علي ابراهيمي
اشاره؛
فرودگاه مهرآباد- چهارشنبه ۳۱/۱/۸۳- ساعت ۳۰/۲۲؛ صداي ممتد آژير آمبولانس ها، محوطه فرودگاه مهرآباد را يك مرتبه فرا گرفت. نزديك به ۴۰ خبرنگار و عكاس رسانه هاي گروهي كه به دليل تأخير ۷ ساعته پرواز تهران- بندرعباس در ترمينال ۴ (پروازهاي داخلي) در حال گذران وقت و چرت زدن بودند، به خود آمدند. آژير ممتد آمبولانس ها، حكايت از حادثه اي ناگوار در فرودگاه يا اطراف آن داشت. در آن شب پراضطراب، نزديك به ۷ پرواز به گفته مسئولان فرودگاه به دليل نقص فني با تأخير انجام مي شد و قبل از حادثه در اين خصوص مشاجرات زيادي ميان مسافران و مسئولان فرودگاه صورت گرفته بود.
پرواز ساعت ۱۵ شركت هواپيمايي آسمان به مقصد اردبيل، پرواز ۲۵/۱۵ به مقصد اروميه، ۵۰/۱۹ به مقصد بندرعباس، ۳۵/۱۹ به مقصد شيراز، ۳۵/۲۰ به مقصد تبريز و ۴۰/۲۱ به مقصد اصفهان همگي متعلق به شركت هما از جمله پروازهايي بود كه با تأخير چندين ساعته همراه شد.
گرچه براساس مقررات، شركت هاي هواپيمايي موظف هستند با اطلاع رساني مناسب و پذيرايي از مسافريني كه با تأخير پرواز مواجه مي باشند از آنان معذرت خواهي نموده و علت تأخير و زمان دقيق پرواز را اعلام كنند اما در اين شب، از مقررات مذكور خبري نبود و تنها پس از تماس برخي خبرنگاران با مسئولين ذي ربط عنوان شد پرواز ۵۰/۱۹ بندرعباس به ۳۰/۱ دقيقه بامداد پنج شنبه موكول شده؛ گرچه اين پرواز نيز در ۳۰/۲ بامداد انجام شد.
در ميان مسافراني كه قرار بود با تأخير پرواز كنند، تعداد زيادي از گردشگران خارجي نيز حاضر بودند. خبرنگاران بلافاصله راه بيرون ترمينال را در پيش گرفتند و مردمي كه در سالن انتظار بودند به دنبال آنها. روبه روي ترمينال ۶ (خروجي مسافران) غوغايي بود. آمبولانس ها با به صدا درآوردن آژير در حال باز كردن راهي براي ورود به محوطه بودند. مجروحان حادثه برخي با پاي خود و برخي بر روي برانكارد نالان و گريان در حال انتقال به آمبولانس ها بودند.مسئولان كه پس از ساعتي از بروز حادثه در محل حاضر شده بودند، از حضور سريع خبرنگاران و عكاسان متعجب و در عين حال شاكي و ناراضي بودند و به هر صورتي در روند تهيه خبر، گزارش، عكس و گفت وگو با مجروحان مانع تراشي مي كردند و حتي در چندين نوبت با گرفتن خبرهاي مكتوب و دوربين با خبرنگاران و عكاسان درگير مي شدند.
ظاهراً هواپيماي تهران- كيش موقع فرود آمدن در فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شده و با خروج از باند بدون چرخ جلو در محوطه انتهايي باند كه رودخانه اي از آنجا مي گذرد متوقف شده و موتور سمت چپ آن آتش گرفته بود.
بهترين منبع خبر، مجروحان و مسافران هواپيما بودند. اولين خبر از خانمي كه با حالتي گريان در كنار همسر و فرزندش در حركت بود توجه همه را جلب كرد: هواپيما در رودخانه كن فرو رفته است، چرخ جلوي هواپيما تركيده است، هواپيما بدون چرخ فرود آمده، همه جا تاريك بود، مسافران به سختي از هواپيما خارج شدند، برخي مسافران در رودخانه افتاده اند و...
