|
پس از ۳ سال تأخير:
ادامه تأخير توقف توليد پيكان
|
|
|
افروز پورهاشمي
همزمان با آخرين سال دولت خاتمي و براساس موافقتنامه اي كه سال گذشته بين وزيران صنايع و معادن و نفت به امضا رسيد، مقرر شد خط توليد پيكان متوقف شود. براساس اين موافقتنامه، شوراي اقتصاد موافقت خود را با اختصاص كمك بلاعوض از طرف شركت ملي نفت ايران به شركت هاي خودروسازي براي توقف خط توليد خودروهاي پرمصرف با تكنولوژي قديمي بين ۲ وزارتخانه صنايع و معادن و نفت اعلام كرد. براين اساس مقرر شد مبلغ ۳۱۰ ميليون دلار براي توقف خط توليد پيكان به شركت ايران خودرو پرداخت شود.
البته در اين تفاهم نامه ۳ شرط مدنظر قرار گرفته است: نخست آن كه وزارت نفت و صنايع و معادن حمايت خود را مبني توقف توليد خودروهاي پرمصرف با تكنولوژي قديمي و جايگزين كردن خودروهاي كم مصرف با تكنولوژي روز اروپا و دوگانه سوز پايه گازسوز اعلام كردند. بر اساس شرط دوم مقرر شد همزمان با امضاي تفاهم نامه مفاد آن به اجرا گذاشته شود و سوم آن كه سازمان بهينه سازي مصرف سوخت از طرف وزارت نفت مبلغ عنوان شده(۳۱۰ ميليون دلار) را به گروه صنعتي ايران خودرو براي توقف خط توليد پيكان بدهد.
سال گذشته قرار بود خط توليد اين خودرو كه بنا به گفته بسياري از دست اندركاران و صاحب نظران پرسودترين خودروي شركت ايران خودرو بوده است متوقف شود. حتي مقامات مسئول مانند وزير صنايع و معادن مدام از توقف حتمي اين خط تا پايان سال ۸۳ خبر مي دادند كه ناگهان اسحاق جهانگيري در يك خبر غافلگير كننده كه البته از نظر تحليل گران صنعتي احتمال اعلام آن مي رفت، از تأخير توقف خط توليد پيكان در روزهاي پاياني سال گذشته خبر داد و توقف اين خط را به فروردين سال ۸۴ محول كرد.
زماني كه اين خبر اعلام شد بسياري از آگاهان صنعت خودروي كشور اعلام كردند كه مسلماً توقف خط توليدي به اين سودآوري براي شركتي مانند ايران خودرو خوشايند نيست و هر چه ديرتر اين خط متوقف شود عوايد بيشتري نصيب اين شركت خواهد شد. نكته قابل توجه آن است كه حتي با وجود اعلام خبر توقف خط توليدي اين خودرو و عدم پلاك گذاري خودروهاي پيكان از ابتداي سال ،۱۳۸۴ اين شركت در مزايده اي مقدار قابل توجهي پيكان خود را با مشكلات مختلف فني و تصادفي در كنار ساير خودروها به فروش رساند كه البته اين پيكان ها با وجود اعلام خبر عدم پلاك گذاري آنها در سال ۸۴ كماكان در حال شماره گذاري هستند.
بي اعتنايي برخي مسئولان به نظرات يكديگر
نكته قابل توجه در اين ميان آن است كه وزير صنايع چندي پيش در گفت وگو با همشهري به صراحت اعلام كرد كه وزارت صنايع و معادن با ادامه توليد پيكان براي يك ماه آينده موافق نيست.
اسحاق جهانگيري به نوعي با بيان اين مطلب درصدد رفع ابهام به وجود آمده از ادامه توليد پيكان بود، خبري كه پيشتر از سوي منطقي مدير عامل شركت ايران خودرو اعلام شده بود. وقتي جناب وزير اين مطلب را بيان كرد، عده زيادي تصور كردند گروه صنعتي ايران خودرو بر خلاف نظر وزارت صنايع عمل نخواهد كرد و قطعاً خط توليد اين خودرو طي همين چند روز آينده متوقف مي شود.
