تا گوشي را بدهد به خواهرش. مادر آرين اما هرچه سعي مي كند خونسرد باشد، باز هم نمي تواند تشويش و نگراني اش را پنهان كند. وي مي گويد: ما در هواپيما بوديم. درست قسمت راست هواپيما و شماره صندليمان هم 9 بود. به آسمان تهران كه رسيديم، هواپيما شروع كرد به لرزيدن و تكان خوردن. خود من هم ترسيده بودم. آرين نشسته بود بين من و پدرش. به شوهرم گفتم انگار روي درياي نور هستيم! نمي دانستم چرا اين اتفاق افتاده و نور از كجاست. بعد خلبان هواپيما گفت كه روي فرودگاه مهرآباد هستيم و تا چند دقيقه ديگر فرود مي آييم. هواپيما با سرعت زيادي فرود آمد، ولي از حركت باز نايستاد. همان طور با سرعت مي رفت، احساس كردم از زير پايم صداي وحشتناكي آمد؛ صدايي كه بعدا فهميدم مربوط به تركيدن لا ستيك هواپيما بود. بعد از سقف هواپيما چيزهايي ريخت كه باعث ترس مسافرها شد. ميهماندارها سعي مي كردند مسافرها را آرام كنند و مدام مي گفتند چيزي نيست. تا اينكه آتش به داخل هواپيما راه پيدا كرد. دماغه هواپيما به جايي خورده بود. پدر آرين، رفت به سمت بال هواپيما يا پنجره. دقيقا نمي دانم. آرين را هم با خودش برد. بعد با هم پريدند بيرون. من هم سعي كردم جان خودم را نجات دهم و از زير فشار دست و پاي مسافران وحشتزده، فرار كنم. بالا خره آمدم بيرون، ولي نه مي دانستم آرين كجاست و نه همسرم. شب بود و چشمم جايي را نمي ديد. من پرت شدم روي خانمي كه او هم افتاده بود روي زمين. آن موقع زياد ناراحت نبودم، فقط يادم هست كه شوهرم داد مي زد، چيزي را همراهم نبرم. فقط دوربين فيلمبرداري را برداشتم تا از اين واقعه فيلمبرداري كنم و اين كار را هم كردم، ولي بعدا متوجه شدم فيلم مشكل داشته و تصويري ثبت نشده! بعد شروع كردم به دويدن و ديدم همسرم از پشت سر صدايم مي زند. نزديك تر كه رسيد، ديدم لباس هايش پاره هستند و سرتاپا خيس است. سراغ آرين را گرفتم كه گفت مشغول كمك كردن به ديگران بود كه آرين از بغلش جدا شده و افتاده توي آب. هرچقدر تلا ش كرده نتوانسته او را از آب بگيرد و نزديك بوده خودش هم غرق شود. آنجا باتلا ق مانند بود و آن طرفش آب زيادي جريان داشت. مادر آرين از اتوبوسي مي گويد كه براي نجات حادثه ديدگان آمده بود آنجا: گفتند چند نفر را بردند داخل اتوبوس. رفتم آنجا و ديدم آرين نيست. حمله كردم به طرف هواپيما و بعد ماموران انتظامي گفتند چند نفر را بردند به بيمارستان. بعد ما رفتيم بيمارستان و باقي ماجرا را هم از زبان خواهرم شنيديد. خانم مقدم از پيدا شدن دو جسد ديگر هم خبر مي دهد و مي گويد:   دو جسد ديگر را هم پيدا كردند كه هر دو زن هستند. فقط دعا كنيد معجزه اي رخ بدهد و بچه ام پيدا شود. حالا  ديگر همه چيز به معجزه و خواست خدا بستگي دارد. در ضمن پدر آرين هم الا ن فرودگاه است تا با ماموران هلا ل احمر كه در فرودگاه مستقر شدند، آنجا را بگردد !
