عكس: ساتيار امامي
جشنواره تئاتر فجر همزمان با جشنواره فيلم فجر برگزار مي شود؛ خبر به همين اندازه ساده است.
آيدا آزاد دبير جشنواره تئاتر فجر و رئيس انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس - حسين مسافر آستانه - اين روزها خيلي درباره جشنواره صحبت كرده و سعي در اطلاع رساني داشته، از جمله اينكه: انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در صورتي نمايش هاي جشنواره فجر را داوري مي كند كه آثاري متناسب با ارزش هاي دفاع مقدس در اين جشنواره اجرا شود .
اما اين تنها بخشي از رسالتي است كه جشنواره تئاتر فجر دارد. در بخشي ديگر از صحبت هاي دبير جشنواره به نمايش هاي عروسكي اشاره شده: از آنجا كه در جشنواره امسال چند نمايش عروسكي هم اجرا مي شوند، تالار هنر را ويژه نمايش هاي عروسكي تعريف كرده ايم، چراكه امكان همه جانبه اي براي اين اجراها نداريم . اين طور كه در ادامه صحبت هايش آمده، مي گويد: آثار تهراني و شهرستاني  در مجموعه تئاتر شهر اجرا مي شوند و تالار سنگلج ويژه كارهايي است كه تمركز به شيوه آييني - سنتي دارند و نمايش هايي كه ويژگي دانشگاهي دارند در تالار مولوي اجرا خواهد شد و مي كوشيم در تمام سالن ها، آثار مربوط به بخش بين الملل را نمايش دهيم .
و علاقه مندان مي توانند به همين سالن ها مراجعه كرده و بليت نمايش موردنظرشان را تهيه كنند. اگر بعضي از اجراهاي سال گذشته را از دست داده ايد، آنها را هم مي توانيد در جشنواره ببينيد. ملودي شهر باراني ، زكريا رازي ، خواستگاري ، يك مرد، يك زن ، حلاج ، مكبث و دن كاميلو اين نمايش ها هستند. اين نمايش ها در بخش آثار نمايشي منتخب سال 84 به اجرا درمي آيند. از ديگر اجراهاي اين بخش كبوتري ناگهان نوشته محمد چرم شير و به كارگرداني عباس غفاري است. توضيح اضافه درباره اين نمايش اين است كه كبوتري ناگهان جزو غزل واره هاي نمايشي چرم شير است كه آذرماه به اجراي عمومي درآمد. اينها را بگذاريد كنار ماه پيشوني كه جزو نمايش هاي موفقي بود كه در مجموعه تئاتر شهر اجرا شد.
اينها براي دوستداران تئاتر كشور موضوع جذابي است، اما بحث هاي جدي و تخصصي كه به بهانه چنين جشنواره اي به راه مي افتد راهم نبايد ناديده گرفت. همزمان با بيست و چهارمين دوره جشنواره تئاتر فجر، مجمع عمومي iti هم برگزار مي شود. اين مجمع عمومي iti بايد به شكل سراسري و با حضور هنرمندان تئاتر از شهرهاي مختلف برگزار شود، به همين دليل مي توان در طول برگزاري جشنواره فجر، زماني را به برگزاري اين مجمع اختصاص داد . ايرج راد، مديرعامل خانه تئاتر به خبرگزاري ايسنا چنين گفته: شايد در طول سال، جمع كردن هنرمندان شهرستاني يا نمايندگان آنها قدري دشوار باشد . از ديگر دلايل نايب رئيس هيات مديره خانه تئاتر و اطلاعاتي كه درباره مجمع iti مي دهد، اين است: در حال حاضر اساسنامه iti مورد بازنگري قرار گرفته و بايد توسط اعضاي هيات موسس امضا شود تا پس از آن بتوان مجمع عمومي را برگزار كرد .
مي ماند حرف هاي ديگري كه در محيط شلوغ نزديك جشنواره شنيده مي شود. قرار است همايش سراسري آيين هاي عاشورايي داراي دبيرخانه شود و يك دبيرخانه به طور دائم و مستمر در طول سال كار برنامه ريزي، ساماندهي و هدايت هنرمندان و نمايشنامه نويسان و فعالان تئاتر را برعهده داشته باشد، اما اينها تنها صحبت است و اين طور كه از صحبت هاي حسين مسافر آستانه برمي آيد هنوز حرف هاي راهبردي در اين زمينه زده نشده. او در بخشي از صحبت هايش مي گويد: فرهنگ عاشورا در قالب تئاتر و آيين هاي نمايشي، هم مي تواند عموميت بيشتري پيدا كرده و هم در سطح جهاني ابراز وجود كند .
مي ماند يكي از جذاب ترين بخش هاي جشنواره تئاتر فجر كه نمايش هاي خياباني است. مدير بخش تئاتر خياباني بيست و چهارمين جشنواره بين المللي تئاتر فجر اسامي 25 نمايش تهراني و شهرستاني را اين طور اعلام كرد: نيله سوار احمد مرداني، معركه يك پهلوان محمد زارع زاده، مد فرهاد شكرالله زاده، كاش آدم ها اين طور نبودن امير زينال پور، سنگ، كاغذ، قيچي مهدي حبيبي، زنداني فراري مختار محمدي، چتري براي من سروش پيمبري، باي سيكل ران محسن عبدلي، آفتوچك گير محمود فرضي نژاد، از ت تا ميم محمدرضا ديناروند، هامون، هامون است غلامرضا پودينه، در تماس خداداد خدام از شهرستان ها در اين بخش شركت كرده اند. نمايش هاي خياباني تهران هم بدين شرح هستند: برادرجان عقيل تقي زاده، اين گروه خشن حميدرضا مرادي، ارث پدري جمشيد عسگري، جان سخت محمد بي ريا، خاطرات نخل ها ايرج كله چاهي، خانه دوست ابوذر چهل اميراني، طالب عبدالرضا فريدزاده، سنگ صبور امير مسيبي، دو برادر پژمان كاشفي، دست از سرم بردار ابوذر چهل اميراني، غاصبين مرتضي وكيليان، همه جا آسمان همين رنگ است جمشيد عسگري و قايم باشك بهنام هدايتي.
اينها را گفتيم كه اطلاعاتتان تكميل شود. فقط بد نيست بدانيد جشنواره تئاتر فجر از سي ام دي ماه تا 9 بهمن ماه در همان سالن هايي كه در بالا گفتيم، برگزار مي شود.