در واقع كسي فكر نمي كرد بهانه حضور رئيس جمهوري در اين مراسم كه با بار ترافيكي كاري فعلي،همزمان با پايان دولت خاتمي توأم است، خود زمينه اي براي تعويق توقف اين خط توليدي تا اواخر ارديبهشت ماه باشد. بهانه اي كه به ظاهر منطقي بوده و امكان اعتراض را حتي از سوي مسئولان وزارت صنايع نمي تواند در پي داشته باشد. مسلماً توليد يك خودروي سودآور حتي براي ۲۰ روز ديگر مي تواند براي اين شركت امري مطلوب ارزيابي شود. در اين ميان بسياري از دست اندركاران نيز وضعيت پيش آمده را چندان نامطلوب توصيف نمي كنند و بر اين باورند پيكاني كه ۳۳ سال توليد شده است حال اگر ۲۰ روز ديگر هم توليد شود مشكل آفريني خاصي نخواهد داشت. اما آنچه نبايد از نظر دور بداريم عدم يكدستي و توجه مسئولان هر بخش اقتصادي نسبت به ساير بخش هاي اقتصادي مرتبط است. در فشار كاري موجود در روزهاي پاياني دولت فعلي شكي نيست ،ما به راستي اگر از اول زمان مشخصي براي توقف توليد اين خط اعلام مي شد و برنامه ريزي هاي اساسي صورت مي گرفت باز هم مدام با اخبار ضد و نقيض و تأخير در اجراي اين پروژه مهم مواجه مي شديم؟
جالب اين جاست كه خط توليدي پيكان قرار است، بيكار نماند و با تغييراتي براي ساخت ال۹۰ آماده شود. خودرويي كه مسلماً باز هم سودآوري خوبي نصيب توليد كنندگانش خواهد كرد. اما اين طور به نظر مي رسد با تأخيرهاي فعلي، سودآوري لوگان از پيكان كمتر باشد كه شركت ايران خودرو با كندي در ارائه سالن هاي توليد پيكان به طرف فرانسوي، نگراني آنها را روزبه روز بيشتر مي كند.
پيكان ۶ هزار توماني
كسي فكر نمي كرد پيكاني كه در سال ۱۳۴۱ مقدمات توليد آن در دفتر كار شركت ايران ناسيونال (توليد كننده اين خودرو) در خيابان اكباتان تهران تهيه شد و پس از ۵ سال صاحب كارخانه اي در كيلومتر ۶ جاده كرج شد كه البته كار در آن با مونتاژ اتومبيل هاي بنز شروع گرديد روزي متوقف شود. در سال ۱۳۴۵ شركت تالبوت انگليس پيكان را طراحي كرد و در سال ۱۳۵۰ مونتاژ پيكان در تهران آغاز شد. درست زماني كه اين كارخانه آماده ساخت كامل پيكان در داخل شد با وقوع انقلاب اسلامي به تصاحب دولت درآمد.
اين روند پس از پيروزي انقلاب نيز ادامه يافت تا در حدود سالهاي ۶۵-۶۴ بهزاد نبوي وزير صنايع سنگين وقت، تالبوت را خريد و خط توليد پيكان را به قيمت ۲۰ ميليون دلار به داخل كشور منتقل كرد.
پيكان جوانان در همان سالهاي اوليه توليد به راحتي توانست جاي خود را در ميان طبقه متوسط شهري باز كند و حتي بدون اين كه تمام قسمت هاي آن ساخت داخل باشد به عنوان خودروي ملي شناخته شود.
هر چند كه اين خودرو با شكل اوليه اش كه از هيلمن انگليسي گرفته شده بود بدون تغيير به مدت ۳۳ سال توليد شد، اما از تمايل متقاضيان براي خريد اين خودرو كه قابليت كار زيادي هم داشت كاسته نشد و هميشه اين جمله را مي شنيديم «پيكان مشتري خاص خود را دارد.»
چنانچه پيكاني كه در نسل اول توليدش با قيمت پايين و به صورت اقساطي به مبلغ ۶ هزار تومان عرضه مي شد، هم اكنون به نرخ ۶ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش مي رسد. خودرويي كه به اعتقاد برخي قيمت تمام شده آن براي شركت ايران خودرو كمتر است. ناگفته نماند كه در همان ابتداي توليد پيكان و همزمان با توليد هيونداي و صادرات آن، اين خودرو به جرم ايجاد آلودگي و عقب ماندن از تكنولوژي روز محكوم به مرگ شد. مرگي كه البته تا هم اكنون تحقق نيافته و تا فرسوده شدن كامل سري هاي آخر توليد پيكان هم محقق نخواهد شد. شايد بتوان گفت يكي از دلايلي كه وزير صنايع را بر آن داشته كه هنگام امضاي قرارداد پايان توليد پيكان بگويد «نام باشگاه ورزشي پيكان را هم تغيير بدهيد تا ديگر نامي از اين خودرو نماند» همين باشد.
پيكان هاي موجود كه مصرف سوختي بيش از ۴۰ درصد كل مصرف بنزين كشور را دارند، چنان زمينه آلودگي هوا را فراهم كرده و مي كنند كه بنا به گفته مهدي هاشمي مدير عامل سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور، پيكان هاي موجود حدود ۲۸ تا ۳۰ ميليون ليتر بنزين مي سوزانند.
