چهارشنبه ۲۱ ارديبهشت ۱۳۸۴
ورزش
Front Page

يك روز زندگي با داوران فوتبال
شغل زيان آور
چگونه مي توان فشارهاي روحي وارد بر داوران را كاهش داد؟
تكنولوژي ماهواره اي كار داوران حرفه اي را دو چندان دشوارتر كرده است. به عنوان مثال با استفاده از اين تكنولوژي ماهواره اي مي توان به راحتي متوجه شد كه آيا توپ از خط دروازه عبور كرده يا خير.
در جريان بازي دو تيم ليورپول و چلسي در مرحله نيمه نهايي ليگ قهرمانان اروپا، يك صحنه مشكوك در دهانه دروازه چلسي به وجود آمد كه كمك داور بازي اعلام كرد، توپ بازيكن ليورپول از روي خط دروازه عبور كرده و گل شده است.اما استفاده از تكنولوژي ماهواره اي نشان داد كه توپ از روي خط دروازه عبور نكرده بود و كمك داور بازي مرتكب اشتباه بزرگي شد.به هر حال اين تكنولوژي مدرن بلاي جان داوران شده است.

000978.jpg
امير بهادري نژاد
بدون ترديد،  داوري يكي از مشاغل زيان آور و طاقت فرسا در سراسر جهان به شمار مي آيد كه با گذر زمان فشارهاي روحي و رواني وارد بر داوران افزايش مي يابد.در گذشته نهايت فشار وارد بر يك داور، انتقادات تماشاگران، مربيان و بازيكنان داخل ورزشگاه بود، اما به محض اتمام بازي و خالي  شدن ورزشگاه همه چيز به فراموشي سپرده مي شد.اما امروزه انتقاد از عملكرد داوران ابعاد تازه اي پيدا كرده است. پيشرفت تكنولوژي باعث بزرگنمايي اشتباهات داوران در رسانه هاي ديداري شده است. از سوي ديگر گسترش جنبه هاي اقتصادي فوتبال حرفه اي شرايطي را به وجود آورده كه داوران حتي تهديد به مرگ مي شوند كه چندي پيش آندرياس فريسك داور سرشناس سوئدي به همين دليل براي هميشه حرفه خود را ترك كرد.علاوه بر هضم اين مشكلات حاشيه اي، داوران بايد همواره در بهترين شرايط آمادگي جسماني باشند و براي باقي ماندن در فرم ايده آل، حتي سخت تر از بازيكنان به تمرين بپردازند.در اين ميان، كميته داوران فدراسيون و يا ليگ هر كشور نقش تعيين كننده در كاهش فشارهاي وارد بر داوران دارد.طي ۱۸ ماه اخير كميته داوران فوتبال حرفه  اي انگليس براي نيل به اين هدف (كاهش فشارهاي روحي و رواني بر داوران) اقداماتي را به اين شرح انجام داده است:
* برگزاري گردهمايي هاي دو روزه با شركت داوران ليگ برتر
* به عمل آوردن آزمون هاي پزشكي و آمادگي جسماني از داوران
* حضور متخصص تغذيه، محقق علوم ورزشي، متخصص بينايي سنجي و روانشناس در كنار داوران
* برقراري ارتباط مستقيم با مربيان تيم هاي حاضر در ليگ برتر
* برگزاري جلسات متعدد با اعضاي اتحاديه مربيان و بازيكنان حرفه اي فوتبال انگليس
* امضاي قرارداد با يك شركت كامپيوتري كه اين شركت با استفاده از يك نرم افزار به ارزيابي كليه حركات و تصميمات داوران در طول بازي مي پردازد.
* آناليز و بازبيني صحنه هاي مشكوك بازي ها در حضور داوران.
به هر حال چند روز قبل داوران برتر فوتبال انگليس در يك گردهمايي دو روزه شركت كردند كه مطالعه وقايع اين گردهمايي به همراه نظرات رئيس كميته داوران اين كشور و يكي از اعضاي كميته داوران فيفا در زمينه وضعيت داوري در جهان حاوي نكات ارزنده اي براي جامعه فوتبال كشورمان خواهد بود.
اينجا يك تپه سرسبز است كه در پايين آن، گلف بازها خود را مشغول بازي گلف مي كنند و در بالاي آن، گوسفندان در حال چرا هستند. اينجا پارك استاورتون در استان «نورث همپتون شاير» انگليس است. در كنار اين تپه يك مزرعه واقع است كه در آن ۱۹ داور برتر كشور انگليس كه هر هفته در رقابت هاي ليگ برتر قضاوت مي كنند گردهم آمده اند. اين داوران طي اقامت دو روزه خود در اين مزرعه در كليه آزمون هاي پزشكي و آمادگي جسماني شركت خواهند كرد تا ميزان آمادگي شان مشخص شود. همچنين آخرين تحولات مربوط به حرفه داوري در اين گردهمايي مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد.