مصدومان از سانحه مي گويند
در هياهوي ناشي از بهت اندك مسئولين حاضر در ترمينال ۶ فرودگاه مهرآباد، هرازچندگاهي صداي شيون و گريه يكي از مسافران توجه مردم و خبرنگاران رسانه هاي جمعي را به خود جلب مي كرد.
خانمي كه فرزند ۴ ساله وي در اين حادثه مفقود شده در گفت وگو با خبرنگار ما، ماجرا را چنين تشريح كرد:«وقتي در فرودگاه كيش آماده پرواز به تهران شديم حس عجيبي داشتم، چرا كه ابتدا قرار بود با هواپيماي ديگري به تهران پرواز كنيم كه مسئولين عنوان كردند به دليل نقص فني اين هواپيما بايد به هواپيماي ديگري منتقل شويم. در طول مسير هواپيما تكان هاي شديدي مي خورد، وقتي به فرودگاه مهرآباد رسيديم احساس كردم كه هواپيما با سرعت بسيار زيادي قصد فرود آمدن دارد، وقتي هواپيما با زمين تماس پيدا كرد آتش سوزي در موتور سمت چپ را ديدم، ابتدا خلبان و ميهمانداران، مسافران را به آرامش دعوت مي كردند. برخي مي گفتند لاستيك هواپيما تركيد اما پس از لحظاتي با فرو ريختن وسايل و چراغ هاي سقف هواپيما با درهاي بسته مواجه شديم و هركس قصد خروج از هواپيما را داشت، اما هيچ دري باز نشده بود و به ناچار مسافران با شكستن درها به بيرون از هواپيما مي پريدند. من، همسر و فرزندم در اين پرواز بوديم كه شوهر و بچه ۴ ساله ام قبل از من از هواپيما بيرون پريدند. مسافراني كه در سمت چپ هواپيما بودند به دليل آتش سوزي و كانال آبي كه وجود داشت پس از خروج از هواپيما با شرايط بدي روبه رو مي شدند.» وي در حالي كه به شدت گريه و اعتراض مي كرد، افزود:«پس از خروج از هواپيما در حالي كه درد شديدي را در پاهايم احساس مي كردم به جست وجوي شوهر و فرزندم پرداختم اما شوهرم گفت از فرزندمان خبري ندارد و احتمالاً در كانال آب افتاده است. هيچ خبري از نيروهاي امداد يا آمبولانس نبود و تاكنون نيز (ساعت ۲ شب) هيچ خبري از پسر ۴ ساله ام ندارم و مسئولان عنوان مي كنند بايد منتظر بمانيم تا آنش نشاني به جست وجوي وي بپردازد و صبح فردا هماهنگ كرده و آمار تلفات را مي دهيم.»
با گذشت حدود يك ساعت از سانحه، موتور هواپيما در حال سوختن بود و مردم به كمك يكديگر مجروحان را با اندك ماشين هاي انتظامي موجود منتقل مي كردند.
نوجوان ديگري كه با شلوار پاره و لباس خيس و گل آلود لنگ لنگان خود را به صندلي سالن انتظار فرودگاه رسانده بود نيز حادثه را چنين توصيف مي كند:«علت سانحه تركيدن چرخ نبود چرا كه هواپيما قبل از فرود دچار نقص فني شده و موتور سمت چپ آتش گرفته بود و اگر هواپيما با شرايطي كه داشت به زمين نمي نشست حتماً منفجر مي شد. من در صندلي ۲۱ و بغل بال هواپيما بودم، هنگام تكان هاي شديد اسباب و اثاثيه به دليل نبود قفل از بالا بر سر مسافرين فرود مي آمد، پس از برخورد با زمين قسمت جلوي هواپيما در گل فرو رفت و مسافران از فاصله ۳ متري خود را به پايين پرتاب مي كردند. از كساني كه از سمت كانال آب به بيرون پريدند اطلاعي نبود و برخي خانواده ها سراغ فرزندان خود را مي گرفتند و تا ساعت ها بعد هيچ خبري از نيروهاي امداد نبود.»
هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ متعلق به ساها ساعت۳۰/۲۰ دقيقه شب پنج شنبه با ۱۵۶ سرنشين و ۱۵ نفر گروه پروازي فرودگاه كيش را به مقصد تهران ترك كرد كه در ساعت ۱۰/۲۲ دقيقه در فرودگاه مهرآباد دچار سانحه شد. از ۱۵۶ مسافر هواپيماي مذكور ۱۴۹ نفر بزرگسال و ۸ كودك بودند. در اين سانحه حدود ۵۰ نفر از مسافرين مجروح شده و سه نفر از آنها به اسامي احمد عاطفه يكتا حدود ۷۱ ساله و زهرا عاطفه يكتا فوت كرده و پسربچه ۴ ساله به نام آرين راسخ مقدم مفقود شده است كه اجساد دو نفر از قربانيان مذكور كشف شده و جستجو براي يافتن جسد فرد سوم يا اجساد احتمالي ديگر در حوضچه پايين تر از محل حادثه ادامه دارد.با گذشت چند ساعت از حادثه هيچ كس پاسخگوي نگراني جمعيت حاضر در ترمينال ۶ فرودگاه نبود.حدود ساعت يك بامداد روز پنج شنبه و پس از حضور صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران رضا جعفرزاده مشاور سازمان هواپيمايي كشوري نخستين كسي بود كه در ترمينال ۶ حضور يافته و سعي در پاسخگويي به سؤالات مطرح شده داشت.
گرچه صحبت هاي جعفرزاده به دليل شيون و زاري يكي از بستگان مسافرين هواپيماي مذكور ناتمام ماند اما وي احتمال بروز حادثه به دليل فرسودگي هواپيما را رد كرد و گفت: فرسودگي هواپيماهاي فعال را تأييد نمي كنم چرا كه اين هواپيماها با بررسي و دريافت مجوز از سازمان هواپيمايي كشوري اقدام به پرواز مي كنند. هنوز علت حادثه يا نقض فني هواپيما را نمي دانم و اظهار نظرهاي كنوني غير كارشناسي است.
وي در خصوص علت تأخير حضور نيروهاي امدادي گفت: تيم هاي امدادي و ايمني زميني فرودگاه و سازمان هواپيمايي كشوري و كليه امكانات لشكري و كشوري در حال امدادرساني هستند و مسئولين فني بعد از بررسي پارامترهاي موجود نتيجه تحقيقات را اعلام خواهند كرد.
گفتني است با وجود انتقال هواپيماي مذكور و فروكش كردن ابعاد حادثه ميزان خسارات وارده به هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ بيش از ۵ ميليون دلار برآورد شده كه با توجه به اين ميزان خسارت بازسازي هواپيماي مذكور مقرون به صرفه نخواهد بود. نقص فني موضوعي بود كه قبل از اين حادثه علت تأخير در پروازهاي فرودگاه عنوان مي شد آيا زمان آن فرا نرسيده، تا مسئولين با چاره انديشي از بروز چنين حوادثي و سرگرداني و خسارات جاني و مالي به مسافران جلوگيري كنند؟!
ايمني پرواز از مهمترين موضوعاتي است كه در تمامي خطوط هوايي جهان دغدغه اصلي شركت هاي هوايي است اما گويا حلقه مفقوده ناوگان هوايي كشورمان ناتواني در ايجاد آسايش و رضايت خاطر مسافران از پرواز و خدمات ارائه شده است
وزير راه و ترابري:
هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ قبل از سانحه حالت اضطراري اعلام نكرده است
پس از وقوع سانحه هوايي بوئينگ ۷۰۷ شركت هواپيمايي ساها، وزير راه و ترابري در گفت وگو با خبرنگار ما به تشريح اين سانحه، اقدامات انجام شده و ديدگاه هاي مختلف مطرح در اين زمينه و تأخير پرواز شركت هاي هواپيمايي در شب حادثه پرداخت.
