گروه دانش و فناوري ـ احسان لطفي: هر روز احاطه آدم ها بر چيزهاي ريز، بيشتر مي شود. رفته رفته باكتري ها به مجموعه موجودات اهلي اضافه مي شوند. گروهي از شيمي دان ها و بيوتكنولوژيست ها، توانسته اند با تلفيق باكتري هاي زنده و مدارهاي الكترونيك، ابزاري با حساسيت بسيار بالا نسبت به رطوبت بسازند. شايد اين وسيله كه اولين نمونه كاربرد ميكروارگانيسم ها در يك ابزار الكترونيكي است، نخستين گام براي ساخت يك رايانه بيولوژيكي هم باشد.
پژوهشگران دانشگاه نبراسكا، اين وسيله را از يك تراشه سيليكوني استاندارد كه رويش الكترودهاي طلايي نشانده اند ساخته اند. آن ها چند لايه باكتري باسيلوس سروس به اين تراشه اضافه كردند. اين باكتري ها به هم مي چسبند و پل هايي بين اين الكترودها به وجود مي آورند. بعد تراشه را با محلولي حاوي ذرات 30 نانومتري طلا، شست وشو مي دهند و تكه هاي ريز طلا به سطح باكتري ها چسبيدند و آن ها را به محيطي رسانا تبديل كردند كه مي تواند جريان الكتريكي را بين الكترودها جابه جا كند. حالا وقتي رطوبت محيط افزايش پيدا كند باكتري ها با جذب مولكول هاي آب، كمي متورم مي شوند. همان طور كه با پف كردن كيك كشمشي، فاصله كشمش هاي روي سطحش زياد مي شود، تورم باكتري ها هم، ذرات ريز طلايي روي سطحشان را تا 2/0 نانومتر از هم دور مي كند. اين  جدايي اندك، پرش و انتقال الكترون ها بين ذرات طلا را سخت تر مي كند. به اين ترتيب، جريان عبوري از تراشه، كاهش مي يابد و از روي مقدار اين كاهش، مي توان تغيير رطوبت را معلوم كرد. اين تكنيك ساده و جالب، باعث شده كه حساسيت ابزار جديد، در رطوبت هاي پايين، خيلي بيشتر از حسگرهاي موجود باشد. يك تا 20 درصد افزايش رطوبت، جريان عبوري از وسيله را به بيست و پنج هزارم جريان اوليه مي رساند، در حالي كه اين عدد در وسيله هاي الكترونيكي رايج فقط تا يك دهم مي رسد.
حضور موجودات زنده در اين فناوري، مشكلاتي ايجاد مي كند. بايد در طول فرايند ساخت تراشه، باكتري ها زنده و سالم بمانند تا مايع درونشان نشت نكند و شكلشان عوض نشود. البته باكتري ها تا دو روز بدون مواد معدني زنده مي مانند و اين مسأله مشكل خاصي ايجاد نمي كند. وقتي وسيله ساخته شد، بعد از مرگ باكتري  ها هم مي تواند به كارش ادامه بدهد.
سازندگان اين ابزار اميدوارند كه در آينده بتوان ميكروارگانيسم  هاي بيشتر و پيچيده تري در ساخت وسايل الكترونيكي به كار برد و حتي روزي بشود از سيستم توليد انرژي باكتري ها براي تأمين نيروي اين وسايل استفاده كرد. البته براي تحقق اين آرزو، برداشتن يك گام ديگر ضروري است و آن شناخت و به كارگيري جنبه هاي فيزيولوژيكي باكتري ها است.
منبع: Nature.com

مردم سعادت شهر
آن قدر به نجوم علاقه دارند كه براي رصد پديده هاي مهم اجازه قطع برق شهر را مي گيرند
ايسنا: خبرگزاري رويترز در گزارشي به بررسي رشد چشمگير فعاليت هاي نجوم آماتوري در ايران پرداخته است. فعاليت هاي نجومي ايران كه در چند سال اخير مورد توجه محافل و رسانه هاي علمي جهان قرار گرفته است، اينك توجه و نظر مراجع خبري جهان را نيز به سوي خود جلب كرده است. در اين گزارش به گسترش دانش اخترشناسي در بدنه جامعه ايران اشاره شده كه چگونه در شهرهاي مختلف ايران در تركيب با فرهنگ بومي ترويج مي شود. اين مقاله كه در رسانه هاي مختلف جهاني از جمله CNN و الجزيره نيز بازتاب داشته است مي تواند نشان دهنده اهميت فعاليت هاي علمي در كشور باشد كه باعث مي شود تصويري متفاوت از يك جامعه به جهان ارائه شود. در بخشي از اين گزارش آمده است: مردم سعادت شهر در 625 كيلومتري جنوب تهران، علاقه عجيبي به ستاره ها و علوم ستاره شناسي دارند كه بازتابي از يك گرايش و هيجان ملي در سراسر ايران است كه در هجوم اعضاي جديد به باشگاه هاي نجوم براي آگاهي از آن چه در آسماي بالاي سرشان رخ مي دهد نمود يافته است. در اين ميان زنان سعادت شهري حتي جواهرات گرانبهاي خود را فروخته اند تا به اصغر كبيري معلم علوم كمك كنند كه بتواند روياي هميشگي خود يعني ساخت يك رصدخانه را تحقق بخشد. همچنين سرايدارها و معلمان مدارس، همگي بخشي از حقوق خود را جهت كمك به ساخت اين رصدخانه اختصاص دادند.