چهره اي كه بيش از داوران توجه خبرنگاران را به خود جلب مي كند، كيث هكت، رئيس كميته داوران فوتبال حرفه اي انگليس است. او در مورد اين گردهمايي مي گويد: داوران در اين مزرعه كاملاً در شرايط مسابقه قرار مي گيرند و بايد در آزمون هاي قدرتي و سرعتي شركت كنند. داوران از لحاظ آمادگي جسماني در سطح بسيار بالايي قرار دارند چون بسيار زياد تلاش مي كنند و بايد هم تلاش كنند.
داور مانند بازيكن
در اين گردهمايي افراد ديگري بجز داوران هم حضور دارند. يك كارشناس تغذيه، يك روانشناس، يك محقق علوم ورزشي و يك پزشك متخصص بينايي در طول اين گردهمايي كنار داوران حضور خواهند داشت تا از آنها آزمايشات لازم را به عمل آورند. هكت در اين رابطه مي گويد: داوران هيچ تفاوتي با بازيكنان ندارند و ممكن است در يك مقطع زماني از شرايط آرماني خارج بشوند. اگر چنين اتفاقي براي آنها بيفتد، بسيار عميق تر به آناليز آنان خواهيم پرداخت.
آناليز داوران با نرم افزار كامپيوتري
در حقيقت يك شركت كامپيوتري كه با كميته داوران قرارداد امضا كرده كليه حركات داوران را در طول يك بازي آناليز مي كند و حتي كوچك ترين خطا و يا حركت آنان از چشم نرم افزار كامپيوتري اين شركت پنهان نمي ماند.
هكت معتقد است: براي بالا بردن سطح داوري ها بايد چنين ارزيابي هايي را انجام داد تا آنها همواره احساس كنند كه زير ذره بين قرار دارند.هكت ۶۰ ساله كه از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۵ در ليگ برتر به قضاوت مي پرداخت، ۱۸ ماه قبل جانشين فيليپ دان در رأس كميته داوران شد. او سعي كرد در اين مدت ارتباط مستمر با اتحاديه مربيان و بازيكنان حرفه اي فوتبال انگليس داشته باشد و معتقد است اين تماس هاي مستمر باعث كاهش فاصله موجود ميان داوران و اين اتحاديه ها شده است.
هكت مي گويد: مربيگري يك حرفه عجيب است و آسان ترين كاري كه يك مربي مي تواند انجام دهد هدايت انتقادات بازيكنان به سوي داور بازي است. ما معتقديم كه مربيان بايد حق اظهار نظر در مورد كار داوران داشته باشند، اما براي رسيدن به اين هدف بايد ميان آنها و داوران بحث و تبادل نظر بيشتر صورت پذيرد. تاكنون چندين بار آلكس فرگوسن و آرسن ونگر به من گفته اند كه از فلان داور متنفر هستند و دوست ندارند كه داور مورد نظر بازي هاي تيم آنها را قضاوت بكند. اما من هم در پاسخ به آنها، پرسش ديگري مطرح كردم و گفتم به چه دليل فلان داور را دوست نداريد؟
به هر حال جلسه صبح روز اول اين گردهمايي با انجام آزمون هاي آمادگي جسماني داوران به پايان مي رسد. آنها براي صرف ناهار به رستوران مي روند. ناهار روز اول بسيار سبك است و شامل مرغ، مقدار كمي برنج، شيريني و سالاد مي باشد. پس از صرف ناهار و استراحت كوتاه، جلسه بعدازظهر آغاز مي شود.
داوران در جلسه بعدازظهر به مرور حوادث و صحنه هاي مشكوك بازي هاي اخير ليگ مي پردازند كه در اين جلسه داوران مقصر در اين صحنه ها معرفي مي شوند و آنها مجبورند از خجالت سر خود را پايين بيندازند.
فحاشي بازيكنان
يكي از مهم ترين مشكلاتي كه داوران با آن مواجه هستند، فحاشي و بددهني بازيكنان است. قرار است از ابتداي فصل آينده در رختكن هاي كليه تيم هاي حاضر در ليگ برتر پوسترهايي نصب بشود كه در اين پوستر به بازيكنان آموزش داده مي شود كه براي اعتراض به داور حق استفاده از كدام واژه ها را دارند و كدام واژه ها براي آنان جريمه شخصي به ارمغان خواهد آورد.
