اميررضا طوسي نژاد
نبايد فراموش كنيم كه نوجوانان، نونهالان كشور هستند، همانطور كه نهال به عنوان يك نبات به نور و مراقبت نياز دارد انسان كه موجودي اثرگذار و اثرپذير است بيشتر در معرض خطر قراردارد
۱۰ميليون نفر از جمعيت كشورمان زير خط فقر زندگي مي كنند و قريب به نيمي از جمعيت كشور را نيز جوانان تشكيل داده اند. حال تصور كنيد از ميان جماعت زيرخط فقر و قشر جوان دايره مشترك به وجود آيد، آنهم در شرايطي كه جوانان فصل مشترك همه شعارها و حرف هاي مسئولان جامعه اند.
در اين ميان كافي است به تصور شما چند خبر در صفحه حوادث به بزهكاري جوانان و نوجوانان آن هم از نوع خشونت آميز آن اختصاص يابد. چه حسي در اين باره پيدا مي كنيد؟
بزهكاري جوانان و نوجوانان از آن جهت كه مي تواند بستر خشونت در نسل آينده را فراهم كند، اهميت دارد. دكتر علي نجفي توانا جرم شناس و حميد سعادت جامعه شناس درباره اين مقوله و با توجه به زورگيري سه نوجوان در تهران به بررسي اين موضوع پرداخته اند.
امروزه فقر و معضلات ديگر در جوانان باعث بروز ناهنجاري ها و اتفاقات ناگواري مي شود كه حتي بررسي و فكر درباره آن، دل هر ايراني را به درد مي آورد؛ جواني كه براي به دست آوردن پول دست به قتل مي زند و جواني اش را فقط براي به دست آوردن وسيله اي كه او را به آرزوهايش مي رساند، هدر مي دهد يا نوجوان وجواني كه هر روز وشب بايد به مشكلاتش بينديشد و تنها به شنيدن شعارهاي بي پايه بسنده كند.
آمارهاي موجود نشان مي دهد علاوه بر آنكه۱۰ ميليون نفر از جمعيت كشورمان زير خط فقر زندگي مي كنند، حدود يك ميليون نفر نيز دچار فقر شديد غذايي هستند و اين درحالي است كه درصد بالايي از جمعيت كشور را قشر جوان تشكيل مي دهد.
برخي از كارشناسان از بيكاري به عنوان مهمترين عامل گرايش نوجوانان و جوانان به ارتكاب بزه ياد مي كنند و برخي ديگر معتقدند عدم توجه به فقر مالي و نيازهاي جوانان باعث پديد آمدن اين بحران شده است.
هفته گذشته در صفحات حوادث روزنامه ها خوانديم 3نوجوان 17 ساله به اتهام زورگيري در پارك هاي تهران دستگير شدند؛ نوجواناني كه از فقر مالي و بيكاري رنج مي بردند و تنها به خاطر به دست آوردن پول، دست به ارتكاب جرم مي زدند.
***
دكتر علي نجفي توانا، حقوقدان و جرم شناس، فقر و بي عدالتي در جامعه را مهمترين عامل كاهش سن بزهكاري مي داند و مي گويد: در چنين جامعه اي نوجوانان و جوانان بيشتر احساس نياز مي كنند و براي تامين نيازهاي خود چاره اي جز ارتكاب جرم نخواهند داشت.
عامل ديگر الگوپذيري از بزرگترها و برخي مديران نالايق جامعه است؛ مديراني كه در سالهاي گذشته تنها سردادن شعار برابري اجتماعي، ديني و اقتصادي را در دستور كار خود قرار داده بودند و تنها با خلف وعده و ثروت اندوزي باعث ياس و نااميدي مردم شده اند، بنابراين باورها شكسته و باورگريزي در جوانان نهادينه شد.
اين استاد دانشگاه همچنين در اين باره مي افزايد: از ديگر عواملي كه با عوامل ديگر ارتباط مستقيم دارد، وجود ياس و نااميدي در قشر تحصيلكرده است. وقتي يك جوان با تمام مشكلات موجود موفق به اخذ مدارك تحصيلي مي شود، هيچ اميدي به اشتغال ندارد و اگر هم در سيستم خصوصي يا دولتي مشغول به كار شود حتي حقوق دريافتي به حدي نيست كه نيازهاي اوليه مانند مسكن، پوشاك و حداقل ها را تامين كند.