در حالي كه اكثر مسافران كه شاهدان عيني سانحه سقوط هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ شركت هواپيمايي ساها هستند، معتقدند هواپيما در طول پرواز با مشكل مواجه بوده، قبل از فرود در فرودگاه مهرآباد با لرزش هاي شديد مواجه شده و موتور سمت چپ آتش گرفته است. همچنين با اولين ضربه چراغ هاي سقف و اسباب و وسايل داخل هواپيما به دليل نداشتن قفل مناسب در محل نگهداري از بالا بر سر مسافران فرود مي آمد، صندلي ها از استحكام لازم برخوردار نبوده و در اثر ضربات از جا كنده شده است، وزير راه و ترابري امكان وجود نقص فني در هواپيما قبل و در حين پرواز را به اعلام نظرات كارشناسي ارجاع مي دهد.
محمد رحمتي در زمينه اين كه آيا هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ قبل از فرود آمدن با نقص فني مواجه شده است؟مي گويد:«هيچ كس جز كميسيون بررسي سانحه هواپيمايي بوئينگ ،۷۰۷ نمي تواند در زمينه علل اين حادثه نظر دهد. گفته هاي مسافرين در زمينه لرزش هواپيما، يا نقص فني در پروازهاي عادي نيز مطرح مي شود اما بايد توجه كرد كه در صورت وجود نقص فني در هواپيما خلبان و كادر پروازي نيز تمايلي به انجام پرواز نخواهند داشت.
علل وقوع اين حادثه مسئله چندان عادي نيست كه بتوان در رابطه با آن اظهار نظر كرد. بايد اجازه دهيم تا از آنجا كه خوشبختانه هواپيماي مذكور قابل بررسي است، كار خود را انجام دهند. اكنون مدارك هواپيما و مكالمات آن با برج مراقبت موجود بوده و خلبان نيز خوشبختانه زنده است. مي توان با اين شرايط پس از بررسي، نظر كارشناسي را در زمينه علل حادثه عنوان كرد. برمبناي آنچه تاكنون به من اطلاع داده شده است هواپيماي مذكور قبل از وقوع حادثه هيچ حالت اضطراري را اعلام نكرده است و اين امر نشان دهنده آن است كه خلبان از كار خود اطمينان داشته است گرچه بايد منتظر بررسي تخصصي بود.» وي در زمينه برخي اظهارنظرها مبني بر آتش گرفتن موتور هواپيما در آخرين لحظات فرود مي گويد:«در زمينه ادعاي آتش گرفتن موتور سمت چپ هواپيما قبل از فرود يا ساير ديدگاه هايي كه مطرح مي شود نيز بايد اجازه داد تا نظر كارشناسي اعلام شود. سازمان هواپيمايي كشوري ارتباطي با ايرلاين ها نداشته و آنها موظف هستند تا مسائل خود را جوابگو باشند و سازمان هواپيمايي كشوري به عنوان مقام بررسي كننده در زمينه علل حادثه اظهار نظر خواهد كرد.»گرچه در اين حادثه به گفته مسئولين سه نفر از مسافران فوت و ۴۷ نفر مصدوم شده اند و بازسازي هواپيما نيز مقرون به صرفه نخواهد بود. اما محمد رحمتي در زمينه ميزان تلفات و نحوه جبران خسارات وارده به مسافرين مي گويد:«پرداخت خسارت به آسيب ديدگان حادثه نيز بر مبناي روال طبيعي و وظايف ايرلاين ها بوده كه انجام خواهد شد و موضوع مربوط به وزارت راه نبوده و شركت هاي هوايي اين كار را انجام خواهند داد.»
با اين تفاسير بايد پرسيد دغدغه اصلي مسافران از ايمني پرواز و حوادثي كه در ناوگان هوايي كشور طي چند سال اخير شدت گرفته، تنها به پرداخت غرامت و تشكيل كميته هاي كارشناسي بررسي علل حادثه خلاصه شده است، رحمتي در پاسخ به اين سؤال كه چه تدبير ويژه اي براي كاهش اين سوانح در نظر داريد، مي گويد:« هواپيما ها تحت يك استاندارد مشخص بايد عمليات پرواز را انجام دهند. موارد اين گونه نيز كه پيش مي آيد بايد به صورت موارد نادر و خاص مورد بررسي قرار گرفته، علت يابي شود تا اگر مشكلاتي در زمينه عملكرد سيستم هاي بازرسي كننده وجود داشته رفع شود.
