عميد نمازي خواه
از مهمترين مسائل كشورهاي در حال جنگ، تلفات جاني است. با پيشرفت اعجاب انگيز تكنولوژي، اكثر كشورهاي ابرقدرت نظامي با صرف بودجه هاي هنگفت شروع به تحقيقات در زمينه ساخت تجهيزات كنترل از راه دور كرده اند تا در زمان جنگ از كمترين تعداد نيروي انساني، بيشترين بهره را ببرند.
در چندين دهه اخير يا در زمان جنگ سرد و بهتر است بگوييم پس از پايان جنگ جهاني دوم، ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين و موشك هاي قابل هدايت با تكيه بر پيشرفت صنعت هوا فضا و مخابرات و پوشش ماهواره اي به صورت گسترده اي از طرف كشورهاي مختلف مخصوصاً روسيه و ايالات متحده آمريكا پيگيري شد.
در اين ميان ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين (Unmomaned Air Vehicle) براي مقاصد جاسوسي مورد توجه خاص قرار گرفت و در دهه ،۱۹۹۰ طرح هاي عملي گوناگون مانند ايكس-،۴۷ ايكس۴۶ و مدل هاي گوناگون ديگر از طرف روسيه و آمريكا، آزمايش پروازي شدند.
ولي اين طرح ها، براي مقاصد جاسوسي آنها مكفي نبودند و بعضاً چندين فروند از آنها در حال جاسوسي بر فراز آسمان كشورهاي ديگر سقوط و رادارهاي پيشرفته، پرواز آنها را ثبت كردند. به همين دليل مراكز تحقيقاتي شروع به ساخت كوچكترين هواپيماهاي بدون سرنشين كردند كه در اين زمينه با مشكلات بسياري، به ويژه در طراحي موتور، بدنه و سوخت روبه رو بودند. اگر بخواهيم تمام مشكلات ساخت را برايتان توضيح دهيم، احتياج به چندين جلد كتاب تخصصي مهندسي هوافضاست و به همين دليل در اين نوشتار تنها كوچكترين موجود پرنده مصنوع دنيا كه احتمالاً از پركارترين جاسوس هاي آينده آسمان كشورهاست را معرفي مي كنيم.
اكثر پروژه هاي نظامي و فوق سري آمريكا در بخش تحقيقات پيشرفته نظامي (DARPA) پيگيري مي شود. در چندين سال اخير، پروژه ساخت ريز پرنده جاسوس(MAV) ملقب به پروژه بيوه سياه تحت تحقيق و بررسي قرار گرفت و با نظارت مهندسين طراز اول پيگيري شد.
بيوه سياه يك ريزهواپيماي ۵۰گرمي است. براي ما هم باور كردن يك پرنده ۵۰گرمي مصنوع كار سختي بوده ،بيوه سياه از يك پلت فرم تقريباً دايره اي شكل با بال هاي ثابت ساخته شده است. مهمترين مسأله طراحي موتور بود كه كارشناسان با استفاده از يك موتور الكتريكي بسيار كوچك توانستند بيوه سياه را به سرعت ۲۰ متر بر ثانيه برسانند.
اولين پرواز اين ريزپرنده به مدت ۲ دقيقه انجام شد و پس از چندين سال تحقيقات ديگر و تغييرات در طراحي موتور و بدنه، مدت پروازي بيوه سياه به ۳۰دقيقه رسيد. بيشترين سقف پروازي بيوه سياه ۲۵۶ متر است و در زمان پرواز مي تواند با دوربيني كه با خود حمل مي كند،اطلاعات را به پايگاه هاي زميني بافاصله ۸/۱كيلومتر از محل پرواز مخابره كند.
براي بهره برداري از بيشترين ميزان نيروي برآ(ليفت) مهندسين تصميم گرفتند ۱۵سانتيمتر به مساحت سطح بال آن اضافه كنند و در اين صورت بيوه سياه به سرعت ۴۰مايل بر ساعت مي رسد.
سرانجام پس از سال ها تحقيق و بررسي توانستند يك پرنده ۵۰گرمي بسازند كه مدت ۳۰دقيقه در آسمان به پرواز ادامه دهد و ۱۷كيلومتر را بپيمايد. اين پرنده سرعتي بين ۳۸ تا ۵۳ كيلومتر در ساعت دارد و فاصله دو سربال آن ۱۵سانتي متر است.
جنس بدنه از چوب بالسا ساخته شده است كه كلاً در حدود ۲۲ گرم وزن دارد و دو باتري ليتيومي ۲۶گرمي هم در داخل آن تعبيه شده تا با بهره گيري از سيستم موقعيت ياب جهاني (GPS) به راحتي به پرواز خود در آسمان ادامه دهد.
براي كنترل بيوه سياه تنها يك كامپيوتر همراه با يك آنتن احتياج است و ديگر نه باند فرودي مي خواهد و نه برج مراقبتي. باند فرود آن در واقع يك جعبه پرتابه به اندازه يك بسته سيگار است. قدرت موتور آن تنها ۸ وات است.
پروژه بيوه سياه هنوز در حال تحقيق است تا به ميزان هاي ساعت پروازي و برد آن اضافه شود. تاكنون حدود ۳۵ميليون دلار خرج شده است و كارشناسان اميدوارند كه در آينده از آن به عنوان موذي ترين و كوچكترين جاسوس دنيا استفاده كنند.
چرا بيوه سياه؟
انتخاب نام بيوه سياه روي يك ريزپرنده جاسوسي، عجيب است، زيرا بيوه سياه نام يك نوع عنكبوت است كه بعد از جفت گيري، عنكبوت نر را مي خورد تا از آن به عنوان تأمين انرژي براي تخمگذاري استفاده كند و به همين دليل نام بيوه سياه را براي اين عنكبوت شگفت انگيز انتخاب كرده اند.
دليل نام گذاري ريزپرنده جاسوس مشخص نيست و حتي كوچكترين شباهتي بين عملكرد عنكبوت بيوه سياه و ريزپرنده جاسوس ديده نمي شود، به جز رنگ آنها كه هر دو سياه رنگ هستند. البته به ياد داشته باشيد كه بيشتر كشورهاي اروپايي و آمريكايي پس از ساخت يك جنگ افزار از قبيل هواپيما، تانك، كشتي، زيردريايي و ... علاوه بر نام اداري آن كه از چندين حروف و ارقام تشكيل مي شوند، يك لقب غيررسمي هم براي آنها انتخاب مي كنند تا نام آنها در اسناد طبقه بندي شده به صورت سري محفوظ بماند.