حميدرضا پورنصيري

به نظر مي رسد صدا و سيما بيش از گذشته در حال اهميت دادن به مخاطب و احترام به او است. نمونه اش همين كه براي اولين بار مدير گروه فيلم و سريال شبكه تهران در گفت وگو با ايسنا گفته است كه براي سال آينده چه برنامه اي دارند و قرار است چه برنامه هايي را توليد كنند. اتفاق هايي از اين دست، به واقع فرخنده اند؛ مخصوصا براي رسانه اي كه تا همين چند ماه پيش عادت نداشت فيلم هاي سينمايي يك ماه آينده اش را اعلام كند. به نظر مي رسد تغييرات جام جمي ها را بايد جدي تر گرفت. فقط اميدوارم يك مقداري هم به كيفيت آثاري كه از اين رسانه پخش مي شود توجه كنند.
اما امروز پيشنهاد اولم نيمكت است كه ابتدا در ساعت 13:30 مي توانيد تكرارش را ببينيد و بعد از آن هم در حوالي ساعت 20:30 به تماشاي قسمت تازه اي از آن بنشينيد. فقط اين ساعت يك بدي دارد و آن هم اين  است كه تقريبا همزمان با دقايق انتهايي شب هاي برره است كه در ساعت 19:45 از شبكه سوم پخش مي شود. درواقع به همين خاطر هم هست كه من سعي مي كنم در اين ستون تا جايي كه مي شود براي نيمكت تبليغ كنم، چون به واقع هر يك قسمت پانزده دقيقه اي آن، از چندين مجموعه نود شبي ديگر برتر و جذاب تر است. مهم ترين دليل اين برتري هم به كارگردانش ـ محمد رحمانيان ـ برمي گردد كه در تئاتر استخوان خرد كرده است و هر از چند گاهي به تلويزيون سر مي زند. پس از آن هم در ساعت 21:30 مي توانيد احتمالا يك مجموعه جديد را از شبكه دوم تماشا كنيد، البته به شرطي كه شبكه دويي ها نخواهند سريال پيله پرواز را نقد و بررسي كنند. در حوالي ساعت 22:10 هم از شبكه يك قسمت ديگري از مجموعه ماموران مخفي پليس پخش مي شود. شبكه سه اي ها هم در ميان فوتبال هاي شان احتمالا يك جايي براي پخش پرده شيشه اي پيدا مي كنند تا يك فيلم سينمايي را به صورت خلاصه شده و با يك تدوين مجدد (!) نمايش بدهند.
حالا كه صحبت به فيلم سينمايي رسيد، بد نيست بگويم كه امشب از شبكه تهران و از طريق برنامه سينما پنج مي توانيد فيلم سينمايي سرقت معمولي را تماشا كنيد، فيلم محصول سال 2000 سينماي انگلستان است و تاديوس او. سوليوان آن را كارگرداني كرده است. داستانش هم درباره چند گنگستر معاصر است كه سرقت و دزدي بيش از اينكه به عنوان يك شغل برايشان مطرح باشد، يك تفريح درست و حسابي ا ست. سرقت معمولي كه پيش از اين هم از شبكه تهران پخش شده بود، يك فيلم كاملا معمولي و سرگرم كننده است كه تنها نكته جذابش حضور كوين اسپيسي و ليندا فيورنتينو به عنوان بازيگر در آن ا ست. به خاطر همين پيشنهاد مي كنم ساعت 21 حواستان به شبكه تهران باشد، چون بعيد مي دانم از ديدنش پشيمان شويد.