مادر آرين هنوز اميدوار است و ما هم اميدواريم معجزه اي كه درباره آن دخترك 6 ساله در جريان حادثه سونامي روي داد و دو هفته بعد، صحيح و سالم پيدا شد، درباره آرين مقدم هم روي دهد... معجزه اي كه اميدواريم رخ داده باشد.

علي كدخدازاده
هيچ اتفاق مهمي نيفتاده است و معلوم نيست چرا جرايد بي خود شلوغ مي كنند. هواپيما دچار مشكل شد و فقط 3 نفر كشته شدند.
در كشوري كه سالا نه بيش از 25 هزار نفر در حوادث رانندگي كشته مي شوند، آيا 3 نفر رقم مهمي است؟
مگر همين چند روز پيش در ورزشگاه آزادي 7 نفر كشته نشدند، چه اتفاقي افتاد؟ چندي پيش مگر قطار خط تهران - مشهد منفجر نشد و صدها نفر به پودر تبديل نشدند؟
در اين كشور، هواپيماي وزير و وكيل افتاد وآب از آب تكان نخورد. مگر رشد ابتلا  به ايدز در كشور تصاعد لگاريتمي نگرفته است؟ مگر معتادان تهراني 3 برابر معتادان ساكن كابل نيستند؟ مگر بعد از خفاش شب، چند تا خفاش ديگر دستگير نشدند؟ مگر بعد از بيجه چند تا بيجه ديگر در شهرهاي مختلف سر بر نياوردند؟
خب در مقابل اين اتفاقات آيا كشته شدن 3 نفر بر اثر سانحه هوايي تهران اهميتي دارد؟ اصلا  مگر جان انسان چقدر ارزش دارد كه به خاطر آن مانع از حمل و نقل شن در باند فرودگاه شويد يا مگر جان يك بچه 4 ساله چقدر مي ارزد كه براي نجات آن پل استاپ وي (كه در لحظه بحران مي تواند جلوي حركت هواپيما را بگيرد) را كنترل و تعمير كنيم؟
احتمالا  اين بار هم به مانند دفعات گذشته كلي بررسي و تحقيق صورت مي گيرد و سرانجام يك نفر مقصر قلمداد شده و مجازات مي شود و به اين ترتيب وجدان همه آسوده مي شود.
مشكل اينجاست كه در اينگونه حوادث همه دنبال يك مقصر مي گردند، در حالي كه كسي به فكر اين نيست كه مقصريابي چاره كار نيست. وقتي ساختار مديريتي و كنترل كيفي كم است و وقتي خيلي ها در ظاهر وجدان درد دارند، اما در عمل هيچ مسووليتي نمي پذيرند، بايد بيش از اين شاهد چنين اتفاقاتي بود.
زلزله مهيب بم براي من ختم كلا م بود. در آن واقعه هول انگيز از عالي ترين مقام هاي كشورتا ضعيف ترين اقشار كشور خواهان كمك و امدادرساني بودند. از چپ و راست، ليبرال، سنتي و اصلا ح طلب و ... به سراغ زلزله زدگان شتافتند. از اروپا و آفريقا و آسيا به سمت كشور كمك هاي فراواني گسيل شد. همه عميقا خواهان كمك بودند، اما آيا امدادرساني به موقع و درست بود؟ آيا كمك رساني ها منطقي و اساسي بود؟ امروز بم چگونه است؟ من يقين دارم كه هيچ كس نمي خواست و نمي خواهد مردم بم ستم بكشند، اما از خواست تا عمل فاصله زياد است.
كارها به دليل خواست و اراده افراد محقق نمي شود، بلكه ساختار منطقي، نظم نوين، مسووليت پذيري و ... عامل تحقق كارهاي درست است؛ چيزي كه در كشور ما از گوهر هاي كمياب است.

حاجي بابايي، نماينده مجلس درباره سانحه اخير مي گويد: سانحه زماني اتفاق افتاد كه مجلس تعطيل بوده است، اما با سپري شدن تعطيلا ت، قطعا كميسيون عمران از وزير راه و ترابري گزارش خواهد گرفت.