سانحه چيزي نيست كه بتوان از وقوع آن جلوگيري كرد و آن را به صفر رساند اما بايد سيستم هاي ما درست عمل كنند و ما روي اين موضوع حساسيت داشته و پيگيري مي كنيم اما اين كه هواپيما با دارا بودن مشكل فني اجازه پرواز داشته باشد چنين چيزي امكان ندارد و اجازه پرواز داده نمي شود و خلبان و گروه پرواز نيز به دليل آن كه حداقل جان خود را دوست دارند از پرواز با اين هواپيما خودداري خواهند كرد.»
به گفته شاهدان عيني پس از سانحه سقوط هواپيما در ساعت ۱۰/۱۰ تا چند دقيقه اي خبري از نيروهاي امدادي، آمبولانس و آتش نشاني نبوده و خدمه پرواز نيز قبل از آن كه به فكر جان مسافران باشند خود اقدام به ترك هواپيما كرده اند، وزير راه و ترابري در زمينه نحوه امدادرساني و ميزان توفيق در انجام آن مي گويد:«گرچه نمي توانم بگويم كه همه چيز بي عيب بوده و امدادرساني به درستي صورت گرفته است اما از لحظه اي كه اين سانحه اتفاق افتاده و برج كنترل موضوع را اعلام كرده همه براي امدادرساني تلاش كرده اند و فروكش كردن آتش موتور هواپيما، جلوگيري از انفجار و رساندن مجروحين به بيمارستانها نمونه اي از اين تلاش است. معتقدم كاري كه بايد توسط شركت فرودگاهها انجام شود، صورت گرفته و مسئولين ذي ربط نيز در محل حضور داشته اند اما طبيعي است هنگامي كه مسافرين در چنين حالت اضطراب آميزي گرفتار مي شوند توقع انجام كمك هاي فوق العاده دارند و ما نيز معتقديم كه بايد به اين نظرات احترام گذاشت؛ چرا كه وضعيت بسيار فوق العاده و ويژه بوده است. گرچه انتظار انجام اقدام ويژه به جا است اما امكانات فرودگاه نيز تاحدي بوده كه انجام شده است.»
اگر نبود هواپيماي استندباي در ايرلاين هاي داخلي را كه مورد تأكيد وزير و سرپرست سازمان هواپيمايي بوده و موجب مي شود تأخير مثلاً نيم ساعته به همه پروازهاي يك شركت هواپيمايي منتقل شود به عنوان يكي از عوامل مؤثر در اين تأخيرها بپذيريم اما روز چهارشنبه مذكور پروازهاي شركت هواپيمايي هما از يك الي ۷ ساعت تأخير پرواز داشته كه اين امر موجب اعتراض مسافران شد.نكته قابل توجه آن است كه دست اندركاران اين ايرلاين و مديريت ترمينال فرودگاه حتي از اطلاع رساني در مورد ميزان تأخير و زمان انجام پرواز خودداري كرده تا چه رسد به پذيرايي و احياناً عذرخواهي از قصوري كه لابد متوجه مسافران بوده است!
در شب سانحه حدود ۱۰ پرواز شركت هاي داخلي با تأخير چندين ساعته مواجه بود. از وزير راه در خصوص علل تأخير سؤال كرديم، رحمتي گفت:« كمبود هواپيما مهمترين مشكل كنوني خطوط هوايي كشور است. مشكلاتي كه در زمينه تهيه هواپيما و قطعات داريم، موجب شده نتوانيم به ميزان نياز موجود، هواپيما تهيه كنيم؛ اين امر مهمترين عامل مؤثر در نابساماني پروازهاي شركت هاي هواپيمايي است. در كنار آن در زمينه تعميرات و تأمين قطعات مورد نياز هواپيما نيز با مشكلاتي مواجه هستيم كه به همين مشكل كلي مربوط مي شود. همچنين ممكن است مديريت ما نيز با اشكال مواجه باشد؛ نمي گويم همه آنچه اكنون انجام مي شود درست است اين موضوع نيز بايد مورد بررسي قرار گيرد. سعي مي كنم كه وقت بيشتري را صرف بررسي معضلات و ارائه راهكارهاي آن در بخش هوايي كشور كنم.»
