گره كار تاكسي خصوصي باز شد
د ربستي هاي رسمي، رقيب پسرعموهاي نارنجي
|
|
عكس: گلناز بهشتي
آزاده بهشتي
بالاخره از راه رسيدند؛ با لباس هاي يك دست و ماشين هاي يك مدل مدرن شده؛ آنهايي كه گاهي گذرمان به آنها مي افتد. گوشي را برمي داريم و از آن طرف خط، درخواست مي كنيم. آنها هم مي آيند با يك ماشين زردرنگ، چند نقشه و چيزي براي پذيرايي. جالب تر اينكه آنها به زبان هاي بيگانه هم مسلط هستند. نه اشتباه نكنيد، براي شما از يك تاكسي در كشوري مثل سوئيس يا فرانسه صحبت نمي كنيم؛ دفتر آنها در تهران است؛ شمال غرب تهران، منطقه سعادت آباد.
بعد از ماه ها جنجال و حرف و حديث بالاخره اولين تاكسي خصوصي فعاليت خود را از شنبه 10 دي ماه در تهران آغاز كرد تا 100 راننده مرد اين شركت خصوصي در 22 منطقه تهران براي جابه جايي مسافران وارد صحنه شوند.
هر چند 1828 (شماره تاكسي بيسيم) هنوز در تمام مناطق فعال نشده است، اما طبق قول مساعد شركت مخابرات، اين اتفاق آرام آرام در تمام مناطق رسوب كرده و شماره آنها فعال مي شود.
نقشه خواني، شهرشناسي و آشنايي به آدرس كامل مراكز درماني و بيمارستان ها، ويژگي هاي ديگر رانندگان تاكسي بيسيم است تا مسافران آنها در خيابان ها سرگردان نشوند. نرخ آنها نيز براساس ساعت و مسافت و با تاكسي متر محاسبه مي شود.
به گفته مدير اين شركت همان نرخي كه در شوراي شهر تصويب شده بدون هيچ مبلغ اضافه اي . حتي در صورت درخواست شما پرينت قيمت ها در اختيارتان قرار مي گيرد تا قيمت مسافت ها را بدانيد. نكته قابل توجه دراين است كه تعيين صلاحيت رانندگان اين شركت بر عهده سازمان تاكسيراني بوده و به طور كل تاكسيراني بر عملكرد و سرويس دهي اين شركت نظارت كامل دارد؛ به همين خاطر با خيالي آسوده مي توانيد سراغ آنها برويد.
هفت خوان
سازمان تاكسيراني تنها سازمان متولي صدور مجوز و كارنامه براي شركت هاي خصوصي است. در گذشته اشكالاتي بين مديريت قبلي تاكسيراني وجود داشته كه اين مشكلات برطرف شده و پرونده هايي كه در معاونت حمل و نقل بود به سازمان تاكسيراني منتقل شده و در حال حاضر دو سازمان به صورت همگام و هماهنگ فعاليت خود را انجام مي دهند.
با اين وجود تا ماه پيش در حالي كه تاكسي بيسيم تهران به عنوان اولين شركت خصوصي در حوزه حمل ونقل درون شهري، مجوز فعاليت خود را از سوي حوزه معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري دريافت كرده بود، به دليل اختلافات بين اين شركت خصوصي و سازمان تاكسيراني، فعاليت آن به تعويق افتاده بود.
دليل اصلي در اين زمينه نيز مخالفت هايي بود كه سازمان تاكسيراني در مورد نحوه فعاليت مستقل شركت داشت. اعتقاد تاكسيراني، معاونت حمل و نقل و شوراي شهر بر اين است كه بخش خصوصي در جايي كه تاكسيراني قادر به پاسخگويي نيست، وارد شده و حل مشكلات و معضلات را بر عهده بگيرد.
شوراي اسلامي شهر تهران همواره بر مشاركت بخش خصوصي در حوزه هاي مختلف مديريت شهري تكيه و تاكيد داشته و اين موضوع را در قالب طرح ها و لوايح متعددي نيز به اثبات رسانده است.
بهبهاني - معاونت حمل و نقل شهرداري - نيز پيش از اين صدور مجوز از سوي اين سازمان براي فعاليت تاكسي خصوصي را قانوني دانسته و تاكسيراني را موظف به پيروي از آن مي دانست، اما در اين ميان مدير عامل اسبق سازمان تاكسيراني تهران معتقد بود كه استفاده از بخش خصوصي بايد در راستاي حل كمبودهاي اين سازمان باشد.
دهلوي در آن زمان مي گفت: اين روزها با توجه به اينكه ما وضعيت فعلي و واقعيت هايي كه در سطح شهر تهران وجود دارد را بررسي كرده ايم، به جرات مي گوييم كه هيچ كمبودي از نظر حمل و نقل و جا به جايي مسافر نداريم.
هر چند يكي از بخش هاي پر سر و صدا در حوزه مديريت شهري، حوزه معاونت حمل و نقل عمومي و توسعه ناوگان اتوبوسراني و تاكسيراني است اما متاسفانه با تمام تلاش ها و اقداماتي كه طي چند سال اخير در اين حوزه صورت گرفته، حمل و نقل عمومي همچنان سهم ناچيزي از جا به جايي مسافرت هاي روزانه درون شهري را بر عهده دارد.
