به بهانه سمينار يكروزه آسم و آلرژي
آسم، در صف اول چالش هاي درماني
|
|
شيوع بيماري آسم در كشور ما چيزي حدود 8 تا 14 درصد است كه اين در مقايسه با ساير كشورها رقم بالايي است، اما طبق تخمين ها به نظر مي رسد وضع از آنچه كه هست وخيم تر باشد
عاصفه اله وردي
گرده هاي درختان كنار خيابان بدون اينكه از نظر بهداشتي كوچكترين آلودگي داشته باشند، حال شما را مي گيرند. بهار است و فصل، فصل حساسيت هاي تنفسي، همه ما از اينكه مجبور باشيم دائم عطسه و سرفه كنيم و مثل سرماخورده ها روزي چند جعبه دستمال كاغذي مصرف كنيم، اصلا خوشمان نمي آيد، اما آلرژي كسي را خبر نمي كند و به كسي آمادگي قبلي نمي دهد، فقط به قول دكترها هر وقت دلش خواست مي آيد و هر وقت خواست مي رود، امان از اينكه نرود و ما دائم دو به شك بمانيم كه آيا قرار است آسم بگيريم؟
«نشانه رشد و پيشرفت هر اجتماعي سلامتي است»، در اين جمله شكي نيست، اما سلامتي را دقيقا چه كسي به ارمغان مي آورد؟ اگر قرار باشد بتوانيم سرحال و سالم به كارهاي روزمره بپردازيم، بايد از قبل براي سلامتي خودمان نقشه كشيده باشيم. مسئولان بهداشتي درماني و پزشكان اسم اين نقشه كشيدن را مي گذارند پيشگيري و در سرتاسر سمينار آسم و آلرژي روي اين واژه تاكيد دارند، اما با اين ارقام نجومي بيماري ها، مسئولان تا چه حد توانسته اند در تحقق اين شعار موفق باشند؟
دكتر قره گوزلو، دبير علمي همايش معتقد است اتفاقاتي كه پيرامون ما افتاده، آسم را به يك بيماري مهم، شايع و پرهزينه تبديل كرده و از اين رو بيماري آسم را به عنوان شايعترين علت غيبت كودكان و بزرگسالان از مدرسه و كار معرفي مي كند.
حقيقت اين است كه تغييراتي كه بشر در اكوسيستم و فضا، اقتصاد، اجتماع، نوع تغذيه و محيط زندگي پيرامونش ايجاد كرده، عامل اصلي افزايش شيوع آسم است. در اين بين پزشكان حتي به وجود حيوانات اهلي در خانه ها هم اشاره مي كنند، اما مگر نه اينكه سالها قبل بشر انس و الفتي جدانشدني تر از امروز با طبيعت و حيوانات داشته است؟
سيگار و باز هم سيگار
آمار استفاده و مصرف سيگار در دهه هاي اخير در كشورمان چنان بالا رفت كه ايران به عنوان يكي از پيشروان كنوانسيون دخانيات در ژنو و تصويب آن، قوانيني را پذيرفت كه استفاده از سيگار در اماكن سرپوشيده و عمومي را ممنوع مي كرد. اما به گفته دكتر عليرضا دلاوري، معاون بيماري هاي غير واگير مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت، صرف وجود قانون، تا چه حد مي تواند مردم را ملزم به اجراي بند بند اين كنوانسيون كند؟ شايد وقت آن رسيده باشد كه جامعه با ديدي حساستر، آگاهتر و توانمندتر در كاهش آلودگي هاي پيرامون محيط زيست خود قدم بردارد.
تغيير چهره بيماري ها
تا چندي پيش كشور ما درگير انواع و اقسام بيماري هاي واگير از جمله وبا، سرخك، فلج اطفال و ... بود. با تغييرات ايجاد شده در محيط زندگي، عملا اولويت هاي سلامت ما چهره ديگري پيدا كرد و بيماري هاي غير واگير كه ريشه ميكربي و ويروسي ندارد، به علت تغييرات سني جمعيت و شيوه زندگي مردم (شهرنشيني) عملا خود را بهتر نشان داد. آسم از اينگونه بيماري هاي غير واگير است. دكتر دلاوري مي گويد: «پشت اين واقعيت نيازي پيش مي آيد مبني بر اينكه وزارت بهداشت بايد برنامه اي براي آن داشته باشد. مسئولان وزارت بهداشت مي گويند ما بيماري آسم را پيگيري مي كنيم و درصدد كشف راه هاي موثرتري براي ارزشيابي آن هستيم، اما هنوز آمار دقيقي از تعداد مبتلايان به اين بيماري در كشور ما ارائه نمي دهند.