كبيري در گفت وگو با خبرگزاري رويترز مي گويد: اين رصدخانه اكنون مايه غرور اين شهر شده است. ستاره شناسي يك علم الهي و مورد تاكيد اسلام است، از اين رو در شهر كوچكي همچون سعادت شهر مردم همانند مشاركت در ساخت يك مسجد، در فعاليت هاي علمي آن مشاركت دارند. نكته جالب آن است كه مردم اين شهر حتي به دخترانشان اين اجازه را مي دهند تا در صورت مطلع ساختن والدينشان تا پاسي از شب بيرون مانده و به تماشاي ستارگان بپردازند.
در بخشي ديگر از اين گزارش آمده است: شواهد محكم تر ديگري نيز درخصوص علاقه عجيب مردم سعادت شهر به مشاهده ستارگان وجود دارد؛ از جمله اين كه اگر پديده نجومي مهمي پيش آيد كه امكان رصد آن باشد، اصغر كبيري جهت مشاهده و رصد كردن بهتر آسمان به راحتي اين اجازه را از مقامات رسمي مي گيرد تا برق شهر قطع شود.
بابك تفرشي، ويراستار مجله ستاره شناسي نجوم مي گويد كه شمار مشتركان مجله افزايش يافته است و در همين حال باشگاه هاي ستاره شناسي، اعضاي بيشتري به خود جذب مي كنند. در هنگام پديده هايي مثل خسوف و كسوف و همچنين پرتاب شاتل ها، شمارگان مجله نجوم تا ده هزار نسخه نيز افزايش مي يابد.
رويترز در اين گزارش مي افزايد: برنامه تلويزيوني شبانه تفرشي در شبكه چهار تلويزيون ايران (برنامه آسمان شب به تهيه كنندگي سياوش صفاريان پور) بيشترين مخاطب را به خود جذب كرده است و حتي گاهي به وسيله تماشاگران اين برنامه در خيابان محاصره مي شود. نكته جالب آن است كه مجله نجوم در سال گذشته و در زماني كه مردم وحشت زده تهران به مشاهده وضعيت عجيب زهره مشغول بوده و مي ترسيدند كه يك بشقاب پرنده سرگردان در بالاي سرشان در حال پرواز باشد، آماج تلفن هاي بي شمار مردم جهت اطلاعات بيشتر در اين خصوص قرار گرفت.
مايك سيمونز از ستاره شناسان آمريكايي كه همواره از ايران ديدن مي كند معتقد است كه ستاره شناسي براي ايرانيان، طنين تاريخي قدرتمندي دارد. ايراني ها در اماكن تاريخي با يكديگر ديدار مي كردند و احساسات آن ها به شدت با گذشته شان در ارتباط بوده است. به گفته اين اخترشناس آماتور آمريكايي اين ارتباط احساسي از طريق ستاره شناسي تقويت مي شود. در ميان علاقه منداني كه از رصدخانه واقع در نيشابور ديدن كرده اند احساس ذوق و شوق عجيبي وجود دارد. اين شهر زادگاه حكيم عمر خيام ستاره شناس، شاعر و رياضيدان گذشته ايران بوده است.
با اين حال به رغم جذابيت هاي مربوط به گذشته، اكثر ستاره شناسان ايراني از هم اكنون به عنوان جلوه و صورتي از آينده مطرح هستند.