با توجه به تأخيرهاي مذكور علت امر را از سركشيك هواپيمايي هما و مديريت ترمينال فرودگاه سؤال كرديم كه همه اين تأخيرها را ناشي از نقص فني هواپيما مي دانستند. وزير راه در پاسخ به اين سؤال كه نقص فني علت عمده تأخيرهاي مذكور عنوان شده، اين موضوع را چگونه ارزيابي مي كنيد، مي گويد:« از آنجا كه معمولاً هواپيماي استندباي نداريم و اگر هم داشته باشيم متفرقه و از انواع مختلف مي باشد جايگزين كردن هواپيمايي كه با تأخير مواجه شده به سادگي صورت نمي گيرد مگر اين كه بتوانيم هواپيماهاي بوئينگ ،۷۴۷ ايرباس، فوكر و ... را به صورت استندباي داشته باشيم. اما در شرايط كنوني حتي شركت هواپيمايي مانند ايران اير با ۳۰ هواپيما كه بزرگترين شركت هواپيمايي است نيز نمي تواند ۴ هواپيما را به صورت استندباي در فرودگاه نگه دارد تا در صورتي كه نقص فني براي هواپيماهايي كه پرواز دارند ايجاد شود بتوانند نسبت به جايگزين كردن آن اقدام كنند. از سوي ديگر بروز تأخير در پرواز يك هواپيما موجب مي شود تا تمام برنامه هاي پرواز هواپيماي مذكور تا پايان روز به تأخير بيفتد. مثلاً هواپيمايي كه در پرواز به بوشهر با ۸ ساعت تأخير مواجه شود اين موضوع تمام پروازهاي بعدي آن شركت هواپيمايي را حداقل تا مدت ۲۴ ساعت تحت تأثير قرار خواهد داد.»
وي مي افزايد:«اكنون در ايرلاين هايي كه هواپيماي اندكي دارند با مشكل مواجه هستيم و در مورد ايرلاين هاي بزرگ مانند هما نيز از آنجا كه انواع مختلف هواپيماها را در اختيار دارد به سادگي نمي توان با نقص فني مقابله كرد و هواپيماي ديگري را جايگزين كرد. اين ديدگاهها را براساس مطالبي كه به من منعكس كرده اند، عنوان مي كنم؛ گرچه نمي خواهم بگويم در همه كارهايي كه انجام مي دهيم نقصي وجود ندارد. بايد با مديران مختلف، مشكلات را بررسي و به دنبال راه حل باشيم.»
از رحمتي در زمينه عدم اطلاع رساني مناسب شركت هاي هواپيمايي براي اعلام دقيق زمان پروازها و عمل نكردن آنها به مقررات سؤال كرديم. وي چنين گفت:« فكر نمي كنم كه آنها هم اگر بدانند ۴ الي ۵ ساعت تأخير دارند بخواهند مردم را سرگردان كنند؛ جداي از اين كه اين موضوع اخلاقاً درست نيست. ايرلاين ها در تشكيلات نيز نمي توانند چنين برخوردي كنند و ممكن است در داخل خود اين شركت ها مخالفت هايي در زمينه نحوه برخورد با مردم ايجاد شود. معتقدم اين شركت ها هم به درستي ميزان تأخير پرواز را نمي دانند و اگر اطلاع داشته باشند به مردم اعلام خواهند كرد. در برخي از تأخيرها حتي ايرلاين ها هم نمي دانند كه چه كار بايد كرد. در مواردي مانند بدي آب و هوا، فراهم كردن قطعه مورد نياز يا نوع تعميرات نمي توان به درستي مشخص كرد كه رفع نقص چند ساعت طول مي كشد. از سوي ديگر حتي ممكن است با رفع ايرادات هواپيما باند فرودگاه كشش نداشته و اجازه پرواز ندهد و پرواز مذكور بايد در نوبت تعيين شده انجام شود.»