حلقه گمشده كجا بود؟
فعاليت و ايجاد اشتراك بين سازمان تاكسيراني و شركت هاي خصوصي تاكسيراني در ساده ترين حالت، نيازمند حلقه اي بود كه اين دو را به هم وصل كند.
هر چند مجوز فعاليت تاكسي خصوصي از سوي معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران در 24بهمن سال گذشته صادر شده بود، اما اختلافاتي نظير نحوه اجراي طرح شركت هاي خصوصي، بحث هاي نظارتي و اجرايي و اينكه چه مسئوليت هايي به شركت هاي خصوصي محول شود، موانع و مشكلاتي بود كه باعث ايجاد اختلاف بين سازمان تاكسيراني و شركت هاي خصوصي تاكسي شده بود.
امير محمود دهلوي پيش از اين از آمادگي سازمان تاكسيراني براي واگذاري مديريت خطوط به شركت هاي خصوصي خبر داده و گفته بود: اين شركت ها نيز مي توانند ماشين هاي فرسوده اي كه در سطح شهر وجود دارد را ارتقاي كيفيت داده و با همان رانندگان فعاليت كنند.
به گفته او درحال حاضر 3 شركت خصوصي اين شرايط را پذيرفته اند و تنها يك شركت با اين شيوه مشكل دارد. اين 3 شركت، سرمايه خود را مشخص كرده و ما نيز مكان هايي را در سطح شهر تهران براي آنها در نظر گرفته ايم تا هر شركتي كار جابه جايي منطقه اي را بر عهده بگيرد كه اين كار را مي تواند به صورت تلفني، گردشي يا خطي انجام دهد. به گفته مسئولان سازمان تاكسيراني، اين سازمان در حال حاضر توانمندي هر نوع سرويس دهي در سطح شهر تهران و به هر شكلي را دارد و شركت هاي خصوصي نيز مي توانند در اين زمينه كمك حال سازمان باشند.
تعويق در فعاليت تاكسي خصوصي!
ايجاد و فعاليت شركت هاي خصوصي در بخش هاي مختلف حمل و نقل درون شهري كه در برنامه هاي تعريف شده سند چهارم توسعه بر آن تاكيد شده، با اختلافات جزئي در سازمان تاكسيراني به بيراهه رفته بود، هرچند كه در برنامه توسعه چهارم، حتي به شكل اختصاص يارانه به بخش هاي خصوصي فعال در حمل و نقل درون شهري به منظور توسعه مشاركت اين بخش ها در اجراي طرح هاي خصوصي سازي نيز توجه شده است، اما هنوز فعاليت تاكسي خصوصي به عنوان يكي از بازوهاي موثر در ارتقاي سطح كيفيتي تاكسيراني در پرده اي از ابهام است.
اما آنچه كه بيش از همه در شكل گيري تاكسي خصوصي تاثير داشت، احساس نيازي بود كه در سطح جامعه صورت گرفته است. مديرعامل تاكسي بيسيم كه در اين زمينه فعاليت مي كند، در مورد فعاليت شركت خود مي گويد: در فاز اول، قرارداد يكهزار و 200 دستگاه خودرو سمند را براي فعال شدن در اين شبكه با شركت ليزينگ ايران خودرو بسته ايم كه در نهايت تعداد تاكسي هاي اين شركت به 5 هزار دستگاه خواهد رسيد.
هر چند تاكسي هايي كه در اختيار شركت هاي خصوصي قرار مي گيرند از نظر نرخ واگذاري تفاوتي 3-2 ميليوني با تاكسي هايي كه در اختيار تاكسيراني قرار مي گيرند، دارد، شركت ليزينگ اعلام آمادگي كرده تا در صورت افزايش بخش خصوصي، تخفيفي 5 درصدي را در زمان واگذاري خودرو به اين شركت ها بدهد.تمام رانندگان اين شركت خصوصي علاوه بر اينكه لباس هاي متحدالشكلي مي پوشند و داراي كد شناسايي هستند، داراي مدرك ديپلم، فوق ديپلم، ليسانس و فوق ليسانس هستند و تمامي آنها دوره هاي امداد و نجات، آتش نشاني، شهرشناسي، زبان انگليسي و همين طور نحوه برخورد با مسافران را مي گذرانند.
اين شركت خصوصي علاوه بر گزينش رانندگان خود، در مورد بررسي سوابق و گزينش آنها از سوي سازمان تاكسيراني مشكلي ندارد، اما هيات مديره آن معتقد است: تعيين مسير راننده ها، ماشين و نحوه فعاليت به عهده اين شركت است و سازمان تاكسيراني نمي تواند در اين زمينه تصميم گيري مستقيم داشته باشد.
سرمايه گذاري 2 ميلياردي شركت تاكسي بيسيم در زمينه تجهيز و ايجاد امكانات و جذب رانندگان با هدف روان سازي حركت در تهران و آسايش مسافران صورت گرفته؛ با اين وجود از حدود 6 ماه پيش تا به حال هنوز موفق به آغاز فعاليت رسمي نشده بود كه به گفته خود او با تغييرات صورت گرفته به نتيجه رسيدند.