تفرشي در اين باره مي گويد: ميانگين سني آن ها 19 سال است و 60 درصد از آن ها را دختران تشكيل مي دهند. اين در حالي است كه به گفته سيمونز در آمريكا اكثر ستاره شناسان ميانسال بوده و در ميان آن ها زنان كمي ديده مي شوند. نكته جالب آن است كه حدود 30 تن از دختران ستاره شناس جوان ايراني، در رصدخانه نقره  اي رنگ زعفرانيه واقع در شمال تهران دور هم جمع مي شوند تا به مشاهده اجرام آسماني بپردازند. در اين ميان خبرگزاري رويترز به علايق جوانان ايراني در اين خصوص اشاره كرده و مي نويسد: فريبا يزداني، مدير رصدخانه زعفرانيه مي گويد كه هر هفته بالغ بر 280 جوان به طور داوطلبانه در كلاس هاي اين رصدخانه شركت كرده و از مباحث عملي و تئوريك اين كلاس ها استفاده مي كنند.
به گفته وي دختران با سر و صداي حاكي از ذوق و شوق از طريق تلسكوپ آسمان را رصد مي كنند.
رويترز در خاتمه به نقل از يكي از اين دختران مي نويسد: مشاهده آسمان برايش به صورت يك اعتياد در آمده است. اين چيزي بيش از يك مشاهده عادي است. هر چه كه درباره آسمان ها ياد مي گيريد بيشتر و بيشتر كنجكاو مي شويد.

مدير مركز تحقيقات بيماري هاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه شهيد بهشتي گفت: مرگ و مير و عوارض آنفلوانزا در گروه هاي در معرض خطر مانند افراد داراي بيماري زمينه اي (بيماران قلبي ـ ريوي، مبتلايان به ديابت و بيماران كليوي) و نيز سالمندان، بيشتر از ساير گروه هاست. دكتر افشين محمدعلي زاده، متخصص بيماري هاي عفوني و گرمسيري با اعلام اين خبر افزود: بهترين راه جلوگيري از مرگ و مير افراد در معرض خطر آنفلوانزا، واكسينه كردن آن ها عليه اين بيماري است.
وي در مورد گروه هاي هدف، در واكسيناسيون آنفلوانزا تصريح كرد: ضروري است، سالمندان ـ افراد بالاي 64 سال ـ گروهي كه داراي بيماري هاي مزمن ريوي و قلبي هستند، گروه هاي مبتلا به آسم، بيماري هاي انسدادي ريه و نارسايي احتقاني (پرخوني) قلب،  بيماري هاي متابوليك مانند ديابت، بيماران كليوي شامل افراد تحت همودياليز ، بيماران دچار نارسايي كليه و بيماران داراي ضعف سيستم ايمني مانند بدخيمي ها و HIV در فصول شيوع آنفلوانزا از مهر ماه عليه ويروس آنفلوانزا واكسينه شوند. بيماران در معرض خطر به محض ابتلا به آنفلوانزا، بيش از سايرين در بيمارستان بستري مي شوند و از مراكز تخصصي بيمارستان مانند CCU و ICU استفاده مي كنند.
وي با اشاره به اين كه پيشگيري از ابتلا به بيماري آنفلوانزا ساده ترين راه جلوگيري از ابتلا به اين بيماري است، تصريح كرد: شستن دست ها به صورت مكرر و به منظور جلوگيري از انتقال بيماري در افراد بدون ريسك ابتلا نيز، راهكاري مؤثر براي پيشگيري از ابتلا به بيماري مذكور است. دكتر محمدعلي زاده اظهار داشت: خوشبختانه واكسن آنفلوانزا در داروخانه هاي سراسر كشور موجود بوده و به دليل آگاهي پزشكان از فوايد اين واكسن بيشتر پزشكاني كه داراي بيماراني با بيماري هاي اشاره شده دارند، خود نسبت به تجويز واكسن براي آنان اقدام مي كنند.

ايسنا: ماهواره سينا - 1 ايران پنجشنبه هفته آينده از پايگاه Plesetsk در روسيه مركزي بـه فضا پرتاب} مي شود. اين ريزماهواره كه ساخت يك شركت خارجي است به همراه چند ماهواره ديگر به وسيله موشك Cosmos-3M به مدار زمين پرتاب مي شود.
ميكروماهواره هاي Mozhaets-5 (روسيه)، Chinese DMC+4 و British TopSat از جمله ماهواره هايي هستند كه بنابر اعلام وب سايت فضايي روسيه در پرتاب 27 اكتبر همراه با ماهواره ايراني به مدار تعيين شده پرتاب خواهند شد. پرتاب موشك حامل ماهواره ايراني تاكنون دو بار (25 آگوست و 30 سپتامبر) به تاخير افتاده است.