با اين توضيحات ظاهراً تنها گلايه مسافريني كه با تأخير پرواز مواجه شده اند،عدم عذرخواهي و پذيرايي ايرلاين ها از مسافرين باشد. وزير راه در زمينه رفع نواقص موجود و جوابگويي ايرلاين ها در زمينه تأخير پرواز، مي گويد:«شركت هاي هواپيمايي بايد در زمينه تأخيرهاي ايجاد شده حداقل از مردم عذرخواهي كنند، پذيرايي نموده و اطلاع رساني مناسبي داشته باشند. گرچه وجود ضعف ها و نقايصي در اين زمينه را مي پذيرم.»
سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري:
دستور بررسي اكيد در زمينه تأخير پروازهاي چهارشنبه هفته گذشته را داده ام
همچنين نورالله رضايي نياركي در گفت وگو با خبرنگار ما به تشريح علل تأخير شركت هاي هواپيمايي و سانحه بويينگ ۷۰۷ پرداخت. وي در زمينه تأخيرهاي مذكور گفت:«اگر تأخير در پروازها بيش از ۱۵ دقيقه باشد از طريق نظارت بر امور شركت هاي سازمان هواپيمايي موضوع را پيگيري نموده تا به نتيجه برسيم اما اگر همه تأخير پروازها مربوط به يك شركت باشد، تأخير در يك پرواز اين شركت به طور اتوماتيك به همه پروازها منتقل خواهد شد چرا كه پروازي كه با تأخير مواجه شده ساير پروازهاي بعدي اين شركت را با تأخير مواجه خواهد كرد. اما آنچه مسلم است اگر تأخيري در يك پرواز به وجود آمده باشد بايد ساير تأخيرها نيز از نظر زماني مشابه تأخير اوليه باشد مثلاً اگر پرواز اوليه با ۳۵ دقيقه تأخير صورت گرفته ساير پروازها نيز بايد با ۳۵ دقيقه تأخير برگزار شود. اگر تأخيرهاي مذكور چنين نبوده و در مورد پروازهاي مختلف متغير بوده، موضوع توسط اداره نظارت بر شركت هاي سازمان هواپيمايي كشوري پيگيري خواهد شد.»
نكته حائز اهميت آن است كه تأخيرهاي چهارشنبه هفته گذشته شركت هما از نوع دوم بوده و از جدول زماني خاصي تبعيت نمي كرد. مثلاً به مسافرين پرواز ۲۵/۱۵ اروميه هر بار وعده پرواز در يك ساعت بعد داده مي شد.
از نياركي علت عدم اطلاع رساني مناسب شركت هاي هواپيمايي درخصوص تأخيرهاي مذكور و اقدام سازمان هواپيمايي كشوري در اين زمينه را سؤال كرديم، وي مي گويد:«نمي دانم چرا به طور دقيق اين اطلاع رساني صورت نگرفته است، بخش نظارت بر شركت ها اين موضوع را بررسي كرده و پاسخ خواهند داد چرا كه بر طبق دستورات موجود هر تأخير هوايي، فني يا... كه بالاي ۱۵ دقيقه باشد بخش نظارت بر شركت ها بايد در مورد آن گزارش دهد. شركت هاي هوايي وظيفه داشته اند تا نخست ميزان دقيق تأخير را به مسافران پرواز مربوطه اعلام و از آنها پذيرايي كند. درخصوص كوتاهي انجام شده در اين زمينه تأكيد كرده ام تا علت بررسي شده و با مقصران برخورد شود.»