آدم هاي آرماني درجهاني كه آرمان زدايي در آن حرف اول و آخر را مي زند، نمي توانند زندگي كنند و اگر هم بتوانند دائما رنج مي كشند. تك افتادگي آدم هاي آرماني و تناقضشان با جامعه، مضمون اصلي قارچ سمي است.
شهاب مهدوي در محدوده سينماي ايران، رسول ملاقلي پور بهتر از هر كارگردان ديگري صحنه هاي جنگي را از كار درمي آورد. پلان سكانس دشوار فصل افتتاحيه قارچ سمي براي اثبات اين توانايي كفايت مي كند. فيلم، خيلي زود از فضاي جنگ به دل تهران معاصر مي آيد. مهندس دومان - رزمنده ديروز- كه همچنان به آرمان هايش وفادار است در يك شركت ساختماني فعاليت مي كند؛ جايي كه برخي از اعضاي هيات مديره اش آدم هايي فرصت طلبند. دومان، سليمان - دوست دوران جنگش - را كه در يك تيمارستان بستري است، پيش خود مي آورد. ايستادگي دومان در برابر اعضاي هيات مديره به توطئه آنها عليه او و از هم پاشاندن زندگي خصوصي اش تمام مي شود. اين همه در حالي است كه دومان با دختر جواني به نام بيتا هم آشنا شده است. اعضاي هيات مديره براي دومان پرونده سازي مي كنند و او را به زندان مي اندازند.
دومان بعد از بيرون آمدن از زندان به همراه سليمان به سراغ آدم هاي هيات مديره مي رود.
در ميان همه اين اتفاقات، شاهد فلاش بك هايي از جنگ هستيم؛ فلاش بك هايي به شدت تاثيرگذار و تكان دهنده، مثل فصل معروف داخل قايق، رزمنده هايي كه به داخل آب مي پرند و فريادهاي سليمان... . شكست هاي پي درپي زمان و پرهيز از روايت خطي با حال و روز قهرمان هاي آشفته  حال و روان پريش فيلم كاملا منطبق است، هرچند عده اي خود فيلم را متهم به آشفتگي كردند.
قارچ سمي مثل بيشتر فيلم هاي ملاقلي پور در زمان اكران با بي مهري مواجه شد و حالا با گذشت چند سال ارزش هايش بيشتر از گذشته به چشم مي آيد.
از آن سازهاي ناكوك با روح زمانه كه به نظر مي رسد در شبكه خانگي بهتر بتواند مخاطب خود را بيابد.
فيلم هاي ملاقلي پور معمولا يك ويژگي مهم دارند و آن حس و حال گرم و صميمانه شان است. در قارچ سمي هم فيلمساز با آدم هاي تك افتاده اش احساس همدلي و همذات پنداري كرده و موفق شده اين حس را به مخاطب هم منتقل كند. از نظر فني هم بايد گفت كه با فيلم درجه يكي مواجه هستيم. از سطح كارگرداني، فيلمبرداري و تدوين گرفته تا موسيقي كه با زخمه هايش حس تنهايي و غربت دومان و سليمان را موكد مي كند.