ايسنا: يك دانشمند ژئوفيزيك ساكن شهر وارونژ روسيه مدعي كشف يك علت طبيعي براي حوادث ناگوار مثلث برمودا شد. ولاديسلاو بوكريف، در اين زمينه گفت: ويژگي عجيب مثلث برمودا توسط طبيعت برنامه ريزي شده است. يكي از شعبات جريانات گرم گلف استريم، با گردش در جهت عقربه هاي ساعت در منطقه درياي سارگاسوف، روي مي دهد. اين حركت به يادآورنده پرتاب كننده ديسك است كه در آغاز خود مي چرخد و تنها در لحظه اي كه بالاترين سرعت زاويه  اي را به دست آورد، ديسك را به جلو پرتاب مي كند.
به نظر وي وجود ميكرو و ماكرو گودال هايي در اين منطقه، مولد آشفتگي هاي جاذبه  اي و مغناطيسي مي باشد كه در نتيجه آن دستگاه ها از كار افتاده و ارگانيزم انسان سنگيني اي را تحمل مي كند كه گاهي مرگبار است.
وي مي گويد: چون در اين منطقه، گردش آب در جهت عقربه هاي ساعت است، برمودا همانند گرداب، اشيا را به سمت خود مي كشد، يعني بردار جاذبه به سمت عمق دريا و مركز زمين است. برمودا براي وسايط نقليه هوايي و دريايي تنها در زمان وقوع جزر در دريا خطرناك است. در اين فاز، ابتدا گودال هاي آبي و پس از آن گودال هاي هوايي پديدار مي شوند. اين وضعيت همانند فنجاني است كه به طور ناگهاني انتهاي آن را باز كنند. آب به سمت شكاف حركت مي كند و حركتي گردشي به خود مي گيرد و در امتداد خود، جريان هوا را مي راند. اين دانشمند ژئوفيزيك روسيه مي افزايد: با دانستن فاز جريان مد و ويژگي تشكيل جريانات، مي توان روشي را ايجاد كرد كه وقوع حادثه را در اين مثلث ناآرام، همچنين در ساير نقاط خطرناك جهان هشدار دهد.

ايرنا: سازمان هواشناسي جهاني، وابسته به سازمان ملل اعلام كرده است كه سوراخ لايه اوزون بر فراز قطب جنوب كوچك تر شده است. شبكه خبري اي.بي.سي، استراليا، روز چهارشنبه به نقل از سازمان ياد شده گزارش داد كه بزرگي سوراخ در لايه اوزون بر فراز قطب جنوب در 19 ماه سپتامبر به 26 ميليون و 900 هزار كيلومترمربع رسيده است. بر اساس اين گزارش، در ماه سپتامبر سال 2003 ميلادي، مساحت سوراخ اوزون به 29 ميليون كيلومتر مربع رسيده بود كه به گفته متخصصان امر، يك ركورد محسوب مي شد. اين گزارش حاكي است كه اجراي پروتكل هاي جهاني محيط زيست نقش مؤثري در كاهش سوراخ لايه اوزون ايفا كرده اند. به گفته جيربرافن، متخصص لايه اوزون در سازمان هواشناسي جهاني، در صورت ادامه كاهش گازهاي گلخانه اي، انتظار مي رود كه همچنان از وسعت سوراخ لايه اوزون در دهه هاي آينده كاسته شود. اوزون از لايه هايي كمربندي است كه در جو زمين كشيده شده و نقش فيلتر براي پيشگيري از ورود پرتوهاي زيان آور به زمين را بازي مي كند. انتشار بالاي گازهاي گلخانه اي، بيشترين نقش را در تخريب لايه اوزون و تغييرات شديد آب و هوايي ايفا مي كنند. گاز كربنيك، متان، اكسيد نيتروژن (نيتروس)، و كلروفلوروكربن ها(CFC) از جمله گازهاي گلخانه اي شمرده مي شوند.
بر اساس كنوانسيون وين، منعقده در 20 سال پيش و پروتكل مونترال در سال 1982 ميلادي، استفاده از كلروفلوروكربن ها ممنوع شده است. بر اساس پيمان كيوتو نيز امضاكنندگان اين پيمان موظف هستند كه حجم گازهاي گلخانه اي را طي يك دوره زماني (2008 تا 2012 ميلادي) به طور ميانگين 2/5 درصد نسبت به سال 1990 ميلادي كاهش دهند.

گروه دانش و فناوري ـ محمدتقي رسولي: به گزارش خبرگزاري اسوشييتدپرس از پكن، 2600 پرنده در اثر ابتلا به آنفلوانزاي مرغي در چمن زارهاي شمال چين مردند.
همچنين به گزارش اتحاديه اروپا در بروكسل، نشانه هايي از آنفلوانزاي مرغي در مقدونيه نيز مشاهده شده است. پيشتر از اين نيز در دو كشور اروپايي يونان و روماني نشانه هايي از اين مريضي مشاهده شده بود.