مبارزه با سه پديده فقر، فساد و تبعيض كه توسط مسئولان نيز مورد اشاره قرار گرفته بايد در دستور كار قرار گيرد و اجرا شود.
دكتر نجفي توانا سپس به دو عامل ديگر در بحران كاهش سن بزهكاري در كشور اشاره و تصريح مي كند: جوان بودن جامعه ايراني و عدم توجه به نيازهاي اين قشر نيز نقش زيادي را در دامن زدن به اين بحران بازي مي كند. امكان ارتكاب جرم در برخي از جرائم مانند آدمربايي كه مستلزم زبدگي ، تحرك و سن خاص است، موجب شده آمار بزهكاران جوان نسبت به رده هاي ديگر سني بيشتر شود و در حقيقت آمار بزهكاري در يك جامعه جوان بالاتر از يك جامعه ميانسال است.
از سويي ديگر شرايط جهاني و مرتبط با توسعه صنعت، تكنولوژي و شهرنشيني باعث مي شود جوانان رها شده به حال خود كمتر مورد حراست، حمايت و حفاظت والدين قرار گيرند. در گذشته والدين با كنترل بيشتر رفتارهاي فرزندان خود، حفاظت بيشتري را اجرا مي كردند ولي امروزه اين مهم به دست فراموشي سپرده شده است. بنابراين عدم مسئوليت پذيري در جوانان نمايان مي شود.
وي همچنين مي افزايد: مجموع اين عوامل باعث مي شود جوانان نظم گريز شوند و بدون توجه به ارزش ها و قوانين دست به ارتكاب جرم بزنند و به طور كلي علت ارتكاب بزهكاري در كشور ما نتيجه شكاف عميق اجتماعي است كه بي عدالتي اجتماعي در جامعه را به دنبال دارد.
اين جرم  شناس در اين باره تاكيد مي كند: نبايد فراموش كنيم كه نوجوانان، نونهالان كشور هستند، همانطور كه نهال به عنوان يك نبات به نور و مراقبت نياز دارد انسان كه موجودي اثرگذار و اثرپذير است بيشتر در معرض خطر قراردارد، بنابراين در صورت هرگونه بي احتياطي در كنش ها و واكنش ها، اعتراض به ارزش هاي جامعه را بروز خواهد داد.
متاسفانه بي توجهي به شرايط و علل جرم شناختي در رفتارهاي نوجوانان و حتي اطفال در سالهاي گذشته باعث شده است كه امروز در كميت و كيفيت بزهكاري افراد دگرگوني خطرناكي ايجاد شود به گونه اي كه بسياري از بزهكاران جرائم خطرناك مانند آدمربايي، سرقت هاي دسته جمعي، قتل و ... را جوانان و نوجوانان تشكيل مي دهند.
دكتر نجفي توانا مي افزايد: پيشگيري و مهار بزهكاري در نوجوانان و جوانان و ساماندهي رفتارهاي آنها نيازمند عزم ملي است؛ عزمي كه سازو كار لازم را نيز طلب مي كند و در اين ميان قواي سه گانه كشور بايد نسبت به تحصيل آن و اجراي برنامه هاي مربوطه اهتمام ورزند. وي با هشدار به ادامه وضعيت كنوني درجامعه مي گويد: عواقب وضعيت فعلي، نهادينه شدن نسل گريزي در فرداي ايران است و در پي آن عقب افتادگي و فقر فرهنگي، اقتصادي و سياسي را رقم خواهد زد و در آن زمان با جامعه بحران زده رفتاري مواجه خواهيم بود.
***
همچنين حميد سعادت، جامعه شناس نيز در اين باره مي گويد: باوجود اينكه مشكلات و عوارض فقر، تمامي افراد جامعه و همين سنين را تحت تاثير قرار مي دهد اما در اين ميان جوانان به دليل روحيات حساس تر و خواسته و آرزوهاي بسيار، بيشتراز ساير گروه هاي سني از فقر رنج مي برند.