پيكان ارزشمند
در اين ميان رئيس سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران نيز مي گويد: پيكان محصولي ماندگار، ارزان قيمت و با قابليت ساخت و توزيع در سراسر كشور است.
رضا ويسه بر اين باور است كه پيكان محصول ارزشمندي بود كه با توجه به اين كه هر محصولي دوره عمر خاص خود را دارد، به پايان عمر خود رسيده و براي آمدن ال ۹۰ چاره اي جز توقف خط توليد آن نيست.
با توجه به اين كه وي توليد لوگان در داخل را از نظر اقتصادي براي كشور توجيه پذير مي داند، لذا خداحافظي او با اين خودروي مدل قديمي كه در طول زمان توليدش بدون اندك تغييري در شكل ظاهري و فني توليد و عرضه شده است چندان سخت به نظر نمي آيد.
۱۱۰۰ ميليارد تومان صرفه جويي
كارخانه توليد اين خودرو كه در طول عمر خود ۱۸ مدير دولتي آن را اداره كرده اند هم اكنون به پايان خط رسيده است، پايان خطي كه شايد براي آنان كه سالها از صندلي هاي اين خودرو سواري گرفته اند دردناك باشد و براي توليدكنندگانش به مراتب دردناك تر، اما براي بسياري از مصرف كنندگان با توجه به شكل ظاهري و قيمت نسبتاً بالا در قياس با ساير خودروها و كيفيت نه چندان مطلوب خبري خوشايند به حساب مي آيد. بويژه اين كه قرار است خط توليدي پيكان جاي خود را به خط توليد ال ۹۰ بدهد. خودرويي با ظاهري مناسب و قيمتي در قياس با پيكان مناسب تر(۶ ميليون و ۵۰۰ تا ۸ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان به تناسب آبشن هاي آن.)
در شرايط فعلي همگان در انتظار توقف خط توليد اين خودرو هستند تا با حضور رئيس جمهوري در مراسمي، آخرين خودروي توليدي پيكان جايي براي خود در موزه ايران باز كند.
ناگفته نماند كه با توقف خط توليد اين خودرو شاهد ۱۱۰۰ ميليارد تومان صرفه جويي ناشي از عدم تخصيص يارانه مستقيم براي توليد پيكان نيز خواهيم بود.
بنا به گفته وزير صنايع توقف خط توليد پيكان از سال ۱۳۸۱ مدنظر بوده است كه فقط به علت عدم وجود جايگزين مناسب تاكنون تحقق نيافت. به گفته جهانگيري با روي كار آمدن ال ۹۰ ديگر نيازي به توليد پيكان احساس نمي شود.اين در حاليست كه بنا به گفته حميدرضا كاتوزيان نايب رئيس دوم كميسيون صنايع و معادن مجلس همزمان با توقف خط پيكان بايد خودروي جايگزين وارد بازار شود.
وي بر اين باور است كه ال ۹۰ زودتر از سال ۸۵ به بازار نمي آيد، پس مشخص نيست تكليف خريداران طيف پيكان چه شود. وي همچنين مي گويد: آنچه جاي سئوال دارد اين است كه آياواقعا پيكان داراي آلاينده ترين موتور است. آيا آلايندگي نيسان زامياد، سپند و حتي پژو RD كه موتور پيكان بر روي آن سوار شده است، از اين خودرو كمتر است؟
در واقع وي توقف خط توليد پيكان را بيشتر تبليغاتي مي داند تا نتيجه يك كار كارشناسي.
پيكان مي رود ولي كارگران مشغولند
تحليل گران بازار خودرو بر اين باورند كه با اتمام توليد پيكان و وجود قطعات يدكي مورد نياز در بازار، روند افزايشي در قيمت اين خودرو به وجود آيد كه البته با ورود خودروهايي با قيمت مناسب و بويژه توليد ال ،۹۰ قيمت پيكان روند تنزلي پيدا خواهد كرد. به نظر مي رسد با توقف خط توليد پيكان و رفع نگراني طرف فرانسوي براي تحويل گرفتن سالن هاي ساخت اين خودرو براي آماده كردن زيرساخت هاي مورد نياز ال ،۹۰ ناراحتي كارگران مشغول در اين خط با ادامه فعاليت كاري آنها با راه اندازي لوگان تا حدي رفع شود. به راستي اگر ال ۹۰ نمي آمد با رفتن پيكان وضعيت شغلي كارگران اين خط چه مي شد؟
|
