تب مالت بيماري مشترك بين انسان و دام
دامهاي آلوده را نابود كنيد
تب مالت يكي از بيماري هاي مهمي است كه از طريق تغذيه مواد آلوده در ايران شيوع دارد و به رغم قديمي و مسن بودن، مخصوصا در منطقه غرب كشور شايع است و اين آمار در سال 83، 32 در 100 هزار نفر گزارش شده است
|
|
تب مالت يك بيماري مشترك بين انسان و دام بوده و عبارت است از يك عفونت باكتريايي كه از گاو، خوك، سگ، گوسفند يا بز آلوده به انسان انتقال مي يابد.
اين عفونت ناشي از باكتريبروسلا است و از راه مصرف شير و محصولات لبني به انسان منتقل مي شود.
باكتري بروسلا مليتنسيس بز و گوسفند، بروسلا آبورتوس گاو، بروسلاسيوس (swis) خوك و بروسلاكانيس سگ را آلوده مي كند و گونه هاي ديگري نيز در حيوانات يافت مي شود. از نظر بيماريزايي هرچند هر كدام از گونه ها، همان طوري كه گفته شد حيوان خاصي را براي آلوده كردن ترجيح مي دهند، ولي همه گونه ها مي توانند طيف وسيعي از حيوانات از جمله انسان را آلوده كنند و انسان به طور اتفاقي در تماس با اين حيوانات و با مصرف مواد آلوده عمدتا غذايي كه از شير نجوشيده تهيه شده باشد مثلا پنير كه از شير نجوشيده به عمل مي آيد، به اين بيماري خطرناك مبتلا مي شود. راه آلودگي انسان علاوه بر راه خوراكي با مصرف لبنيات آلوده، از طريق غشاي مخاطي و پوست (تماس با حيوان آلوده) است كه بعد از ورود به بدن از طريق مجاري لنفاوي، خود را به خون رسانده و از طريق خون در تمام بدن پخش مي شود.
اين عفونت باكتريايي، اعضاي خونساز بدن از جمله مغز استخوان، گره هاي لنفاوي، كبد و طحال را متاثر مي كند. براي پيشگيري از تب مالت بايد از مصرف شير غير پاستوريزه - از هر منبعي كه باشد- خودداري كرد. پنير را 2 ماه در آب نمك نگهداري و بعد توزيع كرد (زيرا مصرف پنير آلوده سبب بيماري تب مالت در انسان مي شود) همچنين هنگام سر و كار داشتن با حيوانات از دستكش، محافظ چشم، پيش بند و ساير وسايل محافظتي استفاده كرد و دام ها را واكسينه كرد. به طور كلي پيشگيري، عمدتا به صورت رعايت اصول در برخورد با عوامل آلوده كننده حيواني مانند ادرار، مدفوع، شير و بافت هاي آنهاست.
كاركنان آزمايشگاه نيز در رابطه با كار كردن با اين باكتري بايد احتياط هاي لازم را بعمل آورند، زيرا شانس ابتلا به عفونت هاي بروسيلايي در افرادي كه با نمونه آلوده و كشت آن كار مي كنند وجود دارد.
تب مالت يكي از بيماري هاي مهمي است كه از طريق تغذيه مواد آلوده در ايران شيوع دارد و به رغم قديمي و مسن بودن با وجود بيماريهايي چون تب كريمه كنگو اصلي ترين مشكل، مخصوصا در منطقه غرب كشور است و اين آمار در سال 83، 32 در 100 هزار نفر گزارش شده است.
به همين دليل كارگاه سه روزه منطقه اي مبارزه با تب مالت با حضور كارشناسان 18 استان در همدان با همكاري اداره كل دامپزشكي و مركز بهداشت و درمان استان همدان به منظور دستيابي به راهكارهاي اجرايي در جهت كاهش و پيشگيري بيماري تب مالت و كشف نقايص موجود در اين زمينه و تحليل آنها برگزار شد.
دكتر عرفاني معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي همدان در اين كارگاه با بيان اين موضوع كه استان ها بر اساس ميزان ابتلا به تب مالت به سه دسته با شيوع بالا، متوسط و كم تقسيم مي شوند، گفت: در اين دسته بندي استان همدان در سال 75 با آمار ابتلا سالانه 225 در صد هزار نفر در استانهاي با شيوع بالا قرار داشت.
با هماهنگي هاي بين بخشي در جهت واكسيناسيون دام هاي نابالغ و تازه متولد شده، شناسايي دام هاي آلوده و كشتار آنها و آموزش توسط دانشگاه علوم پزشكي در سالهاي 78-75 ابتلا به اين بيماري كاهش يافت.
دكتر عرفاني با اشاره به افزايش بيماري تب مالت در سالهاي اخير افزود: در حال حاضر استان همدان سومين استان آلوده از نظر شيوع اين بيماري در كشور است.
وي اظهار كرد: اين افزايش مي تواند مربوط به تقويت سيستم ارائه خدمات بهداشتي ـ درماني يا افزايش واقعي بيماري باشد كه در اين صورت بايد با كنترل دام هاي آلوده از طريق قرنطينه پايگاه دائمي، واكسيناسيون كامل دامي و ساير هماهنگي هاي بين علوم پزشكي و دامپزشكي بيماري را كاهش داد.