وي در زمينه اقدام سازمان هواپيمايي كشوري براي برخورد با متخلفين تأخير پروازها مي گويد:«شركت هاي هواپيمايي موظف هستند تا در زمان تأخير با اطلاع رساني مناسب و پذيرايي از مسافران زمينه جلب رضايت آنان را فراهم نمايند. با اين وجود اگر تأخيرهاي شركت هاي هواپيمايي ادامه يافته و موجب نارضايتي مردم را فراهم كند اجازه فعاليت شركت هاي متخلف لغو خواهد شد. دستور بررسي اكيد تأخير پروازهاي روز چهارشنبه شركت هاي هواپيمايي را داده ام و تا پايان هفته جاري نتايج اين بررسي ها اعلام خواهد شد.»
وزير راه و ترابري در گفت وگو با خبرنگار ما پاسخ دقيق تر به برخي پرسش ها را به سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري ارجاع مي داد. سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري در زمينه علت وجود گودال در محل باند فرودگاه مهر آباد و اعتراضات مطرح در اين زمينه نيز مي گويد: «گودال محل حادثه هواپيما نيز حدود ۱۰۰ متر با باند اصلي فاصله داشته است، گرچه برخورد هواپيما با اين گودال را تفضل خدا مي دانم و معتقدم در غير اين صورت ممكن بود هواپيما دچار سانحه اي با تلفات به مراتب بيشتر شود. براساس بررسي هايي كه تاكنون صورت گرفته حدود ۴۸ نفر از مسافرين اين هواپيما مصدوم كه به بيمارستان منتقل و به طور سرپايي درمان شده اند. همچنين تلفات اين حادثه دو نفر كشته و يك نفر مفقود بوده كه با وجود جست وجوهاي انجام شده هنوز موفق به كشف جسد كودك ۴ساله مفقود شده در اين سانحه نشده ايم.»
ديدگاه هاي وزير راه و ترابري و سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري و مديرعامل هما، در زمينه تأخير پروازها و سانحه سقوط هواپيماي بويينگ ۷۰۷ از نظرتان گذشت.همانند قبل باز هم وعده هاي بررسي كارشناسانه، برخورد با متخلفين و پرداخت غرامت به خسارت ديدگان مطرح مي شود. نكته حائز اهميت آن است كه با وجود آنكه همه مردم و دست اندركاران ناوگان هوايي كشور از وجود تحريم هاي اقتصادي در زمينه تأمين قطعات يا خريد هواپيما اطلاع داشته و بخشي از نابساماني هاي اخير را ناشي از اين موضوع مي دانند اما از سوي ديگر به نظر مي رسد دست اندركاران ناوگان هوايي كشور از تأمين حداقل حقوق شهروندي ميليونها ايراني كه شايد برخي به اكراه و اجبار به سفر از طريق خطوط هوايي كشور تن درمي دهند، عاجز و ناتوان بوده اند. سوانح هوايي چند سال گذشته منجر به از دست رفتن جان بسياري از مسافران بي گناهي شده كه شايد تنها جرم آنها مسافرت از طريق ناوگان هوايي فرسوده بوده است. واقعيت آن است كه مسئولين ذي ربط به جاي انجام چندين پرواز پرمخاطره و هولناك كه در پايان برخي از اين پروازها سناريوي سانحه يا رعب و وحشت مسافران ارمغان اين گونه خدمت رساني است بايد با كاهش عمر ناوگان هوايي كشور براساس برنامه چهارم توسعه از ۱۷ سال فعلي به ۱۵ سال، به انجام چندين پرواز مطمئن، به موقع و با ضريب ايمني بالا بپردازند تا هم جان مردم از دست نرفته و هم اين كه نابساماني پروازها موجب هدررفتن وقت مردم نشود و سرمايه هاي مادي و حيثيتي كشور نيز با سقوط هواپيماها به هدر نرود. ايمني پرواز از مهمترين موضوعاتي است كه در تمامي خطوط هوايي جهان دغدغه اصلي شركت هاي هوايي است اما گويا حلقه مفقوده ناوگان هوايي كشورمان ناتواني در ايجاد آسايش و رضايت خاطر مسافران از پرواز و خدمات ارائه شده است. اين نكته اي است كه اخيراً نيز برخي ايرلاين هاي خارجي براي انجام پروازهاي خود از فرودگاه امام آن را به عنوان پيش شرط انجام پرواز از اين فرودگاه مطرح كرده اند.