قرار بود تاكسي بيسيم از مهرماه فعاليت خود را به صورت رسمي آغاز كند كه به دلايل مختلف اين موضوع به تعويق افتاد. البته در آن زمان اين شركت در قالب سرويس مدارس، در حال گفت وگو با دبيرستان هاي دخترانه براي آغاز فعاليت در اين مراكز بود. نحوه فعاليت رانندگان در اين شركت نيز به دو صورت مالكيتي و استخدامي است كه در حالت اول، شخص مالك ماشين، تنها ماهانه 30 هزار تومان به اين شركت آبونمان مي پردازد، اما در عين حال 80 دستگاه خودرويي كه در اختيار اين شركت است در اختيار رانندگاني قرار مي گيرد كه به استخدام شركت درآمده و براساس ضوابط اداره كار حقوق دريافت مي كنند.علاوه بر رانندگان مرد، تعداد مشخصي راننده زن نيز دراين شركت فعاليت مي كنند كه از ساعت 6 صبح تا 10 شب مجاز به سرويس دهي به مسافران خواهند بود.هر چند فعاليت هاي اين شركت مناسب و مطابق با ضوابط جامعه بوده و مجوز آن نيز صادر شده است، اما مسئولان آن نيز مطمئن نيستند تا از ابتداي مهرماه بتوانند فعاليت رسمي خود را آغاز كنند.
وضعيت تاكسي خصوصي
در سه شهر مهم دنيا
استفاده از بخش خصوصي، مناسب ترين شيوه در جذب سرمايه هاي عمومي و گسترش حمل و نقل عمومي است.
لندن
تاكسيراني لندن با اعمال مديريت و نظارت جداگانه توسط شركت هاي
حمل و نقل و راهنمايي و رانندگي انجام وظيفه مي كند. سه شبكه بزرگ تاكسيراني در لندن وجود دارد كه مهمترين آنها شركت Computer cab است كه با تحت پوشش داشتن تاكسي هاي عمومي black cab و سرويس هاي ويژه از بالاترين كيفيت و مدل برخوردار هستند.
تمامي اين تاكسي ها از طريق بيسيم با مركز در ارتباط هستند و علاوه بر سرويس دهي ايستگاهي، برابر دستور مركز نيز ارائه خدمات مي كنند.ماموران گشت سيار و ثابت راهنمايي و رانندگي نيز آماده پاسخگويي به شكايات مسافر از راننده و راننده از مسافر هستند. گزينش و پذيرش راننده در لندن به مراتب سخت تر و زمانبرتر از پذيرش يك نفر در پليس لندن است. نداشتن خلافي ماشين، سوابق كيفري، عدم مصرف داروهاي عصبي و رواني، مدرك شهرشناسي و تحصيلي از جمله شرايط پذيرش راننده در لندن است.
كانادا
يكي از بزرگترين موسسات حمل و نقل درون شهري را كشور كانادا دارد كه به نام beck taxi و توسط بخش خصوصي- كه شركت سهامي خاص است- با نظارت دقيق شوراي شهر اداره مي شود كه بالغ بر يكهزار و 600 راننده در بخش هاي مختلف آن مشغول به ارائه خدمات گوناگون هستند. تاكسي هاي درون شهري، برون شهري، توريستي، تاكسي تلفني (بيسيم) و حتي تاكسي بدون راننده و جالب تر از همه راننده بدون تاكسي از جمله خدمات اين تاكسي خصوصي است.
امارات
بزرگ ترين سيستم تاكسيراني در دبي به نام دبي ترانسپورت است كه 90 درصد حمل و نقل بين شهري و 70 درصد حمل و نقل درون شهري را انجام مي دهد.تمامي ناوگان اين مجموعه و ماشين هاي مدرن و مدل سال، مجهز به بيسيم و تاكسي متر با رنگ كرم است و نرخ تعرفه تاكسي در دبي به وسيله تاكسي متر و براساس نرخ تبديل بنزين محاسبه مي شود. نكته قابل توجه اين است كه نرخ كرايه در شب كمتر از روز است. گرفتن گواهينامه و مجوز كار با تاكسي بسيار سخت است و با دقت خاصي انجام مي شود.
نقش تاكسيراني
وقتي صحبت از تاكسي خصوصي مي شود، اولين چيزي كه به ذهن مي رسد اين است كه تاكسي هايي گران به شبكه تاكسيراني اضافه مي شود. اينكه تاكسي خصوصي با خدماتي بهتر از تاكسي هاي ديگر به شبكه تاكسيراني اضافه شده و كرايه بيشتري از مسافر اخذ شود امري طبيعي است، اما در اين بين سوال اصلي اين است كه سازمان نظارت و مديريت تاكسيراني چگونه بر عملكرد تاكسي خصوصي نظارت مي كند. طبيعي است كه حضور بخش خصوصي در اين حوزه نيازمند نظارت مستمر و دقيق سازمان است.
|