به گزارش خبرگزاري هاي محلي روسيه، چند صد پرنده در جنوب مسكو به طور ناگهاني و در اثر ابتلا به اين مريضي مردند و احتمال بسيار وجود دارد كه اين حادثه مجددا در روسيه اتفاق بيفتد.
چنانچه ثابت شود كه پرندگاني كه در منطقه تولا در 125 كيلومتري جنوب مسكو مرده اند همگي در اثر آنفلوانزاي مرغي تلف شده اند، آن گاه روسيه به عنوان منشاء و آغاز اين ويروس خواهد بود. اين اتفاق در جنوب  كوه هاي اورال بوده است.
پرندگان مرده در يك پرورشگاه پرندگان در تنجياينگ در منطقه منگوليا اتفاق افتاده و طبق اعلام خبرگزاري شين هوا اين پرندگان داراي ويروس H5N1 بوده اند و همگي جمع آوري و محيط از وجود اين ويروس پاك شده و امكان سرايت وجود ندارد. اتحاديه اروپا اعلام كرده كه به دليل شيوع آنفلوانزاي طيور در منطقه سيبري، ورود هر گونه پرنده محلي از اين منطقه به اروپا ممنوع خواهد بود. همچنين اتحاديه اروپا با ارسال گروه كمكي به يونان و روماني سعي در ريشه كن كردن ويروس دارد.

ايرنا: محققان برزيلي و آمريكايي با همكاري يكديگر موفق شده اند مدل تازه اي براي انتقال بارهاي الكتريكي تكميل كنند كه در آن نحوه تأثيرگذاري نوسانات مولكولي بر روي جريان الكترون از درون يك زنجيره از اتم ها توضيح داده شده است.
مدل جديد كه به صورت مشترك از سوي محققان دانشگاه كاتوليك پاپي واقع در ريو دوژانيرو در برزيل و دانشگاه اوهايو در آمريكا تكميل شده است، تأثير نيروهاي دافعه ميان الكترون ها و نيز تأثير چگونگي نوسان مولكول ها بر ترازهاي انرژي را كه به وسيله الكترون ها اشغال شده است در نظر مي گيرد. اين مدل با توجه به اين جنبه ها، عبور جريان الكترون ها از اتمي به اتم ديگر و حركت آن در طول مدارها را توضيح مي دهد. مدل اخير به علت درج اين جزئيات جديد به مراتب از مدل هاي متداول كه تنها به يكي از دو جنبه در اين زمينه توجه مي كنند، واقع بينانه تر است. محققاني كه پژوهش اخير را به انجام رسانده اند مشاهده كرده اند كه نوسانات مي تواند كانال هاي انتقال تازه اي را براي انتقال الكترون ها بگشايند. اين كانال ها و مجاري، به الكترون ها اجازه مي دهند بين اتم ها رد و بدل شوند و يا آن كه جريان عبور الكترون ها را متوقف سازند. به اين ترتيب، مدل تازه مي تواند به تكنولوژيست هايي كه بر روي عناصر مداري كه تنها از يك مولكول ساخته شده اند كار مي كنند كمك شاياني در فهم رفتار اين عناصر كند.

يك گروه از محققان به شناخت تازه اي از نحوه عمل ژن پي۵۳ در كنترل خودكشي سلول ها پي  برده اند. ژن پي۵۳ بر نحوه تقسيم شدن سلول ها در بدن نظارت دارد و از سرطاني شدن و تقسيم بي رويه سلول ها جلوگيري به عمل مي آورد. اما اگر به مولكول DNA در بدن آسيب وارد شود بر ميزان توليد پروتئين پي۵۳ افزوده مي شود.
به گفته مايكل كاستان از بيمارستان تحقيقاتي كودكان در ممفيس در ايالت تنسي، علت اين افزايش، در واقع آن است كه پروتئين هاي توليد شده كندتر از بين مي روند. به  نوشته نشريه علمي سل (Cell) كاستان و همكارانش در بيمارستان كودكان سنت جود (St Jude) در بررسي هاي خود دريافته اند كه پروتئين ال۲۶ خود را به پيام رسان مولكول RNA در پروتئين پي۵۳ متصل مي سازد و توانايي ظاهر شدن اثر اين پروتئين را افزايش مي دهد. اين محققان همچنين موفق به كشف يك پروتئين دوم شدند كه مانع از فعاليت پروتئين پي۵۳ مي شود. براي اين پروتئين جديد، نام نيوكلئولين (nucleolin) انتخاب شده است.