حميد سعادت مي افزايد: امروزه خانواده ها با درآمدي پايين تر از 200هزار تومان قادر به برآورده كردن نيازها و خواسته هاي فرزندان خود نيستند و اكثر جوانان نسبت به اين امر معترضند و اين امر عاملي مي شود كه هميشه براي عدم رسيدن به خواسته هاي خود زجر بكشند. وي تصريح مي كند: اكثر جواناني كه مرتكب اعمال خلاف مي شوند، از فقر مالي شديد رنج مي برند و عمده انگيزه آنان از اعمال خلاف كسب درآمد است. اگرچه فقر مادي و فاصله طبقاتي باعث بروز مشكلات بسياري براي نسل جوان كشور مي شود، اما شايد به جرات مي توان گفت كه فقر مادي يكي از عوامل مهم در جرائم جوانان محسوب مي شود كه اين امر در افزايش جرائم و هزاران مشكل ديگر در بين اين نسل تاثيرگذار خواهد بود.
اين جامعه شناس خاطر نشان مي كند: بايد برنامه ريزي هاي جدي تري براي حمايت از قشر نوجوان و جوان انجام شود چرا كه در صورت عدم تامين بسياري از حداقل ها، جوانان مجبور مي شوند براي ادامه زندگي و رسيدن به خواسته هاي خود دست به هركاري بزنند.
وي درخاتمه تاكيد مي كند: امروزه بسياري از جوانان به دليل قرار گرفتن در چرخه فقر و بضاعت مالي خانواده ها، مجبورند براي تامين نيازهاي اساسي خود دست به اعمال غيرقانوني و بزه بزنند و تا زماني كه با چنين معضلي روبه رو باشيم، همچنان با تشديد ناهنجاري هاي اجتماعي نيز مواجه خواهيم بود.

از سيستم سوخت خودرو خود چقدر اطلاع داريد؟ اصلا از مكانيك ماشين تان چقدر باخبريد؟ اگر مشكلي پيش بيايد چه كار مي كنيد؟
اين سئوال ها همگي مي توانند كمك كنند تا از بروز حوادثي ناخوشايند كاسته شود. آن هم در شرايطي كه كشور ما شاهد تصادفات متعدد شديدي است، وضع سيستم سوخت رسان مي تواند بر حادثه تصادف اثر گذاشته و آن را رنگ و بوي تلخ تري بدهد.
به گفته رئيس اداره بررسي علل حريق و سوانح سازمان آتش نشاني تهران، طراحي نامناسب سيستم هاي سوخت رسان خودروهاي توليد داخل كشور، احتمال بروز حريق را افزايش مي دهد.
حميد عرب زاده كه با خبرگزاري فارس در اين باره گفت وگو كرده است تاكيد مي كند: وجود نواقص فني در خودروهاي توليد شركت هاي خودروساز داخلي امكان حريق و حادثه را در خودروها افزايش مي دهد كه البته اين نقص فني در اكثر موارد به طراحي نامناسب سيستم هاي سوخت رساني و جرقه زني خودروها مربوط مي شود. موضوع نقص فني و نقص طراحي سيستم سوخت رسان مي تواند باعث تشديد خسارات در تصادفات و حتي تلخ تر شدن نتيجه آن شود. از طرف ديگر گزارش هاي ديگري هم وجود دارد كه نشان مي دهد برخي از همين خودروهاي جديد هنگام توقف دچار حريق و آتش سوزي شده اند.
نكته اينجاست كه خودروسازان تاكنون حاضر به پذيرش موضوع نقص طراحي و نقص فني سيستم هاي سوخت رسان نشده اند و از طرف ديگر قطعات خودروهاي جديد بيشتر به صورت برقي كار مي كنند و همين در زمان خاموش بودن خودرو امكان وقوع جرقه و آتش سوزي را به وجود آورده است.
حميد عرب زاده تاكيد كرده است: مي توان با برگزاري نشست هاي مكرر با مسئولان ذيربط و كارشناسان شركت هاي خودروسازي از بروز خطرات مشابه جلوگيري كرد.
با اين وجود اگر خودروي شما تا به حال به كپسول آتش نشاني مجهز نبوده است صرف هزينه اي بالغ بر 10-15 هزار تومان براي تجهيز خودرو به اين وسيله كار منطقي وعاقلانه اي است. ضمن آنكه به كارگيري كپسول شايد تا مدت ها به كار نيايد، ولي آن لحظه كه نياز است مي تواند از فاجعه اي جلوگيري كند.