روند بيماري تب مالت از سال 1380 در كشور و استان افزايش يافته به طوري كه آمار مبتلايان استان در سال 82، حدود ۱۱۶ در 100 هزار و در سال 83، حدود۱۳۱ در صد هزار نفر گزارش شده است.
پوشش فراگير واكسيانسيون و تامين واكسن مورد نياز، فعال كردن قرنطينه هاي دامي، يكسان سازي نظام تهيه اطلاعات و گزارش ها، هويت دار كردن دامها، افزايش سطح آگاهي، برگزاري سمينارهاي مشترك، تخصيص اعتبار براي استان هاي با عملكرد موفق، حمايت كافي از طرح هاي تحقيقاتي، تهيه برنامه رايانه اي مناسب در اين زمينه، همكاري خانه هاي بهداشت در روستاها و حمايت كامل مسؤولان استان ها از برنامه ها از جمله پيشنهاداتي بود كه دكتر هنرور در اين زمينه ارائه كرد.
كارشناس مسؤول مبارزه با بيماري هاي استان نيز گفت: افزايش بيماري تب مالت در سالهاي اخير بايد علت يابي شود و با تحقيقات كاربردي، شناسايي حيوانات و مناطق آلوده و درمان انسان و دام، آن بيماري را كنترل كرد.
دكتر زينلي خاطرنشان كرد: پوشش واكسيناسيون جمعيت نابالغ و بالغ دامي، فرهنگسازي و تقويت آموزش هاي بهداشتي، مراقبت و گزارش دهي بيماري ها و توليد كافي واكسن و استفاده از تجربيات استان هاي موفق در كاهش ابتلا به اين بيماري مهم هستند. وي مشكلات مبارزه با تب مالت را فرهنگ صنعتي جامعه در استفاده از توليدات دامي و پوشش ناكافي واكسيناسيون عنوان كرد.
وي اظهار اميدواري كرد با برگزاري كارگاه هايي از اين قبيل همكاري بخش دامپزشكي و بهداشت جهت مبارزه و مراقبت بيماري افزايش يابد.
رئيس اداره بيماري هاي مشترك قا بل انتقال بين انسان و حيوان در كشور در حاشيه كارگاه منطقه اي مبارزه با تب مالت نيز گفت: از آنجا كه دام ها مخزن بيماري تب مالت هستند، كار ريشه اي بايد بر روي دام صورت گيرد. تا زماني كه دام هاي آلوده وجود دارند انسان ها مبتلا مي شوند.
دكتر هوشمند، سالم سازي دام ها با استفاده از واكسن دامي توسط سازمان دامپزشكي، آزمايش دام ها و تشخيص بروسلوز و تحويل دام هاي آلوده به كشتارگاه ها را از اقدامات سازمان دامپزشكي كشور عنوان كرد.
براي پيشگيري از ابتلا لازم است تمامي دام هاي نابالغ واكسينه شوند كه امكان انجام واكسيناسيون دامي احتياج به امكانات بيشتري از نظر نيروي انساني، وسايل كار و اعتبارات مالي دارد. همچنين دولت بايد حمايت كافي از اين برنامه ها انجام دهد.
سنتي بودن دامداري ها و عدم معرفي دام هاي آلوده، تعداد زياد و پراكنده بودن دام ها، كوچ رو بودن تعدادي زيادي از جمعيت منطقه غرب كشور و زندگي با دام، استفاده از فرآورده ها و كمي فرهنگ غذايي و تماس نزديك با ترشحات دام آلوده از مشكلات عمده مبارزه با بيماري تب مالت است.
وي پرداخت ميزان غرامت ناچيز به صاحبان دام هاي آلوده و نبود امكانات لازم براي ايجاد پست هاي قرنطينه دامي در بين استان ها را از ديگر مسائل مهم در اين زمينه دانست. به دليل اينكه راه انتقال بيماري شير و فرآورده هاي لبني حاوي ميكروب آلوده و تمامي چيزهايي كه از آنها درست مي شوند نظير آب ميوه ها و بستني هاي مخلوط با شير غير پاستوريزه و ... است جوشاندن شير و قرار دادن پنير تازه به مدت 2 ماه در آب نمك و داشتن اطلاعات درست در كاهش ابتلا به اين بيماري موثر است. امكاناتي كه در اختيار سازمان دامپزشكي كشور وجود دارد قادر به حل مشكلاتي كه بايد به آن بپردازد نيست. مدير كل دامپزشكي استان همدان نيز در اين كارگاه گفت: بروسلوز، بيماري هزار چهره اي است كه راههاي انتقال آن زياد است، حتي هنگامي كه دام ها به صورت پنهان بيماري دارند امكان انتقال وجود دارد. بيشترين پوشش پزشكي را در غرب كشور داريم و دامداري هاي تحت پوشش مناطق آلوده استان هستند.
گفتني است بروسلوز درمان ندارد و سازمان دامپزشكي با واكسيناسيون رايگان از ابتلاي دام ها به اين بيماري پيشگيري مي كند و در صورت ابتلاي دام ها بايد كشتار شوند و مصرف گوشت دام هاي آلوده از نظر بهداشتي بلامانع است.
منبع: خبرگزاري دانشجويان ايران
|