ديگر مشكلي كه داوران با آن مواجه مي شوند، اتخاذ تصميمات آني است. در يك مسابقه فوتبال، صحنه هايي مشكوك وجود دارد كه حتي با تماشاي سه بار حركت آهسته اين صحنه ها در تلويزيون نمي توان به قضاوت صحيح و عادلانه رسيد، اما داور بازي محكوم است در مورد اين صحنه مشكوك بلافاصله تصميم بگيرد.
تهديد هاي جاني
از ديرباز معضلاتي چون تهديدات جاني در زندگي داوران وجود داشته، اما امروزه شدت آن بيشتر شده و حتي مردم و خبرنگاران در زندگي خصوصي داوران نيز اختلال ايجاد مي كنند.هكت شخصاً به كليه نامه هاي مكتوب و نامه هاي الكترونيكي تماشاگران پاسخ مي دهد، حتي اگر اين نامه ها توهين آميز باشد.چندي پيش يكي از شاخه هاي كانون هواداران باشگاه ليورپول نامه اي سه برگي براي هكت ارسال كرد كه اين نامه سراسر تهديد بود. اما هكت با رئيس اين شاخه از هواداران تماس گرفت و به همراه يكي از همكارانش در جلسه بعدي كانون هواداران شركت كرد كه نتيجه بحث و گفت وگوي آنان با رؤساي هواداران بسيار مثبت بود.به هر حال جلسه بعدازظهر هم به پايان مي رسد و داوران آزاد هستند به استخر بروند و يا در لابي هتل با هم گپ بزنند.
فردا نوبت مربي و بازيكن است
يكي از ميهمانان افتخاري اين گردهمايي «ماريو ون درانده» يكي از اعضاي تأثيرگذار كميته داوران فيفا است. «ون درانده» ضمن رضايت از برگزاري اين گردهمايي مي گويد: اين گردهمايي براي داوران بسيار مفيد است و باعث بالا رفتن سطح داوري مي شود.ون درانده ۴۹ ساله كه در جام جهاني ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ به قضاوت پرداخت هنوز در مورد پيامدهاي كناره گيري آندرياس فريسك از حرفه داوري ابراز نگراني مي كند.اخيراً اين داور سوئدي پس از اينكه تهديد به مرگ شد از داوري كناره گيري كرد.ون درانده مي گويد: جدايي فريسك از داوري فوتبال جهان به ضرر ما تمام خواهد شد و اميدوارم در آينده، وقايعي مشابه تكرار نشود.كناره گيري فريسك نشان داد كه داوران در داخل و خارج از زمين، چه فشار روحي عظيمي را متحمل مي شوند. مردم بايد بدانند كه داوران انسان هاي عادي هستند و بايد رفتار عادي با آنها داشت. اگر امروز يك داور تهديد به مرگ مي شود مطمئن باشيد كه فردا، نوبت مربي و پس از آن نوبت بازيكن خواهد شد. در صورتي كه اين تهديدات را از فوتبال دور نكنيم به طور حتم اين رشته ورزشي نابود خواهد شد.بدون ترديد فريسك يكي از ۱۲ داور اروپايي حاضر در جام جهاني ۲۰۰۶ آلمان مي بود، اما امنيت جان خانواده اش را به حضور در جام جهاني ترجيح داد.
يكي از پيرترين ميهمانان حاضر در گردهمايي جورج كورتني داور سرشناس انگليسي است كه در دو جام جهاني سوت زد و در سال ۱۹۹۲ از حرفه داوري كناره گيري كرد. او هم اكنون به عنوان ناظر داوري در رقابت هاي ليگ برتر انجام وظيفه مي كند و معتقد است كه داوري در حال حاضر نسبت به گذشته تغييرات عمده اي داشته است. وي مي گويد: امروزه داوران در هر بازي به طور متوسط ۲/۱۲ كيلومتر مي دوند كه بسيار بيشتر از مسافتي است كه يك بازيكن حاضر در ليگ برتر در جريان مسابقه مي دود. امروزه همچنين ابزارهاي حمايتي از داوران بسيار بيشتر شده چه از لحاظ قانوني و نيروي انساني و چه از لحاظ فراتكنولوژيكي. در گذشته تنها حامي داوران همسران آنان بودند اما امروزه از همه نظر حمايت مي شوند.
تجهيزات جديد
در اين گردهمايي همچنين جديد ترين دستاوردهاي علمي در زمينه تجهيزات داوري در اختيار داوران قرار گرفت كه يكي از اين تجهيزات پرچم جديد كمك داوران بود.
از سوي ديگر كليه هزينه هاي اين گردهمايي را حامي مالي رسمي كميته داوران انگليس كه يك شركت هواپيمايي بود تقبل نمود و حتي لباس هاي داوران را اين حامي مالي تأمين كرد.

|  اقتصاد  |    اجتماعي  |   انديشه  |   سياست  |   علم  |   فرهنگ   |
|  ورزش  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |