امروز
۱۰ توصيه اساسي براي تغذيه سالم
|
|
ربابه شيخ الاسلام-اهميت توجه به تغذيه مناسب بخصوص با تغيير چهره بيماري ها از بيماري هاي واگير به بيماري هاي غير واگير مانند ديابت، فشار خون، ناراحتي هاي قلبي و عروقي، پوكي استخوان، سكته ها، چاقي و ناراحتي هاي دهان و دندان و سرطان روز به روز بيشتر مي شود.
مصرف بيش از اندازه نمك، شيريني، چربي و كمبود املاح و ويتامين ها و مواد فيبري موجود در ميوه و غلات در كنار مصرف الكل عامل مهم گسترش بيماري هاي مزمن و غير واگير در جهان است كه بخصوص با تغيير ذائقه مردم به مصرف غذاهاي سريع، ساندويچ ها، پيتزا و كم تحركي آنها روز به روز ابعاد سريعتري پيدا مي كند.
توجه به تغذيه مناسب بايد از دوران بارداري آغاز شود زيرا از هفته سوم بارداري هر دقيقه 250 هزار سلول مغزي در جنين تكثير مي شود و پس از تولد اگرچه قد يك كودك 70 درصد كمتر از قد يك فرد بزرگسال است اما دور سر يك كودك 6 ساله 90 درصد يك بالغ است بنابراين با توجه به سرعت رشد يك كودك و سوخت و ساز بيشتر آن انرژي مورد نياز يك كودك 6 ساله دو برابر يك انسان بالغ است.
يك نوزاد سالم در هنگام تولد 2 ميليارد سلول و 100 ميليارد نرون يا سلول عصبي دارد. شير مادر تقريبا همه مواد غذايي مورد نياز كودك را تا دو سالگي تامين مي كند اما متاسفانه كم توجهي مادران به تغذيه كامل نوزاد با استفاده از شير مادر، كم خوني ناشي از كمبود آهن و يد را موجب شده است كه مهمترين عارضه آن كاهش ضريب هوشي كودك در بزرگسالي است.
اهميت مسئله تغذيه مناسب تا آنجا پيش رفته كه امروزه ميزان توسعه يافتگي كشورها را ديگر با ارتفاع آسمانخراش ها نمي سنجند. بلكه بلنداي قد كودكان معيار سنجش توسعه يافتگي كشورهاست. براي داشتن يك رژيم غذايي مناسب و پرهيز از بيماري هاي ناشي از سوءتغذيه بخصوص چاقي كه مادر همه اين بيماري هاست اولين توصيه اي كه مي توان ارائه كرد اين است كه تا جاي ممكن از روغن هاي جامد اشباع شده و داراي ايزومي ترانس بالاي 10 درصد خودداري شود. به همين خاطر بايد در همه خانه هاي ايرانيان دو نوع روغن وجود داشته باشد؛ يكي روغن مايع معمولي براي سالاد و استفاده هاي ديگر، غير از سرخ كردن و ديگري روغن مايع مخصوص سرخ كردن كه به صورت غير اشباع و با حداقل ايزومي ترانس به همراه درج تاريخ مصرف عرضه مي شود.
متاسفانه به علت جا افتادن مصرف روغن هاي جامد در كشور و به رغم توصيه هاي هميشگي متخصصان تغذيه هنوز 70 تا 90 درصد روغن مصرفي كشور جامد است و باز هم متاسفانه با تبليغات وسيعي كه تلويزيون به عنوان رسانه ملي كشور در مورد روغن هاي جامد دارد همه تلاش هاي وزارت بهداشت و متخصصان تغذيه براي كاهش مصرف روغن هاي جامد خنثي مي شود.
در زمان حاضر از 800 مرگي كه روزانه در كشور اتفاق مي افتد 300 مرگ به علت بيماري هاي قلبي و عروقي است كه عامل اصلي بروز آنها نيز مصرف روغن هاي جامد يا هيدروژنه در كشور است. دومين توصيه اي كه براي داشتن يك رژيم غذاي خوب مي توان كرد مصرف كمتر نوشابه هاي گازدار است، نوشابه هاي گازدار جذب كلسيم را مختل مي كنند و متاسفانه در كشور ما در حالي كه 90 درصد مردم كمبود كلسيم دارند، مصرف نوشابه هاي قندي 40 درصد بيشتر از نياز آنهاست در حالي كه مي توانيم با مصرف دوغ به عنوان نوشابه ملي - ايراني علاوه بر اينكه از اضافه وزن ناشي از مصرف نوشابه هاي قندي پيشگيري كنيم، كلسيم مورد نياز بدن را نيز از اين ماده طبيعي و فرآورده لبني سالم تامين كنيم.
سومين توصيه مهم اين است كه بايد ذائقه خود و فرزندان خود را به غذاهاي شور، چرب و غذاهاي دودي عادت ندهيم. مصرف سرانه نمك در كشور ما بين 7 تا 15 گرم در روز است در حالي كه مصرف سرانه نمك در كشورهاي پيشرفته بين 2 تا 3 گرم در روز است و اين مسئله با رويكرد كودكان و نوجوانان به مصرف انواع چيپس و پفك روز به روز وضعيت بدتري را در كشور نشان مي دهد.
بيماري هاي غير واگير مثل گرفتگي رگ هاي قلب، بيماري هاي قلبي و عروقي، سكته هاي قلبي و مغزي، پوكي استخوان، بيماري هاي اسكلتي با تغيير شيوه زندگي و روي آوردن به تغذيه سالم، تحرك و ورزش به صورت روزانه، دوري از دخانيات و داشتن تفريحات سالم همراه با شادي و نشاط كاملا در دسترس است.
براي رسيدن به چنين زندگي قبل از هر چيز بايد وزن بدن كنترل شود زيرا به ازاي هر كيلوگرم وزن اضافه، قلب مجبور است بيش از 100 ليتر خون بيشتر پمپ كند به همين علت افراد چاق بيشتر مبتلا به ديابت، فشار خون، رسوب رگ ها، كمردرد، زانو درد، پا درد، آرتروز و انواع سكته ها مي شود و متاسفانه در كشور ما حدود نيمي از زنان و يك سوم مردان اضافه وزن دارند و زمينه ابتلا به چاقي و ديابت در آنها فراهم است كه در صورت بي توجهي به تغذيه سالم و ورزش به اين عارضه ها دچار مي شوند.
|