Hamshahri Newspaper

الهه رحماني
تمام ورودي هاي نگارخانه مملو از جمعيت بود، جمعيتي از جوانان مشتاق كه لحظه شماري مي كردند تا در سالن هايي كه آثارشان در آنجا به نمايش درآمده بود در ساعت مقرر افتتاحيه به رويشان باز شود. از جاي جاي ايران آمده بودند؛ اصفهان، شيراز، خراسان، مازندران، تهران، ... .
نگارخانه صبا اين بار با موجي از هنرمندان جوان و با ذوق سنت گرا روبرو بود و سالنهاي تو در توي آن حضور چشم گير بازديدكنندگان را نشان مي داد. نمايشگاه آثار سنتي جوانان براي اولين بار در كشور برپا شده است.
دكتر مهرانگيز مظاهري دبير علمي نمايشگاه كه از استادان چندين دانشگاه هنري از جمله دانشگاه الزهراي تهران است، در توضيح برگزاري اين نمايشگاه گفت: در حدود يك سال و نيم زمان صرف شد تا ما با برگزاري جلسات متعددي كه با گروه هنرهاي سنتي فرهنگستان هنر داشتيم توانستيم با برنامه ريزي هاي دقيق اين نمايشگاه را به مرحله عمل برسانيم. از اين رو براي دعوت از هنرمندان فراخواني به صورت عمومي در جرايد و در برخي موارد به صورت خاص براي مراكز فرهنگي -هنري و برخي هنرمندان كه با آثار آنها از قبل آشنا بوديم، ارسال كرديم. پس از اعلام فراخوان در حدود ۹۰۰ اثر از سراسر كشور به دست ما رسيد كه پس از دريافت آثار انتخاب در دو مرحله انجام شد. مرحله اول براساس رعايت مباني هنرهاي سنتي صورت گرفت كه در اجرا يا به صورت متداول خود بود و يا به صورت نوآوري هايي بود كه با مباني سنتي مغايرت نداشت. بر همين اساس در اين انتخاب ۷۰۰ اثر از ۴۲۰ هنرمند به مرحله نمايش راه يافتند و بعد از آن زمان نمايشگاه گزينش دوم مشخص مي شود. در اين مرحله يازده كميته تخصصي آثار را براساس نحوه اجرا و به تفكيك مورد ارزيابي قرار مي دهند و نفرات اول تا سوم را در هر گروه انتخاب مي كنند. اين آثار را در قالب اين هنرها مي توانيم برشماريم: معرق، منبت، نگارگري، خوشنويسي، قاب سازي، سفال گري، ميناكاري، قلم زني، طراحي، دستبافي سنتي، ساز سازي، معماري و طراحي و بافت فرش.
مهلت ارسال آثار تا ۵ دي اعلام شده بود كه زمان برگزاري اين نمايشگاه به دليل گوناگوني چندين بار به تاخير افتاد، تا در نهايت در تاريخ هجدهم دي ماه نمايشگاه افتتاح شد و تا تاريخ هجدهم بهمن ماه ادامه خواهد داشت.اين نمايشگاه در دو مقطع سني زير ۲۵ سال و از ۲۵ تا ۳۵ سال برگزار شده است و انتخاب آثار نيز بر همين مبنا و در دو گروه سني انجام مي شود. نفرات اول تا سوم نيز بر همين اساس معرفي مي شوند. در همين راستا گروهي از پژوهشگران جوان هنرهاي سنتي ۶۰مقاله تحقيقاتي در همين زمينه به دفتر اجرايي نمايشگاه ارسال كردند كه گروه داوري به سه نفر از برگزيدگان اين بخش نيز جوايزي اهدا خواهند كرد.
هيأت داوري كه در خصوص انتخاب آثار نمايشي در گروه اول اعمال نظر كردند عبارتند از: آقايان شريف زاده، ياوري، اميرخواني، درودچي، مكي نژاد، هراتي، مهرگان، رجبي، محسني، نعيمايي و مهرانگيز مظاهري. همچنين هيأت علمي كه به انتخاب مقامات برگزيده مي پردازند نيز عبارتند از: مهرانگيز مظاهري، آقايان شريف زاده، ياوري، هراتي، رجبي، بلخاري و درودچي.
دكتر مظاهري در بخشي ديگر از سخنانش گفت: همزمان با برپايي اين نمايشگاه ۲۰كارگاه آموزشي در محل نگارخانه خواهيم داشت كه هر هفته ۵ كارگاه آموزشي برپا مي شود. در اين كارگاهها هنرمندان به صورت علمي آثار به نمايش گذاشته شده را به اجرا درمي آورند. همچنين در كنار برگزاري نمايشگاه در روزهاي دهم، يازدهم، هفدهم و هجدهم بهمن سخنراني و ميزگردهاي تخصصي خواهيم داشت. دبير علمي نمايشگاه درباره انگيزه برگزاري اين نمايشگاه گفت:پس از برپايي نمايشگاه آثار سنتي پيشكسوتان در مهرماه ۱۳۸۳ و استقبالي كه از آن شده بود، گروه هنرهاي سنتي فرهنگستان هنر بر آن شد تا براي علاقه مندكردن و تشويق هر چه بيشتر جوانان به هنرهاي سنتي چنين نمايشگاهي را برپا دارد. اين كار از يك سو باعث ابداعات هنري بيشتر در اين سبك در نزد جوانان مي شود و از سوي ديگر ارتباط آنها را با هنرهاي سنتي بيشتر مي كند.
مظاهري در خصوص ادامه برگزاري چنين نمايشگاه هايي در سالهاي آينده گفت: با توجه به استقبال بسيار خوبي كه از اين نمايشگاه شده است به طور حتم اين چنين برنامه هايي مجددا صورت مي گيرد.وي در خاتمه گفت: نام و شهرت ايران در جهان به خاطر تمدن كهن و هنرهاي سنتي آن است و اگر هنرهاي سنتي مان را از دست بدهيم اصالت خود را از دست داده ايم. بنابراين بايد توجه داشته باشيم كه چنين نمايشگاههايي بيشتر بايد براي جوانان برپا شود، زيرا آثار و نام پيشكسوتان و استادان براي همگان شناخته شده است.
شريف زاده مدير گروه هنرهاي سنتي و فرهنگستان هنر و مدير هنرهاي سنتي سازمان ميراث فرهنگي كشور نيز ضمن اشاره به حضور گسترده جوانان در رشته هاي مختلف هنرهاي سنتي در نمايشگاه گفت: اين كار با اين هدف انجام شد كه هنرهاي سنتي ما در حقيقت ريشه در تاريخ و فرهنگ اصيل ما دارد و هنري است كه با تفكرات و اعتقادات و آداب و رسوم و فرهنگ ما رشد كرده و امروز به ما رسيده است. بنابراين حفظ هنرهاي سنتي حفظ فرهنگ و هنر ايراني است كه ارتباط فرهنگي ما را با تاريخ پربار ما برقرار مي كند. با توجه به اين موضوع كه در دو سال گذشته نمايشگاههايي از آثار پيشكسوتان برپا شده بود و در نمايشگاه سال گذشته بيش از ۲۰۰ هنرمند پيشكسوت با نمايش آثار خود جلوه خاصي به نگارخانه صبا داده بودند، سعي كرديم سرانجام اين حركت را به نمايش آثار جوانان هنرمند سنت گرا برسانيم تا يك تعاملي باشد بين هنرمندان جوان و پيشكسوتان اين سبك هنري. ما در اين نمايشگاه شاهد برپايي و مروري بر آثار هنري دو هنرمند پيشكسوت يعني استاد گنجينه و ماهرالنقش بوديم.
شريف زاده در ادامه به روز اهداي جوايز يعني نهم بهمن و تجليل از ده نفر پيشكسوت هنر سنتي ايران اشاره كرد. در اين روز به ترتيب از مهين افشان پور در رشته نگارگري از تهران، عباس سيامي در رشته رنگرزي از شيراز، علي اكبر بهزاديان در رشته نازك كاري از سنندج، محمد فقيهي در ميناسازي از اصفهان، سيدعلي خسرواني در قلم زني از اصفهان، محمدهادي گلريز خاتمي در رشته خاتم سازي از شيراز، امير عطايي در رشته سازسازي از تهران، محمد سلحشور در خوشنويسي از تهران، علي بابا بختياري در رشته شيشه گري از تهران تجليل و قدرداني به عمل خواهد آمد.
استاد حسين گنجينه كه در اين نمايشگاه بخشي را به مرور آثار او اختصاص داده اند، در خصوص سبك كاري خود و پيامدهايي كه برگزاري نمايشگاه وي در كنار آثار هنرمندان جوان مي تواند داشته باشد، گفت: «باتيك» يك نام بين المللي است و براساس تركيب موادي كه در چاپ دستي بر روي پارچه ابريشم در اين سبك انجام مي دهند، انتخاب شده است. تاكنون در بسياري از كشورها از جمله اندونزي، مالزي، جمهوري آذربايجان و... كارهايم را به نمايش گذاشته ام. اجراي اين هنر در كشورهاي فوق بسيار ضعيف بوده است و از قالب هاي يكنواخت و تنها با استفاده از يك يا دو رنگ كارهايشان را به اجرا درمي آورند. ولي من در كارهايم از قالب هايي كه بر روي چوب تراشيده شده و يا روي فلز كنده شده با استفاده از تنوع رنگي فراوان استفاده مي كنم. استاد گنجينه از تاريخ ۱۳۱۰ به مدت ۷۴ سال بر روي اين سبك كار كرده و آن را به مرحله تكامل خود رسانده است. وي حضور آثار جوانان را در آثار پيشكسوتان بسيار مثبت ارزيابي كرد و اين امر را باعث ارتقاء سطح هنري آثارشان دانست.
استاد هراتي كه از داوران بخش تخصصي اين نمايشگاه است در خصوص برپايي آن گفت: برپايي اين نمايشگاه قدم بسيار مهم و با ارزشي به شمار مي رود. چنانچه براي اولين بار ما شاهد شكل گيري نمايشگاهي چنين گسترده در زمينه هنرهاي سنتي ايراني و اسلامي توسط جوانان هستيم. وي با اشاره به برگزاري نمايشگاه در دو مقطع سني و گزينش آثار به همين شكل را مناسب دانست و به نوعي انتخاب را براساس تجربه و سابقه كاري جوانان خواند كه اين امر خود باعث تشويق بيشتر جوانان و نوعي رقابت سالم مي شود و در عين حال فضايي ايجاد مي كند كه زمينه ابداعات و خلاقيت هنري جوانان فراهم شود.
وي ادامه داد: اين كار به لحاظ پژوهش هنر در وضعيت هنرهاي ايراني بسيار ارزشمند به شمار مي رود و جايگاه هنر سنتي را در نزد طبقه جوان مشخص تر مطرح مي سازد. اين اتفاق مي تواند به برنامه ريزان بخش هنرهاي سنتي فرصت مناسبي دهد تا با دقت توانايي هاي جوانان ما را در زمينه ارائه آثار باارزش محك بزنند و برنامه ريزي هاي درستي را براي ارتقاء كار انجام دهند.