او با تاكيد بر اينكه مجلس شوراي اسلا مي مسلما اين قضيه را پيگيري خواهد كرد، مي گويد: آنچه مهم است روشن شدن دليل اصلي اين اتفاق است، اينكه چه كساني در اين سانحه مقصر بوده اند و اينكه علت نقص فني بوده و يا خير؟
حاجي بابايي در پاسخ به سوال ما كه در راه بهبود اوضاع چه بايد كرد، گفت: به هرحال فكر مي كنيم با حضور وزير جديد راه و ترابري و باكمك مجلس و دولت، ساماندهي اساسي به وضع فرودگاه ها صورت خواهد گرفت.
به اعتقاد او وقتي چنين مشكلا تي پيش مي آيد مديريت ها بايد در برابر مجلس پاسخگو باشند.

كشاورزيان: نرخ بيمه بالا  مي رود
كشاورزيان، مديرعامل و رئيس هيات مديره هواپيمايي جمهوري اسلا مي ايران در پاسخ به سوال همشهري درباره اينكه حوادث هوايي چه تاثيري در صنعت هوايي ايران دارد، مي گويد: اظهارنظر در مورد چگونگي اين سانحه در حوزه اختيارات سازمان هواپيمايي كشوري است، اما آنچه مربوط به سوال شماست: طبعا هر حادثه اي كه اتفاق مي افتد، بر صنعت حمل و نقل هوايي تاثير خواهد گذاشت. به طور مشخص سوانح هوايي دو نوع تاثير بر شركت هاي هواپيمايي خواهند داشت؛ اولا  باعث افزايش نرخ بيمه شركت هاي هواپيمايي خواهد شد، به عبارت ديگر شركت هاي بيمه گذار نرخ بيمه هر كشور را متناسب با سوانحي كه در آن كشور رخ داده، تعيين مي كنند و اگر در كشوري تعداد سوانح هوايي بيشتر باشد، طبعا شركت هاي هوايي بايستي هزينه بيشتري پرداخت كنند. تاثير دوم سوانح هوايي بر اعتماد مسافران است كه مي تواند بر ميزان مسافران شركت هاي هوايي اثر بگذارد. طبعا اگر در كشوري سانحه هوايي داشته باشيم، ميزان استقبال مردم تحت تاثير سانحه كاهش پيدا مي كند.
و اما .707 چرا هما بوئينگ هاي 707 خود را از رده خارج كرده؟
كشاورزيان مي گويد: ما آنها را از حدود 4-5 سال پيش از رده خارج كرديم. معمولا  هواپيماها به دلا يل اقتصادي از مدار فعاليت خارج مي شوند. هرچه هواپيما قديمي بشود، طبعا هزينه تعمير و نگهداري اش بالا  مي رود و اقتصادي نيست و شركت ها نسبت به اين هزينه تصميم مي گيرند.
و سوال آخر ما كه درباره نوسازي ناوگان هواپيمايي است: نوسازي ناوگان يكي از مهمترين محورهاي كاري شركت هاست. ما در 3-4 سال گذشته هواپيماي 727-100 و هواپيماي 737-200 را از رده خارج كرديم و تعدادي فوكر به جاي آنها خريديم، همچنين در سال گذشته دو فروند بوئينگ B747-SP از دور پروازي خارج شدند و به جاي آنها دو ايرباس A300-600 خريداري شده و برنامه بهسازي و نوسازي ناوگان كماكان ادامه دارد كه البته با توجه به تحريم، كار بسيار مشكلي است.
فرودگاه امام، زودتر لطفا
ايسكانيوز حادثه چهارشنبه شب پرواز كيش تهران در فرودگاه مهر آباد يك بار ديگر شركت هاي هوايي كشور را در كانون رسانه هاي خبري قرارداد.
طلا يي نيك، عضو كميسيون امنيت ملي، عقيده دارد فرودگاه مهرآباد متناسب با تاسيسات و امكانات خود، فراتر از ظرفيت طبيعي اش، خدمات پروازي ارايه مي  دهد. به همين دليل سريعا بايد با فعال شدن فرودگاه امام(ره)، از بار ترافيكي فرودگاه مهر آباد كاسته شود.
فرودگاه مهر آباد به علت توسعه بافت مسكوني، صنعتي و اداري پيرامون آن، با آسيب پذيري بالا يي در ضريب ايمني و خدماتي روبه رو شده است. بر اساس پژوهش هاي انجام شده، فقط 2 درصد از محدوده پيراموني شهر تهران تا شعاع 10 كيلومتري براي تاسيسات مسكوني و شهري مناسب است. لذا ساختار مناسب و توسعه ناموزون اطراف تهران، موجب ناهنجاري هاي زيست محيطي و رفاهي براي شهروندان شده است. عضو كميسيون امنيت ملي در ادامه اظهار داشت: همجوار بودن سايت هاي نظامي و غيرنظامي با فرودگاه، تراكم پروازها در فرودگاه مهر آباد را در برخي از ساعات افزايش داده است و به همين دليل پروازهاي فرودگاه مهر آباد، علا وه بر مشكلا ت پروازي، ساكنان همجوار فرودگاه را با ناهنجاري هاي صوتي و آلودگي هوايي و خطر سوانح هوايي مواجه كرده است.
وي گفت: براي عملياتي شدن فرودگاه امام خميني(ره) و كاهش پروازها در فرودگاه مهرآباد، بايد با تمام توان اقدام شود و كنترل هاي فني و مديريت ناوگان هوايي را به شدت توسعه بخشيد.طلا يي نيك گفت وگوي خود را با اين جمله كه وضعيت خدمات پروازي و نظم ناوگان هوايي مطلوب نيست، پايان داد.

آجرلو: مجلس و بودجه
فاطمه آجرلو، نماينده مردم كرج در مجلس شوراي اسلا مي است. او در خصوص سانحه اخير مي  گويد: اولين كاري كه در ناوگان هواپيمايي بايد صورت بگيرد اين است كه ضريب ايمني هواپيماها بالا  برود. ما در بحث استيضاح خرم به اين نتيجه رسيديم كه يكسري از هواپيماهاي ما مستهلك و از رده خارج هستند و مسلما وزير جديد راه بايد روي اين مساله تجديدنظر كند.
او با تاكيد بر اينكه شرايط راه هاي هوايي فعلي از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست، مي  گويد: اگر لا زم باشد مجلس موكدا بايد در سال جاري از نظر بودجه تدبيري اساسي بينديشد. به   اعتقاد او هر مديري در هر زمينه اي وظيفه پاسخگويي به مسايل و مشكلا ت زيرمجموعه اش را دارد و با پيش آمدن چنين شرايطي مديران مربوطه علا وه بر اينكه بايد پاسخگو باشند، بايد ضعف ها و مشكلا ت موجود را بررسي كنند و به ترميم آنها بپردازند. او مي گويد: مجلس بايد از وزير يا مسوولا ن امر پاسخ بخواهد.اميدواريم اين مسايل با كمك دولت و مجلس حل شود.

۱۰۵۹ نداشتن دفترچه كار يا برگ فعاليت راننده وسيله نقليه ترابري جاده اي، تخلف محسوب مي شود.
براي سهولت در كنترل عملكرد رانندگان وسايل نقليه ترابري جاده اي و جلوگيري از بروز تخلفات و سوء استفاده هاي متعدد افراد خلا فكار، براي تمام اين قبيل رانندگان دفترچه كاري صادر مي شود كه بيانگر هويت آنها و حضور شغلي آنها، در هر زمان و مكان هاي مختلف مي باشد و زمان تردد آنها در جاده ها، توسط قرارگاه هاي پليس راه كنترل مي شود.