هوا ابري است؛ ابري ابري.
ميثم فقيهي- نه، تا آدم برفي هنوز هم راه بسياري است. منتظر نباشيد بگوييم همين فردا برف مي آيد، اما شايد ظرف روزهاي آينده، هفته هاي آتي. از اين سوزي كه گاه در آستين مي پيچد مي شود فهميد. فعلا كه از باران هم خبري نيست. ابري، ابري. آسمان ابري است و بهترين وقت براي آنها كه گه گاه چند خط شعر مي گويند. اگر به حرف ما گوش كرده ايد و براي خودتان چترهاي نو و رنگي مهيا كرده ايد، گوش به زنگ بمانيد، فعلا وقت دست گرفتن چترهاي نو نيست، به زودي خبرتان مي كنيم.

يك پيش بيني شيرين؛ براي تو كه اين روزها، صبح به صبح، در انتظار تصوير سپيد پشت پنجره اي.
عكس: آرش عاشوري نيا

دكتر عدنان درخشان
پنج شنبه چهاردهم ذي الحجه سال 10هجري قمري، 26 اسفند سال 10هجري شمسي، 14مارس سال 632 ميلادي در اين روز مكه با ميهمان عزيز خود پيامبر خدا(ص) براي هميشه وداع مي كند. به فرمان الهي، حاجيان به حركت درمي آيند و سيل جمعيت كه بيش از 120 هزارنفر است، به همراه آن حضرت سفر 5روزه تا غدير را آغاز مي كنند. حتي پنج هزار نفر از اهل مكه و 12 هزار نفر از اهل يمن، در جهت مخالف مسير سرزمين خود، براي درك مراسم غدير همراه حضرت آمده اند.
زمان ابلاغ مهمترين رسالت نبوي هر لحظه نزديك تر مي شود.
دوست و دشمن در اينكه اميرمومنان(ع) تنها فرد شايسته براي جانشيني رسول خداست، شك ندارند، چرا كه او اولين مسلمان و نخستين نمازگزار در پشت سر پيامبر(ص) است. در دعوت نزديكان، كه به يوم الانذار نام برده شده است او برادر، وصي و جانشين پيامبر (ص) معرفي مي شود.
در ليله المبيت(شب هجرت) اوست كه جان فداي نبوت مي كند. در بدر، اوست كه كمر شرك را مي شكند. آسمان احد براي او سرود لافتي الاعلي، لاسيف الا ذوالفقار مي سرايد. خيبر را او فاتح است.
جاي جاي قرآن مشحون از فضايل و مناقب اوست و اين همه را رسول خدا(ص) بهتر از هر كسي مي داند، اما فتنه جوياني در ميان پيروانش دارد كه دل هايشان از حسد و كينه نسبت به علي مرتضي (ع) لبريز است.
يا علي،لايحبك الا مومن و لا يبغضك الا منافق (1)
اي علي! تو را جز مومن دوست نمي دارد و جز منافق كسي با تو دشمني نمي كند .
قلبي كه جايگاه ايمان است، علي را دوست دارد. آري، اميرمومنان و اولاد او (ع) محور محبت الهي اند. دوستدار ايشان دوستدار خداست و دل هاي اهل ايمان به سويشان پرمي كشد. چه زيبا فرموده است امام حسن عسگري(ع):
فرزندم، مهدي! بدان كه دل هاي مردم طاعت پيشه و با اخلاص، به سان پرنده اي كه به سوي لانه پرمي كشد، مشتاقانه راهي كوي توست .(2)

۱ - برخي مدارك از اهل تسنن: صحيح مسلم‎/ كتاب الايمان، جامع ترمذي‎/ ج۲‎/ ص۲۲۹؛ الرياض النضره/ج۲/ص۲۱۳؛ كنزالعمال/ج۶/ص۳۹۱؛اسني المطالب/ص۸
۲ - بحارالانوار /ج۵۲/ص۳۵