آسم مي تازد
امروزه حدود 300 ميليون نفر در جهان و 20 ميليون كودك در خاورميانه به آسم مبتلا هستند، اما پيش بيني ها از چيزي بيش از اين آمار خبر مي دهند. متخصصان معتقدند آسم يك بيماري پرسروصداست و چيزي كه باعث شده افراد از وجود اين بيماري در خود آگاه نشوند، تشخيص هاي افتراقي است. ممكن است افراد با وجود سرفه هاي مزمن و تنگي نفس، تا مدت ها به وجود آسم در خود شك نكنند و اين يعني زنگ خطر، چراكه در درمان اين بيماري تشخيص به موقع و پيشگيري از عواقب وخيم آن در آينده مهمترين مسئله است.
شيوع بيماري آسم در كشور ما چيزي حدود 8 تا 14 درصد است كه اين در مقايسه با ساير كشورها رقم بالايي است، اما طبق تخمين ها به نظر مي رسد وضع از آنچه كه هست وخيم تر باشد، چراكه ريزفاكتورهايي كه باعث ايجاد آسم مي شوند، وضع بدتري را ايجاد مي كنند. افزايش روزافزون آلودگي ها و آپارتمان نشيني در شهرها، افراد را با يك سير صعودي به سمت شيوع هرچه بيشتر مي برد.
آمارهاي غلط ،باورهاي غلط
با توجه به سيستم گزارش دهي ضعيف در شهرها و روستاهاي كشور و نبود يك آمار صحيح با منطقي درست، نيازهاي برآورده نشده آسم را پر رنگتر نشان مي دهد. به اعتقاد دكتر دلاوري تشخيص، درمان، آموزش و سلامت محيط، مهمترين فاكتورهايي است كه در اين زمينه مطرح مي شود، وي مي گويد: «هر زماني كه در كشور بخواهيم اقدامي را براي كمك به مردم انجام دهيم، بايد سطح بندي درستي انجام دهيم، ما نمي توانيم تمامي يك خدمت را به يك متخصص در يك شهر بزرگ بدهيم و از او بخواهيم كه متولي بيماران آسمي در سراسر كشور باشد.» در اين زمينه، تلاش در توانمند ساختن مردم هم در بروز و شيوع بيماري هاي غير واگير مهم مي نمايد. دكتر دلاوري اميدوار است كه تا سال 85 ، حداقل گزارشي از ادغام برنامه آسم و آلرژي در برنامه هاي توانمند سازي شهرها و روستاها داشته باشيم. در اين ميان به نظر مي رسد به تنها چيزي كه دقت نشده، فهرست داروهاي مفيد آسم در كميته آسم و آلرژي كشور است. آموزش باورهاي غلط نسبت به يك بيماري در جامعه كاري نيست كه از دست يك يا دو متخصص بربيايد، شايد تنها ارگان هايي كه در اين زمينه مي توانند به طور كامل مثمرثمر باشند، رسانه هاي عمومي و مطبوعات هستند. و دست آخر اينكه بنا بر گزارش سازمان منطقه اي بهداشت جهاني، تعداد تخميني مبتلايان به آسم در شرق مديترانه، 20 ميليون كودك است و هزينه اي كه صرف درمان آنها مي شود چيزي حدود 2 ميليارد دلار، اما خوشبختانه اگر داروها درست تجويز شده و طبق تجويز پزشك مصرف شوند، به كودكان كمك مي كنند تا راحت تر نفس بكشند، فعاليت كرده و زندگي كنند. سازمان جهاني بهداشت، بيماري آسم را در صف اول چالش هاي منطقه شرق مديترانه قرار داده است.
|